16 Ağustos 1933 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 1

Orta tedrisat kadroları vekâletçe tasdik edilmiştir, bugünlerde alâkadarlara teb- liğ edilecektir. Sahip ve Başmuharriri: Siirt Meb'usu MAHMUT Fransızlar dörtler misakı- nın şümulü hakkındaki anla- şamamazlığın süratle orta- dan kaldırılmasını isteyorlar. — FİATI 5 KURUŞTUR 9 inci sene No. 26!9 ÇARŞAMBA 16 AĞUSTOS 1933 24318, Yazı nud ürü: 24."9 rel ( İdııa ve Mathaa: 24310, Ticaret ve döviz Muvazenemiz için Londra — konferansına bağlanan ümitler söndü. Konferanstan büyük netice bekliyenler, sukutuhayale uğra- dılar. Bizim bu konferansa iştiraki- izd h iyetli bir h oldu: Hepimiz gördük ve öğrendik ki bugüne kadar mali ve iktısadi saha- da aldığımız tedbirlerde, daha umu- mi bir ifade ile, takip ettiğimiz mali ve iktısadi politikada tam bir isabet vardır. Hemen ilâve edelim ki, cüm- huriyet idaresinin lehine kaydedilecek olan bu hükmü yılnıı başımıza, ken- di kendimize vermiyoruz. Hükümdeki isabeti; Londra konferansında söyle- nen resmi ve hususi bir sözler, muhtelif milletler tarafından ortaya , atılan bir çok teklifler, hâsılı ıhlıynç ve realitelerin ilhamları da göstermiş- tir. Her halde memleketin ihtiyacına menfeatine en çok uyan bir politika diye takip ettiğimiz yolun doğrulu- ğunu yabancılardan işitmek ve bunu canlı misallerle görmekte cesaret veri- ci, teşvik edici ayrı bir kuvvet vardır. * vie Bir hakikat daha ınlaşıldı ki, ci- han buhranımı umumi — bir duılurla, her memlekete şımıl ııııumı lıır for- mül ile hall bir yoldur. Çünkü her lek Mukarrer programda bi değişiklik yoktur Yedi ecnebi profesör daha geliyor- Dr. Refik Bey bir hafta burada kaldıktan sonra Ankaraya gidecek ve tekrar dönecek Maarif vekili e da vukua gelen tebeddül üzerine, Üniversite ıslahat programında değişiklik olaca- ğı hakkında iki günden beri bir çok şayialar deveran etmektedir. Dünkü Cıımhunyel gazetesi hiç bir mevsuk mehaiz gös! şayiaları ya- zıyor ve kadroya tekrar alımacak es- ki hocaların birer birer isimlerini sayı yordu. Çıkarılan şayialar meyanında, Üniversite kadrosuna 30 kadar değil, pek az ecnebi profesör getirileceği ha beri de vardı. Evvelce de yazdığımız gibi, derhal şunu tekrar edelim ki 1s- lahat işine lıqlıııdıi yerden devam hususi şartları, hususi vaziyetleri, hu- susi ihtiyaçları vardır. Onun için umu- mi bir anlaşmadan evvel devletlerin ayrı ayrı Iıırıbırlerıle ıulıımalırı ıcap ediyor. Bu anl. edilmektari da hiç bir değişiklik yoklur Bu şayiaların sıh- hatini öğrenmek üzere dün bir muhar rimiz Üniversitede Maarif vekil veki- li Dr. Refik Beyi ziyaret etmiştir.. Re- fik Bey demiştir ki: — Çıkarılan hocaların tekrar alın- bahis deiıldır İslahat da ticaret mü b alışveriş ülleri ve nihay leketi ticaret ve döviz leri gibi z amiller lııkııı d-ılıiı' Bu ı::lkn an- lıçmıdıvunlıd_ı.&eıın iki devam dir. Dün ver dı;ım beyanatım sarihtir. Fen fakül- (Devamı 5 inci sahifede) Yeniden istifası şayiası tekzip edilen Fen fakültesi reisi Kerim Bey —. tarafın rızasile — böyle bir anlı vücut bile verilemez. Herkes bilir ki, cihan buhranında istihsal ve istihlâk mevzuları; en ileri safta yer tutar, Onun içii mı'lledenn ticari ve iktısadi mü tan- zimde mübadele usüllerinin pek mü- hım rolleri olıı' 0 kadar ki, ticari dürelb: tine en ziyade uygun olarak aramıya ve tatbik etmiye mecburdur: — Kendi memleketimizde yetişti- remediğimiz ve yaşamak için muhtaç olduğumuz şeyleri hangi memleket- lerden satın alacağız? İhtiyacımızdan fazla olırnk yetııtııdıimıı mıhıullo- 10 seneyi kutlulayacağız.. Cümhuriyetin onucu yıldönümünde de- vair ve müessesat üç gün kapalı kalacak k. ”Teçrınlcvvddıyıııılıakb-(ğım-l saslar — tesbit edı'lmıştxr * Bayram memleketimizde misli görülmemiş bir surette kutlulanacaktır. Halk, 29 teşrınıevvel günü ve onu ııkı peden iki gün, gittiği her yerde iyetin -on yıllık - hi: l'lllllll ğız?. . b dalek teolnduıııuşlnılılynhıır Mııh!ıç dır. Filhakika bizden hiç mal almıyan mahsüllerimizin satılmasına ve dola- yısile artmasına yardım etmiyen mem- leketlerden mal satın almak; tediye ve döviz muvazenemiz aleyhinde teh- likeli bir hayeket olur, Çünkü döviz muvazenesini, hiç bir — mülâhazaya feda edemeyiz. ki, Türki- yenin bugün şeref ve kudretle ayakta dıırınıımın lıııyıık ıııııllsnnden bıı-ı ve iktı sağlam bir muvııene politikası takip edişimizdir. Her şeye rağmen bu poli- tika yolunda devam edeceğiz. * * £ Son günlerde İktısat Vekilimizin Fransa ve Almanya ile yaptığı ticaret mukaveleleri, işte bu ruh ve ihtiyaç- tan mülhemdir. Her iki memleketle yapılan mukavelelerde mal mübade- lesi esaslarında, — döviz muvazenesi noktainazarından Türkiyenin hususi- yeti ve ihtiyacı gözönünde bulundu- rulmuş, bize yüzde otuz nisbetinde bir fazlalık temin edilmiştir. Şu demek ki, biz, Fransa ve Almanyaya yüz lira- hık mal sattığımız halde bunlardan ancak yetmişer İiralık mal alacağız. Türkiyenin bu iki memleketle alışve- n;ı senede otuz, 40 milyon lirayı buldu- ğuna göre lehimizde temin edilen bu fark pek mühimdir. Alıcıklı de'vlec— ler, ticari münasebetleri rına ödeme kabiliyeti vermek meebu- riyetindedirler. Bu fedakârlık boşuna değildir. Kendi lehlerindedir. Almanya ile ticaret münasebetleri- miz pek gemşhf Bır lııç hafta evvel bu sırada yeni rejimin en ileri gelenleri, Türki- ye ıle hcın ve ıkb.ıudı münasebetlerin 3 TAnlel: grafikler, temsili resim ve Tevhalar asılacaktır. Muhtelif büyük caddelere konulacak hoparlörlerle halk hatipleri nin söyliyecekleri nutukları, verilecek konferansları dinlemek kabil olacak r | Rusyadaki maç Ve müsabakalar 18 maçın on © on ikisinde ga- lip, birinde beraberiz HARKOV 15 (Mıll.ıyel) Güreş dık. Atleti- zmde 100 ve 400 ıle yııkıek altalama- da birinci, 800 de ikinci geldik, * » * MOSKOVA, 15 (A.A.) — Tas a- jansından: Türk ve Ukraynalı sporcular ara- sında yapılan hafif atletizm müsabaka- larında binlerce seyirci hazır bulunmuş- tur, 100 metrelik koşuyu Semih, 400 metrelik koşuyu Mehmet Ali, ve 800 metrelik koşuyu da Ukraynalı Yerma- kof kazanmıştır . Güreş müsabakaları bir puana karşı altı ipuanla Türk sporcularının parlak muvaffakıyetile neticelenmiştir, Türk heyeti başlarında Cevdet Ke- rim Bey olduğu halde, Ukraynanın ha- riçle Mmünasebatı - cemiyetini ziyaret etmiş ve reis Lypupcento — ile Ukrayna ve Turhye cumhunyeden arasında hars'mü: kişafı Ü- zerinde 'oruımıışhır Cövdet Kerim Bey, Ukrayna spor Vapurcuların dünkü toplan tısında aldığımız resim. Vapurcuların anlaşması i. yi bir başlangıç alâmetidir Hakem intihap edilen Muammer ve İ. İsa B.ler nizamnameyi tanzim edecekler Vapurcular arasındaki ihtilâfın hal- ledildiğini evvelce yazmıştık. Bazı ar- ver- mecınuııı !ıhnr heyetıne levdı ettiği hılışlınrıuzın bııı tekzip yol]u p h et merke- ündöle 5l Bmrüen ! S zun müddet muhafaza edeceğiz. mile T Harkofun aziz sakinlerii Taml, öyliyecek rımızı ve teşekkürlerimizi ıehlii edi- Niz. B*nı terbiye saha: mu- vaffakıy şahit olduğ liya- katli ı_ıç!ıgııuzı selâmlarız. demiştir, Maçların neticesi HARKOV, 15. A. A. — Hususi mu habirimizden: Yüksek misafirperver- Dünkü son bir içtimada İş Bankası umum müdür vekili Muammer ve ban- kanm İstanbul şubesi hukuk müşaviri Esmail İsa Beyler hakem tayin edilmiş- Terdir. Bu, ihtilâfın devamı demek de- gildir. Hiç bir ihtilâf kalmamıştır. Muammer e Ismail Isa Beyler esas n- i tanzim edeceklerdir. Hik gösteren dost Sovyet ittihadi top- raklarınmnda yaptığımız maçlar dün bit ti. Futbol, güreş ve atletizmden iba- ret olan kafilemiz Moskovay, Lenin- grat, İnanova, Gorki, Harkov'da 18 müsabaka yaptı. Kafilemiz bu müsaba kaları 29 a karşı 43 puvanla kazandı. Yaphiımız 18 mçm 12 sinde ga- tır. Bayram 29 teşrinievvelden 31 4eşrinievvel günü akşamma kadar de » vam edeceğinden bu günler zarfında hp, birind. inde mağlü- buz. Buna mukabil Ruı takımlarının elde ettikleri netice 12 mağlübiyet;, bir |* Berlinde Avusturya aley- beraberlik ve beş galebeden ibarettir. ait eser görecek ve ışııeuektîr. Bıy- devair ve mü: kapalı kalacak v ram günlerinde şehirdeki bütün na- | tır. Bayram şerefine _İıhnhul Beyoğ- Harkov'daki maçlar kil l 9 lar, | lu, Kadıkö içi ve Adalarda HARKOV, 15 (A.A.) — Hususi bil ve otobüsler dahilen ve ha- hılkı pırııız temsiller ve balolar ve- habirimizd. 13 ağ atleti- İ lere cüm | r » Balo ve temsillere lıerkeun zm ve güreş maçlarını hükümet ve ricen tenvir edilecek, hurıyıtm feyizli uulınıu veuıe ha- Hnde g y iştirak cdehılmeınıı temin için bunlar (Devamrı 5 inci sahifede) KERAĞLE ee | Zet Bu sabah Varnaya hareket eden Zafer torpidosu ve M. Herriot Herriot yarın bekleniyor Sabık başvekili alıp getirmek üzere Zafer torpitosu Varnaya gitti Sofyadan şehrimize gelmesi beklen ınekte nlın M. Edouard Herriot'nun i biriki gün için geçikmiştir. ısrarla ıuyli'ıyorhrdı. Almanya bizim mallarımız için iyi bir pazardır. Ora- da bize daha çok emniyet — #derler. Muhtaç olduğumuz bir çok ıılen, kur- mak istediğimiz bazı — yeni ıınıyıı M. Herriot, Bulgar kralı Boris Hz. nin daveti üzerine dün Sofya'dan Varna- parti ricali ile kalabalık bir halk kit- lesi huzurunda kazandık. Atletizmde Semih 11,2 de birinci, Haydar 1,71 de 3 rakibi ile berabere, Besim 2.6 da da ikinci. Güreşte, Ukranya milli karşı 6 - 1 galip geldik. Takımda Sovyet ittihadı şampiyon- ları da vardı. Ağır, yarı ağır, orta, hafif sikletle ri tuşla kmndık Filizi hybothl( lı.kıııııııı Müsabakadan sonra sta- dıııdıı bcden lerbıyeıı lqlnlıh reisi, bir ziy Ziya- fet imi hislerin tezahürüne sebep olmuştur. İsmet Pş. Ankarada ANKARA 15 (A.A.) — Başvekil İsmet Paşa Hazretleri bu sabahki trenle Yalovadan Ankaraya dönmüş- lerdir. İstasyonda vekiller mebuslar, erkânı askeriye, devair müdürleri Başvekili karşılamışlardır. — İzmirde zelzele İZMİR, 15 (A.A.) —Gecı saat 22 Müammer — ve [ımııl İsa Beylcrm irekile yapdan içtü Bey söz alârak vapurcular arasında ih- tilâf olduğunu haber aldığını ve İsmail Isa Beyle beraber kendisinin bu ihtilâfı halletmek üzere hakem tayin edildik- lerini işittiğini, fakat bu hususta ken- (Devamı 5 inci sahifede) Vap ) * ettiği iki hakı den Muammer Bey hine hazırlanan bir proje.. Viyanada vesikalar neşredildi. Sanayi- ciler kıyama mı teşvik ediliyor? Avusturya Başvekili M. DolfFfus VİYANA, 15 (A.A.) — Hükümet gazetesi olan Reichpost hususi bir : bada bir ikalı neşret- miştir, Avıuturyı nazilerinin Alman yarı resmi mahafili ile münasebatta bu- İındııldın bu vesikalarla sabit olmak- Bıındııı hışh Vıyanıdıkı Almın ya ile A- manya ı.rııııuh ırtılııt vazifesi gör- düğü anlaşılmaktadır. Vesikalardan biri Avusturya sanayi ve ziraatini Dolffus hükümeti aleyhi- ne kıyama teşvik eden bir projeyi ih- tiva etmektedir. Berlinde hazırlanmış olan bu pro- jede mzzkur kıyam mukahılındz Avus- turya ziraat ve sanayiine bir takım ti- cari tavizler vadolunmaktadır, İfşaat VIYANA, 15 (A.A.) — Reichspostu bususi nüshasında - Racistelerin Avııı— turyadaki tığı ifşaata, Avusturyadaki gı:lı Hı(— ler teşkilâtı ile Racistelerin Berlin mer- ân ııııınuelıen, bu münasebeti te- = için siyasi münasebetin mü şekilde kullanılışı, Avusturyalı Hıh leı'ulenn Ahnanyınuı muhtelıf yerleri- ve nihay Avuıturyı — Almııı gerginliğini — art- tırmağa matuf temayül! bilhassa kaybe- dilmektedir, 40 ta hafif bir zelzel 'e DKDRELANSAYRALLAKLAKAKLARACKAAKITAAMAKINN Yeni dıl anketımız Dil kete ve- ııu.ııfu'ın şelırımııe gelmesi ıçııı Zıfef !oı'pıdo ib V: mesi takarrür etmiştir. Zafer muhribi, (Devamı 5 inci sahifede)y memleketle ayrı ayrı ticaret anlaşma- lari y doğrudur. Bütün bu an- Uzun vadeli kredilerle Al bulmak daha kolay oluyor. Bu emni- yet, besbelli senelerden beri devam eden sıkı bir ticaret ıııunııelııtınm laşmalarda döviz muvazenesini gözö- nünda bulun! hakkı ve isabe- ti vırdıı' Fakat buna ragmen dovıx tesirile ol Üi a Mah Celâl Beyin Almanya ile yapmıya mu- vaffak olduğu ticaret anlaşması, mü- him bir adımdı Eve sene de aleyhimizde bir fark hâsıl olurıı, bu sistemin ruılı; olduğuna mı hük- deceğiz? İşte doğru olmıyan böyle Mevcut şeraiti İChııııııde daha ziyade ınkışıf ettirmek için daha ziyade çalışmıya mecburuz. Buna imkân vardır. Lon- dra konferansındaki Alman murahha- sının bize çok dokunan sözlerinin son günlerde tashih edilmesi, © sözlerde bir telâkkidir. Unutmamak lâzım ki, memleketin ticaret — hacmi her sene biraz daha azalıyor, — yani her sene daha az satabiliyoruz. — Çünkü her - memleket te bizim gibi hariçten müm- kun oldugıı kndır az mal almak sev- d: başka — bilhas- Türkiye aleyhinde bir mana olmadığ nın izah olunması da ayrıca memnu- niyete şayandır. * Tekrar edelim: Hükümetin her sa bizim ihracat emtiamız olan zi- rai malların fiatlerinin çok düşmesi de zorlukları arttırıyor. Çok mal sat- sak bile, bu malların tutarı olan döviz rilen plardan bazıları çok dikka- te değer görülmüştü. Bir hayli kelime- lerin hemen hemen hiç mukabilleri bu lunamamıştı. “Milliyet””, Dil encümeninin resmi ımıhıyınelu a.nlulılı alâkadar olmı- miktarı az oluyor. Kabahat si: d eğil, y iyet ve dedir. Zaruret halinde, döviz noktai hususi bir anket açı- yor.lı ketin esası, mukabilleri bu- nazarından daha bazı tahdidata git- mek icap edebilir. Politika mülâha- zalarile, yeni tedbirler almakta tered- kelimeleri ; seçerek, halkımı zın dikkatini onlar üzerine çevirip bu suretle karanlık kalan noktaları ay- düt edilemez. Yeter ki, alınacak ted- birler yerinde olsun. Yani umumi va- ziyet ve ıhtvıcı biraz dıhı (ızyılı “Milliyet”, arasıra birkaç kelime se çecek ve bunun mukabil cevaplarını e- ıırgeıııcmelıruu kıırılerıııden rica e- ettiğine l başka larda in- kişaf ve müspet semereler versin. . Bngkı memleketlerde dovıı ve umu- ticaret dan alman sıkı tedbirlere, nefes aldır- mıyan tahdit ve takyitlere bakılırsa, hükümetimizin tedbir ve icraatı cid- den pek hafif kalıyor. Siirt meb'usu MAHMUT 1- Şart,2 Kayıt, $U Ma- hıyet,4 - Şahsiyet, 5 - Zat, 6 - Hüviyet. tır. Cevaplar, gazetemizde Anket me- murluğu namına gönderilmelidir. Amerikalılarla ilişiğimiz 'Mübadele komisyonunda dün başlıyan konferans bir kaç gün sürecek 'Türk ve Amerikan tebaasının harp esnasındaki matluplarının tetkiki için Muhtelit Mübadele komisyonunda = h > r bi . saat 17 de ;çılmııur Konferansta Tür kiyeyi evvelce de yazdığımız veçhile Şevki, Esat, Kerim ve Mukdim Osman beyler, Amerika hükümetini de Ame rika maslahatgüzarı M. Show ve tica- ret mümessili M. Kilespi temsil edi- yorlardı. Meselenin esası şudur: Mütarekeden sonra 1923 ve 1927 senelerinde Türkiye ile Amerika ara- sında, o zaman fevkalâde komiser bu'unan Amiral Bristol ile Hariciye Vekâletinin teati ettikleri notalarla siyasi münasebat iade edimiş ve bir de ikamet mukavelesi aktedilmişti. Teati edilen mektuplır mucibince ta- rafeyn teb l ait metaliplerin tetkıkı için muhtelit bir komisyon teşkili tekarrür etmişti. (Devamı 5 inci sahifede) Amiral Bristol