10 Nisan 1941 Tarihli Servetifunun (Uyanış) Dergisi Sayfa 3

S E R V Sahibi ve müessisi Aâ. İhsan Tokgöz Neşriyat Müdürü : H. Fahri Ozansoy Fiyatı 15 Krş. E T İ F UYANIŞ SİYASİ — EDEBİ —İLMİ—SOSYAL— HAFTALIK GAZETE © Kuruluşu 1891 ÜN U NN Telgraf : Servetifünun İstanbul Teleton: 21013 10 Kisan (941 Perşembe HAFTA HASBIHALIİ Balkan yangını — Balkanlara giren muharebenin Balkandaki kadınları, çocukları ve ihtiyarları kavurması !I—Sırpların ve Yunanların kahramanlığı — İnsanlık nerede kaldı? — Cenevrede şehir hastalarını ziyaret günü Yazan : Dünya halkının gözleri Bal- kanlara dikildi. Bu defa Balkanlar tam mânasile muharebe kaynağı oldu. Niçin oldu? Bu tarafını de- rinleştirmek beyhudedir. Bir mu- harebe başladıktan sonra ona baş- lıyan diktatörlerin ellerinde o mu- harebeye hükmetmek ve onu sevk ve idare etmek kuvveti kalmaz. Bu, her vakitten ziyade 1940 yılın- da ve bu yıl daha ziyade tebarüz etti, Muharebeler başlayınca siyasi ve içtimai hâdiseleri iktisadi taz- yikleri derhal doğurmağa başlıyor. Siyasi iktisâdi ve içtimai olan kay- naşmalar harbin üzerine tesir ettiği gibi harbi çıkaranlara dahi mües- sir oluyor. Fakat en büyük tesir cephe haricinde bulunan memleket ve şehir ahalisine tevvccüh ediyor. Bu zavallıların halleri bütün Av- rupada tasavvur olunamıyacak de- revede perişandır! bu perişanlık ve endişe içinde gözterini harbin sah- nelerine dikmiş olarak kıvranan zavallı kadın ve ihtiyar ve çocuk- lar yarına korku ile endişe ile ba- kıyorlar! Balkanlar, Yugoslavya- nın vatanperverane hamlesi Üüze- rine başka cereyan aldı. Almanya ve İtalya tarafından Yugoslavya ve Xunanistana muharebe ilân olunması işi büsbütün çığrından çıkardı. Sırplar ve Elenler yurd, Ahmed İhsan mal ve cân müdafaasına büyük kahramanlıkla atıldılar. Şimalden inen mihver devletleri ise başla- dıkları bu işin hakkından gelmek için ellerinden gelen son kuvveti ve gayreti şarletmeğe mecburdur- lar. İşte bundan dolayıdır ki bütün dünyanın gözleri Balkanlara dikildi dedik, Balkanların üstünde yükse- len ateş ve alevler ve bomba pa- tırdıları Balkanlar ahalisini ve ş6- hirlerini köylerini kavurmaktadır. İkide birde şimdiki Avrupa, harbi niçin Balkanlara geldi diye soru- yorlar ve düşünüyorlar. Bunun c6- vabı çok kolaydır. 1939 da patlı- yan muharebeden evvel İtalyanla- rın birdenbire Arnavudluğa çulla- n!p hiç bir sebeb olmadığı halde oraya el atması Balkanlara konu- lan ilk yangın kundağı olmuştur. Yangın kundağı Arnavudlukda hazırlandı. Dünyanın en eski me- deni muhiti olan Yunanistan üze- rine İtalyanların yürüyüş etmeleri yangını daha büyüttü. Şimdi ise Adriyatiğin sahilindeki Bar iskelesi ve, İşkodra şehrinden başlamak üzere tâ Sereze kadar bütün Ru- meliyi kapladı. Bu hâdiseleri ga- zetelerde okurken ve o yerleri ha- rita üzerinde görürken benim bir de gözümü maziye çevirişim olu- yor: bana dün gibi geliyor! İşkod- TOKGÖZ İstanbul - 9 Nisan - 1941 ranın ortasından geçen derenin solunda bir büyük bahçe içindeki evimizde mektebe başlamıştım ve Elif Be demiştim! Rahmetli babam orada Defterdardı. İşkodradan İs- tanbula tahvil ettiği zaman Bar- dan vapura binerek İstanbula gel- miştik. Aradan on gene kadar daha geçti, babam Kosova defterdar... Mülkiye mektebinin dördüncü g1- nıfının yaz tatilinde bir Nemse vapuruna binip Selâniğe gittim, oradan tren ile şimdi asıl ateş kay- nağı olan Kosva vilâyeti merkezi Priştine'ye geldik. İşkodra'da be- yaz fistanlı külâhii Arnavudlar mes'ud yaşıyorlardı. Priştine'den Selâniğe kadar inen Vardar vadi- sinde bütün halk sükün ve rahst içıpdeydi. Onların o zamanki ra- hatını bugün gibi karşımda görü- yorum ve kendi kendime 8oruyo- rum, ne oldu bu dünyaya? Ne oldu bu Avrupaya * Bütün bütün aklını mı kaçırdı? yoksa atalarımı- zın dediği bir söz tahakkuk mu edecek? Onlar demişlerdir ki: Al lah insanın evvelâ aklını alır sonra canını !!! Bekliyelim, akıllarını kaçıranlar daha ne yapacak, görelim ve ib- ret alalım! Zavallı İşkodra Türk- lerin elinden Karadağlılara geçdi, — Lütfen sayfayı çevirinik — 241 — Servetifünun — 2329