24 Mayıs 1934 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 3

Ufacık bir meselel.. ,, Adalarda su yoktur. Bunu da bilmiyen yoktur. Lâkin bunların içinde en susuz ada Kınalıadadır. Âdaların pişdarı osan burada 80 - hakta susayan bir adamın bir ev kapısı çalıp su istemekten başka Süresi yok'ur, Çünkü orada ne çeş Me, ne pınar, ne kuyu, nede su saticısı vardır. Halk ekseri sarnıç suyu kullanır, fakat içmek için ek- seri karşıdan getirirler... Şimdi size bir vaka. Gayet kü - şük bir şey. Hattâ gazeteye yazı - lacağı hâtıra gelmiyecek bir şey mizi Kınalıadada bir fakir kahveci vardır. Bu adamın adına Veli di - yebiliriz. Vek gönlü gani bir adam dır. Kahvesinde bir musluklu küp vardır. Gelen giden, müşteri olsu olmasın bu küpten su ü teki su sarnıç ruya d. veci Veli dostlarından bi iş dalını alır ve altı günde bir kar yakaya geçerek oradaki umumi meden üç damacana doldurur ve getirip küpüne boşaltır. Herkes bu küpten çeşme gibi içer, “Geçende Veli gene mutadı veç- hile damacanaları alır, çala rek karşıya geçer ve çeşmeye gi - der. Lâkin bir çöpçü amelesi del durmasına mâni olur, Yani umu « mi çeşmeden O su doldurmasına mâni olur ve sebep olarak ta bele- diye memuru bu işi (Veli) ye ya - sak ettiğini söyler. Veli kahvede Oturan memur efendiyi bulur ve se Bebini sorar ve anlar ki gene ora- da deniz kenarındaki bir musluk - lu borudan para ile su satan Karc- manlı - Yanko diyelim - ismindeki #ucu bundan ziyan ediyormuş. E - ğer bu Yanko kahveci Velinin - ken i borusundan değil - umumi çeç- meden su almasına müsaade eder- 3e belediye ses çıkarmıyacakmış. Veli bu cevabı alınca boş dama canaları tekrar sandala koyar ve kapkuru adaya döner. Bu hareketin uzun tahlile ta - mülü yoktur. Umumi çeşme - den herkes ister içmek, isler sule- mak, isten satmak için su almağı mezundur. Umumi çeşmeden s1 alınmasını belediye yalnız bir se - Beple menedebilir: O da çeşmenir Suyu pis veya hastalıklı ise. Onun da usulü vardır. Suyu boyarla;. “âkin bir su simsarını korumak i - sin fakir fukaranın; hem de bir sa. © «t kürek çekerek gelen bir susu - Zun umumi çeşmeden su almasına kimse, amma hiç kimse mâni ole- maz. Sadece o karşıyakadaki bele diye memuru mâni olur. Buna re Srsiniz? Bir taraflan İstanbu! ediyesi Adalara su vermeye ça- aye yapamıyor. Diğer taraftan r fakir adalı sandalla bir saat kü Tek çekip karşı kıyıdaki hayrat çer | Eğin su almaya gidiyor. Orada stediye buna mâni oluyor. Ben çam bu beledi belâ koyardım. Hep dövmekten bahs ederiz... Hiddetli hiddetli konuştuğumuz | Zaman hep: in ismini Ker- . — Az kaisın herifi tepeliyecek- tim, — Pek ileri giderserdöverim ke- m > Canımı sıkmasın, pataklarım biye söyleniriz.. Arkadaşlardan irisi gene böyle lâf edilen bir Mec lise dedi ki: imi Bu insanlar ri » Hep te dövmekten, dayak at- maktarı bahsederler. Hiç dayak çekten, dovülmekten bahsetmez ca edendir bilmeni? Neden ola - iki şey vardır ki; insan itiraf “mez: Rüşvet ve dayak yediğini. za evvelden, ne sonra - * Zehirli gazlara ka Şsam önat 20'de Cümhüriyet Halk vakası Alemdar nahiyesinin Di- da müderriz Oreer Şevket Bey ta. üderris et ir Tafmdan zehirli gazlardan korun- Ma usulleri hakkında bir konferans verilecektir. T * Tapu ve kadastro çaPu ve kadastro umum mü VE ay Bey 28 mayısta şehrimize içerek bazı tetkikatta bulunacak-! teş, Vefalılar yurdunun müsame- ii 7> Vefahılar yurdu 22 hazi- jında Vefa lisesinde 8 inci sınıftan ncu sınıfa geçen o gençler ile ii Vefahları tanıştırmak maksa- ile bir müsamere tertip etmiştir. EKONOMİ Yeni İktisat Teşkilâtı Lâyiha bugünlerde Mec- liste müzakere edilecek Aldığımız malümata göre Ha - ziran bidayetinden itibaren tatbi - kı mukarrer olan yeni İktısat Ve - kâleti teşkilâtı bugünlerde Büyük Millet Meclisine müzakere edile - cektir. Yeni teşkilât lâyi ret umum müdü; e ait olan kısmında eski teşkilâta nazaran mü bim değişiklik vardır. Ticaret U - mum M lüğü yeni teşkilâtta dahili ticaretle Türkol i caret işlerile meşgul olacakti mum Müdürlük teşkilâı alt: den mürekkep olacaktır. Bu şube- ler, şirketler, mürakabe, dahili ti - caret, tarifeler, standardizasyon ve muamelât şubeleridir. Bundan Başka teşkil edilecek bir tetkikat şubesi » işleri ve sigorta ta - rifeleri tetkisatile meşgul olacak - tır. Bir başmüfettiş, bir heyeti tef- tişiye reisi, üç müfettiş ve 7 mua - vin müfettişten mürekkep bir tef- tiş heyeti de - teşkil edilmektedir. Yeni teşkilâtta bulunacak bir mü- rakabe heyeti bütün şirketleri mü- rakabe edecektir. Yerli mallara ihanet Memleketimizde yapılan bir kı. sım eşyanm üzerine sanki hariçte yapılmış gibi etiket koyanlar ve hariçten gelen eşyayi de yerli malı gibi gösterenlere Ticaret odası tahkikatı bugünlerde Adliyeye in- tikal edecektir. Ödünç para vermek istiyenler Ödünç para vermek için müsa- ade almak üzere yeniden birçok müracaatlar vâki olmaktadır. Ö- dünç para ve ikraz mücsseseleri komiseri Nahit Tahsin Bey bu mü- racaatları tetkik etmektedir. Ödünç para veren bütün mües- seselerin bu ay nihayetine kadar ko miserliğe birer beyanname verme- leri lâzımdır. Beyanname verme- yenler hakkında kanuni takibat ya pılacaktır. sının Tica . Otomobili seyyahlar Dört otomobille seyahat etmek- te olan Dr. Nadhemy, Dr. Peters, M. Sebala, M. Hoffmann, M Ho - Tuhek, M. Yachl, M. Behl isminde yedi Çekonlovakyalı dün Prağdan şehrimize gelmişlerdir. Buradan Ankaraya gideceklerdir. Sıhhat mürakabe merkezi İstanbul sıhhat mürakabe mer- kezi kadrosunun hazirandan itiba. ren genişletilmesine karar ve il. b iri merkezi Yöre Szpansari, alada dan Edimekâpı sie 9 ha dispanserine nakledilecektir. Denizdeki enkaz Deniz Ticaret müdürlüğü İstan bul Limanında bulunan ve vapur. ların hareketine mâni olan batmış vapur, zincir, çapa ve sairenin yer lerini tesbit etmiştir. Bunlar bu se- ne içinde denizden çıkartılacaktır. | BORSA | (iş Bankasından alman cetveldir) 23 Mayıs 934 AKŞAM FİYATLARI #STIKRAZLAR TAMVILAT latikrası dabili 9450 1933 İstikrazı 9350 Ünitürk Ku ponsuz ” " ' İş Bankası Nama KE0 $ Şir. Hayriye Reji - » Hamiline BER Terkon Çimento Mtihat dey. Şark dey. Tramvay 4075 $ Balya Anaşlolu Hisse 77,BO$ Şark m. eesa ÇEK FİYATLARI £ 191025 Berlin 20227 $.F225 3007 in > Bükreş 73 $ Viyana 65,500 4 Moskova NUKUT (Satış) Kuray; 420 30765 725216 (3060 110050 EY Ameterdam — 13738 Nüyork Selya 209 V7 640 24 “5 EE — —Bğu.8 ai —.... Er Tw MİLLİYET PERSEMBE * MAYİS 1 | | İ ŞEHİR HABERL Lâstik ayakkabılar aley- hine bir hareket Deri ve ayakkabıcılar toplanıyor çi Bu toplantıya memleketin her tarafından mümessil çağrılıyor Oda Meclisi azasından Osman Nuri Bey Bülün ayakkabıcı, deri ve köre- le sanayicileri 22 Haziranda Halk evinde fevkalâde bir toplantı ya - ve ayakkabı sanayicileri iştirak e- deceklerdir. Bu fevkalâde toplantı için şim- diden hazırlanılmaktadır. Toplan - tıda, bütün dünyada büyük bir şöh sanayiinin son zamanlarda geçir - iğ bu kısım sanayie hassa memlekette teessüs eden lâstik ayakkabı sanayii karşısında alınması icap eden tedbirler görü- şülecek ye kararlar alınacaktır. larm kundura vederi sanayii çin ağır bir darbe olduğu son Ti caret odası meclisi içtimainde kundura sânayicilerinden Osman Nuri Bey tarafından verilen bi takrir üzerine müzakere edi bir meseleye temas eden bu işi bir defa daha tetkik etmiş ve ne - ticede gerek kunduracılar ve gerek lâstik ayakkabı yapan müesseseler mümessillerinin iştirak edeceği bir komisyonda bu meselenin etraflı surette tetikkine karar verilmiş - tir.. Diğer taraftan İktisat vekâle- ti de bu işle alâkadar olmuş ve işin pacaklardır. Bu toplantıya Türki- | yenin her tarafından deri, kösele | reti olan Türk deri ve ayakkabı | verilmesi icap eden veçhe ve bil - | Altı lâstik, yüzü keten ayakkabı « | ı | de tesi mahiyeti hakkında malümat iste - miştir, Dün, Oda Meclisine verilen tak- ririn sahibi Osman Nuri Bey ken- | disile görüşen bir muharririmize Istanbulda yapılacak fevkali toplantı ve Oda Meclisine veri takririn mahiyeti hakkında şu iza hatı vermiştir: “— Ayakkabıcılar ve bütün deri ve kösele sanayicileri 22 Haziran- da Halkevinde bir ayakkabı sana- yii kongresi akdine karar verdik. Kongrede mevzuu bahsedilecek sa ir meseleler meyanda memleket iktısadiyatı için çok zararlı olan üstü keten, altı lâstik ayakkapla - ları meselesi görüşülecektir. Bu ke ten ayakkapları meselesini yalnız ayakkabı sanayii için bir tehlike ol mak gibi dar bir cepheden göre- meyiz, Lâstik ayakkabıların me - vaddı iptidaiyesinin kâmilen ha - riçten gelmesi. itibarile bu işten sr rasile memleket (O hayvancılığı, et müstehliki, deri ticareti, deri sa - nayii, kundura sanayii ve hattâ en küçük bir eskici bile zarar gör- mektedir. Hayvan fiatlarının dü- şük olmamasının sebeplerini, lâs- tik ayakkabı sanayiinin memleket deri sanayii zararına olarak inki - safında aramak lâzımdır. Köylü - müzün başlıca varidat membaı o - lan derilerin para etmemesi köy - lüyü müteessir ettiği gibi, derilerin az para ile satılması halkın başlı - ca gıda maddesi olan et üzerinde gösterir. Deri para eder se et o nisbette ucuz olur. Lâstik ayakkabı imal eden bir kaç fabrika günde 8-10 bin çift ayakkabıyı piyasaya çıkarmakta - dır. Bunların imali için ancak beş, altı yüz amele çalıştırılmaktadır. Bu be iz amele çalışırken Bu bella e derici, köseleci ve ayakkabıcının işsiz kal dığını, deri fabrikalarının durdu - ğunu söyler#em mübalâğa etmiş ol mam, 22 Haziranda yapacağımız kon grede bu keten ayakkabıların memleket sanayii için ne kadar za rarlı olduğunu mevcut deliller ve rakamlarla isbat edeceğimiz için şimdiden daha fazla bir şey söyle- miyeceğim.,, —— Denizyolları idaresi yeni e bir teşebbüs yaptı İskenderiye - Pire - İzmir limanlarına ucuz seyahatler tertip edildi Haber aldığımıza göre Deniz yolları işletme idaresince İskende- riye hattında yeni bir kombine ki- letleri ihdas olunmuştur. Bu bi- letlerin hükmü bir sefere mahsus- tur, Seyahat 11 gün devam etmek- tedir. İdare en güzel ve lüks va- purlarından madut olan Ege ve İzmir vapurları bu hatta işlemek- te olduğuna göre yolcular bu se- yahatlerini azami bir konfor içi: de geçireceklerdir. Vapur salı gü- nü 11 de İstanbuldan kalkmakta doğru İzmir, Pire ve İskenderi- yeye gitmekte ve inin 11 inci günü saat beşte İstanbula gel- mektedir. Vapur gidişte — İzmirde 8,5, Pirede 6, ve İskenderiyede 6 saat o ve dönüşte 5 ve İzmirde l cular bu pek müsait zamandan is- tifade ederek bu şehirleri lâyikile temaşa imkânını bulacaklardır. Bundan maksat, balka istira- hat zamanlarımı temiz bir deniz havası alarak geçirtmek ve bu a- rada güzel İzmirle Pire ve İsken- deriye şehirlerini gezip gi fırsatını ve: ir. 11 gün devam eden bu yolcü- huk yeni biletler mucibince birin- ci mevkide 98 ve ikinci mevkide 76 lira ile kabil olacaktır. Bu para içinde yemek ve kahvealtı dahil- dir. Yalnız vapur İskenderiyede bulunduğu zaman vapurda Ye! yemek yolcuların ihtiyarına bıra- kılmıştır. İskenderiyede bulundu - ğu esnada yolculardan arzu eden- ler ücret mukabilinde iyi ERİ MAARIFTE Balkanlarda Seyahat Muallimlerden başkâ isti- yenler de iştirak edecek Türk Maarif Cemiyeti bütün Balkan memleketlerini dolaşmak üzere bir seyahat tertip etmiştir. Seyahat 14 temmuzda başlayacak tır. Seyahate muallimlerden baş - ka alâkadar birçok zevat ta işti - edebilecektir. Seyahat 12 gün sürecektir. Sanat Mektebinde sergi 15 Haziranda İstanbul mınta - kası Sanat Mektebinde mektep mamulâtına ait bir sergi açılacak. tr. Bakalorya imtihanları Lise ve orta mektep baaklorya imtihanları hazırlıkları bitmiştir. İmtihan komisyonları azalarına hangi mekteplerde bulunacakları - na dair tebligat yapılmıştır. Şifahi imtihanların ayrılan üç mıntakada yapılması imkânı görülmediğinden her talebe şifahi imtihanlarını ken di mektebinde verecektir. Bu imti- hanlar dörder kişilik komisyon - lar huzurunda yapılacaktır. Tahri- ri imtihanlar toplu bir halde, ayrt- | lah mmtaka merkezlerinde olacak | tır. Anadolu yakası mektepleri im than komisyonları, bugün Kadı - köy lisesinde içtima ederek imti - han şekillerini görüşeceklerdir.H'ç bir mektebin muallimi kendi tale - besinin imühan Okomi:y aza olamıyacaktır. Mayıs perşembe gü: tar. Iktısat Enslilüsü konferansları Üniversite Iktısat Enstitüsünün tertip ettiği konferans serisinin sonuncusu Profesör Kesler tarafın dan verilmiştir. Yeni polis memurları Emniyet Müdürlüğünde polis | mesleğine girmek isteyen 130 efen | dinin imtihanları yapılmıştır. Bi - rinci, ikinci, üçüncü komiserlik im- tihanları da | Haziranda yapıla - caktır. — Kadastro tahrir tecrübeleri Tophaneden Galatasaraya ka- dar giden Boğazkesen caddesinde Man İM ride scl a zamnamesine tevfikan kadastro tahrir tecrübesi yapılacaktır. VİLAYETTE | Nahiye müdürleri ir Bunlar arasında büyükçe değişiklik yapıldı Istanbul vilâyeti nahiye müdür- lükleri arasında yeniden değişiklik- ler ve tayinler yapılmıştır. Taksim nahiyesi müdürlüğüne Erenköy nahiyesi müdürü Ke- mal, Erenköy nahiyesine Alacalı nahiyesi müdürü Ziya, Çatalca nın Boyalık nahiyesi müdürlüğü- irü Mehmet Ali, Kemerburgaz lüğüne Bolunun ir nahiyesi mü- dürü Yusuf, Yalovanın Kılıç na- hiyesine Konyanın Kâzancı nahi- yesi müdürü Hikmet, Beykozun Mabmut Şevket Paşa nahiyesine Çatalcanım Boyalık nahiyesi mü- dürü İbrahim Zihni, Çatalcanm Karaköy müdürlüğüne Mahmut Şevket Paşa müdürü Temsil Hak- Ee Şilenin Al müdürlüğüne mın Karacaköy müdürü Os- man Beyler naklen tayin edilmiş- lerdir. Ziraat sergisi .Bu'sene vilâyet bahçesinde dördüncü ziraat sergisi açılacak- tır. Serginin geçen naza- ran daha geniş olması kararlaştı- rılmıştar. ELİ i acılık, yva- “eebzecilik, çiçekçilik kısımla» rını ihtiva edecektir. ; Milli emlâk müfettişliği Milli emlâk müfettişliği için bir kalem teşkil edilmiş ve işe başlan- mıştır. det zarfında vapurda bilâ bedel ya- tabileceklerdi: Plâj mevsiminin yaklaşmakta olması hasebile yolcularca İsken- deriye ve Pirenin güzel plâjların- dan istifade imkânı da kabil ola- caktır. Resmimiz, İsi iye plâj Günü emi ine, i Pamuklu men:ucat sanayii Key:eri pamuklu mensucat fab- rikacının memleketimizde çok mü- him bir ihtiyaca tekabül ettiği mu. hakkaktır. Halkımızın iklim nok - tai nazarından pamuklu mensuca- fa olan ihtiyacını nazarı dikkate alırsak, bu fabrikanın bütün sanayi Seşme hareketlerinin başında gel - mesi lâzımdır. Ve böyle de olmuş. tur. Bugün dünyada sanayi saha - sına atılan memleketlere bir ba - kalım: Bütün sanayileşme prog - ramlarının başında. kendileri için olmasa bile, ihracat yapmak için - pamuklu mensucat sanayini ge - çirmişlerdir. On yedinci asrın başlarında evvelâ Fransız âlimlerinden Sala - ra Denis Papen'in üzerinde işledi- ği buhar makinesin:, on sekizinci asırda İskoçyalı James Watt kul- lanmağa muvaffak olduğu ve te - kâmül ettindiği zaman İngiltere - nin manzarası birden bire tamami- “e değiş'i. O zamana kadar zirai bir memleket olan Britanya adası - nın Garp sahillerinde yeni bir sa - nayi doğdu: Bu pamuklu mensu - cat sanayü idi. Buna birçok fen adamları her gün biraz daha yeni- lik ilâve ettiler. Ve nihayet İngi tere pamuklu mensucat sanayii bü. tün dünyayı eline aldı. Diğer taraftan ancak on doku - zuncu asrın ortasından sonra sa - nayileşmeğe başlayan Japonya ise, pamuklu mensucat sanayiirri tesis et'iklen sonra bütün dünya ticare- di arasında kendisine mühim bir mevki temin edebildi. Cünkü ge - rek bütün Çin sahillerinde, gerek Polynaisie olar a As yada bu sanayie kuvvetli mahreç. İer temin edebilmiş ve Büyük Bri- tanya sanayini kuvvetli bir reka - betle mücadele etmek mevkündı burakmıştı. Loncashire sanayi er - Babını son günlerde müthiş te"işa sevkeden sebep nedir? Pamuklu mensucat bizde en çok kullanılan maddelerden biridir. Zaten pamukluların en mühim mah reci Cenup iklimleri ve Akdeniz havzası dahilinde bulunan memle- ke lerdir. Bunun için pamuklu mensucat fabrikası, bizde ipekli ve yünlü mensucatın sahazı bütün bir memlekettir. Vâkra buralarda da yünlü mensucata ihtiyaç varsa da ahalimizin yüzde doksanını kil eden çiftçilerimiz bız il rım bizzat kendileri tatmin e tedir. Anadoluda o'sun, Avrupa Türkiyes'nde olsun yün iğmesini, örgü örmesini bilmiyen bir tek ka- dın var mıdır? Halbuki pamuklu kumaşlarımız için vaziyet böyle de! Hari» ci ticaret istatistiklerimize bâkdi - sak 1930 senesinde Tü Wiyerin 27.201.000 liralık pamuklu mensu- sat, ve 1.297.000 liralık pamuktan yapılmış hasır eşya ithal e tiğini görürüz. Bu mikdar 1931 senesin- de pamuklu mensucat için 27 rail yon 741 bin liraya pamuktan mamül eşya yon 117 bin liraya düşmüştür. Bu mühim mebaliğin ticaret müvaze- nemiz ve binnetice tediye müvaze- inde yapacağı tesiri bir düşünün. Her sene, maddei iptida iyesi bizde belâganmabelâğ mev- cut olan bir mal için harice akıttı- ğımız Türk parasını hesap edin. Bu, memleketin ül liya'ı ve pa rası üzerine ne büyük bir ağırlık. da basar ,.. İşte bu itibarla Kayseride açılan pamuklu mensucat fabrikası bi - zim için her cihetten faydalı olan çok mühim bir teşebbüstür. Mümtaz FAİK BELEDİYEDE Son toplantı Yeni Umumi meclis intihabı eylülde a İstanbul Umumi Meclisi bu - gün fevkalâde içtimalarınn sonun * cusunu yapacaktır. Meclis, bugün- kü içtimadan sonra dağılacaktır. ir Meclisi için yeni intihabat eylülde yapılacaktır. Hastalikli koyunlar Mezbahada kesilen koyunlar - dan hastalıklı olanların fenni © - toklav makinelerinde takim edile rek fakir halka ucuz bir fiyatla sa tılması kararlaştırılmıştı. Beledi - ye lâzım olan otoklav makinesini getirtmiş ve tecrübelere başlamış- tar. Tecrübeler müsbet netice ver - miştir. Yapılan muayenede, etler bu makinelerde takim edilince, sıh hi hiç bir mahzuru kalmadığı an - laşılmıştır. Etler bu makineden ın sonra yarı pişmiş bir ha