22 Kasım 1938 Tarihli Son Posta Gazetesi Sayfa 6

Sayfa İstanbul and içti ON POSTA Dün Büyük Milli Kahramanın aziz nâşının Ankaradaki ihtiram mevkiine konması münasebetile şehrimizin muhtelif yerlerinde matem törenleri yapıldı Taksimdeki toplantıdan bir infba Ebedi Şef Atatürkün aziz nâşlarını ih- tiva eden mukaddes tabutun Ankaradaki ihtiram mevkiine nakli münasebetile dün şehrimizde muhtelif yerlerde matem te- zahürati yapılmıştır. Öğleden evvel Halkevlerinde toplantı- Jar olmuş ve Atatürkün hayatı, memleke- ti nasıl uçurumdan kurtararak yükselt - tiği hakkında söylevler verilmiş Öğleden sonra saat 14 de Taksim ve Harbiye meydanlarile Gülhane parkın - da üç büyük tören yapılmıştır. Taksimdeki tören dan itibaren büyük bis halk! ksim meydanına akın etmeğe| ış ve âbide etrafındaki meydan - lığı doldurmuştur. Meydanda jandarma ve polis noktaları tarafından inzibat ted- birleri alınmış ve vesaiti nakliye dur - muştur. Saat 13 ten itibaren Beyoğlu Kaymakamı ile, Parti, vilâyet ve beledi- ye erkânı, Halkevi relsi ve azaları abide etrafında toplanmışlardır. Törene saat 14 de ;başlanmış ve borazanın verdiği (ti) işaretinden sonra abideye muhtelif te - şekküller-namma çelenkler konulmuş - tur. Bundan sunra Şehir bandosu tara - fından İstiklâl marşı, Şopen ve Bethove- n'n matem havaları çalınmış, bunu mü- teakib Parti namına avukat Meki Hik » mel hazırlanan kürsüye gelerek bir söy- lev vermiştir. Meki Hikmet Atatürkün hayatile, onun ağzından 19 mayısı anlat- nuş, başardığı büyük inkılâbları tebarüz ettirmiş ve: «— Atatürk ölmedi, ölmiyecektir» süz» lerile söylevini bitirmiştir. Meki Hikmetten sonra belediye arma Beyoğlu Halkevi başkanı Ekröm Tu: kür- süye gelmiş ve çok heyeğamlı bir söyley vermişttir. Ekrem Turun söylevini müteakib Şehir | bandosu tekrar matem havaları çalmış bundan sonra Halkevi namına Osman $ pahi ve halk adına da Kemal Baki birer söylev vermişler ve Atatürkün veciyele- rinden, onuncu yıldaki nutukiarndan » . parçalar ve Türk gençliğine hitabesini o- Harbiyedeki tören kumuşlardır. Ayni suretle saat 14 de Harbiyede ye - Bütün söylevler büyük bir heyecanla dek sübây okulu önündeki heykel müva- dinlenmiş, Şehir bandasunun nutuk ara -|cehesinde büyük bir toplantı yapılmış - larında çaldığı matem marşları meydanı | tır. Buradaki törene Taşkışla askeri ban- dolduran binlerce halkı bir tek göz gibi| dostunun çaldığı İstiklâl marşı ile Waşlan- ağlatmıştır. İmiş, İstiklâl marşıhı müteakib matem ha Nutuklardan sonra halk and çmeğe | vaları çalınmışlır. Bundan sonra Şişli Gavet edilmiş ve bütün vatandaşlar hep|Halk Partisi ile belediye, Halkevi ve bir ağızdan: balk namına birer nutuk söylenmiş, A - - Biz Türk milleti, Atatürkün inkı -İtatürkün gençliğe hitabesi okunmuş Ve Kiblarına, Onun cümhuriyetine lelebed | and içilmiştir sadık kalacağımıza şerefimiz, namusumuz ve Türktüğümüz adına söz verip and Sarayburnunda at 1330'da Ebedi Şefin heykeli et - yoruz» diyerek and içmişlerdir. Andı müteakib tam saat 16 da Beyazıd|rafında Eminönü ve elvari Halk Partisi ve Galata külelerile Kadıköyündeki Si «| ve Halkevleri erkâni, gazeteciler, Da - renler, Denizbank ve şirk ; dü-İrüşsafaka, İstanbul kız ve erkek liseleri, Tİ çalmağa başlamış, Büyük Ölü el lisesi, okullar talebelerile, öğ- tir es|retmenleri ve geniş bir halk kütlesi, yer Taksimdeki - törenden sonr. dbienin etrafındaki meşaleler yakılırken alarak üç dakika tevakkuf.- etmişlerdir. Bütün nak'l vasıtaları de oldukları ver » lerde üç dakika durmuşlardır. Üç dak « kalık süküttan #onra Taksim âbidesinin etrafında Partinin altı umdesini göste - >İren altı meşale yakılmış ve bu meşaleler mi ihtiram nöbeti bekliyen süngülü askerle- rin muhafazasına tevdi edilerek merasi - me nihayet verilmiştir. yeti | almışlardı. Onun heykeli etrafını çevirmiş olan bu binlerce insanın gözleri yalnız Onda; tunç üstüne işlenen harikulâde «manas ve «enerjis ye bakıyor; Ondan ayrılışın de- rin ve anlatılmaz acısı, bu bakışlarda şe- killeşiyordu. * Saat 14 de, İtfaiye bandosu tarafından çalınan ve halk tarafından söylener İs - tiklâl marşı İle, merasime başlandı. Bu- Bu, Şopenin matem havası, takib etti. O- nun etrafını saranlar, Ondan aldıkları İdevkatbeşer metanet ve enerjiye rağ (işte gene kendiletini tutamadılar; önce biz Kaç hıçkırık a bütün gözl galön göz yaşları... Halkevi namına söz söyliyecek olün E- minönü Halkevi başkanı Agâh Sırrı Le - İvend âbidenin önüne konulan kürsünün başına geçti ve hitabesini söyledi: Agâh Sırrı Levendden sonra, diye adına söz söylemek üzere, Meclisi azasından Meliha Avni Sözen, kürsüye çıktı. Genç hatib, Atatürkün aramızdan kayboluşunun bütün mem- leketi bürüdüğü asil ve derin mateme tercüman olduktan sonra, yüzünü A- tamızın heykeline çevirerek hitabesi- ni Şu sözlerle bitirdi: « Biliyoruz, inanıyoruz ki, yükseliş yolüdur her açtığın yol. Bu inan içimi- zin ateşidir. Bu inanla, bu inanı saran Senin aşkınla, Senin yolunda, Senin uyünık bekçileriniz. Tekrar ediyö - rum: Hep ayaktayız! Müsterih ol, müs- terih uyu.» Bundan sonra söylenen nutukları müteakıb tekrar kürsüye gelen Agâh Sırri Levend. Ebedi Şefin âbidesi ö - ninde and içile i söyledi ve bütün ha'kla beraber şu sözleri tekrarladı: «Burada Büyük ve Ebedi Önderimiz kün heykeli altında toplanan izler, “cümhuriyete, “ inkılâblara, reji - me sadık kalacağımıza, valanın-topra- 1 için kanımızı, istiklâli için canımızı eda etmekten çekinmiyeceğimize Şe- refimiz ve namusumuz üzerine söz ve- riyor ve and içiyoruz.» * Saat 16 da, her taraflar çalınan dü- düklerle beraber bütün halkı, aziz A- arının manevi huzurunda ihtiram vaziyeti aldılar, 3 dakika süküt edil di. Bundan sonra, Ebedi Şefin heykeli etrafında evvelce hazırlanan meşale- ler yakıldı, önde Halk Partisi ve Hal - kevi mensubları, gazeteciler olduğu alde, sırasile mektebliler ve halk ü - üçer, Önderlerinin heykeli önünden geçerek sor hürmet) vazifelerini ifa ettiler, Üsküdarda Üsküdarda milli matem törehi Parti ve Halkı in programları dairesinde sast 11,45 te Parti ve Halkevi kurağ bö - ai ki İlkineiteşrin 22 Reisicümhur Ismet JInönünün millete beyannamesi (Baş tarafı 1 inci sayfada) j En büyük zaferleri kazandıktan sonra da Atatürk, ömrünü yalni$ Türk milletinin haklarını, insaniyete ezeli hizmetlerini ve tarihe hâkket* tiği meziyetlerini ispat etmekle geçirmiştir. Milletim'zin büyüklüğüne kudretine, faziletine, medeniyet istidadna ve mükellef olduğu insani yet vazifelerine sarsılmaz itikadı vardı, «Ne matla Türküm diyene» dediği zaman, kendi engin rahunun, hiç sönmiyen aşkını ne manalı bif surette hülâsa etmiş idi. Fena zihniyet ve idare ile geri bırakılmış Türk cemiyetini, en kısa yok dan insanlığın ön mütekâmil ve en temiz zihmiyetlerile mücehhez moder? bir devlet haline getirmek Onun başlıca kaygusu olmuştu. Teşkilâtı gi yemizde ve bugün hizmet başında, irfan muhitinde ve gi halk luwan bütün vatandaşların vicdanlarında yerleşmiş olan lâyik, halkçı, inkılâbcı, devletçi cümhuriyet, bize bütün evsafile Atatür! metli emanetidir. Ufulündenberi' Atatürkün aziz adı ve hatırası, bütün halkımızın en ear dan duygularile sarılmıştır, Memleketimizin her köşesinde ve bütün mi çe kendisine gösterdiğimiz samimi bağlılık, devlet ve milletimiz için ku ve vefanın beliğ misalidir. N Türk milletinin aziz Atatürke gösterdi i sevgi ve saygı, Onun niçin Atatürk gibi bir evlâd yetiştirebilir bir kaynak olduğunu bütün dün * yaya göstermiştir. Atatürke tazim vazifemizi ifa ettiğimiz bu anda, halkımıza, kalbimde gelen şükran duygularımı ifade etmeği, ödenmesi lâzım bir borç saydım: Milletlerarasında kardeşçe bir insanlık haystı Atatürkün en kıymetli ide ali idi. Bütün dünyada ölümünün gördüğü ihtiram; insanlığın âtisi için Ü mid verici bir müjde olarak selâmlarım. Bu sözlerim, yazılarile ve t0P rağımızda şövalye askerleri ve mümtaz şahsiyetlerile yasımıza iştirak büyük milletlere, Türk milleti adına şükranlarımın ifadesidir. Devletimizin bânisi ve milletimizin fedakâr, sadık hadimi, insanlık idealinin âşık ve mümtaz siması Eşsiz Kahraman Atatürk! Vatan sana minettardi" Bütün ömrünü hizmetine verdiğin Türk milletile beraber senin h“ zurunda tazim ile eğiliyoraz. Bütün hayatında bize ruhundaki ateşte canlılık verdin. Em'n ol, aziz hatıran sönmez meşale olarak ruhlarıM* zı daima ateşli ve uyanık tutacaktır, < REİSİCÜMHUR İSMET İNÖNÜ Okuyucuların kalemi ile Arkasıudan... Matemim Ey gamlı saçım! Yolmasam İsyan edecek -| Ac, feryad yükseldi, tarih sali #in! | Dedi «By! Türk milleti, öldü kab Bahtım da nasıl ah. Bu uzun derdimi çek- sin! Yiknüş beni bir kahbe ölüm karşına gel - ği Güm ey Atam, dühisin sen, sana tarım diy beni ey sevgili yurdum, sana get- | Çünkü ululuğunu yazmaz hiçbir kale dim! | Yenmemişti kuvvet senin dirayetini. Bustür beni bağrımda yanan bir deli gam | Kıramanıştı korku senin cesaretini. © Yy atatttrr, öldüm sen, minetin yese” Köndir bal: Hâlâ o güneş yüzlü Atam var. | genin ulu adını her zaman taşıyacak Hlâ o bakışlar Marmaranın bağrma vur-İSeni her an anârken gözlerimiz dola muş, | Sana en lâyık mezar Türkün re Ankaranın ufkuna durmuş, Mühendis mektebi HÂJâ “o çelik boy uş, yama Gpeli , fakat erken bu gidiş saçları altın, Büyük Atam eri umanana çalan neş'es! bahtın. İ Açıe kalbi Türkün Atam, Öldür beni ey kahbe ölüm bitmiş gibiyim dır yerin Atam, ben | Türkün büyük hazinesi, Topraklara sığmaz Alam! Gözlerini kapadı, o da fâni dünyayı Bıraktı miletini beyaz yıldızla aya» Dindir. Başlarda muhabbetti O; başlarda hatırdı «Öldüm» dese millet Atatürk can YArAtır-| esin yalniz şu güneşti, , ĞL | Ancak güneş sana eşti, Şaşkın soruyor “gök: Onu toprak nas) al-| Tarih bile görmemişti, dı? | Senin gibi dâhi Atam! Gökler! O da: Toprak da şaşırmış ez en 2 i “İNeden uçtun söyle neden, Başlarda muhabbetti O, başlarda batırdı | aatemli cihan, gönülden «Öldüme dese dünya yeni baştan yaratırdı. | Ölümüne ağlar Atam! gen! Tb Fakültesi Â. Yuna Nevvar? nde olduğu gibi saat 14 e döğru|kâğıd olduğu halde ki ipi bütün Üsküdarlıların — iştirakile İske-| yaşlarındaki Güneri Ektar ((6$ le meydanında ön safta gençlik bulun- |dünya ağlıyor) isimli TALU | duğu halde yapılmıştır. kumuş, ve coşkunluğu bir bat ük A“ Sant 14,45 te İstiklâl marşile tören | tırmıştır. En son olarak da BÜY Vi başlamış, müteakıben Şopen'in matem) tanın son hitabesi okunmuştti. a marşı çalınmış ve Parti üyelerinden ve | sıralarda saat 16 yı çalarken het Hukuk Fakültesi talebelerinden Yüm-| şaretile Büyük Ölüye hürmete: 1 nü Oktarın ve ondan sonra tarih öğ -| kes olduğu yerde üç dakika retmenlerinden Bay Cemal Yener vejtür. İ Reşad Kaynarın hoparlörlerle bütün) Nihayet altı meşale yali na e halka gözyaşları döktüren. hitabelerile | hükümet, Parti ve Halkevi © xx yü Büyük Ölünün bütün eserleri ve haya-|mak üzere bütüm halk Atatü Z oi tı, ulusun onu olan bağlılığı tebarüz et-|tü önünden geçmişler ve ti tir. Bunu müteakıb elinde bir)yet verilmiştir. Gril i