25 Ekim 1933 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 1
Üniversitedeki heyet 150 bin Türkçe kelime fişinden 80 binini muvafık gördü. Fiş- ler Ankaraya gönderiliyor. FİATI 5 KURUŞTUR Macar Dostlarımız için Ankara görüşmeleri yalnız Ma: tar ve Türk nazırları arasında vu- kubulmadı. Orada bizzat milletler, Türk ve Macar milletleri biribir- lerile görüşüp anlaştılar. Bir Ma- car gazetesinin bu teşhisi ne kadar zariftir! Elimize geçen Macar gazetele- rinden anlıyoruz: Macar Başvekil: inin Türkiyeyi ziyaretleri bu dost memlekette en derin dostluk hisle- rinin tezahürüne sebep oluyor. Bil hassa Türk inkılâbı, onu yaratan Büyük Gazi ve umumiyetle Türk milleti için Macar £ gazetelerinde yazılan şeyler, milli o gururumuzu tahrik edecek kuvvettedir. On se- nelik cümhuriyet idaresinde, başa- rılan işler, ancak bir kaç asra sığar, diyorlar. Macar milletinin bize karşı ne sıcak duygularla mütehassis oldu- Zunu yeni öğrenmiş değiliz. Karşı- İsklı sevgi ve duygularımızda müş- terek uzun bir hayatın, tarihin de tesiri olmuştur. Vakıa Osmanlı ta- rihinde Macarlarla uzun bir müca- delemiz oldu; fakat bu mücadele devrinin hatıraları, ber iki millete Şeref verecek asalet ve kahraman- İk misallerile doludur. Bugün bi- le o hatıraları yadetmek suretile derin bir memnuniyet duymakta- Yız. Son Ankara görüşmeleri netice- sinde Türkiye ile Macarasitan ara- smda mevcut olan o muahedenin temdidine karar verildi. Bu karar, ber şeyden evvle, iki memleketin biribirlerinin politikasma emniyet ettiğini gösteriyor. Şüphe yok ki, iki tarafın da müdafaa ve takip et- tiği politika, mutlak bir sulh poli- tikasıdır. Milletlerin biribirile can- dan anlaşmaları için muahedelerin maddeleri kâfi gelmez. Bu anlaş | malarda, milletlerin yüreğinden kopan samimi arzuların da hâkim olması şarttır. Bu bakımdan Türk: Macar devlet adamlarınm anlaş malarında müşkülât olacağını hiç bir zaman düşünmedik. Çünkü bu uyuşmanın ilk ve en mühim şartı olan milletlerin anlaşma ve kaynaş- maları esasen vakidir. o Şunuda ilâve etmek lâzım ki, Peşte ve An- karanın anlaşmalarında hâkim ©- lan yalnız karşılıklı sevgi ve hüs- nüniyet değildir. Memleketlerimi- zin müşterek menfaatleri de can- dan anlaşmayı icap ettiriyor. Dostlarımızın hakiki vaziyet ve temayüllerini olduğu gibi bilmeğe mecburuz: Macar milleti, Umumi harpten yaralı, ıstıraplı ve çok za- rarlı çıktı. Umumi harpten sonra yapılan muahedelerin, baştan aya- ğa kadar, adalete, maslahate uy- gun olduğunu hiç bir zaman iddia etmedik. Bilâkis bugünkü siyasi teşevvüşlerde bu O muahedelerin menfi tesirleri olduğunu bir o çok vesilelerle gene bu sütunlarda izah ettik. Bu bakımdan Macar kardeş- lerimizin de bazı dilekleri ve şikâ- yetleri vardır. Hattâ bu dilekler- den, şikâyetlerden mühim bir kıs: mı da haklı olabilir. Bir adaletsiz- liğin izalesi mevzuubahis olduğu zaman, bunun için kullanılacak si- lâhları, vasıtaları iyi | seçmek lâ- zımdır, Bizim kanaatimize göre a- daletsizliğe maruz kaldıklarından şikâyet edenler,adaleti harp ve şid- det politikasında değil, samimi bir suXh politikasında o aramalıdırlar. Sulh yolu ile aranan hakları verme- mek için,herkesi ikna edecek esba- bı mucibe bulunamaz.Cihan efkârı- umumiyesine karşı ise, bir haksız- lığın uzun müddet Oo müdafaasına imkân yoktur. Macar milletinin ve onu temsil eden devlet adamları- nın da böyle düşündüklerini, milli emellerine erişmek için samimi bir sulh politikası takip etmek istedik- lerini görmekle gerçekten memnun oluyoruz. Siirt Meb'asu MAHMUT Belçika kralının ziyareti Hariciye Nazırile Macar heye- e 8 inci sene No. 2769 o ÇARŞAMBA ANKARA, 24 (Telefonla) — Bu gün akşama doğru Gazi Hz. .nin iyasetlerinde Mület Meclisi mera- sim salonunda bir içtima akdedil - Büyük Millet Meclisi Reisi Közım Paşa, Başvekil İsmet Paşa, Dahiliye ve Adliye vekilleri Şükrü Macar milliyet » perveri Rakotzi'nin evini ziyaret et - mek üzere Tekirda Macar Başvekili M. Goemhoes ve Hı ciye nazırı M. de zevat, ve iki yüz ki- şilik Macar heyeti dün akşam geç va- kit şehrimize dön » müşlerdir. M Go. emboes ve M.de Kanya bu akşam konvansiyonel tre » nile şehrimizi ter « kedeceklerdir. 'TEKİRDAĞI 24 (Milliyet) — Muh- terem misafirleri « miz Macar Başve - kili M, Goemboes ve Hariciye nazırı M. de Kanya refa- katlerinde bulu « nan zeval ve sefiri» miz Behiç Bey'e birlikte bu sabah sa- at sekizde Ertuğrul yatile limanrmızı teşrif ettiler. Kardeş milletin büyük - lerini vilâyet namına mektupçu ve İi - va kumandanı beyler karpladılar. 'Tam saat 11 de Başvekil Hazretleri maiyeti ile iskeleye çıktı, bir kıt'a as- ker resmi selâmı ifa etti. Tekirdağı halkının coşkun tezahürst ve alkışları arasında misafirler evvelâ Vilâyet ko- İstifasini veren Fransız habinesi reisi 'M. DALADİER PARİS, 24 (A.A.) — Fransız ka - | binesi mecliste 241 reye karşı 329 rey ile ekalliyette kalmıştır. Bunun üze - vekil M. Daladier, sabah saat 'ümhura kabinenin istifasını vermişti BRÜKSEL, 24, A. A, — Kral ve Kra- içe, yanlarından nafia nazırı olduğu hal de Limbourg'deit Albert kanalı fabrika vislardir. Kabine nasıl devrildi? PARİS, 24 (A.A.) — Meclis, bü « 'kümeti devirmistir. Açığı amorti san » | | Macarların milli kahramanı Ra kotsi Frens Fransız kabinesi ekalliyet- te kaldı, istifasını verdi Cümhur reisi buhranı çabuk bir sona bağ lamak için hemen istişarelere başladı Sahip ve Başmuharriri: Siirt Meb'usu MAHMUT Kaya ve Saraçoğlu Şükrü Beylerle fırka grupu reis vekillerinden Af- yon mebusu Ali Beyin iştirak ettiği bu içtimada umumü af lâyihasının ana hatları üzerinde bazı müzake- reler cereyan etmiştir. Geç vakte kadar devam eden (Milliyetin hususi resimlerinden) nağına giderek, vali beyi ziyaret et < #ler. Çok samimi hitabelerle iki dost milletin ruhlarında yaşattığı samimi sevgiyi izhar etmişlerdir. Misafirler hükümet konağından ayrıldıktan son- ra liva a ii - lâbara yata avdet ii » Takri « ben Yen dakika sonra mebuslarımz Cemil, Celâl Nuri, ve Mahmut Rasim (Devamı 5 inci sahifede) dığına müracaat ile kapatmak husu * sunda sosyalistler tarafından yapılan şiddetli bir müdahalesini dinlemiştir. Başvekil, bügün dünyanın en kuvvet- li parası olan frangm daha şimdiden #pekülâsyon hücumlarına maruz kal ğını, bu şernit altında hükümetin mali projesinin kabul edilmesini söy- ü DE anneni tie ilam akal dır. Herkes bu tedbirin aleyhindedir. Ne inflation ne de deflation, Frank ol kalmalıdır. Fakat bu nasıl yapılabi M. Daladier, bundan sonra herke- sin ve memurların fedakârlığa hazır olduğunu söylemiş, cümhuriyetçi ekse- riyete hararetli bir hitabede bulun- muştur. Celse tatilinde sosyalistler 45 muhalif, 8 müstenkif (o reye karşı 55 rey ile hükümet projesi aleyhinde rey vermeğe karar vermişlerdir. Celse açılmca M. Blum, kürsüye tlerin aleyhine rey ve- hükümeti tutmağa hararetle davet etmiştir. (Devamı 5 isci sahifede) bu içtimada lâyihanın anahatları ü- zerinde esaslı hararlar verilmiştir. Hükümetin yarin sabah Büyük Mület Meclisine tahdim edceği u - mumüi af lâyihasının ihtina ettiği hükümlere göre İstiklâl mahkeme- leri mahkümlarınin geriye kalan Rüs misafirleri- miz geliyor : iri Yüksek Rus ricalı büyük tezahuratla karşılanacak Mühterem misafirlerimiz yük - sek Rus ricalini getirmek üzere Si- vastöpola hareket etmiş olan İzmir vapüre dün gece oraya muvasalat etmi; bulunacaktı. Misafirleri - mizin © mihmandarlıklarna o Ha- riciye © Vekâleti müdürlerinden caki - Moskova sefareti müsteşarı Cevat ve Kemal'Beyler tayin edil mişlerdir. Misafirlerimiz Ankara « dan sönra İzmiri'de ziyaret edecek lerinden oradaki istihzaratla meş « gul olmak üzere Ankaradan İzmire (Devamı 5 inci sayıfada) Sa ame Türkçe ve Gençlerin Bir müracaatı Tehdit ve: suç var mı, tu- tulanlar serbest bırakıldı. Mühendis mektebinden bazı genç * ler dün muhtelif müseseselere müraca atla isimlerini türk geleştirmeleri te - mennisinde bulun - F 77 muşlardır. Bu genç | © ler türkçe mukabil leri varken bazı ma ğazalarn türkçe ol mayan isimler O kul bu mağazalara inc ktuplar bırakarak isimlerini türkçeleş tirmelerini rica et- mişlerdir. Gençle - KX rin bıraktıkları “mek. tup sureti şudur: KENAN BEY YURTTAŞ « mağazası müdürlüğüne et bayramma kadar: 1 — Enstitü dö bote, Bazar dö le - (Devam; $ inci sakifede) Parlamentolar Konferansı Fazıl Ahmet Beyin gazetemize beyanatı Fazıl Ahmet Bey Parlamentolar birliği konferansı » na iştirak eden murahhaslarımız - dan Fazıl Ahmet Bey dedün şeh- rimize avdet etmiştir. Muharrirlerimiz- den birisi Fazıl Ahmet B, le mülâkatta bulunarak kendisinin konferans hak - (Devam 5 inci sahifede) 25 TEŞRİNİEVVEL 1933 Silâhları bırakma konfe- ransı İngiliz kabinesinin ver- diği bir karar üzerine yeni- den tehir edilmiştir. Tel: Umumi af lâyihesenın diğer mü- him esasları hakkında alacağım taf silâtı geç vakte kadar bildirece - i sezaları affa tâbi olacaktır. . ğim, ANKARA, 24 (Telefonla « saat 23) — Adliye encümeni yarın saat ADE Müdür: 24318, Yazı işleri müdürü 24319, İdare ve Dintban : 24310, ge. AF K A N UN U G O R Ü Ş Ü LDÜ NN Meclis merasim salonunda Gazi Hz.nin riyasetlerinde içtima yapıldı, Af Lâyihasının ana hatları üzerinde müzakereler oldu Toplantıda Kâzım, İsmet Paşalar, Dahiliye, Adliye Vekilleri ve Ali Bey bulunmuşlardır on dörtte içtimaa davet edilmiştir. İçtimada umumi af kananu lâyiha- & tetkik edilerek müstaceliyetle müzakeresi temennisi ile heyeti w - mumiyeye sevkolunacaktır. Lâyiha perşembe günü heyetizmumiyede gö rüşülecek kanuniyet hesbedecektir. MMA AL Macar misafirlerimiz dün Mi gece Tekirdağdan geldiler Tekirdağlılar emsalsiz tezahürat yap- tılar, şehir baştanbaşa Türk ve Macar bayraklarıyla donanmıştı Misâfirler bu akşam gidiyorlat ve KR TE Tayyareler dün Yeşilköy hava “istasyonuna naklediiirken.., “Hediye edilen tayyareler Dün Yeşilköye nakledildi. Bir iki güne kadar tecrübe leri yapılacak.. Dün ordumuz misafirlere bir ziyafet verdi ; Dostumuz Sovyet Rusya tarafından ordumuza hediye edilmiş olan dört tayyare, dün Yeşilköye nakledilmiş - tir. Tayyarelerin bir fki güne kadar tecrübeleri yapılacaktır. Tayyareleri imize getirmiş ve Ceneral iyen'in reisliği altında bulunan Rus heyeti şerefine dün akşam kumand. (Şükrü Naili Paşa tarafından Perapas as otelinde bir ziyafet verilmiştir. Zi- yafette kalordu erkânı harbiyesi ile Rur konseloshanesi erkânı hazır bu - hunmuşlardır. Bu akşam Tayyare ce » miyeti de, Rus dostlarımız şerefine bir ziyafet verecektir. ey ae RAD aa EEE | Programın ikinci kısmı da dün tesbit edildi e ne Konferanslar nerelerde ve kimler tarafından Cümhuriyet bayramında İstanbul en süslü, en ışıklı günlerini yaşıyacaktır. Geceleri şehrin muhtelif yüksek nokta» larına konacak kuvvetli projektörler her tarafı gündüz gibi yapacaktır. Şehir baş- tan başa ışık içinde yüzecektir. Üç gün bayramda geceli gündüzlü yüz binlerce halk sokaklarda, caddeler 'de heyecanla kaynaşacaktır. Belediye önüne İstanbulun en muaz- zam takı yaptırılmağa başlanmıştır, Bu tak son derece kuvvetli elektrik ampul. lerile aydınlatılacağı gibi, şehrin timsa- Hi olm izere bol, yeşil defne dallarile sun'i ağaçlar yapılacaktır. Bayram günlerinde bütün halk sokak- larda olacağı için, yemek yemek ibti- yacında olan halkla lokantalar dolacak- tir. İstanbul kutlulama komisyonu lo- kantacılar cemiyeti vasıtasile bütün lo- ei mahsus olmak üze- re fevkalâde tenzilât yapıtırmağa mu- vaffak olmuştur. Bayramı İstanbulda geçirmek üze- re köylerden gelecek misafirler cumar- tesi günü şehrimizde bulunacaklardır. Köylüleri misafir etmek üzere evler ha- zarİanmıştır. Dün, İstanbulda yapılacak merasim programının birinci kısmını neşretmiştik. Yalnız üçüncü gününe ait olan o mera- sim arasında saat 15 da liği zi yaret unutulmuştur. Bugün ilâve ediyo- Yuz: Nerelerde konferans verilecek Program konferanslara ve temsil- lere ait olan kısmını aşağıda yazıyoruz. Abde görüleceği | veçhile (verilecek konferansların ve temsillerin günleri, saatleri, yerleri tesbit edilmiştir. Fatih parkı önünde 29-10-933 da Avni B, 30.10.5933 16 da Agâh Sır. rı B. 31-10.933 16 da Ali Kâmil B. (Devamı $ inci sahifede) EZDİ nn nan verilecek? Bayram günlerinde muhtelif yerlerde konferans verecek olan hatiplerden bazıları
