26 Mart 1935 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 2

Her hakkı mahfuzdur. Kara Suitan nasıl şaşırıp kalu 1; ve dehşete Yazan: Son Yemen valisi Mahmut NEDİM düşmüştü ! ———— o. — — Mısırda kurulan kir komite — Sultan Hamidin korkusu -- H caz demiryolunun iç yüzü Bunu bir şeref ve borç bilirler. Biz, bu çihetten de diğer kumpanyalara nâzaran daha talili bir vaziyette-. yiz Bu şekilde seçilecek acenteleri- miz Hidiviye ve İtalyan vapurlari- le rekactb etmemize ve bu rekabet- Seyrüsefain idaresinin bu sahil. le yapacağı hizmet yalnız münaka- lâtı teminden ibaret kalmayıp bu vasıta ile askeri nakliyatımızı ya- bancıların önünü muvaffak olacaktır. Bu de lü ai devlet hazinesi müs tefit, hem de memleketin âsayiş ve refahma hizmet edilmiş olacak- tar. En mühim nokta ise (varidat)- tan ziyade devlet ve milletin koru- nacak olan haysiyet, şerefi ve iti- barıdır.,, taki müracaatlarım gibi, bu da ne- ticesiz kalmıştı. Sultan Hamit devlete çok ağır bir yük olan Hicaz demiryolu me- selesine bilhassa Kiri en için katlanıyordu. Bu demiryolu. nun İslâm âleminde, halife lehine uyandırdığı büyük tesirler nübalâ- ğalı bir surette kendisine yetiştiril- dikçe padişah keyifleniyor, neşe- leniyordu. Fakat bu neşe çok sürmüyordu. Çünkü halife ve padişahın keyfini kaçıracak haberler sık sık gelirdi. Bu haberler memleketin her tara- Dün Bir güh ya haberi verdiler * — Mısırda yeni türiyen bir hizb (Elhilâfeti fikureyş) o iddiasında bulunuyormuş. Bu tek cümle Sultan Hamide ge- celerle uykusunu © kaçırtmak için “iç — Bunları kim ve kimler ide- Te ve va Öşvie ediyor, perde arkasın- veya kimler var? Hilâfetü Filkureyş, en in, ygamber ahfadınındır. e Demek çiğ iddiada bulunanlar Şerifler- 8 A a air Se riflerin doğrudan doğruya yeğ e al nir ti. Halepten, Suriyenin ötesinden berisinden kendinden çok daha az kurnaz birtakım adamların şuraya buraya baş vurarak birçok mevki ve mansıp sahibi oldukları gör. du, Elbette onun da ömrü mahke: mei şer'iye başkâtibliğinde geçe- cek değildi. Zekâsına, kabiliyetine itimadı vardı. O halde ( harekete enin yanaşmak, hü- | etmek ve böylece yükselmek Ağlamayan çocuğa süt yüzler mi? Abdurrahman Kev. kibi Halepten kalktı İstanbula e Hi. İstanbulda hemşerisi Ebülhüda- yı buldu. Ebülhüdanm zeki ve şey- tan adamları bir görüşte anladığı ,yakmlığı da Kevakibiye cağını açtı. Abdurrahman bir kadı- lik istiyordu. O kadarcık, sade bir kadılık... Ebülhüda bu kadarcık şeyi yapa- mıyacak bir vaziyette, aciz bir a- dam değildi ki... Evvelâ hemşeri- sini memnun etmek, ona istediğini yermek için uğraşır gibi görünen Ebülhüda, sonra ne oldu. ise oldu, birdenbire her şeyi ihmal eder gibi Siyar ve Abdurrahman Kevaki- lerini alevlendirecek başka Tir mu- > hit ve başka bir istinatgâh ara ok Kalktı Mrsera gitti, Mısırda kazanlar kaynıyordu. Hizbilvatani çalışıyordu. Fakat bir taraftan İngilizlerin bir yandan Mısır hidivinin emelle- rini güden, bir çoğu ise ve yaptı- ğını bilmeden, dostlar alış verişte görsünler kabilinden çalışan bir. çok insanlar, birçok satılmışlar var- dı. Abdurrahman Kevakibi İstanbu- la, halifeye padişaha ve Ebülhü- daya küsmüş, dünyaya küserek s0- luğu Mısırda almiş, bir müddet 0- rada etrafı şöyle bir tetkik ettikten sonra, ilk olarak bir kitap yazmış- tı. Bu kitabın ismi (Ümmülkura) idi (1). Ümmülkura derhal büyük bir rağbete mazhar oldu. Fakat te'yraflarla intişarı haber verilen (muzır kitap) İstanbula ge- Hipte tercüme edilerek padişaha ve- rilince, asıl kıyamet o zaman kop- tu. Sultan Hamit bir taraftan Ab- 'durrahman Kevakibi İstanbulda i- ken, istediğini vererek iskât edeme- diği için kendi kendine kızıyor, di- ğer taraftan bu hale sebebiyet ver- diği için Ebülhüdayı haşlıyordu. Öyle ya bu adamım istediği bir ka- dılıktan başka bir şey mi idi. Ne- den ondan bu kadarcık bir lütfü €sirgemişlerdi? Şimdi ne olacak, ok yaydan çıkmış, ortaya zehir gi- bi bir eser atılmıstı. Bu eser Suk tan Hamidin candamarına sapla- nan bir zehirli oktan (başka bir şey değildi. Sultan Hamit Ebülhü- da vastıasile Abdürrahman Keva- kibiyi İstanbula celbetmek istedi. Ebülhüda bu hususta çok çalıştı. — Kadılık mi istiyor, gelsin... diye haberler gönderdi. Ayrıca p ralar, başka mevkiler, rütbeler va- detti. Fakat Kevakibi bir yandan korkuyor, bir taraftan da kendini kaptırmış bulunuyordu. O bu ese- rile İngilizlerin de, Hidivin de na- zarı dikkatini celbetmiş, o birçok paralar almış ve önünde geniş bir ufkun açıldığını görmüştü. Artık aradığını bulduğuna emindi. M sırdaki bütün muhaliflerin kendisi- ne itibar ettiklerini gördükçe büs- bütün gururu artıyor ve Ebülhi nın biribiri ardı srra gelen tekliflerini vaitlerini tereddüt et- meden reddediyordu. Esasen onu korkutmuşlardı da; — sakın ha, diyorlardı, halife seni kendi ellerile p'rçalar, ona karşı bu kadar büyük bir cinayeti işle- dikten sonra, seni (o affedebilmesi gayrimümkündür. Seni, sırf ele ge- çirmek, İstanbula aldırabilmek i- çin ettiği bu vaitleri bir kere eline geçirince unutur. Aldanır da tuza- ğa düşersen mahvolduğun gündür. Akla yatan da bu değil mi idi? Abdurrahman Kevakibi İstanbu- la gelmedi ve Sultan Hamit bu hu- sustaki bütün teşebbüslerinin se- görünce Abdur- rahmanı idama mahküm etti. (2) la dönmek ümitlerinin büsbütün mahvolduğunu görerek kendini ta- mamen Mısıra vakfetti. Saray ve padişah yerine İngiliz- ler ve Hidiv kaim olmuştu. Bundan sonra ne dilerse bunlardan diliye- cek bütün mevcudiyetini bunlara vakfedecekti, başka çaresi yoktu. Bu sebebledir ki ilk eserinin uyan- dırdığı alâkadan cesaret ve kuvvet alarak biraz sonra (Tabayiülistib- dat) ismindeki ikinci eserini orta» ya attı. Bu, birinciden daha kuv- vetli idi. Ancak bunu kendisinin yazmadığını, italyanca bir eserden tercüme ettiğini veya ettirdiğini id- dia ettiler. Her şeye rağmen bu ki. tap ta İstanbulda bir bomba gibi patladı. Fakat ne olursa olsun birincinin tesiri başka olmuştu. Birinci kitap bir cereyan uyanmasına sebep ol- muştu. Dillerde hep bu kitabın or- taya attığı nazariye vardı: Hilâfet | Kureyşlilerin, yani peygamber ka- bilesinindir. Mısırda padişaha, hilâfete sadık olanlara kerşı İngilizlerin, ve Mı- sır Hidivinin ellerinde para ile işli. yen elemanların ai bulunan- HARİCİ HABERLER Yunanistanda Milli bayram Dün kutiulandı ATINA, 25 (Mölliyet) — Bügün milli Yunan bayramınm yıldönümüdür. Bu münasebete sabahleyin Atinanın büyük kilisesinde bir âyin yapılmış ve bu me- rasimde Curahurreisi, Başbakan, Bakan- lar heyeti ve Atiradaki elçiler vesaire hazır bulunmuşlardır. Ayinin hitamın - dan sonra bir resmi geçit yapılmıştır. Bu münasebette Başbakan telsizle Amorikadaki Yunanlıları tebrik eylemiştir. ATINA, 25 (Milliyet) — Dün yet - miş spor kulübünden teşkil edilen umu- mi federasyon futbolcuları ve atletleri tarafından Atinanın büyük caddelerin- de bir resmi geçit yapılmıştır. o Resmi geçide üç bin sporcu iştirk © etmiştir. Bunlar (Apollon) stadyomunda topla - narak Başbakan Çaldaris ve Kondilis hazar bulunduğu halde sporcu- hak andım öçmişlerdir. Kacaristan siyaseti Almanyaya mı, italyayamı doğru? Kont Betlen'ın siyasi vaz.yete dair nutku BUDAPEŞTE, 25 (A.A) — Eski Başbakan Kont Betlen, Magykanizsa'sa söylediği bir mutukta demiştir kiz *— Dış siyasamızın esası, bugün Ital- ya « Macar dostluğudur. Yalnız müteka- menfaatin. dostluk dış siyasamızın esası olarak kal- malıdır. Kont Betlen, Alman aleyhtarı bir si- yası takip etmenin imkânsız, çünkü Al manyanın orta Avrupada Alman aleyh- tarı bir siyasa takibi imkânmı bırakmı- yacak kadar kuvvetli olduğunu ilâve © derek demiştir kâr “.— Biribirlerine rakip olan Fransa - nın tuttuğu Slav grupu ile Alman taraf- tarı gruptan birinin orla Avrupada üs tün gelmemesi için İtalya'nın dostluğu na mahtaciz.,, Harbinde Bir mühimmat nay Yiyb pda infilak oluu ” “ LARIN 25 (ALA) Bu mba br sebebi İP üntihabın ne a hakkıda kapi kat'i karar verememişler- Çinde bir seylap 20 bin kişinin öl- ŞANGHAY, 25 (A.A.) — Sarı nehrin | İri yıkılmış ve sular büyük b'r ora: istilâ etmiştir. — 20 bin kişinin öldüğü zannediliyor, Zarar 40 milyon dolar tah- min edilmektedir. Yüz binlerce halk yol- lar üzerine dökülmüştür. Pangalos hükümeti TTasvip ediyor B. Çaldaris.e Kondilise ATINA, 25 (Blliyet) — Bugün Baş- bakan Slap Çakar ile General Kondir Ba görüşerek hükümetin alacağı siyasi tedbirler hakkında kat'i bir karar vere ctklerdir. Yeni meclisin şekli hakkında ber ikisi mutabek bulunmukla beraber zaman yapılması lâzimgel- pi Çaldaris ile General Kondilis A- yün lâğvi hakkında da mutabık bulun- Yunan Meclisi ATINA, 25 (Mlliyet) — Bir defn toplanmak üzere meclisi meb'usanın da- vet edileceğini bazı gazetmer yazmışlar ise de hükümet tarafından tekzip edil- miştir, Pangalosun tavsiyesi ATINA, 25 (waiyot) — Gazeteci » lere beyanatta bulunan General Panga- los isyan hareketini takbih etmiş ve bu hareketin ancak mecnunuarın eseri ola- bileceğini söyledikten sonra Yunanista- am kurtarıaması için O Bay Çaldaris ve | dee Kondilise di diktatörlük ilân et - ineleri tavsiyesinde bulunmuştur. Rumların vaziyeti ATİNA, 25 (Milliyet) — İsyan osna- sında Yunanlı olmayan Rumların aldık» ları vaziyet tahisik edilmektedir. Bunlar- dan isyanı tasvip edenler hudut harici. ne çıkarılacaklardır. TINA, 25 (Milliyet) — Ankara el iliği ataşe mavahi Bay Vulgaris'in Atina- ya dönmesi bildirilmiştir. Isyan hareketile © alikasız olmadığı vöylenen Göneral | Otoncos, Çimikalis, Manetas'ın ordu e alâkaları sureti kat”. iyede kesilmiştir. | Bir mebus duha tevkif edildi ATINA, 25 (Milliyet) — Kavalada- ki evinde isyana sit mühim vesaik bulu- nan binbaşı Burdaras'n kardeşi Kafan. İ daris partisi meb'uslarından Burdaras'ın Atinnda saklandığı yer bulunarak tev - kik edilmiştir. Kavelada ede edilen vesaik üzerine müstantik muhalif perti iderlerinin is yünla kileri ve ei hususta kendi - lerine tevcih edilecek mes'uliyetleri tet- maktadır. HARBİN, öB (AA) > Mühimmat sma lü re tir, Bu infilaklar, 8 saat sürmüştür. Kaç disenin sebeplerini tayin için resmi ma- Hind müslümanları YENİ DELHİ, 25 (A.A.) — Müslü- manlar bir karar sureti kabul ederek veş- kik etmektedir. a kame ia Mi Milânoda bisiklet müsabakaları MILANO, 25 (A-A.) — Bisiklet mü- sabakaları için yapılan Velodrum'un a- çıkma merasimi yapılmıştır. o Belçikalı Kaers bir kilometre üzerinde sürat reko- rumu karmağu teşebbüs etmiş vo bir kd- kanekreyi 1 dakika 53/6 saniyede katet- miştir. Evvelki rekor 1 dakika & 3/5 sa- niye ile Fransız Mişar'da idi. Nizami Jaşcnya Sahalin'in bir kısmını satın almak istiyor TOKYO, 25 (A-A.) — Alman istih- barat bürosundan; Hariciye Bakanı B. Hirota, mecliste Japonyanın Sahalin a- dasmım şimal kısmını salın almayı arzu ettiğini, çünkü bu kısımda bulunan pet- vol kuyuların Japonya için pek kıy- metli olduğunu söylemiştir. lar arasma artık Kevakibi de ka- ii (1) (Ürmmülkura) yani kariye, şehir, memleketlerin anası demektir ki Mekke evvelce bu isimle anılırdı. Şimdi Hicaz ve Necit, yani Suudiye (hükümetinin Mekkede çıkan resmi gazetesinin ismi de (Ümmülkera) dır. Abdürrakman Ke- vakibi o zaman günün meselesi bali a- lan bu meşhur kitabına (Ümmülkura) ismini intihap ederken de hilâfet mese- lesini kasdederek bu ciheti tercih et- miştir. İleride görüleceği vechile (Üm- , mülkura) hilâfeti Osmanir hanedanmdan alıp peygömber aülâlesine veriyor, ayni” | zamanda Arabları Türklerden ayırıyor- du (2) Hülâ Halepte Abdürralıman Ke- vak binin ailesi onun Sultan Hamit ta- . atından öldürüldüğünü iddia eder, Bun- larm rivayet ve idlalarma göre Sultan it mütbiş bir kin bağladığı Kevaki: - biyi birçok paralar vererek İstanbuldan gönderdiği bazı adamlar vasitâsiyle ze- . birlemiştir . Feshedilen muahedeler LONDRA, 25 (A.A) — Bugün Avam dü agi m Bi Heshetmiş olduğunu söylemiş ve bu tarz da Fenhedilen diğer muzhedelerden ha berdar olmadığını ilâve etmiştir. Fakat muahedelerin resmen feshedilmiş olma akla e eek altına alındığı bir çok defalar vâki olmuştur. Bürçok tica- vet mushodeleri de bir taraflı olarak Fes hedilmişlerdir. Feci bir yangın ŞIKAGO, 25 (A.A.) —Bir otelde yangın çıkmış altı kişi yanmıştır. Onye- di kişi hastsneye kaldırılmış ve kırk ki- şinin vala mahallinde tedavisine lüzum has olmuştur. eze Harici küçük haberler: # Arnavutlukta © on sane emüddetle tayare seferleri hizenetinin İtalyan Lay- ie hin gisi B. Bulittin 14 nisana doğru Mos- kovaya döneceğini bildirmektedir, Aydımu bütçesi AYDIN, 25 (AA) > Âydm Beledi. B. Antonof EY Bulgari i düğü zannediliyor| diplomatları listesinden çıkarıldı. Li - zin SOFYA, 25 (A.A.) — Bulgaristanmn Uluslar Kurumü Hunan ve Hopeş hududu üzerindeki bent | nezdindeki mümessili orta elçi Antonof azledilmi Bulgar iş ve diplomatları listesinden çıkarılmıştır. Atatürk'ün İsveç prensine gönder diği tebrik tel yazısı ve gelen cevaj ALI 25 (A.A.) — İsveç Prensesi İngrid ile Danimarka veli ahtinin nişanlanma merasimi münasebetiyle Reisicümhar Atatürkün İs veç Prensi Gustav Adolf'a gönderdiği telyazısı ve karşılığı şudur: İsveç Prensi Gustav Adolf Hazretlerine ISTOKHOLM Prenses İngrid Hazretlerinin Danimarka veliahti Prens Fredrik de diktatörlük tavsiye ediyor| nişanlanmaları haberini büyük bir memnuniyetle öğrendim. Bu mes'tl. vesile ile zatı ösilânelerinden en samimi tebriklerimi kabul buyurmal& | rın ve mufahham nişanlılar nezdinde saadet ve refah temennilerim: | tercüman olmanızı rica ederim. Kamâl ATATURK Türkiye Reisicümhuru Kamâl Atatürk ANKARA Kızım Prensesin nişan merasimi münasebetiyle bana yapmış oldu * ğunuz tebriklerden dolayı zatı devletlerine teşekkür ederim. İzhar bu) rulan bu hayırhahlık ve sempati dolayısiyle şükranlarımın kabulünü mi yaz ederim. GUSTAV ADOLF Kamutay encümenlerinin üyeleri | ANKARA, 25 (Telefonla) — Kamutay, perşembe günkü toplantı” sında, üye adetleri fazlalaşan encü menlerin yeni üyelerini seçecektir. T. Tarihi araştırma kurumu başkan ANKARA, 25 (A.A.) — Profesör Yusuf Akçoradan açılan Tür! | Tarihi Araştırma Kurumu Başkanlığına Bolu Saylavı ve Başkan vekili Hasan Cemil, Başkan vekilliğine de Kurum üyelerinden ve Ankara Kis lisesi tarih muallimi Bayan Afet divanca seçilmişlerdir. Osmanlıcadan Türkçeye karşılıkla: ANKARA, 25 (A.A.) Maarif V ekâletinden: Türk Dili Araştırma Ki rumunca hazırlanan ve 25 Mart 1935 gününden başlıyarak Ankarada çi kan Ulus gazetesinde yazılan “Osmanlıcadan türkçeye” karşılıklar ka” vuzu üzerindeki her türlü telif hakları, hakkı telif kanununa göre Mai rif Vekâletince Türk araştırma kurumu adına tesçil edilmiştir. Tapuda işi olanlara kolaylık gösterilecektir Tapu idaresi teşkilâtındaki değişik- 3 liklerde kadrolara rakinyimıye ANKARA, 25 (Telefonla) — Tapın ve Kadastro urnum müdürü Buy Cemal, umum müdürlüğün yeni faaliyetine esas olacak kanun projeleri etrafında gazete mize şunları söylemiştir: “— Mecliste teklif ettiğimiz 3 kanun projesi vardır. Bunlardan gediklerin ve hususi bazı tosatrufların ilgası hakkın daki projeyi geri alıyoruz. Yeni çıkan tapu kanunu ile hüküm itibarile bir ben- zerlik olmamasmı temin için tetkik ede- öğ, bas başına bir proje linde Mec- lise sevkedeceğiz. “Tapuda işi olanlara bir kolaylık ii mak üzere hazırlayarak Meclise verdi. çöemi ihdas geçirilecektir. Umum müdürlük, teş heyeti ve tap& idaresi teşkilâtı hakkında bir kanan pr# mi Damon bunları valiye bakanlı İtiş hey heyeti lüyihasile müfettişle sağlam vazife ve salâhiyetleri bağlanmakta, ayni zamanda teşkilâtı teftişe kâfi | gp biraz ger letilmektedir. “Tapu idaresi teşkilât kanun sine gelince; mevcut teşkilât baştan 0” şağı değiştirilmektedir. Proj ap 4 yin ebenniyeti gözönüne elmazak bati ei idaresi teşkilâtında yapılacak. değişi ii Tekrar müzakereye 'geçildiği zaman, başkan muvafık görüldüğü takdirde > gen devrede olduğu gibi bu devrede de Kamutay toplantılarının sat 2.5 ta ya- Bilmasımı ileri sürmüş ve bu, kabul edil. miştir, #“Kamutay, bundan sonra garaz görüşülecek bir şey olmadığı i ve günü toplamşak üzere eğin EE raporu Sıfır hararet derecesine ve deniz sevis ine indirilmiş barothetre bu'anbah: Rüzgür ekseriyetle &ir. En yukarı sürati saniyede 8 meiro- ye kadar çalmıştır. m İsparta Halkevinde* ISPARTA, 25 (A.A) — Halkevinin ii iL Ri yi Hi : . Kadastro Kadastro memurlarının bareme tâbi 'de tamamen hazırladık. Bugüs” | “ölmeli Hldeındaki tâyin da maliye en- İle Dede ene Yaelağa 4 Kamutayda Klering listesinden istifad' alabi; edecek memleketler ANKARA, 25 (Telefonla) — 20 Ölen Saylaviarın hatırası |, ANKARA N a 'taziz edildi Hiatesiidan “inlayaialiri maxigaliail ANKARA: 28 (AA) — Bugün Fk bulundeğı milllsiye dstinde, ee Sikiy aşma memleketler, gümrüklere metay tir. Bu memleketler şunlardır: Al pifken Kars sayları Yusuf Alçora ve | manya, A Belçika, Çekosli” Tokat saylavı Faikin ölümlerini vakıya, Fi ma kya Norveç, tösi tezkereler okunarak, hatıralarına hür- | landa, İsviçre, Italya, Macaristan, İ# imeten süküt edilmiştir. veç, Yugoslavya, Yunanistan, EstonY? Bulgaristan, Japonya, Rusya, Fenlal diya, Amerika, Danimarka, Mısır, S8 riye, Filistin. Trakya umumi mili z EDİRNE, 25 (Telefonla) — ya umumi müfettişi Bay Ibrahim ij hükümet merkezindeki temaslarına * vam etmek üzere bu akşamki kı siyonel tronile Istanbula gitmiştir, E' Ibrahim Tali müfettişlik erkânile Cö huriyet Halk Fırkası Reisi Bay Ib İsim Akıncı tarafından Nazilli fabrikasımn yedi IZMİR, 25 (Milliyet) — Nazil fabrikasının yerini tayin etmek ü3€ re buraya gelen Sovyet mü yarın Nazilliye gideceklerdir. İzmir Esnaf bankasını senelik toplantısı IZMIR, 25 (Mliliye) — Ermat “ ahali fabrikası ienelik toplantı b gün n » Hissodarlara yapılmıştır. i | dört mibetinde kâr dağıtılacaktır. İzmirde bir konferans m m l