5 Ekim 1938 Tarihli Son Posta Gazetesi Sayfa 2

Hergün Ne konuştular? Yazan: Muhittin Bircen u dakikada bütün dünyada siya- | $ set meselelerile yakından meşgul Olanların zihinlerini tırmalıyan sual bu- dur. Bir yün geecek, belki de insanların ve bilhassa diplomatların gizli kanuşa « “bilmelerine, yeni bir fenni icad, hiç im- kün bırakmıyacaktır. Fakat, ©o — icad gelinciye kadar, kapıları sırasıkı kapalı bir odada, Iki devlet adamı başbaşa ve- fip derin derin ve gizli ko- huşmalar yapıyorlar. Böyle bir konu: İle Almanya Führ Tamam üç defa: Berchte Baat beş dakika, Gödesber 'on beş dakika ve niha: hte hir sa- lâtten fazla. Neticede bir beyanname neş- redildi: İngiltere ile Almanya, bundan böyle birbirlerile 2sla muharebe yapmı- meseleyi — aralarında İngiliz başvekili | ü ptilar, iki saat malarda, halz bir tercümandan başka hiç kimse bulunmadı; ne bir hariciye nazırı, ne de bir sefir. Bu sıkı mahremiyet nedir? İngiltere ile Almanya arasında bu kadar gılı sürette mahrem tutulacak hangi mesele olabilir ki Alman hariciyesinin Mmes'ul kaptanı von Ribentrop veyahud İngiliz - Alman münasebatının mes'ul Wümencisi Henderson bile, iki devlet a - idamı konuşurlarken, istirahat — odasına çekilip bir kaç havana sigarası istihlâkine mecbur kaldılar? Bu gizli konuşmayı müteakib İngiliz kabinesinde çıkan bir buhrandan ve buhranı çıkaran bahriye nazırının Avam kamarasında evvelki gün vâki olan beya- natından anlıyoruz ki Hitler - Chamber- lain deklârasyonundan Londra hüküme- tinin bir takım âzaları hiç bir şey bilmi- yorlarmış. Demek bu başbaşanın mevzuu ! bir kısım İngiliz nazırlarından &n gizli tutulmuş? Biraz daha dikkat edelim: Chamber - lain, kendisini şiddetle tenkid eden eski kollegine cevab verirken, sanki orada hiç bir şey konuşulmamış gibi söz söylüyor; biraz daha gayret etse, ekarşı karşıya Bgeçip birer kahve ve birer sigara içtik. Çok yorulmuş olduğumuz için biraz ba - şımızı dinlendirdik!» diyebilecek! — İşin Gaha dikkate değer tarafı da şudur: İn- giliz başvekili, Münih könuşmasından sonra, sadece bir beyanname neşrettik - lerini ve hiç bir pakt imza etmediklerini Böylüyor. Fakat herkeş bilir ki İngiltere, Fransa bürokratlarının aksine olarak, hiç bir zaman bir pakt imza etmiş değildir. Cihan harbine de, yalnız bir sözle girdi. Bir İngiliz başvekili bir söz verirse, çok düşünüp taşınıp ve kendi memleketinin Siyaset muhitini tedkik edip öyle söz verir. Bu söz bozulacak bir söz değildir; siyasette her şey bozulur; fakat, bu tarz- da verilen bir sözün bozulmasına, İngil - terenin menfaatleri uzun zaman lüzum ve ihtiyaç bırakmaz. * Şu yukarıdaki tahlil gösterir ki Hifler - Chamberlain — «başbaşası» çok mühim ve çok gizli bir movzu üzerinde cereyan etmiştir. Siyaset meselelerinde hâdiseleri iyice tahlil edip bunları birbirine ekle- mek guretile kati hükümler vermek ne kadar caizse biz de bu mesele hakkında © kadar şüphesiz bir karar verebiliriz. Konuşulan mevzuun — ehemmiyetini böylece tesbit ettikten sonra iş, bunun ne olabileceğini tayin cihetine kalır: Acaba ne konuştular? Avrupada yeni esaslara göre kuvvetli bir sulh devri açılmasmı mı? Bu takdirde Fransadan ve İtalyadan ve hattâ bütün milletlerden gizliyecek hiç bir şey ol - mazdı. Halbuki mevzu, aado bunlardan değil, hattâ ikinci derecede İngiliz ve AL- man devlet adamlarından bile saklan - mıştir. Başka ne olabilir? Muhtelif şeyler ola- bilir. Ancak bunun muhtelif şeyleri birer birer sayacak yerde biz neşredilen «Ebe- di sulh» beyannamesinin delâlet ettiği manaya bakmayı tercih ediyoruz. Bu be- yannamenin açık türkçeye tercümesi şu- dur: İngiltere ile Almanya dost olmuşlar- dır. Hem de öyle dost olmuşlardır ki birbirlerile ebedi surette harbetmemeği bile mümkün sayıyorlar. Almanya ne yaparsa yapsın, İngiltere ne yaparsa yap- sın, ne Almanya İngiltereye, ne de İn - Biltere Almanyaya karşsı harbetmek yo - Resimli Makale; Arasıra görüp konuştuğunuz insanları dikkat bunların en gabilerinde bile az çok işlenmeye müsal4 fikir- ler bulunduğunu görürsünüz, fakat bu fukta, bulut srkasında gizlenmişlerdir, fikri besliyen ise bir uçurum Kenarındadır, kendisi ile fikirleri arasında deniz vardır, yerinden kalkıp oraya gidemez, etliremez. Yeni Çekoslovak Haritası Münihten Hitlerle, Çemberlayn - Daladye ve Mussolini tarafından çizilen yeni Çe - koslovakya haritası, Nazi muhafızları - nın refakatinde olarak Münihten Berline götürülmüştür. Otomobilinin akasında ©- turan sübay Alman orduları başkuman - danı General Kelteldir. ——— ——— ——— lundan gitmiyecekler. Aralarında — bazı meseleler varsa bile bunları dostça ko - nuşarak halledebileceklerine emin ol - muşlardır. Meselâ müstemleke mesele « leri gibi... İngiltere Almanyanın, Almanya da İn- gilterenin yer yüzünde takib ettikleri si- yasetleri, besledikleri emelleri, kendile - rine tayin ettikleri hedefleri bilmez de - #illerdir. Şu halde, neşredilen beyanna - meye göre ne bir taraf, ne de diğeri, yer yüzünde birbirlerinin yollarını kesme - meğe karar vermişler demek olur, * Eğer istimzaç ettiğimiz bu netice doğ- Tu ise, yani bu konuşmaların ruhunu ifa- deye yakın bir hükümse o zaman şu ne- ticeyi de çıkarmamız doğru olur: Hitler ve Chamberlalin aralarında iki açık bano imzalamış bulunuyorlar. Bonoların üze- rinde ne tarih, ne vüde, ne de her hangi bir mikdar yazılıdır. Hitler istediği za - man elindeki Chamberlain imzalı bano üzerine istediği tarihi, istediği vâdeyi, istediği parayı yazacak ve İngiliz başve- kili de Hitler imzalı bonoyu ayni surette kullanacaktır. Bu bono İngiltereye kendi siyaseti için geniş manevra sal dünya açar; İSTER rinciteşrin başından itibaren muhtelif ğını ilân edip duruyordu. Nihâyet birinciteşrin geldi, mesleğin verdiği tecessüsle gazeteyi açtık, fik bakışta gözümüze yalnız 2 yeni tefrika çarptı. Mecliste bir kaç arkadaş daha vardı, — Yenilikler tedricen tatbilk eğilecek olmah, diye söy- İSTER İNAN, İstanbulda çıkan gazetelerden biri haftalardanberi hi - SON POSTA — Düşünmek başka, yapmak başkadır. — ederseniz fisirler uzak bir u- yazılıdır. İnsan bu fik'rlerini tahakkuk ( Hergünbir fikra | Daha iyisinde gözüm yok : Avrupanın büyük — operalarından : birinin müdürü ölmek üzere idi, Bir papaz çağırdılar. Papaz opera müdi rüne: — Çocuğum, dedi, bu dünyadan da- ha iyi bir dünyaya gideceğin için se - tul Avam hamarası Asrileştiriliyor Avam Kamarası asrfleşiyor. Geçen- lerde, meb'usların meclise girişleri fil- İme alınmıştı. Şimdi de, Kamaraya bir mikrofon konmuştur. Böylelikle, ha - tiblerin her sözü, Kamaranın en arka sıralarında oturanlar tarafından bile duyulmaktadır. Bu mikrofon sayesin - de, Avam Kamarasında yer bulama - P'ıp da, Lordlar Kamarasının kütüb - hanesinde oturan Lordlar da, Çember- layn'in son tarihft nutkunu dinlemiş - lerdir. “ Nutuk verme,, hakkında Chamberlain'in fikri... Devlet adamları sık sık nutuk vermek mecburiyetindedirler. Geçenlerde İngiliz başvekili Neville Chamberlaine bir adamın bir haftada kaç nutuk hazırlıyabileceğini sormuşlar. Chamberlain gülerek şu cevahı vermiş: — Gladstonenin bu hususta süylediğini tekrarlıyacağım. Yüksek bir kabiliyette ise haftada an- cak bir nutuk, orta kabiliyette ise haftada iki veya üç nutuk, budalanın biri ise haf- tada on iki nutuk!.. çizdiği programın son fasıllarını tatbik etmek salâhiyetleri verir. Burada şunu kaydedelim ki Hitler, şimdiye kadar hep söylediklerini yaptı. Bu suretle onun ne yapmak istediğini peşin biliyoruz ve bu suretle hiç olmazsa, önümüzdeki zaman - arda Alman gsiyasetinin ne tarafa döne - eeğine kolaylıkla hükmedebiliriz. İSTER lendi, diğeri ise: yenilikler yapaca » Hayatları hakkında muhtelif projeler yapan arkadaşları- nızın söylediklerini tahlil ederseniz kendilerini — gayelerine tan meneden kuvvetin bir zincizden ibaret olduğu- ünüz. Bu zincirin halkalarında aylâklık, korku, | üs hissinden mahrumiyet kelmeleri zinciri kırmadıkça yerinden kımıldana- maz, düşünmek ile yapmak arasında büyük bir fark olduğu- nu hatırdan çıkarmayını D Komik Lorel Amerikada Tevkif edildi MaÇ Sağda Hardi, solda Lorel (Lorel - Hardi) çiftinin zayıf ve ağlar yüzlüsü Lorel, Amerikada sarhoşken o - tomobil kullanma suçile tevkif edilmiş, nezaret altına alınmıştır. Lorolin, çalıştığı stüdyolardan çıka - rılması yürzünden içkiye düştüğü söy - lenmiş ise de, san'atkâr bu rivayetleri tekzib etmiş, ve «Hayır, üçüncü karımla kavga ettim, o da kaçtı, ben de onu arı - yorum» demiştir. Lorelin üçüncü karısı bir Rus dansö- İng;iliz Başvekili nasıl mükâfatlandırılacak ? İngiliz gazetelerinin — yazdıklarına göre, sulh yolünda yaptığı büyük hiz- metlere karşı bir mükâfat olmak üze- re, İngiltere Başvekili Mister Çember- layn'e Kralın tahsin edebileceği en bü yük ünvan olan Dizbağı nişanının en büyük rütbesinin verilmesi muhtemel- dir. O zaman kendisine «Sir» diye hi - tab edilecektir. Mister Çemberlayn'in üvey kardeşi Sir Osten'e de Lokarno muahedesinin vücud bulmasına çalıştığı için Sir Ün- vanı verilmişti. Edenin yeni vazifesi Lâheyden bildirildiğine göre, eski İngi- liz hariciye nazırı Eden, Holanda ve Po- lonya hükümetleri tarafından, Holanda ve Polonya uzlaşma komitesinin daimi İNANMA! — Hayır, henüz hiç başlamamıştır, sebebi ise maydanda, Bu arkadaşa göre bugün ilkteşrin ayının İlk günü dağildir, dedi. içlerinden biri: İNAN, İSTER Hepimiz arkadaşın yüzüne baktık, o, bir parmağı Ile ge- zetenin baş tarafım gösterdi: *Refikimizin ilkteşrin ayının birinci günü gıkan nüshası- ın başında 1 aylül 1938 tarihi yazılıydı. İNANMAIL Sözün Kısası Yazı Çok Olduğa İçin Bugün Konamadı Hitler Karlsbadda bir nutuk söyledi (Baştarafı 1 inci sayfada) Dün, Aş ve Eggeri ziyaret etmiş o« |lan Hitler, bugün de Karlsbada İ Bu münasebetle şehir ba: donatılmış ve kalabalık bir İkütlesi Führeri hararetle selâmlamış « fır. Hitler, kısa bir nutuk Karlsbadın inkişafı için hiç bi esirgenmiyeceğini bildirmiştir. Brno şehri Çekoslovakyada kalacak | — Prag 4 (Hususi) — Resmen bildi - tildiğine göre Moravya — bölgesindeki Brno şehri Çekoslovakyaya kalacak « tır. Gödesberg memorandumu muci « bince Brnoda plebisit yapılması isten« mişse de, beynelmilel komisyon bu şehi İrin bilâ kayıd ve şart Çekoslovakyada kalmasını kararlaştırmıştır. Diğer taraftan Çeteka ajansı aşa « ğıdaki tebliği neşretmiştir: «Bugün saat 4,10 da Alman kıt'a « ları Bohemya'nın şimali garbisindeki üÜçüncü mıntakanın ikinci kısmını iş « gale başlamışlardır. Bu kısım Joahimt«e hal, Karisbad, Potşan, — Tehletaat ve Haid'den ibarettir. 'Tahliye ve işgal ameliyatı bilâ hâ- dise cereyan etmiştir. Çeklerle Südetler çarpıştılar Prag 4 (A-A.) — Almanyaya ilhak edilen mıntaka civarında — bulunduğu win Çekoslovak kuvvetleri tarafından işgal edilmemiş olan Krumlov şehri « vin mitralyöz ve el bombalarile mü « cehhez Henleinist'ler tarafından İs! 1â edilerek barikadlar vücude getiril - miş olduğu bildirilmekte ve dört Çek evi İle istasyon binasının ve Jandar « ma kumandanlığının yakıldığı ilâve e- dilmektedir. Köprülerin altına konul « muş olan dinamitleri kaldırmak üzera gönderilen kıt'alara karşı âsiler tara « fından ateş açılmıştır. Bir kaç Çekos « Jovak askeri yaralanmıştır. İngiliz askerleri Londra 4 (A.A.) — Südetler mem« leketinde yapılacak plebisit esnasında sükün ve intizamı muhafaza edecek o- lan Britiş lejiyona mensub bin kişinin celb ve kaydına bugün başlanmı: Bunların hepsi de sopalarla mücehhez olacaktır. Britiş lejiyon'un evli askerleri haf- tada 75 ve beklirları da haftada 60 şi- lin alacaklardır. Gönüllüler perşembe günü Olem - piya'da icab eden talimatı alacaklar, bündan sonra Fransız Feterstan God « lery'nin kumandası allında harcket e- deceklerdir. Macarlar müzakereye başlanmasını istiyorlar Budapeşte 4 (A.A.) — Macar ajan- sı bildiriyor: Pragdaki Macar elçisi bugün Çek hükümetine yeni bir nota vererek Ma- car hükümetinin gelecek günler zar - fında müzakerelere başlanmasını arzu ettiğini bildirmiştir- Elçi ayni zamanda müzakerelerin müşkülâtsız, sür'atlte — ve müsaid bir hava içinde cereyan — edebilmesi için ciddt teminat istemiştir. Lehistanın vaziyeti Varşova 4 (A.A.) — Pat ajansı bil- gdiriyor: Çekoslovakyadaki Polonya mınta « kasının işgalini mevzuubahs eden Po- Tonya matbuatı Avrupanın tam bir sü- küna erişmeşi için Macar ekalliyetleri yeselesinin de halledilmesinin — şerli olduğunu yazıyor ve Macar metaliba- tı kabul edilmedikçe Polonyanın Çe« koslovakyaya karşı olan hattı hare « ketini değiştirmiyeceğini tebarüz etti- riyor,