28 Temmuz 1937 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 5

RE B-r-vi TAN Gündelik Gazete Ne TAN İm Uzak Şark, 1904 tenberi ihtilâflar, harpler ve ihtilâller içinde çalkanır. Fakat İBize sorunuz; 1918 denberi, Japonya, b z /icevap verelim a n bu anlaşmamazlıkların üstünde hâkim bir ALE SMUHARRIRI TAN met Emin YALMAN ird, “» hedefi: Haberde, fi- * seyde temiz, dü- #amimi olmak, karin (sönen MESELELERİ | Sin zi J İsyüzü ha İki gün evvel Çinlilerle Ja- Yuşa, Key bir anlaşma imzalan- Kerte, T Pekin civarmdaki as-| * LU ©, İapon Harbinin | İ Keri çekmiye razı olmuşlar. | da Pekin civarında tah- “ arın b gr kete geri çekecek- zin bir de uzun itilâfname aka çe Haberi ealiktn sulh havası Yaponlar estiği Da aa duyulurken, birdenbire Ja- ii taş rinin taarruza geçtiği ve Mi a duları arasında şiddetli Ba vali ebenin başladığı bildirildi. Na eş 0 Müzakereleri ve bu anlaş- rar İdi, ve Japonsorduları neden Yin geçti? Bu sunlin ce- Başay, ermek için Çin — Japon mti- ie m içyüzünü bilmek gerek- h, lee mütecaviz bir Japon- İkt, ço smda artık istiklâlini mi. Pakaş e azmetmiş bir Çin var, nay pi iki muhasım kuvvet ara- nay ua Erkânharbiyesine sa- Ne rl mr a » 1985 te Pekinde çıkan iht nda Japonlarm ısrarile Çahar- Mi başına getirilen siyasi ko- Malay, bu komitenin başımda Ja- ha, £ hesabına çalışan Çin Generali Mek She Yang vardır. Komitenin *si Şimali Çini Japony terk tir, İva defa Japonlar Çin üzerine yü- İm” karar verince bu komite fas- Vie geni iki muhasım ordu ara bir anlaşma tesisine teşebbtis Ve. İki taraf ordularının. mimazi. Na teklif etti. Maksat Çin or- k,,, 1 Gekilmiye sevketmek ve sa- Japon ordusuna boş bırakmak; | - ordusu bu tuzağa düşürüldü My aşkile geri çekilmeyi kabul | İş ça, Pon ordusu eri çekilecek yer- Hal ordusünun boşalttığı sahayı| başladı, , © harp bunum üzerine başladı. Mit bu defa Çin hükümeti gafil İm Sak ve kolaylıkin teslim olmak izinde değildir. Bilâkis bütün Yay, illeti bir kütle halinde Japon- lin , “AFSI harekete getirilmektedir. Nereye tulur. iyi bilinen bir şey varsı © da: Japonya nm şimdiye kadar © üzerine de (yaşadığı adalara | sığışama- dığı, daha geniş ve mümbit top- raklar aradığı; bundan başka çok kuvvetlenmiş lan endüstrisine, muayyen ihraç ve satış ülkeleri te- mine çalıştığıdır. Japonya bütün bunları harpler ve istilâlarla temin | mecburiyetindedir. İ Çünkü endüst mek te K caz kılıç kuvvetile mümkün ol maktadır. Japonya buğün, bü- tün dünyadan © daha ucuza eşya yaptığı halde satamiyor. Japonya, Fransaya bir kilo cep saatini 25 gibi bir paraya, Almanyaya bir tek bisikleti 3 liraya gönderi- yor. Japonya, çimentosunu, bazı memleketlere, yalnız gemi navlu- nunu vermek şartile, Şimentoyu bedava bırakarak gönderdi. Fakat hudutlar konserve Kutuları gibi, ayet G ke “a sunu seferber hale getirmek | wliyete geçilmiştir. Çin mat ; Milleti Japonyaya karşı kıya- vet etmektedir. Ye, 98, Şimali Çini istilâ edinei- Yaylar harpten vazgeçmiyecektir. Müğgg, Sin de bu defa kuvvetli bir) Ney A Yapmıya karar vermiş gö-| or. Mi ye yaaleyh Asyada yeni bir Mad- “eni bir Ispanya harbi başlıyor Poet, Misler Yanda ayy #t devletler Avrupada Ispanya Diy e Asyada Çin — Japon har- vlemişlerdir, erin beynelmilel siyasetteki tolleri artık su götürmez , Kendini göstermiştir. Demok- dop, "rpten kaçtıkça, onlar har- Pa ilerlemekte daha ziyade Şösteriyorlar, Demokrasiler te- Siyaseti takip ettikçe onlar ler ihdas etmekte devam e| dn İcin faşistler daima tanrruz- Yüz, okrasiler daima tedafiti vazi-| Sih "Ulunuyorlar, Harpte olduğu #sette de kazananlar daima Ptt, ka, olanlardır. Tedafüi vazi- yp, ak mağlübiyeti kabal et- k reyi yg beynelmilel i manzara budur, Sin . ».* Alt Birkaç Söz — gn der kiz » kımıldadığı güm arz yerine Yacaktır, hi, eZün müddet tetkikat yap- hn Tansız muharriri diyor ki z bir denize benzer. Içine dü- *eYi yutar ve kendine ben- siyasetin Herkes iç endüstrisini kurtarmak ve korumak için, bEĞSYR mala bile kapısmı kapadı. Bunu Yabancılar anladıktan sonra, Japonların anla- maması kabil değildir. O halde U- zak Şark meselelerinde Japonya. nın adına boyuna rastlanması da bir tesadüf işi değil, bilâkis muay. yen ve muntazam bir plân işidir, T Plânı: aponlar, yayılma ve Zeniş. leme plânlarına T plânı adı- nı verirler, Bu plân Japon siyase- tinde bir incil rolü oynar. Plânı meşhur General Tanaka Yapmış. tr, Mançurya, bu plân mucibince elde edilmiştir. Mançurya elde edi. lip te orası plânlı bir Şekilde iş- lenmeğe başlenne, Japon diplo- matları burada Mançukuo hükü. metine direktif verecek ve her ge- yi kontro) edecek bir büro lâzım olduğunu anlamışlardır. Bunun ö- berine orada bir, entellicens bür su (Gizli Teşkilât) kurulmuştur. Bu büronun başında aslında mü- tevazı görünüşlü, zeki, bir asker vardır: General Doyhara. Mançukuo'da General Doyhara- içbir iş olmaz. Bir ecnebi mi gel di? Muhakkak onu görecektir. Bir resim mi çekeceksiniz? Doyhara- ya sormalı, Mançurya mazırları bir ecnebi diplomatla konuşmadan İ evvel Doyhara ile görüşürler. Işte o zamanlar henüz geperal zetir, Bir Ingiliz darbrmeseli der ki: — Çin yutulmaz, yutar, Çin külüü- rü şimdiye kadar bülün fatihlerini eritip yutmuştur, Kadar Boy Uzatacak? ir yıldanberi, bütün dünyanın âsabını son haddine kadar germiş olan İspanya harbinin üzerine, ansızın bir de U- zak Şark ihtilâfı çıkınca ve orada da söz; toplara tüfeklere bi- rakılınca, endişe büsbütün arttı. Uzak Şark meselesi, ihtiyar dünyanın, zaman zaman nükseden eski bir hastalığıdır. Bu hastalık, kâh bir Rus — Japon, kâh bir Çin — Japon ih- tilâfı halinde yılda bir iki kere patlak verir. Sonra güya bastırılır, unu- Bir tesadüf mü, yoksa muayyen bir plân mı buna sebep olmaktadır? Çoğumuz bu nokta Üzerinde fazla durmaya lüzum görmeyiz, Halbuki, asıl tetkiki icap eden nokta da budur. Japonya niçin, komşularile sulh içinde yaşıyamıyor? Ve niçin her ihtülâfın sonunda, Hirohito'nun mem- leketi, ya biraz daha topraki yahut ta birkaç siyasi zafer kazınıyor? kadro kurmuştur. Bugünkü Çin - Japon ihtilâfı da, sadece Japonyanın emperyalizmine yol hizmetini görmek için doğmuş gibi görünüyor. JAPONYA VET. PLANI Sarı Tehlike A A ki Z/ TAPONYANIN 'İDARESİNE GEÇEN YERLER İAPONYA TARAFI DAN ILMAKI İSTE, NEN YERLER SHANGHA a, A Uzak Şarktaki son ihtilâfın harita üzerinde manzarası.. Mongol Prensi Teh Wang Japon Generali Doihara olmıyan Doyhara, işleri büyük bir muvaffakıyetle başarınca, Kwantung ordüsuna ta- yin edilerek general oldu. Mançuryadaki General Doyhara'nm, Kıvantung ordusuna tayin demek, bir adım daha ileriye giderek, ar- tuk Şimali Çinde işe başlaması de- mekti, edilmesi General Yin - Yu - Şeng A a rkaç sene geriye giderek, Mançurya hâdiselerini ha- tirlarsaK, Japon istilâsından ev- vel, Şeng - Hayao - Hey adlı bir adamım eski Mançu ailesine men- sup birkaç prensle elbirli orada bir otonomi barek, mağa kalktığını Japonların çok 4 Yarıyan ve "— Biz esir Mançu milletini kur- tarıyoruz.,, dedirten” bu hâdise, şimdi aysen Şimalt Çinin beş eya- letinde de tekrarlanmaktadır. Tarih bir tekerrtirden ibarettir, Vatandaşlarının, kendisine “Doy- hara'nın bir icadı,, adı verdikle Ti General Yin - Yi - Şeng, Şimalt Çinin; Hopey, Şahar, Süejyuan, Şantung ve Şansi eyaletlerinde bu bestleştirmeğe doğ- ru giden bir harekete başlamıştır. Japonlar da bu hareketi bir nimet telâkki etmekte ve generale elden gelen yardımı yapmaktadırlar. General Doyhara, General Yin - Yu - Şeng.' iyi bir âlet olarak kul- toprakları lanmakta, Nankin'deki Çin hükül metl ise buadama can düşmanı gözüyle bakmaktadır. Bu general vaktiyle meşhur Çin- li zengin Wu - Pey - Fu'nun ada- mıydı. Sonradan Şâng - Kay Şek'in gürline girmek için, elinden geleni imdi de Japonlara hizmet ediyor? Artık Çin generalinin ka- rakteri hakkında söz söylemeğe lü- zum yoktur. Mongol Prensi Teh - Wang ir taraftan Japon generali Doyhara, siyasi vaziyeti idare ederken, diğer taraftan da Yin - Yu Şeng ordusunu tamam- İiyor. Fakat geride, bekliyen biri- si daha var, Bu da Mongol &ilele- rinin en eskilerinden birine men- sup olan ve Cengiz Han sulbünden geldiğini iddia eden Mangol prensi: Teh - Wang'dır. Prens Teh - Wang, yıllardan- beri, bütün Mongolların ittihadını hazırlamakla meşguldür, Ulan - Batur'da yani dış Mon- golistan denen ve bugün Sovyet hâkimiyeti altında bulunan toprak» larda beş, altı milyon Mongol vardır. Şimali Çindeki Mongolla- rm sayısı da göyle böyle 2 mik yonu bulmaktadır. e Mançuryada ise, 2 milyondan fazla Mongol bu- lunduğu sanılmaktadır. Şu halde Teh - Wang on milyon- luk koca bir memleket kurabilecek demektir. Ulan - Batur Mongolları yetler iduresindedir. Çin Mongolla- rı İse ıstırap içinde bulunuyorlar. Halbuki Mançuryadaki Mongolla- rı, Japon idaresi âdeta okşayarak, Sov- severum Üluliyee ve gön yalüyeen. le bir vaziyette Mongolların — Av- rupalılarm dediği gibi — milliyet hissini anlamıyacak kadar geri olduklarını iddin etmek garip olur, Zaten Mongullar, vaktile bir is- tiklâl hareketi yapmış, Sovyet ida- resine karşıkoymı Harp Tanrısı Cin - cin Nayon: Bu da şöyle olmuştu; Sovyet idaresinden kaçmış olan Çarlık generallerinden Baron Un- gern - Slernberg, ufacık bir ordu birinde Mongolistana Sovyetlerin kovmuş oldu- ile günün geçi ğu canlı Buda, Hutuktu'yu himia- ye ederek, mukaddes şehir Urga- zaptetmişti. o Hutuktu Ti Dalay o Lama- dan Budizm dininin ikinci papa tanıdığı Taşi Lama- dan sonra Üçüncü canlı Buda ola- rak fevkalâde hürmet gören bir şahsiyettir. Çarlık generali Hutuktu'yu bi- maye edince, Mongollardan çok yardım gördü. Kendisine harp tan- risi Cincin - Nayon adını verdi- ler. Fakat öyle zalim ve honhar bir adanıdı ki, yap Mon- gollara ağır geldi. Yakalandı, Sov- yetlere teslim edilerek kurşuna di- gildi. Yalnız bu münasebetle, dini ve milli hisleri tahrik edilmiş olan Mongollar, hâlâ o istiklâl çağları- nı unutamadılar. Işte Japonya bunları bild 'Teh - Wang, kendi milleti riyet sevdasını tanıdığı için, Şİ mali Çin bugün ciddi bir tehlike altındadır. Ve yine bunun için, mali Çinin tepesinde Damoklesin kılıcı asildir. Orada üç kafa, beş eyaleti Çin. den ayırmağa uğraşıyor. General Doyhara ; General Yin - Yu - Şeng- in Nankine olan düşmanlığından ve Prens Teh « Wang'la Mongolla- rın istiklâl sevdasından istifade edecek, Muvaffak olacaklar mı? Bunu cevabını zamana birak- mak lâzındır, yı bette © oturan ve ğı katiler "rs 1 — Gazi Antepte Bay Galip Mü- | kerremez Mektubunuzda vaziyeti maliyenizin bozukluğunu tamamen bildiriyorsu- Buz, Size, müzahareti adliye kararı çıkmadığından müteessirsiniz. Maka- lemde sizin vaziyette olanlara » va- giyetiniz bana yazdığınız gibi İse - her halde müzaharet kararı verilir. Yalnız, bir sokta var:Bu müzahareti adliye kararını talep etmek Hizm. Yoksa, hâkim kendi kendine sizin ma Ki vaziyetinizin kötülüğünü bilemez. 2 — Bay izzete: Davanızı kazanmak imkânı yok. İ Müruru zaman olmuş. Mademki, ha- sım taraf dahi bu iddiayı ortaya sür- müs, hâkim de açmış olduğunuz da- vayı bu sebepten dolayı reddedecek» tir, 3 — Bayan LI. ye: Benim şahsıma göndermiş olduğu- nuz mektubu kimse göremez. Içinde İ yazmış olduğunuz hususlar ise bir a vukat için mesleki sırdandır. Müste- rih olabilirsiniz, kimse yazmızı göre- mez. Sormuş olduğunuz suale şöyle cevap veriyorum: Vaziyetiniz fenal, Kocanız bir çok şahitlerle zina etti- ginizi ispat edebilecek vaziyette. Malı keme size vereceği cezayı | tecil edebilir. Fakat, muhakkak sürette tecli edip etmiyeceği şimdiden kesti- rilemez. Bence, en iyisi, kocanızla iyi İ görüşen miişterek dostlarınızı araya koyup, davasından vazgeçirimek yo Duna gitmesine teşvik ettirtmekt iy ğer, sizi affederse, zina ortağınız 0- Inn adam aleyhine de artık muhake- me cereyan edemez. 4 — Bayan Cemile K. ya: Karsın meslek veya sanati hak» Kkında Kanunu Medenide sarahat var, Yazıyorum: Karı koca mallarını ida» re için hangi usulü kabul etmiş olur- 8a olsun, kocanm sarahaten veya zimnen müsaadesi ile bir iş veya sü» nat İle İştigal edebilir. Kocanm izin den imtina halinde karı kendisinin bir iş veya hir sanat ile iştiyal etme- si birliğin veya bütün ailenin menfa- ati icabı olduğunu ispat ederse bu k ön hâkim tarafından verilebilir. Kos &a karısını bir iş veya sanat İle işti galden menettiği takdirde keyfiyet kâtibindil marifeti ile ilân edilmedik- çe hüsnü niyet sahibi eşhası saliseye karşı hüküm ifade etmez. İsmail Kemal ELBİR (Istanbul Barosunda, Avukat) AAA i Okuyucu , / mektubu * arar marsa Salihlide Okuyucularımızdan B. Ferit ARATA Gözlerinizdeki Omiyop, bir Or değildir. Ormn mektebine girebile- ceğiniz gibi orta mektep mezununu kabul eden ve asker! olmıyan bir mektebe dahi kaydedilebilirsiniz.., Bir Okuyucu Kızımı arıyor Bolu otelinde Sırpuhi Zuleyman yazıyor: Kızım Mariyi bundan beş sene evvel — Yeldeğirmeninde ot bettini, o vakit, Bir Okuyucumuzun Haklı Dileği Unkapanında Yeşiltulumba Bostan sokuğında 40 numaralı evde oturan Recep, matbaamıza gelerek şu şikâ- yeti anlattı: “ — Bir çocuğum old üfus kâ Edi almak üzere Fen. memur luğuna gittim. Ietida ile miiracaat etmemi ler. Bir tanıdığı de yazı lm. Beğenme- diler “böyle yazıl dediler, Tkin» ci defa mahallenin mümessiline yaz- dırdım, Onuda ul etmediler, “Doğrusunu yazdır da getir, lar. Nasıl yazılacağmı söyle Kime sormak, bilmiyorum. Ne a şaşırdım. Geçen sefer, ö- Jarımın nüfusunu almadım. diye cezaya çarpılmıştım. Bu sefer de cezaya uğrıyacağımdan korkuyo- rum. Kime başvurup sormalı? nüfus memurluğunda — lâzimgelen izahat veseler hem is bu kadar uzamaz, hem de iş sahibi sıkıntıya düşmemiş olur.