June 1, 1933 Tarihli Servetifunun (Uyanış) Dergisi Sayfa 7

No.1920—433 yeni fikirlerle bir Alman milletinin doğmakta oldu- gunu görüyoruz. Borçlar meselesi. «Halkçılık Lİ sa temelidir. Bu vahdetin bedenen ve dim sağlam bir halde muhafaza edilmesi elzemdir. ini aynı ırkların karıştırılması muzirdir. Almanya'ya muhaceret ve orada tevattana karşı takyidatı kanuniye vazedilecektir» Harbi umumi esnasında ve bilâhare Almanya'ya muhaâceret başlamıştır. Bu hareket bilhassa şarktan gelmektedir. Almanya'nın sanayide Avrupada en ileri giden bir millet olması itibarile iş bulmak ve para kazanmak için müsait bir zemin vardır. Bu zeminden istifade etmek üzere ecnebiden ahali gelmekte ve tevattun etmektedir. Bu ecnebi unsur memleket da- hilinde milletin menfaatinden ziyade kendi menfaat- lerini düşünecekleri pek tabiidir. Borçlar meselesi : Harbi Umumide Alman ordusunun bücum yürü- yüşü ile Fransa'yı zapt ve istilâ etmiş olması mesu- liyetinin Alman ordusuna ait ve raci olduğu kabul edilmesi lâzım gelirse, harp borçlarını yalnız harekâtı harbiyeden mütevellit tezminat olarak hesap ve tep pit edilmiş bir meblag olması icabeder. Bu da müt- tefikler tarafından 1730 milyon eltin Mark olarak tespit edilmişti. Şöyle ki, bilfarz Soissons'da mermi- lerin isabetile tahrip edilmiş olan bireviçin tasarruf hakkı kanunişini haiz iki şahıs ayni zamanda müre- caat etmişler. Vilâyetlerden birinde, bir dul kadın, kendisine bakan oğlunun Alsace'da maktul düştüğü- nü iddia ederek himaye ve muavenet ialebinde bu- lunmuş. Halbuki bilâhare bu kadının oğlu Bethune'. da bir kömür madeni ocağında bir kaza neticesinde terki hayat etmiş olduğu tevsik ve tespit olunmuş tur. Bunlerdân başka Almanya Fransa'nın harp malullerine tazminat öderken, mezkür malallerden öylelerine tazminat itasına mecbur tutulmuştur ki, bu gibiler Almanya'da «çalışarak temini maiget ede- bilir» diye tefrik edilen zümre vaziyetindedirler. Almanya şimdiye kadar 2200 milyon altın Mark te- diye etmiştir. Harbin mesuliyetini yalnız Almanya'ya tahmil eden Versaille muahedesinin 231 inci maddesi olmasaydı, hakikatte olan borçlarından şimdi kurtul- muş olurdu, 1924 senesinde Dawes-Plen tatbik edildi ve bununla temin edilen 800 milyon altın Mark Reichabank'ın altın mevcudunu tamamlıyacaktı. ile: -, SERVETİFÜNUN 3 Hitler bu piâna karşı mücadele etti ve faydasız- lığını ispata çalıştı. Selâhiyettar iktisadiyatçılar ve siyasetçiler bu plânla istihza ettiler. Dawes-Plan'ına nazarân 800 milyonluk altın Mark senevi takriben 70 milyon Marklık taksitlerle 25 senede yani 1949 senesinde cem'au 1750 milyon altın Mark ödenmiş olacaktı. Bu şekilde Almauys'nın borçları 3000 mil- yon altın Mark tutuyordu.“Siheyet bu borç ticari bir şekil aldı. Hükümetin elinden alınarak hususi şahıs: lara tevdi edildi. Beynelmilel bir banka konsorsiyo- mu 344 milyon doları “e 5,5 ile istikraz olarak de- ruhte etti. Basel'deki B. J. Z Banka'sı istikraz meb- lağını muayyen bir usul tahtında alacaklı devletlere taksim edecekti. Böylece devletler paralarını ve bir takım eşhas da Almanya'dan matlubatını almış ola- caktı. Ru para senevi 95,8 milyon Marklık taksitlerle 35 senede ödenecekti, «Hususi Harici İstikrazları ns- mı altındaki istikrazlar hariçten Alman mehafili ik- tisadiyesine, müeasesatı sinaiyesine, bankalarına ve belediyelerine verilmiş olan paralardır. Bu mües&ese- ler mezkür istikrazları «Tamirat Teslimatı» şeklinde tekrar hükümete vermek mecburiyetindedirler. Nihg- yet 1931 de Almanın ve alacaklı devletler Lausanne da toplandılar. Alman Hükümeti senevi 200 milyon Mark hesabile 10 senede tediyat yapmağa &made olduğunu bildirdi. Şimdi mevkii iktidarda bulunan Milli-Sosyalizm fırkası borçlardan evvel Versaille muahedesinin 231 inci maddesini tanımak istememektedir. 1918 de Alman Milleti Versaille muahedesini im- zalamak mecburiyeti karşısında kaldığı zaman bu milletin birdaha başını kaldıramıyacağı zannediliyor- du. 15 sene geçti. Bin türlü maddi takayyudat al- tında yaşıyan bu büyük millet istirabını kendi içine atarak çalıştı. Bugün tek başına Avrupa'nın gskeri en kuvvetli milletlerine kafa tutacak bir vaziyete geldi, Hitler kuvvei natıkıyesi sayesinde milleti hak- kında beslediği hüsnüniyeti anlatmış çok kısa bir samanda mevkii iktidara geçebilmiştir. Nasyonslizm veyahutta Enternasyonalizm gibi iki tezat mefküreden birini kabul etmek mecburiyeti karşısında kalan Alman Milleti Hitler'in şahsi kıy- meti ile birinciyi kabul etmiştir. Beynelmilel vaziyet, yakın bir istikbalde, Avrupa tarihinin bir dönüm noktasını işaret ediyor. Ömrü olan görecektir!! Kültâroğlu Bülent Ekrem Renksiz akşamlar Orada gün batar kızıl akşamlar, Gözünde hayali çırçıplak soyar... Yanarken. selvilik, yamaçta çamlar, Geceni alevden rengine boyar... Etrafı karanlık gece sararken, Menzile ermeğe daha yol varken, Şu dağlar bana düz, kâinat darken, Bir küçük iztirap içimi oyar. Sel olsam dağlardan alsam hızımı, Yel olsam inletsem gökte sazımı; Yadelde geçirdim bütün «yaz» ım Sesimi gurbeti bilenler duyar... Burada köyler boş, akşamlar renksiz, Söylenen her koşma, türkü ahenksiz, Buraya seyyahlar, yaklaşmayın siz, Yollar adınızı serseri koyar... Halil Sezai