27 Eylül 1937 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 10

Şelimiz Atatürk Beylerbeyi sarayındaki ziyafet esnasında Dil Bayramını Kutladık Büyük Şefimiz Atatürkün Tarih Muallimlerine Yüksek İltifatları (Başı 1 incide) muallimle- r.Onlarla birçok mesleki h de bulunmuşlardır. V ra Köprüye gelmiş ve Büyük Şef mi- üratları » geçmi ara- Büyük Dil Bayramı a Hararetle Kutlandı öyük dil b m , Meml tin her ta ımiyeti an nbul radyol inde m yapılmış- Ekrem Tu: yoğlu halke yat komites taz t dün Ahmet Di vzulu gü rans verilmiştir. Bundan sonra sllim Kenan 8 ler okunmuş Şehremini halkevi, İstanbul ve A kara radyol; Tamı konfe Nimi amda; bayramı) mizin ndan şiir- r halkevind Üstünlüğü hakkım, de Türk di bir konfer; tertip edilp Eminönü Fat hakknda rafından bir Yin ork ha nutu strası konserler vermiştir. lar Halkevinde de Dil Bayra- Halkevi bandı ce bir mil ir, M Rasim, Dil & konferans Halkevi Hi bir piy Ge kişi tarafından seyredilm * Misafir Profesörler : Tetkik Gezisinde Ta, Kurultayna lan pro | amereden e stnan Bayram: ha nra * İletmiş; kı itmek Eprofe sörlerden mi dür üz er | $ akkından ir. Pre ler ikisi memleketlerine dönmüş. çe de Ist nida kalmıştır. rinde bi | | olarak ğ n mda birl Profesör Âfet, tarih muallimleri arasında ramı, büyük bir dır, Kutlu ols ginleri ırk ile bet üramak vw sunda ne milli bayram- n. Birtakım dünya bi sında m aramamak husu- derlerse desinler, Türkler- nmez bir d nase- r hayatımın dille: ralara yay- Prehistuar ve a ana yurtta şka adlar Türk di yaşamaktadır. gün k Dil Kurultaymn bu | tarihte toplanmış olmasıdır. Atatürkün w kuvvetli bir misali daha 'Türk inkili tmm mân k büyü Atatürk'ün dil bakımı gok görmüş, anlatmış tari tür. Çünkü tine kikat da etrafa Önderimiz, dı illiyetinde etmiş, alfabe Yen 'k dilinin durumunu ilk aşık olmuştur. ışığın altında dilim , tari tur. Tarihin, bi görülmiyen ancak bu sayede £ş1i dana çıktı, O ar- ? | arasmdaki yerinin tay çağların» | İ » bu toplan. | kiki dil i ndan da daha 'Y Jai duğu yüksek | mı, bu toplantı: | ya başlamıştır. Büyük | de dilin Türk | in nasıl derin | ğunu anlamı: | YAN — cak bir surette kendini g B k a mi nen, bundan sonra Türk Di Kurumunun çalışı ada i üzerinde birtakım di ki dur. ana teoriyi canlı A, bizi, © rin, Amur ha Amurık” Türkleri bir tarzda derhal unu takviye eder Yukatan yarı- - Amerika sö ayi g asl dip saki sim v lerinden * inti duğuna, | kal ettirir isim de Amerikadaki madasıdır, Bu Tir lidir, Bugünkü medeni ışıyan kelimelerden hangisi de dursak, Türk Dil Teorisinin aliz sistemi, bize bu kelimenin ana Türk dilindeki aslmı göstermektedir. Meselâ bizzat “Kültür,, kelimesi böy- ledir, Bütün medeni milletlerin, me deni insanların mümeyyiz vasfı olan (külülr - kultur - kultura kuldura) sözü, gayrikabili ret bir surette tünkçedir.,, Hep Türk kökü yım Genel Sekreter, sözünün sonlarma doğru şöyle devâm etti: “— Güneş - Dil teorisinin önümüze açtığı yeni ve geniş ufuk, dil çalış malarının başka cepheleri üzerinde işimizi kolaylaştırmaktadır. Dili m kullanılan kım terimler vardır ki, bunlar y cı dillerden 4- keli sanıla gelmektedir. herkesin bilip ik ma kum meti gram, otomobil, motör, telgraf, tele raraofon..., gibi kelimelerdir. nı da yüksek ilim mefhumları lük eden fen i gibi kelime Jışırken, bunların ana an geldiği tahak anlatan ni ve ilmi tat ler üzerinde Türk dili kaynağır kuk edenle yoktur. Doğrudan doğruya hi tap eden yazılarda, tm okullarmda okutulacak det den geldiği anlıyabil k bu gibi ke ilk ve orta taplarında, kesin kolaylıkla bir dil kulla aber sade faza ile bei ana mak, dilimizin 7 mek maksadma lik Kurultay | dandad Dil üzerindeki ve gündelik bi sılmez ilmi teme de et- etti. olduğuna işaret | dır basit bu çalışmalı indi nazariyeler “Türk milleti! Türk âlimleri! Türk dilcileri! Sözler hakika Bugüne kadar, dil sahibi olan mili jinin urdukları ve yanlıştır. k dilcileri de yük itiyadiyle mış olanlardır. Birinci Dil Kurultayın da Türk dilir eden evvel size şu Bear. bildirmeliyim yer dilleri dilimiz en arş PA İdi dillerinin inyada kültürel rr âlimleri, ken muşlardır, i sandık en medeni ihtiyaçlı ıyabilecek bir tekâmile erdirilmesi maildeleri yazılı idi. Daha o günden in ana Tür başka bir şey ilinin semitik ni ri bula; lehçesinde Ne yazık k sek gördükleri, görmek niraslandıkları bu indi nazariyeci lerin ileri sürdüğü lojiksiz temellere sırt verdiler. Şimdi size memnun 0» lacağınızı ümit ettiğim son sözümü söyliyeceğim: — G bir defa Türk âlimle bütün dünya filo lacaktır, ka rk ları lâyık oldu demiyenler, e meselesi lerdir. Ancak Jini kuran Büyük Del o, Ve sonra larmca anla- ktır. Bu, bir arurettir, İşte bundan sonra, An- karada kuru n filoloji okulu dığını biliy ha. | prensiplerini bilmiyenler tam filolog âbmın, Türk dilini olmak iddiasında bulunamıyacaklar- ngületlerinin bıraktığı | dir. Bu hakikati Türk milletine ve at bütün cihan âlem ndaki ha- | uyum şırmadı. O, ö yalnız k la hall meliye olmu rupa klâsik zlık köşesinden ç histuar ve i yerini ve takdir ediyordu. O, dilin faj değil, zenginlestirilmesi Türk dilinin hakiki hazael uştırılması ve bulunması bu netieeleri, ılacağını | Bütün bu çalışmaları ve irleştiri!. |dan elde edilen yüksek bunun | hep Türk mili dehasmı kendi yük- ek varlığında toplyan Ulu Önder Atatürk'ün değer biçilmez irşatle- rna borçluyuz. iğini görüyordu. Beş yıllık çalışma aların Bu kutlu bayram gününe ve imdi, beş yülık çalışı sunar, Dil rimleri önünde, doğru bakılm- ariyle şükranlarını c ü iü ve ina yramımızı candan, gönülden kut- dillerde kültür | Profesör Dilmenin yı, Radyoda Konferansı fi Türk Dil Kurumu Gehel Sekr 8 Ibrahim Necmi Dilmen tarafından ğDil Bayramı münasebetiyle dün ak- gsm rady mühim bir konfe-| ns Pr Dilmen mlerince malüm olmuş Tez şudur: Bugünkü yü- yetinin anayurdu Orta İşte bundan sonradır g1 ki Atat Ja çok verilmi esör risi say ş İ tunan baştıca irk araştır ıdır. Türkler için ' tropoloji |En Yeni İ gözgözü görmez bir -İir tedbirler alacaktır, (BAŞMAKALEDEN MABAAT) Veba: Propaganda (Başı 1 incide) yaratmıya çal ki dünyanın bütün azlarında aptal bir| taraf olduğu gibi, propagandaların al bir tarafı da eksik değildir. Bu meselede haddinden fazla bir ms vaffakıyetle çalışmışlar ve kuvvetle rinin büyüklüğünü cürmü meşhut şeklinde ele vermişlerdir. Bu saniyede şunu biliyoruz ki mem lekette ecnebi propagandalarm gizli teşkilâtı vardır. Bunlar çok kuvvet» lidir. Herhalde birtakım vasıtaları vardır. Bilmeden kendilerine âlet 0- lan gafiller ve sivri akıllılar da eksik da a Gizli teşkilât, bize ait bir aile işini birkaç saat içinde bir yalan ve fesat havasma boğmıya, ortalığı bulandır- mıya ve aldatmıya cüret edecek ka-| dar kendine güvenmiştir. l izim bir aile işimizi böyle bir B faaliyete fırsat bilen bu teşki- âtın meselâ bir harp zamanındaki ro- lünü gözönüne getirelim: Cephe arka | ndaki bozgunculuk propagandasma silâhsız kalırsak cephe boyun- aki silâhlarımızm tesiri çok azalır Bugünk tarzında cephe ile cep he gerisini biribirinden ayırmıya im- kar kân y Teessüifle itiraf etmel propagandanın minasi, zihin ki modern zararı, şekl mizde iyice yer tutmamıştır. oruz ki son günlerde ecne- dasının cürmü meşhut şek le vermesi gözlerimizi ilkümet bu : kökünden kurutacak, e oropaga: nde ker hizmet edecek v ie sçmış kaynakla; Ahmet Emin YALMAN İ temin 90.937 Rus Manevraları Sona Erdi Moskova, 26 (A.A.) —Mareşal Vo roğilofun da iştirakile Bielorussia n büyük askeri bulmuş Ma en enteresar üz askerin tam teçhizat le karşı tarafın gerisine ayni za da paraşütle inmeleri teşkil etmiştir. Manevralar nsup ki taatm iştirak ettiği k meydan muharebesile netiçelenmiştir. Bilhas- sa büyük tank ku arı nazarı dikkati celbet ve beklenilmiyen bir yerden bu hucumlar, çok heyecanlı ratmıştır. Manevra. yan etmi her st r, muvaffakıyetle cere- « askerlerin yüksek talim ve harp kabiliyetlerini göst Yunan Veliahti Sofyadan Ayrıldı Sofya, 28 (A.A.) — Yun velialie ti prens Paul, Sofyada Bulgar ordu- sunun alarında bulunmak üze ro kalmış de Haber alındığına göre, bu ziy si ma hiyettedir. Dün Viyantya hareket et- miştir. ğildir. i tamamile hi Kia Polonyada Yahudi Aleyhtarlığı Varşova, 28 (A.A) — Resmen bil. dirildiğine göre, son zamanlarda ya - di aleyhtarı hareketler münasebetiyle mebusan ve #yan mec erinde i âzaların bir hej murahhasası Başvekili ziyaret ede- unsurlar tarafmdan yapılan üzerinde hi İği fena te bu gibi bâdiselerin tekerrü- rine mâni olmak her vasıtaya müracaat etmek vadinde bulunarak t vermiştir. kil de Kral Faruk Lehindeki Tezahürlerde Yirklmbak ni, eği wey-| Hariciye Protokol Müdürü Istanbulda bulunmakta olan Hari. | İciye Vekâleti protokol umum müdürü B. ket Fuat dün akşamki trenle | Ankaraya gitmiştir. sine Türk dileiliğinin sonsuz sevgi ve | Habeş Halkı İtalya Aleyhinde Londra, 26 (TAN) — Birkaç sa- ndanberi Habeşistandan gelen ha- | berlere göre, yerliler arasında İtal aleyhtarlığı gittikçe artmakta” | arbi cenubi Habeşistanda | ve| de Adisababadan uzaklaşıldıkça | , İtalyanlara şiddetli düşmanlık göstermektedir. Geçenlerde Makalle şehrindeki İtal yan gürnizonuna bir gece hücumu ya pan Habeş süvarilerinin bütün gsr- nizonu kılıçtan geçirdikleri haber ve- tedir, Maamafih dün Romadan it haberler Kargaşalıkları Çıktı Kahire, 26: (TAN) — Bugün, Ka- hiredi krallık sarayının önünde, majeste kral ve nişanlısını tebrik için halk tarafın yapılan tezahürler- de kargaşalıklar çıkn yaralanmıştır. Ayrıca İskenderiye» de lehinde tertip edilen 80 bin kiş şte de 25 kişi ölmüş ve 100 den fazla insan —— Melih Ne Vaziyette? Dün 800 metrede bir deneme ko- şüsu yapan atlet Melik bu müsaba- kayı bütün gayreti men aneale 2.8de koşabilmiştir. 800 gibi çok in- ce bir taktik bir koşuda ve tecrüben ol oynadığı bir mesafede hemen rekor yapmak ve iki dakikadan az zamanda koşmak çok zor bir iştir. Melih haftaya tekrar bir tecrübe yapacaktır. ra İlk eksiltmesi feshedilen 2.200 lira muhammen bedelli sıcak su ile lâ- vaj tesisatı için santrifüj tulumba ve teferrüatı 20--10-193 günü saat 15,30 da kaptlı zarf usulü ile Ankarada idare binası alı miktar, Bu işe girmek isteyenlerin 165 lir; rşamba a satın elik muvakkat teminat İle kanunun t üteahhitlik vesikası ve tekliflerini ayni gün sant 1450 a kadar komisyon Reisliğine vermeleri lâzımdır. Tadil edilen şartnameler parasız olarak Ankarada Malzeme Dairesin- den, Haydı iğinden dağıtılmaktadır. (6295) Muhammen bedeli 20.000 lira olan bir sdet dar hat kar küreri 5—10 Ni günü sant 13,30 da Anki 1 işe girmek isteyenlerin 1500 li aları ve Nafia müte: yazılı gün ve saatte Komisyon Reisi arada Idare blnasmda pazarlıkla sa- ralık muvakkat teminat İle kanunun ahhitlik vesikasını hamilen yukarıda iğine müracaatları lâzımdır. Şartname Ankarada Malzeme dairesinde, Haydarpaşada Teseli Sevk Şeğliğinde görülebilir. (6280) İstanbul Ziraat Mektebi Satınalma Komisyonundan : Beher metresinin tahmin bedeli 480 kuruş olan mektebimiz talebesi için tm almacak 270 metre yerli lâcivert kumaşın 8, 10, 937 cuma günü saat 14 te İstanbul Kültür Direktörlüğü binasmdaki liseler muhasebeciliği nez- dinde toplanan komisyonda açık eksiltmesi yapılacaktır. İsteklilerin şart“ namede yazılı vesikalardan başka kumaş tacir veya fabrikatörü olduki rma dair Ticaret odasınm yeni yıl vesikasile müracaatları ve 97 lira 2 kuruş ilk teminat parasin: belli günden evvel liseler muhasebeciliği vez- mesine yatırmaları ve şartnameyi mezkür muhasebecilikten görüp öğren- meleri, (6418)