February 1, 1949 Tarihli Sebilürreşad Dergisi Sayfa 11

: f'ilt' ll, Sayı. “80. ’A'IMason Tarıkatıhın Tü rkıyede Cemıyeî Kurması . göre hayır işleriyle mesgul olacağını. oku- ta ise de, kökü tarihi ve esatiri rivayetlere da- " teşrifata baglayan masonluğun nasıl olüp da & vas_fı takılması mânasız ve' sebepsiz kalmak- “vardır. Halk arasında bu'tâbir; dinsiz, inatçı, : hepsı 'de bu gızh mezhebe mensub imişler. Da- S “da bulunanlardan ” Miısirli Prens Müstafa Fale * “girişen 'Namık: Kemal, Ziya Paşa merhumila; “ile arkadaşlarmın çoğu da mason ımısler hat- lu.ndugu yerdekı 'konağında tesis edildiğini ve . “şa olduğunu söylerler. BEBILÜRREŞAD H L L M N Türk Kanunlarına Tamamıyle Aykırıdır Yazan M Raıf OGAN — «Hürriyeta , gazetesinde Türkîye Mason' Derneğinin kongresi yapıldığını ve bü cemi- yetin hürriyet, müsavat, kardeşlik esaslarına dum. Bundan; gizli ve esrarlı bir cemiyet ha- linde çalışan mason teşkilâtınım, görünür bir dernek Halinde faaliyete geçeceği anlaşılmak- yanan-ve mesailerini türlü merasim, âyin ve esas” ümdelerinden ayrılabılcîıgı açıklanmış değildir. Şu duruma göre, herhangi bir hayır - kurumüu gibi çahşacak bir - demege Mmason reBu görüşle ilk olarak hatıra -gelen bazı mutalaaların ileri surulmesıne luzum gorul— üştür. «Farmason» tâbiri dıhmızde eskıdenbeıı sapık gibi mefhumlarda - kullanılırdı. Bunun —milletlerarası bir mezheb, yahud tarikatin men- sublarına itlâk oluriduğu, daha ziyade Meşruti- yetin ilânından sonra anlaşıldı Tevatüre göre, Saltanatın yerine Meşı'utıyetı getiren İttihâd ve erakki Cemiyetinin * be şli rükünlerinin ha evvel, Sultan Aziz devrinde başlayan maka- mı saltanata karsı dinrenme hareketmm Paşa, ve onun yardım ile' Avrupada Türkiyenin idare ,şekline karşı bir hürriyet mücadelesine ar tâ Prens Mustafa Fazılin İstanbulda ilk mason mahfelinin şimdiki Evkaf Müdürlüğünün Bu- nün &h yüksek derecedeki masrık-ı azamhgıru' deruhde eylediğini, ve Beşinci Sultan Muradı masonıuga sökanların da Kemal Beyle Ziya Pa- Masonluğun teşkı]atı, çalışması ve gâyeleri daıma gizli * kâldığmdan rivayetlerin hakikate ne dereceye kadar mtıbak 3 eylediği kestirilemez. ” Gerek masonî_ar, ger.ek- rhasonlara kaı'şı-;' : gayesme daır yazılmıs kitablar - çoktuı Fakat arafından “ bul eylemek imkânsizdır: Ahlak fazilet; * " muhalif “durum takmanlaı tarafmdan masonlu- * Bun leh ve aleyhinde, yahud tarihine, mevzu ve Yü- vlu.nanları işin yalnız zahiri cephesı.nı göstet- mekle ve faydalarını övmekle iktifa eylemiş, a- leyhte olanlar ise alabıldıgme gitmiş (belki de öyle değildir.) O]duk_ıarından batıni'tarafın içi- “ne girmedikçe tamamile öğrenmek kâbil olama-. 3, 'mıştır. Ancak bir takım meıakh zatla.r mason- luğa girip en yüksek dereceyi kazandıktan son- ra bu tarikatin çalışma şekillerindeki çocukça, * geti âdetleri, hurafeleri açıklamışlardır, ki ara- larında profesörler, muvaffak olmuş iş adamla— - rı, büyük makam sahibi hükümet adamları, mu- haırırler, münevverler.. mıyatak hurafata, ebatile, garib ve üydurgna'— merasim ve teşrifata merbut kalmakta israr et- melerindeki sebeb anlaşılamaz. Mason teşkilâ- .- T tıni daha ziyade bir mezheb, yahud bir tarikat olarak kabul icabeder, Mahfellerme (Mâbed), * yemden kabul: olunana yapılan bir nevi vaftiz ' merasimine (Tekriz) denilmesine, toplantılarda.; hususi önlükler, nişanlar, kılıçlar, tokmaklar ve toparlaklar kullanılmasma, , mahfelde zıyadar : , sütunlar bulundurulmasına, aralarında çok sıkı bir 1nzıbat Vve hır meratıb silsilesi mevcud, her ıbaşka olduguna bakılınca, bu teşkilâta .Ve top— lantılarına kanunun tarifi dahilinde bir cemiyet denilemez.. Bu kadaı' cıddı adam]arm âraların- -- * da tıyatro 'oyhatmadıklarına göre.de, böyle bir. merasim ve teşrifata merbut kurumlara olsa ol- * sa, mezheb tarıkat itlâkı ıktıza eyler Nfâsonlaı rin! 1ddısla.rına göre, masonluk dm , e aleyhdarı değildir, ahlâk, fazilet, kardeshk tar 7 | * raftarıdır. İlk bakışta dogıudan dogruya din -— * aleyhidarı görünmese bıle bütün “bü u.yduı'ma_ batini teşufat ve merasimin, hem de gizli yapıl-' :- dığına göre İslâm dini ile bağdaşabileceğini ka- kar- deşlik meselesine gelince; bu vesile ile yüksel- * -