12 Ocak 1938 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 2

Yazan: Ali Haydar Mithat PN alaz! (Tercüme ve iktibas hakkı mahfazdar,) Çarın Başvekili Stolpin İle Acı Bir Mülâkat No. 48 90T senesinde Pariste yaşa. ığım sırada Rusya Başve. kili B, Stolpin oraya geldi. O sıra. larda Ingiltere ile Fransanm, Rus yanın arkasına katılmalarından ve memleketin varlığına ve bekasına düşman kesilmelerinden pek çok bahis vardı. Stolpini ziyaret etmiye ve Rus. yanın memleket hakkındaki hisle. Tini ve düşüncelerini onun ağzm - dan dinlemiye karar verdim. Stolpin, Rusyanın en asimli, en cesur başvekillerinden biri idi. Çar Mk sistemine taassup dörecesinde bağir idi. Değişiklik istiyen unsur. Yara karşı olan mücadelelerinde a. man bilmiyordu. Yapılan suikastler yüzünden evlâtlarını kaybetmişti. Fakat yine hedefinden şaşmıyor - du. Neticede kendisi de bu suikast lere kurban gitmiştir. Beni derhat kabul etti, Memleket haricinde yaşıyan ve ancak yarın için çalışan bir fert sıfatile bana karşı hislerini gizlemek ihtiyacını duymadı. Dedi ki: — Türkiyeden bahsediyorsunuz. Ben bu isimde müstakil bir mem. Jeket tanımıyorum. Günleri sayılı bir hasta adam var, Yakın bir za. manda son nefesini çekecektir, Tür kiye, Allahm Rus çarlığna bir he. diyesi vaziyetinaedir. Memleketi - niz bugünkü muvakkat idare altın. 'da düşkün bir halde sürünmiye mah 'kümdür. Yarın çarlığm eline geçin. ce halk, bu sayede refah ve zen. ginlik yüzü göreceklerdir. tolpin, bu yılanca sözleri, bir Türkün yüzüne karşı söy - Yeiente Belet sevk Vubayordü. Derin bir teessür duydum. Haya tımın en karanlık dakikalarından birkaçmı yaşadım. Bununla bera - ber, Rus başvekilinin ziyaretine git tiğimden dolayı pişman değildim. Resmi Rusyanın hakkımızda ne fi kirler beslediğini, en salâhiyettar bir ağızdan duymak ve vatan için çırpman vatandaşlara bildirmek i. Yi bir fırsattı. Cevap olarak su sözleri söyledim: — Türkler daima müstakil ya - gamış bir millettir, her vakit te müstakil kalacaklardır. Benim gibi binlerce vatanperver Türkün, mem Ieket haricinde devam ettirdikleri mücadelede bir tek gayeleri var. dır. O da hariçte Türk toprakları. na karşı mevcut (htiras ve iştahla. rin önüne geçmek ve asra lâyik bir idare kurmak suretile memleketin istiklâlini kurtarmaktır, Sizi ziyaretten maksadım da şu dur: Türkiyede bugün mevcut resi. mi hükümet, Rusya aleyhinde his. ler besliyebilir. Fakat yeni bir ida re kurmak için çalışan. münevver Türklerin ne Rusyada, ne de baş. ka bir komşu memleket hakkında düşmanlık hisleri yoktur. En bü - yik emelleri, Türkiyenin istiklâlini ve bekasmı tabii bir hakikat diye kabul etmiş bir Rusya ile iyi komşü ye dost olmaktır. B: sözleri, derin bir heyecan içinde söylemiştim, Stolpin, maya itibarile fena bir adam olma. malı idi ki, teesslir duydu. Gönül almak ister gibi bir tavırla şu söz. leri sarfetti: — Memleketiniz hakkındaki va tanperverliğinizi takdir ederim. Zi yaretinize çok memnun oldum. Stolpin, De mülâkatımı bütün dost lara anlattım ve memlekette muha bere halinde olduğum vatandaşlara da bildirdim, Hepimiz ittifak ettik ki, mücadelemizde çarlığın açık e. mellerini daima gözönünde bulun. durmak ve milli birliğimizi sıkı bir surette muhafaza etmek lâzımdır. Çok gariptir ki, Yunan devlet a. damları da o sırada Türkiye ile Yu. nanistan arasında bir birlik kurul. masma taraftarlık gösterirken, hep Eski Yunan Başvekillerinden Deliyanis emellerini ileri sürerlerdi. Bu yüz den Yunanlılar da bizim kadar telâş gösteriyorlardı, Balkanlardaki pa. nislâmizm cereyanma karşı koy - mak için bir Türk — Yunan birli, ğini bir zaruret sayıyorlardı, 'unan başvekillerinden Deli Yani bir gün bana şu sözle. ri söyledi: Siz Ingiltere ile beraber yürü mek taraftarımız. Hepiniz, Abdül. hamidin Alman dostluğu siyasetini tenkit ediyorsunuz. Peki amma, In giltere eski siyasetinden dönmüşse ve menfaatini Rusyaile birleş - ne gelir? Abdülhamit, bu tehlikeden kaçmak için ister isttmez kendi kehdini ka palr gözle Almanyanm kucağına a. tıyor., Fakat vaziyet o şekilde idi ki, memleket kendi kendini kurtarma dikça, filâmm yerine filâna sığın - makta hiçbir kurtuluş yoktu. Bu - nun yegâne mânağı ancak filânm yerine filâna yem olmaktan ibaret. & Arkası var) İlyitik Yapmış, Kötülük Görmüş! Karagilmrükte oturan Adem evvel ki gece kendini bilmiyecek dercede sarhoş bir halde köprü üstünden ge. gerken düşmüştür, Sıtkı isminde na. yır sahibi biri. adamı yerden kaldır m:ş, o civarda vazife gören bir polis | memuruna teslim etmiştir. Tam ayrı lacağı sırada, adam: “— Bu udam benim cebimden 15 Yiramı, ağzımdan da 6 altın dişimi çaldr” iddiasında bulunmuştur. Polis, Sıtkının cebinde 3 altm diş « fakat, kendisine ait olduğu tesbit edilince serbest bırakılmıştır. Adam,Adliyeye verilerek tahk'kata başlanmıştır. Sıtma Mücadelesi İçin Çalışmalar Sıtma mücadele teşkilâtınm bütür yurttaki | faaliyeti, 1987 yılınm ilk devresinde çok verimli geçmiştir. Tes bit edildiğine göre, ilkbahar, yaz dev resinde 16 mücadele mmtakasında 1,230,728 kişi muayene edilmiş, bun lardan 335,804 kikşi dalaklı balun muştur, Muhtelif mıntaka lâboratu varlarında 494573 kan tahlili yapıl dığı gibi, muayene edilenler arasın dan 554.960 müzmin sıtmalı tedavi altma alınmıştır. Bu arada 12.935 ki giye koruma tedavisi yapılmıştır. Rusyanın bizim hakkımızdaki gizli tane kuvvet komprimesi dağıtılmış tar. kte izi R Seda etmek mekte ve sizi Rusyaya. e Yedi Aylık Gelir Fazlası 2,5 Milyon Yapılan tetkiklerden anlaşıldığına İ göre, Istanbulda refah seviyesi gün den güne yükselmektedir. Halkın ver gi ödemek kabiliyeti, geçen senelere nisbeti artmıştır. Evvlee, vergi tahsi lâtı, tahakkukun yüzde 90-95 i nisbe tinde yapılabilirken, bugün, vergiler yüzde yüz tahsil edilebilmektedir. Ayrıca, iş ve kazanç sahası hayli ge nişlediğinden, mali yıl ortalarından sonra, yeni tahakkuk muameleleri ve dolayısile tahail fazlalığı görülmekte dir, Son yedi ay içinde İstanbulda iki buçuk milyon lira varidat fazlası tes bit edilmiştir. Bu mikdarın, mali yıl İ sonuna kadar bir milyon Jira daha ar tacağı kuvvetle tahmin olunmaktadır İstanbulun umumi iş hayatında ta hakkuk ve tehsil fazlalıklarının gele cek yıllarda daha kabarık yekünla- İ ea varacağı timit ediliyor. Buhran ve müvazene vergileri tenzilâtı Aldığımız malümata göre, maaş ve ücretlerden kesilmekte olun buh ran ve müvazene vergilerinde bir mikdar tenzilât yapılması hakkındaki ikler ilerlemiş bir safhada bulun maktadır. Yüz liraya kadar maaş ve Ücret a lanların yapılacak tenzilâttan bilhas sa istifade edecekleri anlaşıimakta ır, Bu gibi memur ve müstahdemler yüzde ona yakın bir kâr temin edebi İ leceklerdir. Üç aylık maaş alan müte | kait, yetim ve dullarn maaşlarmdan da bu vergilerin alınmaması veya bir miktar tenzilât yapılması meselesi, bu mevzuun içindedir. Umumi bir pro je İle, üç aylık maaşlarm da vaziyet! tesbit edilecektir. Hükümet ayrıca, kazanç vergisi ka nunu Üzerinde de tetkikler yaptır maktadır. Bu kanunun devlet bakı Suat ve Açığında Sadıkzade Nâzım firmasınn “Su at” vapuru ile Kır zadelerin Galata vapuru, evvelki gece Şile açıklarında çarpışmışlardır. Müsademe, gece ya rTıwından sonra saat 2 yi on geçe ol muştur, Galata vapıru Ereğliden kö mwür yükü ile Istanbulı geliyordu. Suat vapuru da kömür yüklemek i çin boş olarak Ereğliy« hareket et mişti. Müsademe, birdenbire olmuş İ ve Galata vapurunun sancak tarafı ezitmiştir. Sundin de bodoslamasmda ve iki numaralı ambarmâa virer ya İ ra açılmıştır. Galata vapuru çarpış madan sonra yoluna devam ederek Boğaza girmiş ve sabaha «adar Bü yükderede kaldıktan sonra Kuruçeş meye gelerek yükünü boşaltınıya baş lamıştır. Suat te, yoluna desin ede miyerek dün saat ön bir buçukta Istinyeye gelmiş, demirlemiştir. mından aksayan kısımları de mükel lefler aleyhine olan maddeleri değiş tirilecektir, Hocapaşa maliye şubesinin temeli bugün atılıyor Hocapaşa Maliye şube binasının te melatma merâ$imi, bugün yapılacak tr. Bu bina 44 bin liraya çıkscikter. Şehrimizde mevcut 19 maliye şubesi için de yeni Binalar yaptırılacaktır. Samatya: Maliye şubesi 27 bin liraya mal olmuştur. Bu binalar için, bü yük, orta, küçük olmak üzere üç tip kabul edilmiştir, Küçükler 30 bin, or ta ve büyükler 45 — 50 bin liraya çık maktadır, Orta tip binalarda, üç ay ık mütekait, yetim ve dul maaşı tev labilecektir. Kadıköyünde, Fjrmlukta da bir ye ni şube binasLinşa edilecektir. Flânla ri yaptırılmaktadır. Daha sonra, Be şiktaşta bir Maliye şubesi kurulacak “ir, Sishane karakolu civarında ve Galatasarayda da birer şube inşası için münasip yer aranmaktadır. Cesedin Esrarı Henüz Çözülmedi Halıcsoğlunda bulunan o cesedin hüviyeti, bütün araştırmalara rağ. men henüz anlaşılamamışlır. Morgda ki cesedin teşhirine devam edildiği #ibi, Üzerinde bulunan elbiseler de birçok kimselere gösterilmiş, fakat tanıyan olmamıştır. Dün 20 kadar kömür amelesine hem ceset, dem de elbiseler gösterilmiştir. imiş Birikmiş Kıdem Zamları Muallimlerin birikmiş olan kıdem zamlarının 987 bülçesi tasarrufların dün ödenmesi lâzımdır. Belediye şim diye kudar ancak birikmiş kısımlar dan üçer aylığı verebilecek derecede bir tasarruf yapmıştır. Bir müddet daha beklenecek ve tasarruf mikdarı arttıktan sonra bu zamların ödenme sine başlanacaktır. Otobüs Tahkikatı Otobüs meslesi tahkikatına alt fez lekenin mühim bir kısmı yazılmış. ken, bazı noktaların aydınlatılması ve genişletilmesi icap etmiş, yeniden Bu şahıslara parasız olarak, 5823 | tetkiklere girişmiştir. Otobüs işinde kilo kinin komprime ile 665.584 tane |.tavassut vazifesini gören kimisyoncu çocuklara mahsus ökinin komprimesi | Kadriden sonra dün de Kadriye bu alınmıştır. Kaza nasıl oldu? (Suat) in süyarisi Hüseyin kaptan, bir muharririmize hâdiseyi şöyle an latmıştır: “Galata,, vapuru, kazadan sonra limanımızda.. Galata Vapurları Şile arpıştı ç Galata vapurunam süvarisi İsmail Kaptan Her İki vapurun kaptanları, dün li | Di sordum ve cevap alamayınca yolu man İdaresine çağırılarak ifadeleri |me devam ettim.” Kaybolan gemici Kazadan sonra Galata vapuru tay falarında Ahmedin ortadan kayboldu ğu görülmüş, müsdeme sırasında de — Kömlr almak için Ereğliye gi | ize düştüğü zannedilmiştir. Halbuki diyorduk. i ae ml Ahmet, dün, Suat vapurile limana gel miş ve doğruca “ken Birdenbire-bodoslamamızda bir ka | 1! vapuruna Eltmiştir. Ahmet, kaza raltr gördüm ve-bir: gemi olduğunu sırasında, b j anladım, Fakat ışıklar: belli belirsiz bodoslamada . bulunduğun dan sadamenin tesirile müvazenesini bir halde idi ve uzaktan görülmesine | “aYbetmiş ve öbür geminin üstüne imkân yoktu. Akabinde de müsade | düşmüş, ve orada kalmıştır. me oldu ve yarslandık.” Galata vapurunun süvarisi İamaü de sunları sövlemistir: — Kaza önünden kaçmılmaz bir hat Kazaya uğrayan Suat gemisi 2000 tanluktur. Galata vapuru da 35 bin Yiralık yeni bir tamir görmüştü. Hâdise hakkında tahkikat, bugün zi edilmek üzere ayrı ve hususi yer | Je olmuştur. Kazadan sonra düdükle | bitirilecek ve her iki vapurda da ke ler olacak, halk kolaylıkla maaşını a | Suadin bir yardım isteyip istemediği | şifiyapılacaktır. Denizbank Umum | Sabri Müdürü Tetkikler Yapıyor Deniz Bank umümi müdürlüğüne tayin edilen İş Bankası Istanbul şu besi müdürü Yusuf Ziya Öniş, dün sabahki trenle Ankaradan şehrimize dönmüştür. Umum mildür, din kendisile görü. gen bir muharririmize demiştir ki: “— Hususi bir kanunla Denizban ka bağlanan bütlin müesseseler hak. kında tetkiklerde bulunacağım. Bu tetkiklerim, on beş gün kadar süre. cektir.Bu arada bu müesseselerin bir elden idaresi için nasıl bir yol tut. mak lâzrmgeldiğini inceliyeceğim 'Tet kiklerimin neticesini Başvekâlete ar zedeeğim,” Anlagıldığına göre, Denizbank u mum müdür muavinliklerine kimlerin getirleceği, Yusuf Ziya Oniş tetkikle. rini bitirerek Ankaraya dündükten sönra belli olacaktır. Yusuf Ziya Oniş, Iş Bankası Istan bul şubesine yeni müdür tayin odil'n. ceye kadar bu vazifeyi de vekâleten görecktir. Dün, öğleye kadar banka. da meşgul olmuştur. DİREKTÖR MUAVINLIĞI Deniz Bank Genel Direktör mua vinliğine, Iş Bankasınm Hamburg şu besi direktörü B. Tahir Kefkep tayin edilmiştir. Yaban Domuzu Ürkünce.. Dün, Beylerbeyine motörle yaban domuzu getirilmiş, fakat bunlardan biri nasılsa kurtularak köy içinde & labildiğine koşmıya başlamıştır. Do muzun ürkerek sokak İçlerine kadar zayıf, kansız sıtma'ılar için de 23,877 | işte yardım eden ve birlikte çalışan diğer iki kişinin malümatlarma mt. racsat edilmiştir. dolandığını görenler, hayli telâşa düşmüşlerdir. Hayvan, güçlükle ya kalanabilmiştir. Toprağın Kanun Teklifi Reddedildi Manisa mebusu * Sabri Toprağn Türkiyeye gelecek muhacirler ve Türk dili konuşmuıyanların cezaları rılmasına dair olan iki kanun teklifi de meclis encimenlerinde tetkik eğil miş ve reddolunmuştur. Türkçe konu şulmasına dair olan teklifin Dahiliye ertimeninde müzakeresi sırasında, bulunmuştur. Teşkilâtı esasiye kanu nu başta olmak üzere, Türkiyede yal niz Türk dili konuşulacağını tekeffül eden kanun! mevzuatımız bulundu Zundan ayrıca bir kanuna lüzum gö- rülmemiştir. Sâbri Toprağın, Türkiyeye Yahudi muhaceretinin menini istihdaf eden teklifi de enetimenler tarafmdan red dedilmiştir. Esasen bu takrir, sekiz sene evvel Meclise verilmiş bulünu yordu. Hasân Sakanın top lanan Hariciye Encilmeni bu gibi mü haceret ve tavattun işlerine dair ted birler almam esasen hikümetin sa YURTTA HAVA VAZİYETİ Yurdumuzda hava ekseriyetle balatlu geçmiş, Bodrum, Çorlu ve Balıkesir hava Hisinde yağmur yağmıştır Rüzgârlar Cena bi Anadolu ile Egede şimalden hafif, Kara deniz kıyıları, Trakya ve Marmara havza sında Cenuptan orta kuvvette esmiş, diğer yerlerde sakin kalmıştır Şehrimizde Hava Et ve Ekmeği | Dahiliye Vekili Şükrü Kaya da hazır | Ucuzlatacak Tedbirler Hayat ucuzluğunu temin etmek maksadile alinacak esaslı tedbirler tesbit edilmek üzeredir, Şehirlerde halkın başlıca gıdası 0 lan et ve ekmek meselesi hakkında ki nihaf kararlar bugünlerde Ankara da bizzat Başvekilimizin riyaset ede cekleri bir toplantıda verilecektir. Et, meselesinde İktisat Vekâleti mezbaha resimlerinin okaldırılmast, belediye ise bunun yalnız mezbaha işi olmadığı mütaleasında bulunnuş tardır, Toplantıda iki tarafın da iddi aları tetkik edilecek, ondan sonra kâ ti bir karar verilecektir. Fakat, et meselesi, çok şümullü Ve tamamile deari © sihniyetlerle £ idare edilen bir iş “olduğulün bunu yak nız et işi ile uğraşacak bir banka ma rifetile idaresi de tetkik edilecektir. Et ve ekmekten başka diğer madde lere gelince; belediye hayat pahalılr Biyle milendele etmek için hangi mad delerden ne mikdar ve ne suretle ucuz luk yapılabileceği hakkındaki etütle rine başlamış, birkaç maddeye ait ba zı esaslar tesbit etmiştir. Iktısat işle ri müdürü Asım Süreyya Ankaradan döndükten sonra bazı diğer maddele Mİ | re ait otütler de süratle bitirilecek, | yapılacak rapor Başvekâlete gözeeri lecektir. Şehrin imarı işleri Ankaraya giden vali ve belediye reisi ile imar müdürü Ziya, Prost ta rafından yapılan ve dört maketle 1s tanbul ve Beyoğlunun avan projele rinden başka Flaryanm bina kısmma ait projeyi de beraber götürmüşler” dir. Floryanın şehir kısmı projesi ev velce zaten yapılmış ve alâknğar ma kamlarca da tasdik edilmişti. Bu se fer, Floryadaki binaların şekli, yük sekliği, yerleri ve saire gibi bina kıs mma ait proje de Prost tarafından gönderilmiş olduğundan o da tasdik edilmek üzere vekâletlere verilecek tir, Bu defa şehrin imar programı tat bik edileceği ve bunun için hüküme tin de r kararlaştırılmış oldu Bu için, Böfkdiyenin Yeni yl bütçesi hakkmda, bu bütçe tamamlanmadan önce Muhittin Ustündağ tarafı hükümete izahat verilecek ve bitçe, almacak . direktiflere göre tamam- Tanacaktır. Diğer taraftan imar isinin idaresi için icap eden paranin temin ve sir” şekilleri hakkmda Prost tarafından hazirlanan mal! kanun projesi de An karada tetkik edilecektir, —— —. Plâka Resmi Kaldırılıyor Belediye taksi otomobillerinin plâ ka resimlerini büsbütün kaldırmıya karar vermiştir. Bu iş, yakında tat bik sahasına konacaktır. Belediyenin plâka resmi varidatı, senede 50 bin liradır. Bu resim benzine zammedile cek, bu suretle varidat kaybedilme miş olacaktır. İşsizlikten dolayı garaja çekilmiş ve işlemiyen taksiler plâka resmin den kurtulmuş olacaklardır, —— —— — İ nl BİRKAÇ SATIRLA «—— —— S irkecide Muhmudiye otelinde oturan Fethi ile anmesi Servet odada yak tıkları mangaldan zehirlenmişler, tedavi al tana almmışlardır. “ ÇBüzünden Hibaren birine ekmek o para noksanile 10,5 kuruşa satıl caktır Prancala ve ikinci ekmek fiyatlari değişmemiştir. *. (Giri köprüsünün dubaları Şubatm os | beşinde monte edilmiye başlanacak ter e << ——— — e lâhiyeti dahilinde bulunduğunu nazs rı dikkate alarak, bu hususta bir ks nun çıkarılmasına lüzum görülmemiş Dün İstanbulda hava kapalı geçmiş, rüz | idi Hararet en çok 1218 ve en ar 11,2 sal gür cenuptan saniyede 4 ile $ metre hirla es | grat olarak kaydedilmiştir tir, — —— Tineikâmen 1638 ARŞAMBA 1 İcindi: 14,47 — Akşamı Yatsı: 1837 — İmsik: miştir Saat 14 te barocetre 75911 mitimetr€