4 Eylül 1936 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 6
TAN 4.9.9868 3 Bü yük enin sm İngilterede Ordu Donanma İngilterede askerlik mecburi değil dir. Askerler gönüllü ve aylıklıdır. İngiliz askeri cesur bir. muhariptir. || Büyük Britanya Adası yedi askerlik | mıntakasi yrılmıştır. Bu mmtı kalardaki . kuvvetlerin - mecmuu İki fırka halinde toplanmış olup 6 piyade | ivasır 12 süvari alayı, 2 hava batar-| yası, 2 hassa süvari alayı, 2 zırhlı 0-| tomobil alayı, 127 bataryadır. Ana| vatan dışmda halis kan İngiliz as -| kerleri de şöyledir: | 1 — Misırda: 3 süvari alayı, 3 pi- yade taburu, 3 batarya , 2 — Hindistanda; Beş süvari ala Yı, 45 piyade taburu, 61 batarya , 3 — Diğer milatemlekelerde: 22 piyade alayı. 1984 bütçesi ana vatanda 1804 za- bit ile 132/738 neferi silâh altında lemiştir! Gene 1934'de ayrica "Hin * distanda zabitler İngiliz (o ve efrat yerli olmak üzere 58,091 ve diğer de- niz aşırı yerlerde 29,043 kişilik bir kuvvet vardı. Bugün de aşağı yukarı öyledir . Son zamanlarda İngilterede de, diğer bütin memleketlerde olduğu Li gibi mecburi askerlik usulünlün ihdası etrafında kuvvetli cereyanlar var - dır. Hattâ Iki senedenberi İngiliz ana Yatan ordusunun kuvveti bir mik - tar artmıştır. Hükümet bütçeye ye- hi tahsisat koyarak asker kuvvetini arttırmak teşebbilsündedir. Eğer İn- inkisama, yayı biri sak, ayrırsak Büyük “Britanyanm”tete ikisinin şarkta, yalnız üçte birinin Merkezi Amerika Antil Adaları Cenubi Arserika Okyanusya ... Bu yası, size, bugün memleketi- mizin muhterem misafiri olan Ingiltere Krah H, M. VOI Ed- acard'ın hükümranlığı altındaki Büyük Britanya Imparatorluğu- nu teşkil eden memleketleri, hn- paratorluğun nüfusu, Aktsadi varlığı hakinda bütün bilgileri bir arada vermektedir. Yazı cid- di bir tetkik mahsulüdür. Bu iti. barla vot kolleksiyonu âna koyacak olürsünz saman yardıma olabilir, ara. İm büyük O mümet memelketimize gelecek olan Bü. İ yük Britanya İmparatorluğu: bü- tün dünyanm dörtte birinden fazla araziye sahi P — dörtte birinden çok fazlası tü iyük Britanyanın tebaasıdır. Büyük Britanyanm geniş ararisi dünyanın şimal ile cenup kısımları arasında hemen hemen müsavi suret- tutmuştur. O Melle te lekelerde 3,810" kişilik bir et besili Fakat dün- garpte olduğunu görürüz. Büyük Britanya arazisi ve nüfusu dünya yüzüne şöyle dağılmıştır: Arasi Çngiliz mil urabbar) Nötr 48-000.000 434.000.000 50.000.000 50.090.000 50.000 1.730.000 314.006 5.000.000 3305 000 8.600 12300 97.600 3.300.000 450.004.000 13.909.762 Renge göre nüfus 450 milyon nüfusun tahminen alt- gilterede mecburi askerlik kabul edi- lecek olursa seferberlik” vükuund ana vatandan İngiliz kanı olarak dört buçuk milyonluk bir ordu çıkarıla- bilir ki umumi nüfüsen onda biri demektir Hava kuvveti İngiltere hava kuvvetine bilhassa mış milyonu beyazdır. Bunlar arasın- da Britanya ve İrlanda kanları hâ- İ kimdir. Fakat Fransız, Felerenk ve İspanya kanı da vardır. Geri kalan (370 milyonun 315,000 £ Hindistan ve Seylânın yerli halkı, 40.000,000 zen- ci, 8.000,000 Arap, 6.000.000 Malaylı, 1.000,000 Çinli, 1,000,000 Pölinizya- hıdır. Kanadada 100,000 kadar Ame- &on zamanlarda büyük bir ehemmiyet vermektedir. Bütün İngiliz ellâh fabrikası, hü- kümet hesabına iki bin kadar tayyare ; İrika yerlisi vardır. Dine göre nüfus Büyük Britanya nüfusu din itiba- inşa etmektedir. 1931 istatistiklerine göre, bütün İngilterede 848 i ana va- tanda, 286 sideniz aşırı yerlerde, 300 ü de tayyare taşıyan gemilerde olmak üzere 10434 tayyare vardır. Fakat bugün bu miktar 2000 i but muştur, Donanma İngilterenin 474/750 tonilâtolük 15 ve muharebe - kruvazörü, 137,350 tonilâtoluk 8 tayyare nakli- ye gemisi, 193,397 tonilâtolük 19 bi- Tinci sıf kruvazörü, 248,890 toni- Jâtoluk 44 ikinci smıf kruvazörü, 31,020 tonllâtoluk 21 filotillâ lideri, 191,584 tonilâtoluk 166. torpidebot ve 61,659 tonilâtoluk 90 denizaltı ge- misi vardır. Donanmanm heyeti u- mumiyesi 332 parça ve 1,328,859 to- gırhli nilâtodur « Bu rakamları 1 - 7 - 935 tarihinde- ki donanma vaziyetine göre tesbit edilmiş, o zaman inşast kabül edilen 3 kruvazörle 9 torpidobot ve 3 deniz- altı gemisi hariç tutulmuştur., Yeni inga edilecek okruvazörlerin beheri 9000 tonluktur. Denizaltı ge milerinden başka diğer bütün donan- ma parçaları, muhtelif çapta ağır ve rile şöyle ayrılır: 210,000,000 mecusi, 100,000,000 . müslüman, , 80,000,000 bırisüyan (bundan 67,000,000 u pro- » İtestan,. 13 milyonu katoliktir), 12 milyon Budist, 12,000,000 iptidai din- lere tapanlar, 4,000,000 muhtelif Hint mezhepleri, 750,000 Yahudidir. Kanünu Esasi ve hükümet Kocaman Britanya İmparatorluğu» nun hiç bir yazili kanunu esasisi yok. tur. Bu İmparatorluk üç prensip üze“ rine yaşar: Kendi kendini idare, kendi kendime yardım, kendi kendini müdafaa , Bu prensiplerden birincisi seneler den beri Kanada, Newfoundland, Afrika ve İrlanda hakkında tamami- le tatbik edilmektedir. İkinci prensip te tam tatbik vaziye- tindedir. Büyük Britanyanm hemen her kısmı, kendi meli ihtiyaçlarını temin eder. Meli yardıma ihtiyaç gös terenler yok gibidir. Üğüneüi prensip son zamanlarda, İmparatorluk konferanslarınm müza kereleri neticesinde inkişaf eylemiş- tir, vanları ile micehhezdir. “Tayyare nakliye gemilerinin beheri 27 filo, ayr def tonları ve tarokdo ko -| vani ö24 işvvere tas Avusturalya, Yeni Zeland, Cenubi| İmparatorluğun arazisi, nüfusu idare: ve esas kuruluş prensipleri 14 milyon mil murabbaı arazi üzerinde 450 milyon nüfus yaşıyar a Askeri mevkiler, Be A - şa müslem ğihmn müseemiekeriEED EE rem EE Büyük Britanya İmparatorluğunu teşkil eden kara ve deniz parçalarını şu muazsam kürede bir arada görüp tetkik etmek mümkün ve kolaydır İmparatorluk konferansları 1857 senesinde, Kraliçe Viktorya- nin büyük yıldönümü vesilesile Lon- draya gelen dominyon başvekilleri feransı şeklinde toplanmışlardır. Bu konferanslar 1807, 1002, 1907 senelerinde toplanmıştır. 1907 konfe- ransında, (müstemleke konferansı) İ kelimesi yerine (İmparatorluk kanfe- ransı) tabiri kabul edilmiştir. Eski- den konferanslara Müstem'ekât Nâ- zırı riyaset ettiği halde 1907 den son- ra konferansların ehemmiysti artmış ve İngiltere Başvekilinin reisliği al- tında toplanmağa başlamıştır. 1917 ve 1918 Imparatorluk konferansları, ayni senelerde toplanan Imparator - luk harp meşveret meclislerile işbir- liği yapmıştır. 1923 ve 1926 konferanslarından sonra konferans heyeti, âdeta İmpa- ratorluğun “en yüksek icrai heyeti şeklini almıştır. Birinci reislik Ingil- tere Başvekilinde, ikinci reislik In- giliz. Dominyonlar Nazırındadır. In- giltereni btitün nazırları,- Kanada, Avusutralya, Yeni Zeland, Cenubi başvekil ve nâzırları, İngilterenin Hindistan Nazırı, Hindistanın diğer bazı mümessilleri İmparatorluk kon- feransının tabii azalarıdır. Hükümet mekanizması 1 — Ingiltere: Uği esas prensipler, halkin davaları» nı hakkaniyetle görmek, milletin rıza ve müsaadesi olmadan vergi &'ma - mak, Hânedâna mahdut solâhiyetler vermek, mesuliyeti, Avsm Kamara - sının ekseriyete dayanan bir kabi « neye tevdi etmek ve bu kamaranm seçilmesi hususunda erkek, kadın herkese müsavi rey hakkı vermektir. Demek ki İngiliz hükümet mekaniz - İması, Kraldan, Avam ve Lordlar ka- maralarından mürekkep parlâmento- İdan, hükümdar tarafından seçilip parlâmentoya karşı mes'ul olan ka - bineden ve Adliye sisteminden mü - ilk defa olarak bir müstemleke kon- | Afrika, İrlanda ve Newfoundland'ın ! Ingiliz kanunu esasisinin kabul et-| 2 a- Hindistan: İngiltere Kralı burasını, Hindistan Nizırmm tavsiyeleri mucibince ida re eder. Hariciye Nazırının se bir meclis, Hindistan Nâzırma bu hu- susta yardım eder, Meclis parlâmen- tonun mümessili sıfatile hareket eder ve hareketlerinden dolayı parlâmen- toya karşı mes'uldür. Hindistanda en yüksek icrai salâhiyet umumi V: linin ve icraf meclisin elindedir. Ay- rıca eski meclisten mürekkap bir teğ- Hi heyet ve altmış azasından yirmi- sinden azı hükümet memurlarından mürekkep bir Devlet Şürası vardır. Teşrii heyetlerin 144 azası vardır. Bunlardan 26 #1 hükümet memuru. dur, mütebakisi intihap suretile se - gilir. Hindistanda bir taraftan da yer yer yarı müstakil yerli hükümdarlar vardır. Vergi meseleleri hariç olmak tze- re İngiliz dominyonları İngiltere par- Yâmentosundan çıkan kanunları tat- bik ederler. Fakat bir kanunda mu- ayyen bir dominyon bilhassa zikre - dilmemişse o kanuhün orada hükmü yoktur. “Böyle bir sarahat olmasına rağmen dominyon parlâmentosu In - giliz kanunlarma muhalif bir kanın yaparsa böyle bir kanun hükümden mahrumdur. İngilterenin tayin ettiği umumi valilerin bu gibi kanunlara karşı vet hakkı vardır. Dominyonlar arasında dört sınıf ayrılır. Bir dominyon inkişaf ettikçe daha yüksek sınıfa terfi eder. Birinci smifta dominyon parlâmen tosuna karşı mes'ul bir kabine vardır. Bu smıfa mensup olanlar Kanada, Avusturalya, Yeni Zeland, Yeni Fe- vendiçnd, cenubi Afrika, İrlanda sor- best hükümeti ve Şimali Irlanda var- dır. Maltada, cenubi Rodazyada, Şi- mali Rodezyada halka karşı mes'ul hükümetler bulunmakla beraber tam dominyon salâhiyetleri yoktur, Ikinci sınıfta kısmen veya tama » men halk tarafından seçilen bir teş- rif meelis ve Kral nama tayin edilir bir leraf heyet vardır. Jamayka, Bar- Hizm Kene Meet Sile #efeielee sınıftandır. Üçüncü sınıfta vali idarenin başım- da bulunur, fakat hüküm>içe tayin edilmiş bir icrai ve teri heyetin yer» dımına dayanır. Seylân, Cebelüttarık, Trinidal, Tanganika ve saire bu smif tandır. Dördüncü sınıfta Ingiliz valisi, ie- raj ve teşrii salâhiyetleri nefsinde ce- ve saire bu sınıftandır. ,Bu dört sınıfla Hindistanın haricin de olarak Büyük Britanya Enparator luğunda nüfuz sahaları Ve manda sa balari vardır. Basra körfezinde ve A- rabistanda böyle sahalara tesadüf © dilir. Manda sahaları da eski Osmen- hı İmparatorluğuna ait arazi ile Al- manyaya ait müstemlekelerdir. Mali kaynaklar Pek küçük istisnalar bir tarafa br- rakılırsa Büyük Britanya İmparator- Tuğunun her tarafı kendi keniini ida- Ye eder. Yeni idare masrafı, mahal - linde toplanan varidatla karşılanır. Merkezi hükümet ancak fevkalâde masrafa karşılık olmak üzere vakit vakit teberrüve yardımlarda bulu- hür, İngilterenin tabii olarak sarfet- iği para, meselâ Nijermanın satım İalmması, Ogandada şimendifer ya - İpilması gibi sermaye hesabında kar- şıtığı olan şeylerdir. Dominyanlar' halkı, Ingiliz parlâ - mentosunda temsil eğilmiş addolan - madığı için İngiltere hükümeti, bu halktan o vergi — tahsil etmez. Birle- şik Amerika halkımın on sekizinci a- sirda İngiltereye karşı isyan etmesi- nin sebebi de, bu csas prensip harici- ne çıkılarak vergi tahsiline kalkışıl- ması idi, Bu felâketli hâdiseden çok esaslı di rızaları olmadan vergi tahsil edil- memiştir. İmparatorluğun müdafaası Dominyonlar Kendi müdafaa için tertibat alırlar. Fakat meder. Zololand, Sent - Helen Adası| bir ders almmış ve birbuçuk asırdan beri hiç bir dominyon halkadan ken- İngilterenin En sevilmiş Adamı Sekizinci (Edvard, müteveffa Kral Beşinci Jorjün en büyük oğlu « dur. 23 hâziran 1897 senesinde dün. yaya geldiğine göre, #2 yaşımı bitir « mek üzeredir, Krsim tam olarak ismi şudur: Ed- vard Albert George Andre Patrick David. İlk tahsilini, İngiliz Kral Ha- nedanmın okuduğu mektepte yapan Majeste Bdvard, daha (o pek küçük yaştayken, zekâsı, kabiliyeti ile etra- İmdakilerin dikkatini kendi üzerine çekmeye başlamıştır. Delikanlılık çağına girer girmez orduya İntisap etmiş, Umumi Harp- te, muhtelif cephelerde dört sene, İn- giliz ve Fransız ordularmm safları arasında, dilşmanlarla garpışmıştır. Majeste Edvard, son derece cesur olduğu gibi İngiliz ırkma (mahsus soğukkanlılığın en yüksek vasıfları nı da nefsinde toplamıştır . Ak emmeli gelemez. Kir HR İ sokulur, ordusumun kuvvei manevi « yesini yükseltmek için hiçbir feda « kârlıktan çekinmezdi. İngiliz erkânıharbiyeisi de “kendisie nin bu yüksek askeri meziyetlerini takdir ederek 1918 senesinde rütbesi- ni miralaylığa terfi ettirmişti. Edvard, bir aralık, İngiliz Mareşa» Ji Freneh'in yaverliğini de yâpmış« tr. Fakat bü vazifeyi, o kadar bü- yük ciddiyet ve sadakatle ifa etmişti ki, karargâhta kendisini görenler, 0- nun İngiltere Krâllığı ve Hindistan İmparatorluğunun veliahdi olduğu « nu mümkün değil anlıyamazlardı. "Dpki bir nefer gibi arkasında boz İrenkli kaputu ile siperler içinde ya tar ve asker safları arasmda dolâ « İngiliz Kralmm vatanseverliği de her türlü takdirin fevkindedir.. Bilfil girmiş © olduğu harplerden sayms madalyalar almıştır. Edvard dün « yanın en çok sevilen şahsiyetlerin » den biri olmak mevkiini, birçok me siyetleri ile birlikte, son derece te miz kalmasma ve her şeyden evvel mükemmel bir insan yaratılmış olma" sına borçludur. Hindistanda yaptığı seyahatlerde, Kral Edvard; yarışları; Parya denileğ fakir halk tabakaları arasmda #ey # retmeği tercih ederdi, İngilizler, genç kralları için? — Bizim yeryüzünde en İyi sefi rimiz odur! Derler. mitesi namı'altında daimi bir heyet vardır ki İmparatorluk dahilinde ka Ta, deniz, hava kuvvetleri arasında” ki inkişafları müşterek bir gaye v6 plâna uydurmağa çalışır. Avrupa harbinde dominyonlarm 68 kardığı ordular, bütün harp sahala” rında çarpışmış ve döğüşün tam derecede taşımıştır. Dominyonlarda kara ve hava kuv” vetlerinin masrafını dominyolar v6” rir, Deniz kuvvetlerine yardım, Kan da, Avusturalya, Yeni Zeland ve C** nubi Afrikada bizzat donanma vücü“ de getirmek, diğer dominyonlard$ merkez donanmasına paraca yardırf etmek suretile olur. Ayrca Hon$ Kong, Singapur üssü bahrisi için se toprakları | nede 120,000 İngiliz lirası verir. Bİ# zat donanma vücude getiren domif” bütün İmparatorluk strateji bakımın) yonlar deniz bütçeleri yekünu 'dan müdahalesini merkezi hükümet |kez deniz bütçesinin onda biri dilsiinür. Umparatorlik müdafaa ko-! tutar, ü
