10 Nisan 1941 Tarihli Servetifunun (Uyanış) Dergisi Sayfa 9

lebiyai KOKNLOMAR KİTABA DAİR | YAZAN: | B ÜRE AN 4 EN FA D Yeni edebiyat gazetesinin 15-12-40 tarihli 5. inci sayısında (kitap pahalılığı) başlıklı bir yazı var. Y. L. Silsüpür imzalı makale; mevcut kitap ihtikârından bahse derek kitlenin kültür açlığına vurulan müdhiş darbeden yana yakıla bahsedili- yor, hususi ticaretin doymak bilmez ka- zanç hırsı elinde baziçe olan (Türk kitabı) için hükümetin âcil müdahelesi lüzumuna temas ediyor. Kitap gibi, medeni insanın en mühim yol göstericisi, en kıymetli arkadaşı ve inkilâplardaki yapıcı rolü asla ihmale gel- miyen bir unsura karşı gösterilen her hassasiyeti, sevinçle karşılamak lâzımdır. Ancpk, (Kitap) kadar geniş bir kültür davasının sadece (Fiyat) cephesi gibi bu gün için tâli sayılabilecek bir tarafından tetkik suretiyle obaşarılacağına da kani değiliz. Bu işin; Modern dağıtma teşki- lâtı, Sistematik propaganda servisleri, Kitop sergileri ve kitap haftaları, Baskı mıktarı ve her şeyden evvel bir terbiyeci meselesi olduğunu tebarüz ettirdikten sonra memleketimizdeki kitap fiyatını gözden geçirebiliriz. Normal şerait içinde orta ebatta 8 - 10 formalık bir eser, 300 tane basıldığı takdirde beherinin maliyet bedeli 15 - 20 kuruştur. Bu ev- safta bir eserin 50 - 60 kuruşa satıldı- ğına göre ilk bakışda naşirlik İşini yapan kitapçının * 200 belki daha fazla gibi hakikaten fahiş bir kör elde ettiğini tes- bit etmek kolay bir nazari hesaptır. Bu nazari hesap; memlekette müdhiş bir kitap ihtikâr: olduğu ve bu yüzden kitle- nin kültür açlığı karşılanamadığı iddiasını ileri süren görüşe hak veriyor. Ancak unutmamak İâzımdırki; bu hesabın esası- nı, basılan 3000 kitabın bir senede sa- tılması teşkil etmektedir. Bu cihetin kont- rolü için kitapçılardan sıhhatli bir rakkam elde etmek kabil olmıyacağını tarzederek başka bir ölçü kullanalım. Maarif vekilli- ği tarafından çıkarılan - (Güzel Sanatlar) 248 — Servetifünun — 2329 Albumü. her hususda mükemmeldir ve münevverlerin edinmeleri - bazılarının süs için dahi olsa - muhakkak lâzım bir kıymettir. Şatış fiyatı olarak tespit edilen bedelini de, maliyetinden pek aşağı ol- duğunu, albümü gören herkesin teslim edeceği bir hakikattir. Buna rağmen Maarif vekilliğinin resmen bildirdiği Baskı mıktarı 2500 dür ve aradan bir sene geçmesine rağmen hala şurada burada atılmasına bakılırsa 2500 mıktarını he- nüz tüketmek kabil olmamışdır. Kitap ve mecmuayı bir süs olarak telâkki eden salon münevwverinden, okumağı ve ol- gunlaşmağı sâmimi olarak istiyen herke- se kadar hiç birimizin ihmal edemiyece- ği böyle bir eserin verdiği misalin ciddi ve kandırıcı bir ölçü olabileceğini sanıyo- ruz. Bu izah ve rakamlar da gösteriyor ki, Kitap bir muhtekirin aklına gelecek ağız sulandırıcı bir istismar vasıtasi ol- maktan henüz pek uzaktır. Kitap naşir- lerimizin birer ticari zihniyetten ileri gi- demediklerini, daha doğrusu bir kültür davasının gönüllülüğünü yapacak olgun- lukda bulunmadıklarını söyliyebiliriz. Fa- kat kitlenin kültür açlığına müdhiş darbe vuran kitap muhtekirlerinden baksetmek mühim içtimai meselelerimizi birer fanıe- zi şeklinde mütelaadan başka suretle izah edilemez. Ucuz kitap ancak ve ancak önbin- lerce basmak ve satmak şartiyle kabildir. Onbinlerce satılan kitap; yaşamakta ol- duğumuz kültür davasının gayri, bu ga- yeye varmak için yapılması lüzumlu işle- ri beraberce münakaşa etmek ve başar- mak da en büyük yurd borcudur. İşte» tistik rakkamlarının müjdelediği okuma - yazma bilen miktarındaki artış nisbetlerine ilk, orta, yüksek tedris müesseselerimizin her yıl daha fazla mezun vermelerine rağmen; tedris vasıtas! haricindeki kitaba ve her fürlü okuma unsuruna karşı şuur- lu alâka henüz uyanmamıştır. Bunu; ha-