October 27, 1936 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 8

üyük misafirimiz | Kıymetli busabah şehrimizde (Başı 1 incide) metle karşılandılar, sonra tren Edir. neye doğru yol ald. Doktor Stoya- dinoviçi getiren hususi tren İstasyo- na girdiği zaman coşkun alkışlar çın- yordu. Vali ve kumandan başta olmak üzere bütün hükümet erkânı muhterem misafirimizi hürmetle kar- sıladılar. Kısa bir müddet sonra hu- susi tren alkışlar arasında Istanbula hareket etti. ISTANBULDA Yugoslavya Beşvekilinin râkip ol- dukları hususi tren bu sabah saat dokuzda Sirkeci jstasyonuna gelecek- tir. Muhterem misafirimiz istasyon - da büyük merasimle karşılanacak ve bando selim marşını çalacaktır. Vali ve Belediye Reisi Muhittin Ustündağ, Yugoslavya sefaret erkâ- nı, diğer alâkadar zatler istikbal me- rasiminde bulunacaktardır . Muhte - rem misafirimiz, doğruca Perapa'as| öteline gidecekler ve Vali ve Beledi. ye Reisi Muhittin Ustündağ misafi- rimiz şerefine bir öğle ziyafeti ve-| recektir. Yugoslavya Başvekili, bazı ziya - retlerden sonra bu akşam Ankaraya hareket edecektir. Muhterem misa - firimizin emirlerine hususi tren tah- #is edilmiştir. Doktor Stoyadinoviç Cümhuriyet bayrammndan sonral 'Teşrinisanide Istanbula gelecekler ve iki gün şehrimizde kalarak şehri gezeceklerdir. Yugoslavya Başveklli İle Yugos - lavya gazetecileri de gelmektedir. MATBUAT MUDURU Yugoslavya Matbuat Umum Mü - dürü Lukaviç dün Belgrattan şehri- mize gelmiştir. Yine Yugoslavyalı tanınmış gazetecilerden Isve Koza Grdiyana şehrimize gelmiştir. Yu - goslavyalı gazetediler de Ankaraya gideceklerdir. ANKARADA Ankara, 26 (TAN muhabirin - den) — Yugoslavya Başvekili ile mühterem refikaları ve refakatinde ki zevatı hâmil husus trçn çatşam. ba sabahı on buçukta şehrimize gö - lecektir. Muhterem misafirimiz o gün resmi ziyaretleri yapacak kendilerine ziyaretleri iade olunacaktır. Ayni ak- şam Başvekil Inönü muhterem misa- fir Başvekil şerefine bir yemek ve - recek, yemeği de bir suvare takip e- decektir. Misafirimiz 29 Birinciteşrin günü Öğleden evvel gehirde bir gezinti ya - pacaklar, öğleden sonra geçit res minde, akşam da Cümhuriyet balo- #unda hazır bulunacaklardır. 30 Bi - rinciteşrinde Hariciye Vekil Rüştü Aras Hariciye Köşkünde bir öğle ye- meği verecek, yemekten sonra misa- firimiz Orman Çiftliğini gezecekler- dir. Akşamı (Yugoslav (o Elçisi Ankara Palasta bir akşam yemeği verecek ve yemeği süvare takip ede- cektir. 31 Birinciteşrinde misafiri- miz Halkevinde verilecek konseri şereflendireceklardir. Bu konseri de parti genel sek- peterinin çayı takip edecektir. 1 İkin- citeşrin pazartesi günü Ziraat ensti- tüsünü gezecek olan misafir başve - kil, Millet Meclisinin açılmasında da hazır bulunacaklar ve saat 18 dede Genel Kurmay Başkanımız Mareşal Fevzinin Orduevinde vereceği kokteyl partisine gidecekler ,ayni akşam bu- radan İstanbula ayrılacaklardır. Yugoslavya Başvekilinin hayatma ait notlar Yugoslavya Başvekili Doktor Sto- yadinoviç 23 temmuz 1888 de Çe- çakda doğmuştur. Bugün 48 yaşmda- dır. Orta tahsilini Belgratta yaptık - tân sonra hukuk okumuş ve 1910 da Yugoslavyanın Ankara Elçisi Lazareviç istifa etmiştir. 1022 senesine kadar devam eden banka faaliyeti esnasın- da Belgrat Üniversitesi maliye pro - fesörlüğünü ve Belgrat belediye aza- ığını da üzerine almıştır . 1922 de Pasiç, pek çetin ve müş“ kül bir dakikada doktor Stoyadino- viçe Maliye Nazırlığını teklif etmiş « tir. Kıymetli misafirimiz o zaman an- cak 35 yaşlarında bulunuyandu. 1924 teki kısa bir fasıla müstesna olmak üzere doktor Stoyadinoviç, Maliye Nazırlığını 1928 senesine ka- dar muhafaza etmiştir. Bu arada en büyük muvaffakıyeti, kambiyo me- selesini halletmesiydi. 1924 ağustosunda dinarın kıymeti- ni, 11 kâğıt dinarm bir altm dinara muadil olması esası zerine istikrar ettirmiştir. Kendisine verilen (dina- rm kurtarıcısı) Unvanmı hakketmiş. tir, Maliye o Nezaretinde o bulunduğu milddet zarfında Yuzoslavyanm va- ridatı göze çarpacak kadar artmış. tr. İhracat artmış, memleketin kre- disi hariçte ve dahilde yükselmiş ve hükümet tahvilâtınm kiymeti bir dü- Samime) ziye artmıştır «© Doktor Stoyadinoviç, 1929'dan son- ra bir müddet kendini mali ve iktısâ- di işlere hasretmiştir. Belgrat ticaret borsası ikinci reisliği, Sırp seyrisefain şirketi birinci müdürlüğü, Belgrat radyosu müdürlüğü gibi işlerde bu- Tunmuş, sıksık da gazete ve mecmi- alara yazılar yazmış, mali meselelere dair kitaplar neşretmiştir. Siyasi kanaat itibariyle eski Pasiç Radikal Fırkasina mensuptur . 24 haziranda Başvekâlet ve Hari- ciye nezaretini Üzerine almış ve 0 za- mandanberi Yugoslavyada siikün, iti» dal ve inkişaf havası yaratmak ve Balkan Birliğini kuvvetlendirmek hu- suslarmda çok muvaffakıyetli roller oynamıştır . Yeni sefaret binası Ankara, 26 (TAN) — Burada ye- ni yapılan Yugoslavya sefareti bina- smm küşat resmi 30 birinciteşrinde Başvekilimizle Yugoslavya Başvekili. nin huzurlarmda yapdacaktır . Vremenin dünkü başmakalesi Belgrst, 26 (Radyo) — Vreme ga- zetesi bu sabahki nüshasında Başba- kan Stoyadinoviçin Ankarayı ziyare- tine tahsis ettiği uzun bir makalesin- de ezcümle diyor ki : “Bütün Yugoslav milleti, Başbaka- nmın Türkiyeyi ziyaretini büyük bir sevinçle karşılamaktadır. O Türkiye- yi ki hükümeti uzun senelerdenberi hükümetimizle hararetli dostluk mü- nasebetleri idame etmektedir . Bütün diğer memleketlerin bünye- sini sosyal meseleler kurt gibi kemi- rirken, Türkiye, büyük kalkmma devrini yaşamaktadır. Ismi mili Belgrat Urüversitesinden hukuk dok- toru diplomasını almıştır. © Bundan sonra iktısat ve maliye tahsili için hükümet tarafından ec - nebi memleketlere gönderilmiştir. Al- manya ve İngilterede tahsiline devam | Yugoslavya, kendi harp sonrası ta-| cağı konuşmaların, Balkanlarda gul. ettikten sonra 1912 de Fransa maliye |rihinin en vahim saatinde, Marsilya | hün idamesi ve Balkan Antântı mem nezaretinde bir müddet staj görmüş- tür. 1914 Maliye Nezareti umumi mu hasebesine memur sıfatiyle girmiş, kalkınmanın sembolü olan Kamâl A- tatürkün Yüksek önderliği altmda|tedir: Misafirimiz I( Başı 1 incide |) fiyeye uğratılabilmiştir. Talihin de yardımi u sene talih te müsait giteyiş- tir. Yugoslavyada hem buğ- day ve hem mısır mahsulünün ayni senede azami derecede iyi çıkması görülmemiş bir şey iken bu sene bu fevkalâde netice elde edilmiştir. Tü- rizm şimdiye kadar görülmemiş bir inkişaf kazanmış, kereste ve maden yüzünden de memlekete çok para girmiştir. Bütün fırkalarm iştirakile yapı -| lan belediye intihapları, Doktor Sto- | yadinoviç'in itidalli ve muvaffakı - yetli siyasetinin ne dereceye kadar! emniyet uysndırdığna ve halkın ne| kadar takdirini ve şükranını kazen- dığına en İyi ölçüdür. Senelerdenberi metrük duran yeni parlâmento binasmın resmi küşadmı | Doktor Stoyadinoviç hareketinden | bir iki gün evvel yapmıştır. Yeni binanm meb'usan ve âyan dairele-| rinde yapılan ilk riyaset divanı inti- hapları, hükümetin bir buçuk sene- lik faaliyeti sayesinde çok kuvvet ve itimat kazandığını ortaya koymuş - tur. Meb'usan meclisinde eski ruh- taki fırkalar inhilâl istidadı göster- miş, hükümetin geçen nisanda büt- çe müzakeresi münasebetile ekalli yette kaldığı âyan meclisinde emin bir ekseriyet belirmiştir. Beki menfi siyasi fırkalarm İisanı ve bareket tarzı bile değişmiştir. Sulh ideali ge Stoyadinoviç Ankara ya kuvvete dayanarak değil, halkm emniyetine ve hoşnutluğuna dayanarak sağlam ve devamlı bir mevki yapmış, niyabet heyetinin son dereceye kadar itimadını haiz, tam ve hakiki salâhiyete malik bir kabi- ne reisi sıfatile geliyor. Memleketi - mizde de Türk milletinin çok sevdi- ği ve hakkımda tam itimat ve hür - met beslediği, kuvvetli ve müstakar i bir hükümet heyeti ile karşılaşacak- tır. Bu görüşme, iki taraf arasındaki şahsi tanışma ve yakınlığı ara) vam avrupa Balkan siyasi vaziyetinin ve iki mem- İleketi alâkadar eden siyasi ve ikti sadi iş birliğine ait meselelerin kar- deşçe bir hava içinde, karşı karşıya münakaşadan geçirilmesi de çok bü- yilk bir menfaattir, Ankara mülâkatmda sulhün ko - runmasından başka hiçbir hedef ola- maz, Doktor Stoyadinoviç, Belgratta Türk gazetecilerini kabul ettiği stra- da çok güzel bir söz söylemiş, Bal kan ittihadımı, küçük bir milletler ce- miyetine benzetmişti. Filhakika Cenevrede zıt menfaat- ler arasında derin bir kök tutamıyan Milletler Cemiyeti ideali ve ruhu, Balkanlarda çok müsait bir melce bumuştur. Oo Ankaradaki mülâkatm vereceği netice, ancak bu ideali ve bu ruhu bir kat daha kuvvetlendir. mek olacaktır. Ahmet Emin YALMAN —şğ si vaziyetin tahliline geçerek diyor! ki: “Avrupada vaziyetin vahamet kes- betmesi, küçük devletler arasında iş birliğini doğuran sebeplerden biri o)- muştur. Büyük devletler beynelmilel müna- sebetlerde karışık vaziyetlerden mü- teessir olmıyabilirler; fakat küçük devletler bütün soğuk kanlılıklarını muhafaza etmek ve sulhü müdafaa için kuvvetli surette birleşmek meo- buriyetindedirler, Türkiyeye gelince dostumuzun ya- bancı memleketlerde büyük bir nü- fuzu ve tesiri vardır. N az 21-10-986 Ma Madrit Perşembeye Otoriteler sukut edecekmiş Anarşistler kızdı Şehir Etrafında Dünkü Çarpışma- lar Çok Şiddetli Oldu Londra, 26 (Radyo) — İspanyada ihtilâlci kuvvet- leri Madridi Akdenize bağlıyan muvasale hattını da kes- dan ilerlemişlerdir. Hükümet kuvvetleri burada siper- ler kazmış ve müdafaaya hazırlan. Miş, İlk önce makavemette bulun muş, fakat çok geçmeden mukave- Met çözlilmüş ve hat kesilmiştir. İspanya hükümetinin elinde Valen- siyaya giden bir tek yol kalmıştır. Artık âsi kuvvetlerin her hangi lâhaza Madride karşi umumi bir ileri» leme hareketine geçmeleri için bir engel kalmamıştır. Madridin perşembeye sukut etmiş olacağı tahmin edilmektedir. Eskorial'i zapt için ileriiyen o Âsi kuvvetleri hilkümet kuvvetleri tara- fından püskürtülmüş bulunuyor. Bununla beraber General Franko- nun vaziyete hâkim olduğu şüphe gö- -İtürmez bir hakikat sayılıyor. Franko halihazırda muvaffakiyetinden enin olduğu için bir iki gün kazanmak mu kabilinde askerlerini feda etmek iste- miyor, Bundan başka Franko Mad- ridi şiddetli bir bombardımana tut- mak istemediği için Madritlilere bir mahreci adık bırakmak fikrindedir. — mahreç Madrit - Valensiya yolu- ur, Hükümet mahafili Ovledo'nun As- turyalr madenciler tarafından tekrar muhasara altına alındığı ve şehre hâkim olan noktaların madeneller tarafından İşgal olunduğunu baker veriyor, Türk topçusu çok -muvaffak bir -atış tatbikatı (Başı 1 incide) Birinci kırmızı tümeni, kırmızı cephesi içinde iki yanı dayalı bir tü- mendir ve bulunduğu hatt, mutlaka müdafaa ederek elinde tutacaktır. Birinci tümen bu müdafaa için süvari, zırhlı otomobil, tanket, ve sahra toplarından mürekkep keşif kı'tasını tertiplemiştir. Büyük kısını- ni da ileri hatta sürmüştür. Bunun da ilerisine çıkan keşif kolları düş - manla sıkı temastadır. Kırmızı tümenin iki alayı birinci hat siperlerini işgal etmiş, bir alayı da Baştabya gerisinde ihtiyata alın- maştir. Bize bu izahati veren kahraman bakışl: sübayı hayret ve hürmetle dinliyoruz. Henüz topçu ateşini gör- mediğimiz için, meseleyi pek o kadar heyecanlı bulmuyoruz. Genç subay, bu büyük manevraya iştirak eden Türk topçu © kuvvetini de anlstiyor ve bu topçu kudreti bi- zi itminan heyecanile ürpertiyor. Malzemesi çok noksan, bakımı, idaresi çok eksik eski Türk topçusu. nu, büyük harpte dünyaya göster mek imkânmı bulmuştuk ve o kah- raman topçu varını yoğunu Ortaya koyarak zaferler de kazanmıştı. Fakat Türk topçuluk farihinde, dünkü mağrur atışm bir benzerini hatırlıyamıyoruz. Ecnebi ataşemili- terlerin gözleri önünde, sürüp giden bu atışta, (bir asker gözüyle baki- Imca) “Topl, denilen silâhm bütün Vreme makalesini şöyle bitirmek-| dehşetini, bu silâhn bilhassa "Türk subayı. Türk Mehmetçiği elindeki Türkiye, mill hayatmm tam teeyyüt Başbakan Stayadinöviç'in Anka . |irişilmez kudretini duyuyoruz. devresindedir . feliketi arifesinde, müttefik Türkiye. nin, sadakatin hatırasını halâ muhafaza etmektedir. Türk | GOK fSYAl olacağını zenmediyoruz. | Gökleri patiska yırtarcasma yara “ Yugoslav hükümetine Başbakan Stoyadinoviç, Relsicum-| rak giden mermilerin, birden havava devlet relsi, ... Topcu ilk önce, düşmanı uzaklar. dan yakalıyor Çmarlıhan - Kara - manlar harabesine oturan topçu ate- şi bir harikadır. . rada Türk devlet adamlariyle yapa- leketleri arasmdaki tam işbirliği için az bir zaman içinde muhasebenin u -| basit bir nezaket formülü çerçevesi .| hur Atatürk tarafmdan kabul edil .| sevurduğu topraklar arasmda, düş - mumi müdürü olmuş ve bu mevkii) ni aşan sözlerle hitap etmişti. Türkl mek fırsatını elde edecektir. Bü te-| man Yerine konulmuş hedeflerin u- 1919 senesine kadar muhsfaza etmiş-| hükümeti ise, tam bir sadakatin par-! mas, sulh siyaseti eserini ve Balkan | çuştuğunu görüyoruz. Jak bir bürhanı olarak milli yas İlân| antantı arasındaki samimi iş birliğini) o Mesele icabı düşman biraz daha tir. 1919 da bankacılık sahasma atıl » mak üzere hükümet memurluğundan| oVreme gazetesi bundan sonra siya- | dım edecektir... eylemişti.., bir kat daha kuvvetlendirmeğe yar -| ilerliyor. Kırmızı topçu bütün cepheyi kasıp kavuran bir ateş açıyor. Tay « imeye muvaffak oldular. Bu hattı kesmek için İlleskus'- ———— ANARŞİSTLERİN İSTEĞİ Paris, 28 (A.A.) — Koronya rad- yosu bildiriyor: Madritteki genç anarşistler bir top- lantı esnasında Başvekil Largo Ka ballero'ya şiddetle hücum ederek, a- narşistlerin kâfi derecede iştirak e- decekleri yeni bir hükümetin teşkili- ni istemişlerdir. i Ademi müdahale komitesin- İ Ode yeni müzakereler Londra, 26 (Radyo) — İngiliz he yeti ademi müdahale komitesine, Sovyet Rusyanın Kartaceneye 18 tuy yare 152 tank ve 300 sandık silâh, İtop, mllhimmat ve 85 kamyon çı- karmakla anlaşmayı ihlâl ettiğini bil dirmiş, bundan başka Ttalyanlar ta- rafından da Majurka adasina silâh- lar çıkarıldığını anlatmıştır. Ispanya Dış Bakanı Del Vayo bu- gün İngiltere hükümetine, Almanya ile İtalyanın asilere yaptıkları yardı- ma İşaret ederek İngilterenin İsterse bu acı vaziyete son vereceğini ilâve etmiştir. Paris, 26 (A.A.) — Iyi malümat almakta olan mahafil, Sovyet Rus- ya'nın Fransa limanlarından gerbest- çe İstifade etmek İstemiş olduğuna dair olan haberleri kat'i surdtle tek- sip etmektedir. yarelerimiz ateşin değerini bildiren raporlarla, Baştabyadaki topçu ko - mutanımızı besliyorlar. Düşman biraz daha yaklaşmca topçu ortalığı cehen- neme çeviriyor Karatepe (o sırtlarını Oo kahraman Mehmetçik işgal etmiştir. Ve Türk topçusu son vazife olarak, bu hakıki cepheye girdiği farzedilen düşmana ateş açmaktadır. Mehmetçiğin, asil, aslan, kabada- yı Mehmetçiğin, (200 metre ilerisine yağan yüzlerce hakiki mermi arasm- da) güleç bir çehreyle İşin sonunu bekleyişi o kadar cazip, o kadar kud- retli bir duruştu ki, sevinç, iftihar ve gurur duymamak mümkün değil, Son safha, mevzilere girdiği farze- dilen düşmanı, topçu ateşi kesil'r ke- silmez süngü ile atmak safhasıydı. Topçu ile Mehmetçik elele vere- Tek bu #on ve heyecanlı safhayı da bir harika olarak bitirdiler. Topçulukta kendi tarafları için yüzde beş dost mermisini çok görimi. yen Almanlara reğmen Türk top. çusunun dün (4000) küsurda bir hata yapmamış olması bir şeref hâdisesi- dir. Türk öp ime ateşli dilinden Türk kudretinin harikalarmı dinle - dik ! Türk topçusunun kavurduğu tepe » lere, zafer çirası gibi süngü ulaştıran Mehmetçiğin huzurunda itminanımı- zi tazeledik Gümrük umum müdürü Mahmut Nedim din şehrimize gelmiş, baş mii- diir Mustafa Nuri İle idarenin taşma- cağı Rıhtım hanmda bazı tetkikler- de bulunmuştur. | kemesine başlanacaktır. . Rejimi ve Fransa Paris, 26 (Radyo) — Radikaller kongresinin hitamı mlinasebetiyle Bi yariçte verilen ziyafette bir nutuk söyliyen parti şefi Daladye bilhassa şunları söylemiştir: “— Otoriter rejimler yavaş yavaş Avrupayı kaplamaktadır. Fakat mü- kavemet eden bir memleket var, o da Fransadır. Fransanın büyüklüğü, “Hürriyet” fikrine sarsılmaz bir su- rette merbut kalmasmdadır, Cümhu- riyetçi Fransa yarinki mücadele için daha müttehittir.,, Belçika Sosyalistleri Bitaraflığa Dönmeyi Istemiyorlar Brüksel, 26 (A.A.) — Belçika sos- yalist partisi kongresi, partinin diş siyasasını tesbit eden şu karar sures tini kabul etmiştir: 1 — Belçika için bitaraflık meseles sine rücu hiç bir zaman mevzuu bahs solmamıştır ve olamaz. 2 — Belçikanın siyasası, her türlü #üel ittifaklar dışımda ve Milletler Ces miyeti çerçevesi içinde, siysal süel maksızın, tam istiklâl siyasasıdır ve öyle olmalığır, 3 — Belçika için Milletler Cemiye« tini terketmek mevzuu bahis değil dir. Belçikanm Milletler Cemiyetine merbutiyetini muhafaza etmesi, kol- lektif emniyet ve karşılıklı yardım içindir. Ziya Gökalp ihtifali Dün Yapıldı Meşhur Türk mütefekkirlerinden arm Cimen Kile e lay dönümll münasebetiyle dün saat 17 de Eminönü Halkevinde -bir ihtifal yapıldı, ihtifale üniversite ve yüksek tahsil gençleriyle prbfesörler, 'do- gentler iştirak etmiştir. Evvelâ Doçent ziyaettin Fabri, söz aldı, merhumun hayatından ve eser. lerinden bahsettikten sonra mütefek- kir ve içtimaiyatçı Ziyayı anlattı. Sonra, Doçent Sabri Esat kürstiye gelerek uzun bir hitabede bulundu.. Sabri Esattan sonra Ziya merhu- un (Yeni Hayat) adı kitabındaki şiirlerinden bazıları okundu ve mera- sime nihayet verildi. Fenerbahçe Ankarada ZA hazaran Cümhuriyet bayramı de- layısiyle klüplerimiz Türkiye şampi Yonu Fenerbahçe klübünün Ankara» ya getirmek için teşebbüste bulun « muşlar ve bu teşebbüslerinde mu * vaffak olmuşlardır. Fenerbahçe çar: şamba günü Toros ekspresile büraya gelecek ve ilk maçını Cümhuriyet bayramının ertesi 80 Teşrinievvel günü, ikinci maçını da 1 İkinciteşrin günü oynayacaktır. Bu maçlar Ankâragücü ve Çanka « ya klüpleriyledir. o Elektrik Şirketi ihtısas mahkemesine verildi Nafia Vekâletinin elektrik şirketi. nin hesapları üzerinde yaptırdığı tet- kikat neticelenmiştir. Nafia Vekâletinden vilâyet vasıta- siyle dün müddeiumumiliğe gönderi len bir tezkerede şirketin Anadolu keresini tetkik etmiş ve kaçakçılık İş“ leriyle meşgul olan (9) numaralı ih-” tisas mahkemesine göndermiştir. Bu kaçakçılık iddiasınm yakmda muh: