5 Ocak 1938 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 5

- : Haberde, fikirde, ©r şeyde temiz. dürüst, samimi olmak, karlin gazetesi olmıya şalışmaktır. REP LER ——ABONE BEDELİ—— Türkiye O » Yaş s0 . Milletlerarası posta tetihadma dahil ol yayan memleketler için 30, 16, 8, 3,5 bira çi Abone bedeli peşindir, Adres değiş tirmek 25 kuruştur, Cevap için mektup MR a a m ml mm | Günün MESELELERİ | Radyo Ha Yazan: M. Zekeriya) İrmi Sehe evvelki | gençlik radyo Bedir bilmezdi, ve Bugün radyo yalnız dünyayı oda muza getiren bir mucize değil, syni Zamanda Seuvvetli bir harp âleti ol muştur, Ingiltere ile İtalya arasmda indi kuvvetli bir radyo harbi başla Mussolini'nin Trablasu ziyareti es islâmların hümisi olduğunu Söylediği gündenberi, italya Arap m #lerinde kuvvetli bir propa İhaliyetine girişmiştir. Bu pro- | Yasanda iŞnda bilhassa Miser ve Filistinde edilmiştir. Bu memleketlerde 1- gazlar Mısırlıları ve Araplârı İn. Felan; Meyhine tahrik için ellerinden yi yapmışlardır.para dağıt | Puslar, broşürler, gazeteler meşetmiş — toplandığı kahvelere be dava radyo makineleri «dağıtmışlar 2 istasyonundan hergün ineil. dere aleyhinde şu şekilde meşriyat | dneilir İmparatorluğu artk çörümüştür. İngiliz donanması müzelik olmuştu Mister Eden masonların elinde bir mas radr, Bu neşriyat bu mütecaviz sekli a baca, ve akl gerek Mısırda VE gerek Pijistinde tesirini gösterin ©6 İngiltere harekete geçmiye mec oldu. Evvelâ Avam Kamarasında Malyanm bu hâreketi takbih edildi. 4 4 uukümeçin MUKADIL tübir tavsiye olundü. 'elki gimdenberi İngiliz radyo Pu da italyan radyolarmın neşrettik Yalan haberleri tekzip için arap Sa nesriyata başlamıştır. . iz gazeteleri bu münasebetle diyorlar ki: YA propagandaya devam eler- 19 biz de o vakit Arapları değil, ital im İni aydınlatmak ve oulara Yanm ve Italyanm hakiki gidişini Şöstermek vazifesini üzerimize #lmı- YA mecbur oluruz... 2 Yazan: Mühendis Osman Özgen — İstanbul Nasıl İmar Edilir? B u günlerde gazete sü- tunlarında İstanbulun imarı hakkında bazı mütalâa- lara ve bu hususta ileri sürülen Bazı fikirlere tesadüf edilmek- tedir. Bilhassa Ulu Önderimi- zin Meclis açılışmdaki söyle- vinde bu şehrin imarından ba- his buyurmaları, emsalsiz gü- zelliklerle dolu olan bu, dünya şehir kraliçesi hakkında öte- denberi düşündüklerimi söyle- mek cesaretini bende uyandır- dı. Senelerdenberi Istanbulu imar et. mek için çalışan bir mütehassıs var dır, bütün hüsnü niyet ve iktidarma rağmen henüz © hir may. dana gelememesi ortada esaslı ba. #i münilerin mevcut büluüduğunu göstermektedir. Yapılacak iş için evvlâ oObir esas tasarlan- müdıkça ohereket © noktasının tayini için düşündüklerimi bu yazımda elimden geldiği ka dar açık, Sarih ve herkesin ânlıya- bileeği bir şekilde izah edeceğim. aaa projenin ünyanmen güzel denizile çevrilmiş olan bu güzel belde rin deniz kenarlarını okuyucuları. muzla beraber bir dolaşalım: Yeni kapıdan Sarayburmuna, oradan Ye nicami ve Eylibe kadar, sonra Süt liceden Yağkapanı, Karaköy, Dol. mabahçe, ve hattâ Bebeğe kadar olan bu deniz kenarlarının iğrenç vaziyeti ve pisliği mevcut kaldıkça dünya güzeli olan bu şehrin ima. rmdan bahsedilebilir mi? Galata köprüsü üzerinden Eyübe doğru bakınca sağ ve sold: salapurya, mavna yığınları ve iğrenç sahil man zaraları İstanbulun güzelliğine kar. gı bir hekâret değil midir? Şimdi hep beraber bu pisliklerin içinden ji yoktur, köy ve ziraat meselesi- Siresunda Bir Otomobil Kaza Giresun. (PAN) zel Bulancıktan Ki Elen göfür Mahmisin idare. mobil şehrimiz kenarında admd, N çıkıp Çamlıcaya çıkalım, Boğaza, Hace, güzel sahil denizlerine, A. dalara bakınca “Bu mecmuayi ma hasin bu bediayi hilkate bir şeyi bengetmek bilkati tahkirdir. de mez miyiz ve bütün dünya da bu görüşümüze alkışlarla iştirak et mez mi7 O halde esasa yaklaşıyo. ruz, noktayi hareket meydana "çı, kıyor, binaenaleyh evvelâ bu pis. likler ortadan kalkmalı, ondan son ra İstanbul imar edilmelidir. ig) v işin nasil yapılabileceğini, B nağil bir iş programı takip edileceğini ve varidatın nereden bu lunabileceğini bütün teferrüatile yazacağım. Ancak bugünkü liman İstanbul ve Haliç içinde atkışıp kal drken ve hâl$ bunun genişletilmesine ve yolcu ânlonları yapılmasma de. vam etmek fikri, takip edildileçe &- matm hiçbir zaman tahakkuk ede miyeceği dşikârdır. | Bugünkü İstanbul limanmı mev- cut bulunduğu sahada tevsi etmek elli sene sonra iki buçuk milyon nü fupu olacak Istanbula karşı en bü yük fenalıktıt. Bir defa eli sene Zonraki ihtiyser tatmin edebilecek bir imanım tahmil ve tahliye ve saitisi, elevatörlerini, seyyar vinç. lerini, depo ve antrepolarmı, me- debi bir şekilde yapılması zaruri olan nakliyat. iy cap. #Khanevra Sahalarmı bu mımtakaya #ikıştirmanm maddeten imkânı yoktur. Bu ciheti limanm ne demek olduğunu azıcık bilen her kes takdir eder, İstanbul limanı için aşgari üç yüz hektar kara sahası lâzımdır, bu kara sahası bu mın. takada yoktur. u halde liman: bu mmtaka. dan kaldırıp şehrin kenarı. na Yenikapı civarında mütehassıs. larmın münasip göreceği bir sâha. ya nakletmek icap eder, orada ar. zettiğim veçhile bir asır sonraki ih tyacı'di temin edecek sekilde en son sistem ve modern şekilde bir zım, bu Han için icap-oden yüzlerce hektar araziyi o, yerde belki de yüz bin liraya istim. lâk etmek kabildir. Istanbulu bir kat daha çirkinleş. tirecek olan şimdiki limanm olduğu yerde tevsiini ve hattâ yolcu salo. mu İnşaatını (rıhtımları tahkim müstesna) derhal tatil etmek lâ - zımdır. Bu cihet temin edildikten Sonra İstanbulun imarı için düşün düklerime esas olan yeni Ilmanın ingaatma hemen başlamak lâzım. dır, İâkenderiye limanı, söylediğim vaziyete uyfunluğu itibarile bize güzel bir örnektir, tamamile geh. rin kenarmdadır. Yeni liman Yenikapı civarında de diğim şekilde dört senede ikmal e. dilebilir. Bu llman ikmal edilinci. ye kadar limandan s4hili takrben 50 metre (ortası ağaçlı) genişlikte bir asfalt yolun Yenicami önüne ka dar yapılması şarttır. Sahi) sürleri yıkılarak limandan Sarayburnuna kadar asfaltın kenarı rıhtım yapılabi lir, Sarayburnu parkmdaki bütün binalar, depolar, gümrük dairesi ve Yenicami civarı tamamile temizle. merek bu güzel âbide geniş bir park ortssma alınmalıdır, pa enikapıda yapılacak liman bütün asri tesisatile ve en temiz hallerle slislendikten sonra kenar bir noktasında kömür depo larını ve kereste ambarlarmı muh tevi olmalıdır. Bütün vapurlara bu radan kömür ve hallerden erzak verilmelidir,kömürler hacimlerle oto matik tartılarak vapurlara en seri bir şekilde tahmil edilebilmelidir, Bu şekildeki bir liman Türkün mevcut Yüksek kudretile dört senede tak- riben otuz milyon'lira sarfedilerek yaptırılabilir, Bundan sonra bu man adama. kıllı bir mütahasstsn idaresinde ti carete engel olan usullerden âza. de olarak işletildiği takdirde sene. de en aşağı dört milyon lira vari. dat getirecektir. Bu para ve hükü. metimizin ayrıca vereceğini vait bu yurduğu miktarlarla yukarda arzet tiğim deniz kenarı çirkinliklerini bir cennet bahçesi haline kalb için icap eden iş programını Şu suretle tertip ediyorum. ört senede liman inşaatı bi. terek faaliyete geçilince H. man hasılatmdan dört Milyon, 1s. tanbulumuz için, bize kuvveti vait bulunan sevimli hükümetimiz den de iki büğük milyon ki ceman ali buçuk milyon İlra varidat te. min edildikten sonra: Birinci üç sene içinde: Limandan Eminönüne kadar gelen asfalt yo. lu deniz kenarında rıhtımı ve orta. sında ağaçlarile beraber Eyübe ka dar temdit etmek. Tkinei Üç sene içinde: Sütlüceden Karsköye kadar (Karaköy meyda nida bir park haline getirilmek şartile) ayni asfalt yol ve rihtimin temdidi Üçüncü iki sene içinde: Kara- köğden Dolmabahçe ve Çirağana kadar (buradaki asfalt yol Dolma bahçe camii ve sarayın arkasından geğer) üç numaralı iş progrüminı iki senede ikmal etmemin sebebi, burada rıhtım inşaatı hemen yok gibidir. Ancak bir reglâj ve istim. lâkten başka bir şey yapılmıyacak tr, ayni zamanda bu müddetler, Türk inkrlâbınn kudretinden alm. ması icap eden örnekle çalışmayı göze almak şartile hesap edilmiş. tir, e le ee sımlar sekiz senede ki, ce. man on Iki sene gibi kısa bir za. manda bu güzel İstanbulun sahil. lerinin alacağı vaziyeti insan dü. şündükçe sevincinden ne yapacağı. aşlanan iş daima ileri ve yu ya asıl varmak İstediğiniz tepeye sıkmanıza mfini olur. Azimkâr ve iradeli bir adam için bu muvakkat istirahatler keyif kaçırıcı vakalar dır, Tepeye çıktığmız zaman bol 45 tirahnt zamanınız vardır, Yürüyü nüz ve tepeye varmıya çalışınız. Birçok insanlar görüyoruz ki, ye Mİ bir rekor kırmak, ondan evvelki den daha uzaklara gidebilmek, da ha yükseklere çıkabilmek için rahat “larını, paralarını, hattâ hayatlarını feda ediyorlar. Bunlar sırf son ga yeye varmış olmanın zevkini tatmış olmak için bu tehlikeye atılıyorlar. Dünyayi tayyare İle tekbaşma do laşmıya çıkan ve css )o denizlerin de kaybolan Amelia ' farhartın bu seyahatte kazanaca) başka İnesi vardı? Parası vardi şöhret kazan muştı. Adm bütün # Wyaya Uuyur nı şaşırıyor. Bu müddet zarfında Istanbul halkının, sanatkârlarınn, nakliyatcılarmın, hulâsa bütün şe hir ve belediyenin yapacağı kazanç larm da hesabı yoktur, bu güzelliğe millet, neşesile şetaretile kavuşa - caktır. Işte bu esas bu suretle tesbit e. dildikten sonra hareket noktasi mu ayyen demektir. Bu müddet zarfın. da artacak para ve varidattan şe. hir mütehaasısı bu esasa bağlan. mak şartile şehrin denizden dahile doğru açılacak veya tevsi edilecek caddelerinin mevkilerini, Süleyma aiye, Fatih, Beyazıt, Selim, Ayasofya ve sair büyük âbidelerimizin etraf bahç Terini ve sahil asfaltı kenarla- rmâaki, otel, gazino, çocuk bahçele. rinin mevkilerini ve yeni limandan dahilden Eminönüne kadar açıla. enk geniş bir nakliye yolunun gü. zergihmi tayin ederek bu mmta. kalarda da ayrıca faaliyete geçmek imkânını temin etmelidir. p stanbulun sahili, hütün dün- İ yanı gıpta edebileceği se- kilde bu suretle güzelleştikten son- ra şehrin iç semtlerinin bu Sahil güzelliklerine yakışacak bir şekil- de tarh ve tanzimini, verdiğim u- mumi malümat dairesinde en me- deni ve asri bir şekilde başarabile- cek olan bir mützhassısa kemali hürmetle tevdi ediyorum, çünkü bu iş arzettiğim gibi şehircilik müte- hassısınm işidir. Fekat yine tekrar ediyorum, Is- tanbul sahili arzettiğim şekilde te- mizlenmedikçe ve bugünkü liman bunun içinden çıkmadıkça bu şeh- rin imarından bahsetmek proje tan- zimine kalkışmak bu dünya güzeli- ne karşı en büyük bir fenalıktır. Bu suretle Istanbulun deniz ko- narları bu pisliklerden kurtulduk» tan ve ağaçlı asfaltlırla bir park halinde süslendikten, Halicin içi de ayrıca vapur enkazı, mevna Yi ğınlarından temizlendikten sonra tersanenin Haliç içinde kalması muvafık mıdır? Büyük vapurların inşası ve deni- 2e indirilmeleri için lâzım olan s8- hanım da kifayetsizliğine rağmen şehrin en güzel yerinde tam orta- sında bir tersanenin hiçbir yerde olmadığını tahmin ediyorum, bil. hassa bir tayyare taarruruna karş Haliç ortasındaki bir tersanenin nekadar açık bir hedef olabileceği- ni İstanbulun ve kıymetli âbidele- rimizin bu yüzden uğrıyacağı bir baskınla ne hale gelebileceğini dü- şünmek insanı simdiden Üzüyor, korkutuyor. halde heniz bir masraf ya- pılmadan bu tersaneyi son sistem AÂletlerle teçhiz ederek bir vapur tamrhanesi atölyesi geklin- de lstinye veya Paşabahçeye nak- letmek ve uzıl büyük vapurlarımızı yapacak tersaneyi her türlü taar- ruzdan masun bulunan Gölcükte tesis etmek lâzımdır. Orada en bü- (Arkası 10 uncuda) #MUVAFFAK # XX *OLMANIN'SIRRI* Dağa Tırmanır Gibi Daima Yukarı muştu. Fakat insanların içinde doy mak bilmiyen bir heyecan hırsı, bir bizmet hırsı vardır. Bu hırs in sana her tehlikeyi göze aldırır, On ların bu cesaretleri İnsanların bil gisini artırmıys, meçhulleri keşfet miye hizmet eder. işle hâlâ Şimal kutbünde buzlar üzerinde yaşıyan Shmid heyetinde bulunanlarm kat landıkları mahrumiyet ve fedakâr lık ta ancak bu şekilde İzah oluna “ bilir, ç K I o n ŞE İnkılâpta Kopyacılık (Yazan: Aka Gündüz) Tip midir, tiptir mendebur! Kafatasınm içinde yedi kulaçlık Derviş Vahdeti sarığı, beynini çörek lemiştir de kellesinin dışma alangle kasket geçirir. Bakmeca, güneşli nin enseye çevrilmiş olduğunu görür sünüz! İnkılâbı kopye etmektedir. Bununla yasak savmıya bakar, Böy lesine mim koymazsanız $1 martı u nuttunuz demektir, * Musikide bir “sultan! yegâh” fas lı yardır. Kim tertiplediyse ömrüne bereket, Zorcndır umma pek güzeldir doğrusu. Bunun adı budu işte, sulta ni yegüh! Hayır! bu değildir! Milli yezühter; Neden çabuk elden ve çalıp aparma milli olmuş? Neden olacak, saltanatı kaldırmak, sultanları defetmek, inkı Hâbin ana icaplarnmdan değil mi? E vet, Öyleyse inkılâpçı görünmek Bİ zansvari bir tertiptir. Ve sadakati göstermek için de kopyecilik şarttır. Bu tarz musiki zaten tam Osmanlı dır, Şimdi neye milli oluyor? (Mili) kelimesini kullanmakta hâlâ mı titiz olmıyacağız? Sultani yegâhtaki sul tani, padişaha muzaf değildir. Şaha ne gözler, şahane elbise neyse sultani de odur, yani debdebeli, tantanak, haşmetli bir yegâh faslı mânasınadır. Eğer bu fasıllar çalımıcaksa ve çalın maları inkılâba uygun görlinüyorsa adını üstünde bırakalım. Ve bırakan tarı hiç kimse asmaz; korkınasınlar. Sultani yezâh sultani yegühtır. Hacı Arif Bey merhum, ölü Bay Arif de dildir. Nikoğos Ağa, Nikoğos Ağıdır. Dede Efendi, Dede Efendilir. Eğer bunlar bu devirde bulunup ta eserle rini bu devirde vermiş olsalardı 0 28 man iş değişirdi. İ #Bir tarihte. de şair Nedimin İ meşhur “bu ruzigârı bimededin inkılâ bı var” şarkısı, inkılâba sadakat kopyeciliği olsun için okunmaz olmuş tu. Halbuki bu şarlu lıakkında hiç bir kimse gözünün üstünde kaşı var İbile inkılâp kopyeciliğini e sindirdi. Bin yıllık Hünkürbeğendinin adını milletbeğendiye çevirdi. O devirlerde milletin kırk diyarda kanmı döküp canımı vermekten., kebaplı patlıcan ez mesini düşünecek hali var mıydı? Anlarım, insan Müşir Merhum A ili Fuat Paşa gibi şık bir nükte ya parsa, değiştirelim adın: Merhum mütareke günlerinden bir gön Abdul Bana bir porsiyon Damat Ferit getir! Demiş, garson şaşmış, böyle bir ye meğin bulunmadığını söyleyince Pa, şa merhum : — Nasıl yok? demiş. Hünkâr be gendi işte, Padişah Damat Feritten başkasmı biğnmiyor di, * Hacı, hoca, ağa, imam tabirleri kanunla yasak edildi ya, Bari ink Hâp sadakati uğurunş ona da (keşiş İ bayıldı) desin. Işi mutlaka tersine anlıyacak olduktan sonra her türlü kopyecilik mübah sayılmaz mı? knkı tip bu demek değildir. Kaşkarikoya dakatini isbat için yerli yersiz, padişa ha dun ederdi. Meşrutiyet devrinde İttihatçılara yaranmak için (Tanin) gazetesini ce ketinin dış cebinde ve başlığı görüne. cek biçimde taşırdı. Mütareke devrinde Ali Kemalin (Peyami Sabah) gazetesini koltuğun «İ da gezdirirdi. Şimdi de sadakatini patlıcan ezme si ile dümtekli yezâh faslın sırtın da isbat ediyor. Tip midir, tiptir men debar! Köşk Kamununda Aydın, (TAN) — Köşk kamunun. da ve köylerinde bütün evler beyaz badana ile boyanmakta, #okaklar her gün temizlenmektedir. Kamun mer. kezinin ortasındaki tarihi camin et. rafındaki duvar ve kuru ağaçlar kal dırılmış, yerine gık duvar ve par. maklıklar çevrilmiye başlanmıştır. Cami içindeki mezarlık ta kaldırılmış mezar taşları muhafaza altına alm. miştır, Kamunun bütün köylerinde yol yapılmaktadır.