30 Temmuz 1936 Tarihli Servetifunun (Uyanış) Dergisi Sayfa 2
146 Boğazlar Muahedesinin İmzası Vesilesile: — mi SERVETİFÜNUN No. 2084—399 Montrö, 20 - VII - 936 ye YÜREKTEN GELEN BİR DUYGU Bugün Türk tarihi parlak bir sahife daha yazıyor; bu akşam saat 22 de Palas otelinde Kemalist Tür- kiyenin bir ilerliyişi daha imzalana- caktır. İsviçrede Leman gölünün ke- narında tam 13 yıl evvel Lozanda 1932 temmuzunun 23 ünde imza- lanan istiklâl muahedenamemizi bu- gün Çanakkale mukavelesi tamam- layacaktır. Oteldeki odamın ufak balkonun- dayım. Montrönün arkasında doğan parlak güneş, karşı yakada, Montrö kon'e- ransı anlaşmasının | imzalanma merasi- mine ait olan bu ! resımler o delegas- |! yon reislerinin mu- kaveleyi (o imzala- mak için oturduk- | ları masanın başın- dan ve sonundan alınmıştır. Böyle- likle bütün delege. | leri görmek müm: kün oluyor. göl kenarında yükselen dik Alp dağları- nı, karların altında yaşayan Dents du Midi tepelerini parlatıyor. Ber bu yüce tepeleri İ9İ9 ve 1920 nin acıklı yıllarında, sonra, Lozan kon- feransının (922 ve 1923 heyecanlı ve saadetli yıllarında seyretmiştim. Lozan konferansında Tesmi mat- buat mümessili olarak bütün konfe- rans müzakerelerini yakından dinle. miştim. Bunun içindir ki 1936 Ça- nakkale konferansının başlayacağını duyunca İngilterede Glaskovdan be- raber döndüğümüz arkadaşlarımdan Almanyada ayrıldım, doğru buraya geldim, Lozan zalerini donatacak olan Çanakkale müzakere hayatını yakından seyretmek (o bahtiyarlığını kazandım. Ve karımda, göklere baş kaldırarak parıl parıl parlayan yüce dağlara işte bugün yine bakı- yorum; bu dağlar bende çok hatıra- lar uyandırıyor; 1918 mütarekesin- den sonra Berlinden buraya kaçmış- tık, Kıymetli arkadaşlarla, ve onlar arasında Halid Ziya Uşaklıgil karde- şimle kaç defa bu karlı yüce doruklara bakarak içinde kıvrandığımız acılar altında ağlanaştık! Beş yıl geçti; 1923 de, İsmet İnönünün imzala- dığı ve Türk milletine en kıymetli çelenk olarak verdiği muahedenin bahtiyarlığile bu yüksek karlı dağlara bir daha bakmıştım; fakat 1923'de gözlerim sevinç yaşile dolmuştu. Bugün yine o dağlara, ve Tür- kün yükselme tarihine on üç yıldır şahit olan Leman gölünün ışıldayan sularına bakıyorum, göğsüm kabarı- yor, heyecanlanıyorum ve o dağlara bakıp haykırıyorum : bütün bu kur- tuluşları ve yükselmeleri büyük Ön- der Atatürke ve onun sevgili arka- daşı İsmet İnönüne borçluyuz; Le- man kıyısında geçirdiğim 1919u, 1923 ü ve bugünü tarttıkça, ölç- tükçe büyük kurtarıcıyı karşımdaki ezeli karlı yüce dağlar gibi yüksek görüyorum. Ahmed İhsan Tokgöz Fevkalâde Numaramız Boğazlar konferansına sit olmak üzere hazırladığımız fevkalâde numaramızın neş- rini, bu husuştaki esaslı ve etraflı müşebhe- delerini yazacak olan gazetemizin sahibi ve başyazıcısı Ordu saylavı Ahmed İhsan Tok- gözün seyahatten dönüşünün gecikmesi do layısile, tehir etmek zarureti hasıl oldu. Okurlarımıza itizar beyan ederiz.
