31 Ağustos 1936 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 3

31.8-936 TAN Op e Sovyet hükümetinin notası Troçkinin hudut harici edilmesi Moskova, 30 (A.A.) —'Tas Ajan. &i bildiriyor: tari üzerine, Norveçteki Sovyet el- Sisi Yakuboviç, Norveç dışişleri ba- kanma aşağıdaki notayı tevdi etmiş- tir; “i Künunüevvel 1984 (tarihinde, komünist partisi merkezi komite Sovyetler birliği merkezi icra Kami. tesi riyaset divanı azasmdan Kirof Leningradda öldürülmüştü. Açılan adli tahkikat, bu cinayetin, maksadı Bovyet hükümeti azası ile diğer zi Mmamdar eşhası öldürmek olan bir tethişçi teşkilâtma mensup bir aza târafından yapıldığını meydana koy- Muştu, 1984 yıl sonunda bu keyfiyet | bizzat Kirof'un katli ile suç ortakla- Tı tarafından da mahkemede kabul olunmuştur. Bundan sonra yapılan mütemmim tahkikat ile Moskovada 19 ilâ 23 ağustos 1986 tarihinde vu- Kun gelen muhakeme şurasını ispat etmiştir ki, yukarda ismi geçen tef. hişçi teşkilât halen o Norveçte otur- makta olan Troçki tarafından vücu- da getirilmiş ve mumaileyh Troçki, Sovyetler birliğindeki cürüm ortak larına Stalinin, Voroşilof'un. Gaga- Mobiçin, Örconigidze'nin ve diğer hü- kömet azasınm öldürülmeleri ii Mufassal talimat vermekte bulun. Müştur. Bu maksatla Troçki Sovyet. ler birliğine yabancı memleketlerde hususi ajanlar yollamıştır. Yukarda izah edilen bütün bu hâ- diseler ağustos 1936 da Moskovadâ ki aleni muhakemede Troçkinin bü - tün suç ortakları ve ajanları taralın- dan teyit olunmuştur. Bu süretle şu Yası muhakkak addedilebitir ki halen Norvegte - oturmakta olan Troçki, Soyet Hükümeti azalarile Sovyet gellernin katlı maksadını is - İihdaf eden tethiğii hareketlerin or - Banizatörlidür. Yukarıdaki keyfiyetleri Hükümetine bildiren Sovyet Hükü- Meti şu zandadır ki tethişçi haveket- İer organizatörü Troçkiye istikbalde de sığınma hakkı vermek, Sovyetler Birliği ile Norveç arasındaki dosta- he münasebetleri haleldar edebile- “ektir. Ayni zamanda hu, beynelmi- İl münasebetlerdeki Kaidelerin bu - Bünkü anlayışma muhalif bulunmak İT, Bununla alâkadar olarak surası Patırlatılmak istenilir ki, Yugoslav- Ya Kralı Aleksandr ile Fransa Dış ae i Bakanı Bartu'nun öldürülme- rinden sonra, kendi arasileri üze - Yinde başka Fiüktimetler azalarını is- daf eden tethişçi hareketler ha- karşı hükümetlerin ala Sovyet hükümetinin! Norveç | isteniyor | Londradaki Rus elçisi ortada yok Mesele esrarengiz bir mahiyet alıyor İ Londra, 30 (A.A.) — Londradaki Sovyet ticaret mümessilliği şefi, O- zerakinin ne olduğu hakkında hiç - bir kat'i malümat alınamamıştır. Moskovadan gelen haberler ise me - mahiyet aldığını bildirmektedir. İ Akşam gazeteleri 17 Ağustosla Londrayı terkeden Sovyetlerin Lon- dra büyük elçisi Malskinin âkıbeti ile'de uğraşmaktadırlar. Sovyet büyük elçiliği bütün bu şa yiaları yalanlamakta ve Maiskinin halen mezunen Kafkasyada bulun - duğunu bildirmektedir. Evening Nevs gazetesinin yazdığı na göre, Londradaki Sovyet koloni - si Londraya gelen Sovyet devlet em niyet teşkilâtı memurlarınm faali - yeti neticesinde hakiki bir paniğe tutulmuş bulunmaktadır. İN vel 1934 tarihinde Milletler Cemiy ti Konseyinde tetkik olunmuştu. Bu tetkik neticesinde Milletler Cemi i azalarmın tethişçiliğe karşi müicade- le sahasında biribirlerine yardım el- meleri mecburiyeti teyit olünmük ve hattâ bu hususta beyneimilel , bir mukavelename imzası yayanı arzu görülmüştü. Sovyet Hükümeti, Norveç Hükü- metinin, Troçkiyi bundan böyle Nor var grayisine “ sığıhmâ hakkından minhrim etmek İçim fözmigeten teu - birleri almaktan fariğ olmıyacağını ümit eyler.” Norveç Kabinesi toplanıyor Oslo, 30 (A.A.) — Troçki hakkın- daki Sovyet teşebbüsü, kabinenin önllmüzdeki ilk içtimamda tetkik o- lunacaktır. Norveç Dış Bakanının beyanatı Stokholm, 30 (A.A) — Afton bladet gazetesi, Norveç dış işleri ba- kanı Koht'un Troçki meselesi hak- kında bir beyanatmı nesretmekte. dir. Koht, Sovyet hükümetinin Os- loya bir nota vermediğini, fakat Sov- yet elçisinin şifahi bir müracaatta bulunduğunu bildirmiştir. Gazete, Koht'un bu beyanatı ile Tas ajansı nın tebliği arasındaki tezada işaret Sakları hattı hareket 10 kânunuev - eylemektedir. Kurultay toplantı'arına bugün devam edecek “, süncü Dil Kurultayı, bugün, içti- yalana devam edecektir. Gerek 1 rek Kurultaya iştirak etmek bug Şehrimize gelen ecnebi âlim ve m Sörlerin tezleri tamamen okun- astur, Şimdi müstakil olarak ha üç anan tezler kalmıştır. Bunların Okunması bittikten sonra ilmi ve mağ komisyonların raporları umu- “elsede gözden geçirilecek ve bun tw, oüra Kurultayın mesaisi sona aş hik korulayonlar içinde bilhas. m)» Dü Teorisi ve dü karla komisyon! tan dikk olacaktr Bu raporda, trişiy, profesörlerin Güneş - Dil Te.| «Sik y, pit mütaleaları tebarüz ede - Türk Dil Kurumunun ecnebi Meg öhfellerile sıkı bir temasa geç- k DiLK, <8 Kurumu Başkanı ve Ma kili Saffet Arıkan, dün Ta - Kurumu namma hazırlanan toz: | Komisyonlar mesaisini bitiriyor rimizde bulunan yabancı âlimler şe- refine bir ziyafet vermiştir. Bu ziya- fette, yabancı profesörlerden maa - da, Türk Dil Kurumu merkez heye- ti üyeleri, hazir bulunmuşlardır. selenin gittikçe daha anlaşılmaz bir Çanakkalede Kamutay heyeti, Meh- met Çavuş abidesine bronz bir çelenk koydu Çanakkale 30 (Hususi muhabiri- mizden) — Büyük Millet Meclisi nâ- mma Mehmet Çavuş anıtma çelenk koyacak olan Kamutay heyeti, bu- gün İzmir ekspresi deniz pöostasile buraya gelmişler ve vali tarafından karşılanmışlardır. Heyet saat 11 de Maydosa geçmiş, vali: Nizami, Ge - neral Hüsnü, belediye reisi ve daha birçok zevat heyete refakat etmiştir. Maydos kaymakamlık dairesinde öğ le yemeğini yiyen heyet âzaları, oto- mobillerle kazadan ayrılmışlar ve doğruca Kanlısırta çıkmışlardır. Bu rada Mehmet Çavuş âbidesine çok güzel büyük bir brohz çelenk ko - nulmuştur. Merasimde İlk sözü, say- lav General Kâzım söylemiş ve sözü müteakip bir dakika süküt edilmiş - tir. Hazır bulunan askeri kıta selâm durmuş, Hüsnü Kilkış ta, Cesarette pede birtakım askerin nasıl kahra - manca döğüştüğünü ve aylarca dört taraftan ölüm aaçan ateşler altında son güne kadar kahramanca nasıl müdafaa ettiğini anlatmıştır. Müteakıben, Nuri Conker de Ata- türkün idare ettiği savaşı bütün taf silâtile söylemiş ve o günlere âit çok heyecanlı tarihi hâdiseleri kısaca saymıştır. Merasimden sonra Atatürke tezim telgrafı çekilmesi kararlaştırılmış - tır. Heyet, Konya vapurile Çanak - kaleden ayrılmıştır. bir nutku | Avellino, 30 (A.A) — Askeri ma İ nevralar sonünde, Mussolini Mare - şaller, “Yüksek Devlet memur yabancı askeri heyetler, İtalyan a korur ve marx nuzurundi. BUYUK bi nutuk söyliyerek | İtalyanın askeri kudretini tebarüz ettirmiş ve bu kud retin İtalyan ve dünya sulhüne ve- sayet eylemekte olduğunu bildirmiş» tir. Mussolini, İtalyanlardan &5ö İ rını istemiştir: “Afrika harbine rağmen. değil, fakat Afrika harbi neticesi olarak İ İtalyanın askeri kuvveti bu harpten evvelkinden daha müessirdir. Hâlâ, birkaç saat içinde sekiz milyon a$ - ker silâh altına alabiliriz.., Mussolini ayrıca şunları da söyle- miştir: yiz ve Milletler arasında sulh eseri- ne her gün tam iş birliğimizi verme- ğe hazırız... Leh ordusu ku- mandanı Pariste Bu seyahate büyük ehemmiyet veriliyor Paris, 30 (A.A.) — General Rydz Smigiy bügün öğleden sonra “Pari- se varmış ve durakta harbiye bakan: Daladier ile Fransa büyük erkân harbiyesi reisi General Gemelin ta- rafından karşılanmıştır. Mussolininin yeni! — | bulunmuştur: daki sözlere harfi harfine inanmala- “Biz herkesle mlimkün olduğu ka» | dar uzun müddet sulh ümit etmekte» | Kıymetli istikbal Atina, 30 (Tan) — İngiliz Kralı) Sekizinci Edvard, dün Atinadan hare ket etmiştir. Kral, ayrılmadan önce Atinadaki tenis kordlarnı ziyaret etmiş, sonra kitapçıları gezerek bir kaç eser satm almıştır. İngiltere Kralı, bu arada refaka - tinde İngilterenin Atina sefiri oldu! ğu halde şehir civarmda bir dağ ge-| zintisi yaptıktan sonra, akşam üzeri yata dönmüştür. Yunan veliahti Prens Pol, yata iadei ziyarette bulun muş ve kral tarafından yömeğe alı- İkonulmuştur. Yolculuk hazırlığını ikmal eden yat, gece yarısı hareket etmiştir. Kral Akdenizdeki bazı ada ları gezmek arzusunu göstermiş ve yat sabaha karşı Şira adasına uğra- mıştır. İngiltere Kralı Sekizi Edvard, İ evvelki gün Ağinadan hareket etmiş. İ tir. Kral, ayrılmadan önce, Atinada- ki tenis kortlarını ziyaret etmiş, son ra kitapçıları gezerek birkaç eser sa İ tn almıştır. Yata iadel ziyadet için giden Yunan veliahdi Prens Pol, Kral tarafından yemeğe alıkonulmuştur. Sefer hazırlıklarmı ikmal eden yat, gece yarısı hareket etmiştir. Kral, Akdenizdeki bazı adaları gezmek ar- zusunu göstermiştir. Yat, bu adalara uğrayacak ve sonra Çanakkaleye ge Tatareskonun mühim beyanatı | Bükreş, 30 (A. A.) — Yeni hükü- i met azası, gece sani birde «Pelesh #atosunda kralm huzurunda yemin etmişlerdir. İ Başbakan Tataresko, şatodan çık-| İtiktan sonra aşağıdaki beyanatta| Sonuncu merhaleyi katetmek ü- zere hükümetimiz, kabinede geniş bir değişiklik lüzumunu hissetmiğti: | Yeni ekip üç sene evvel iktidar mev- kiine geldiğim zamanki €sas prog- ram çerçevesi içinde dahilx ve harici Ayni siyaseti takip ve intaç edecek- tir. Yeni kabinede daha geniş bir bir lik mevcuttur ve bu birlik hükümet faaliyetinin her sahasında en yüksek verimi verecektir. Evvel; dahili nizamı idame ettire- ceğiz. Her türlü kargaşalık hareket- leri ve her türlü coşkunluklar bastı- rılacaktır. Gerek sağ gerek sol, hükü met her türlü silâhir teşekkülleri si- lâhtan tecrit edecektir, Hükümetin ilk işlerinden biri de, üniversite hayatından siyaseti kal - dırmak ve üniversitelere yeni bir di- siplin esaslarmı koymak olacaktır. Romanyanın harici siyasetinde değişiklik “mıyacak Dış siyasete gelince, başbakan bu hususta aynen şunları söylemiştir: “Hükümet, birleşmiş Romanyanm bütün hükümetleri tarafmdan güdü- len ve son zamanlarda #Ttülesko ta- rafından idare edilen ayni dış siyase. ti takip eyliyecektir. İş birliğimiz es- nasmda Titüleskonun bu sahada Resimli rmakale Temizlik ve yıkanmak meselesi Tokatliyan otelinde, geh- Ee İŞ Tükiye ŞİR Romanya e nin adam başıma sarfettiği sa- bun miktarı yukarda gösteril. miştiri Sabun sarfiyatı insanların te- mizliği derecesini gösterir. De- mek ki biz az yıkanıyoruz. misafiri hazırlığı Nahlin yatinı karşılamak üzere iki torpitomuz Çanakkaleye gidiyor Jecektir, # misafiri karşılamak Üzere bugün Zafer ve Tınaztepe torpido - ları lmanımızdan ayrılacaktır. Ça- nakkaleye gidecek olan Orgeneral Fahrettin, Krala Çanakkale muhare belerinin cereyan ettiği sahalarda | - zahat verecektir. Türk karasularma perşembe sabahı girecek olan Kral, O gün akşama kadar harp sahalarını gezecektir. Ingiliz büyük elçisi Sir Persi Lo - ren, Ledi Loren, askeri ataşe binba- g Aleksandr Ross, ticaret ataşesi Albay Sude, elçilik baş sekreteri ve müsteşarı da Kralı karşılamak üzere Çanakkaleye gideceklerdir. Nablin yatı, gece 24 de İstanbula müteveecihen Çanakkaleden ayrrla - cak, Tınaztepe ve Zafer torpidoları- mız da yalı takip edeceklerdir. Yat cuma sabahı erkende Dolmabahçe ö- nünde demirleyecektir. Büyük misa» | fir, mütenekkiren geldiği icin mera- sim yapılmıyacaktır. Ancak, Nahlin yatında Kral bayrağı bulunduğu tak dirde top ateşile selâmlanacaktır. Sekizinci Edvard, pazartesi günü İs tanbuldan ayrılarak İzmire gidecek- tir. Büyük misafirin İzmiri ve bu a- rada Bergama harabelerini de geze- ceği anlaşılmaktadır. Yeni Rumen kabinesi Titülesko çekildi, Anto- nesko hariciye nazırı memlekete ve hükümete yapi yük hizmetlerden. dolayı şükranmuzı, arzederim.. Birçok defa bildirmiş olduğum bu siyaset ne şah- si mahiyeti haiz bir siyaset ne de günlük ihtiyacata göre değişen bir siyaset değildir. Bu siyaset, herhin. Bİ bir adamın veya herhangi bir par- tinin de siyaseti değildir. Bu siyaset bütün milletin siyasetidir. Ve bu mil- li siyasetin daimi hedefleri şunlar- dır: Hudutların müdafaası ve sulhün kan antantı menfaatlerimizle Polon- ya ile, Büyük Britanya ile ve bilhas- sa milletimizin bütün idealleriniş ve menfaatlerininayrılmaz bir tarzda bağlı bulunduğu Fransa İle gittikçe daha sıkı ve gittikçe da» ha fani bir tarzda mlinasabet idame. si, bütün devletlerle, Sovyetler Bir- tiği ile ve bütün komşularmızla dostluk münasebetleri takibi halen mevcut ittifakların takviyesi Millet- ler Cemiyetinin takviyesi için faal iş birliği sulh ve kollektif emniyet için tek ve gayrikabili inkisam bir eep- he vücuda getirmeği istihdaf eden bütün teşebbüslere yardım. İşte bun lar bizim dış siyasamızm değişmez e- saslarnı teşkil eylemektedir. Yolu - muzdan şaşmadan bu siyaseti takip edeceğiz.” Başbakan, silâhlanma işi hakkın. da da şunları söylemiştir: “Hükümet ordunun takviyesi pro gramı tatbik için daha fazla bir hızla faaliyette devam edecektir. Ba kanlar kurulunun ilk içtimamda, ni 2 ilâh siparişleri için lâzm olan mizlik milli an'anemizdir. Ve sıh- hatin, hayatın, yaşamanm birin. ci şartıdır. Yıkanınız. 2 “FELE İhracatı kontrol Şimdi sanacaksınız ki her işi bıra- kıp ekonomi ile uğraşıyorum, Ne miinasebet! O işi ya çok bilen ya hiç bilmiyenler zaten kimseye bırakmaz. lar ki. Benim bahsetmek istediğim başka bir ihracattır. Gerçi tüccar değilim ama memleketin alışveriş iş. lerini gazetelerde yazıldığı kadar öğ- reniyorum. İhracat mallarımızı hü- kümet pek haklı olarak kontrol edi- yor. Öteye beriye gönderilen Türk | malları içime kötü, yatkın, çürük / matah karışmasın diye kanunlar koyuyor; murakıplar tayin © ediyor ve cezalar kesiyor. Bu çok yerinde bir şeydir, falan madrabaz Türk malı diye gönderdiği malı, Türk ma- Imı kötüliyecek kadar fena seçer ve ihtikâr yaparsa bunun zararı bu alışverişi yapan iki taraftan ziyade memlekete değil midir? Kötülük ça. buk duyulur. Böyle bir aldatılışa uğ- J ryan tüccar hemen muhitini haber- dar eder, Türk malına karşı itimat. / sızlık olur. Zaten geçmişte böyle İseyler olduğu içindir ki bugünkü | tedbirlerin alınmasına lüzum duyul- muştur. Diyorum ki; bir elmayı Türk elma. sıdır diye satarken, bir çuval fındı- ğı Türk fımdığıdır diye dışarı gönde» rirken kontrol ediyoruz, dısarı çıka- bilmesi için onda bir takım hususi ve İyi vasıflar arıyoruz. Acaba syni titizliği ve hassasiyeti neden dışarı cıkan adamlarda aramıyoruz? Daha açık yazayım. Memleketten kollektif pasaportla yahut ayrı pasaportla fas Kat bir Türk grupu halinde çıkan ve kendi şahsiyetlerini değil artık yalnız bir Türk © grupunun azalığını taşıyan vatandaşları da dışarı çıkar- dığımız elmalar kadar kontrole tâbi tutmak Türklük propagandası nami- na lâzım değil midir? Ali, Veli, tek başma istediği yere gider, istediği gibi yaşar ve İstediğini yapar. Dı. şarda yaptıklarından dolayı kazana- cağı İyi ve kötü notlar şalısma ait- “İ tir. Buna karışmayız. Lâkin dediği. “İmiz gibi ferdiyetini kaybedip bir | grupa mal olanların Türklükpropa- gandasma bilerek bilmiyerek yapa- cağı menfi tesirler dışarıya kötü el- ma, çürük fmdık satan tüccarınkin- den daha mı hafiftir? Bunu hiçbir grupun, hiçbir seyahatine tevcih et- miyerek umumi bir mülâhaza faka uzun müsahedeler neticesi doğmuş İbir fikir olarak yazsyorum. Hattâ işittim ki kollektif penaportla giden- lerin böyle bir kontrole tâbi tutul- | malar hakkında bir de nizam var- | mış. Acaba bu nizam nerelerde ve (nasıl tatbik olunuyor? Ve neden ber zaman müessir olamıyor? ! B. FELEK beş milyar leylik yeni kredi mesels- si hallolunacaktır. Memleketin o #i- | lâhlanması, hükümetin en esaslı dü- şüncesini teşkil eylemektedir.” Yeni kabine nasıl karşılandı? Bükreş, 30 (A. A.) — Muhalif mas | li çiftçi partisi mahafili, yeni kabine İ yi çok fena karşılamıştır. Bu meyanda “Üniversul” gazetesi, ezcümle diyor ki: “Yeni kabine, bilhassa dış siyasa bakımından eskisinden daha zayıf- | ür. Zira, Romanyanm müttefikleri, | Küçük Antant konferansı arifesinde Titüleskonun uzaklaştırılmasnın 86- beplerini soracaklardır.,, Titüleskonun ayrılması teessür uyandırdı | Bükreş, 30 (A.A) — Tituleskonun | yeni kabineye dahil bulunmaması bü yük bir tesir uyandırmıştır. Bütün mahfeller, kabine buhranının verdi. Zi bu beklenmedik netice hakkında türlü mütalealar yürütüyorlar, Titu İ leskonun * 1922 denberi dış bakanlı- | ğını muhafaza etmekte olduğunu ha tırlatıyorlar. Son alman malümata göre, yeni ka bine, gerek sağ ve gerek sol her tür- Tü kuvvet hareektlerinin tenkili husu sunda gerçekten tam salâhiyete sa» hip bulunacaktır, Yine bu haberlere göre, Başbakan Tataresko, “bilhassa Haziran sonün- da Rasistler tarafından tahrik edilen kargaşalıklarda ileri sürdüğü istifa tehdidi,, yüzünden, eski kabinenin 0- toritesini halellar eden Tituleskoya bir portföy vermek istemediği anlas silmaktadır. da min mi 2 nm ği Mİ e e kanl Kis İİ