January 16, 1938 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 10

No, 15 ZAM Mektep Müdürü Beni Çekememeye Başladı üdür bey, üç sınıflık mual. lim mektebi mezunuydu. İlk Okul müfettişliğinde o bulunmuş. Ankarada orta okul yardımcı öğ- retmenlik kursuna devam ettikten sonra buraya müdür olmuş, Benim edebiyat ve felsefe doktoru oldu - Zumu nereden öğrenmişse öğren - miş. Ve öğrenince ruhen biraz bur kuldu. Bunu iyice hissettim, Hele bir aralık kıymetli, sevgili dostum olan bir mebustan bana firmalı zarfla bir mektup ta gelince, büs- bütün gıcıklandı. Bu zatin beni çe kemiyeceğini, bundan dolayı da ra. bat bırakmıyacağını iyice anladım. Ne yapalım? Hele bu seneyi atla- talım, Gelecek sene tahvilimize ça- Uşırız, dedim ve hoş geçinmenin bütlin mânasile hoş geçinmiye ça. ıştım, Nisana kadar. Nisan gel- di. Bende apansız bir asabi buhran başgösterdi. O hale geldim ki, ya- rım akıllıya döndüm, Hemen istifa eder, Istanbula gider, kapağı has. taneye atarım, Bu buhrandan 80n- ra felç aksesi muhakkaktır. Istifa ettim. Fakat dedim ya, ne yaptığımı, ne ettiğimi bilecek hal- de değildim. Bromürün tozunu 5 grama çıkardığım halde tesir gös termiyordu, Müdür bey, bu istifa. ya o kadar sevindi ki, istifaname- © mi göndermekte bir iki gün teenni göstermesi her âm're düşen bir va zife iken teennf şöyle dursun, tel- grafla bildirdi! Bu hal bana heri. Yâiçtan fazla tesir etti, Derhal bir mukabil telgraf çektim. Asabi bir buhranla istifa ettiğimi, iyileştiği- mi, istifamı geri aldığımı bildir dim, | | Müdür bey, bunu bildiği, gördü. ğü halde beni derse'deği, mek- Ve bun acyacr yaptı. © Benim Marif Vekâletine bülün talim hayatımda bir tek şükran borcum vardır: Bu istifayı kabul etmedi ve müdürün burnuna çarp- t. Tekrar derse başlâdım. Bu hi- dise, yüzlerdekinden ziyade ruhlar. daki maskeleri düşürmüş, hakkım- daki bütün niyetleri meydana çk karmıştı. Ne çıkar? Darılmak ba. na yakışmaz. Ben benim, oda ©. günlerde iki umumi müfet- rine bütün olanı biteni anlatım. Çabuk tahvilimi rica ettim. Hattâ o sırada açılan Çorum orta mekte. bi türkçesinin verilmesini — ne yazık — ellerini öperce bir tenez- Zülle yalvardım, Rahatımm hiç ol- madığını, bu aşkadaşın evimde iç. tiğim şaraba kadar arkama göz - cüler koymıya kalkıştığını, bu va- ziyette huzurun İmkânsızlığını, ak. 3, mantıki delilerle ispat ettim. — Sen üzülme! Elimizden gele- ni esirgemeyiz, Buyurdular ve binnetice hiçbir Şey yapmamakla veya yapamamak- la ellerinden bir gey gelmediğini gösterdiler, Dinle! Bunlarm hepsi neyse ne. Unutulur, gider, Fakat o senenin imtihanı!, Anlıyorsun değil mi? Dinle! Bütün musllimlik hayatımda en Acı günlerim o senenin imtihan gün leri oldu. Yüreğimi sızlatan gün - ler, O ne zalimane imtihandı ya- rabbi! Ona imtihan denileceğine i- yisi: — Çocuklar! Biz sizi topyekün döndüreceğiz! Bu bedevi topu gibi dönecek fırıldaktan yakasını kur. tarabilen olursa ne âlâ! Yoksu dö ner de, dönersiniz! » Denilmeliydi. Çocuk içeri giri - yor, üç sual çekiyor. Tkisini inti - hap, birisini reffize ediyor. Anlat. mıya başlıyor, Hocası ve mümey- yizler birer manken gibi duracak- lar. Sadece dinliyecekler. Ne ima, ne ikaz, ne teşci, ne şu ve nebu! B u İskilip çocukları, bu yurt yavruları, ayni zamanda çok mahcupturlar, Babanın adı ne? deseniz beline kadar kızarır, keke. liyerek cevap verir, Bu çocukları almız, böyle bir imtihana sokunuz! 'Takılıverdiği en ufak bir nokta. Hocasınm yüzüne melül melül ba- kıyor. Bir ipucu arıyor, Birisi bir kelime, hattâ bir tek harf söylese hemen bülbüle dönecek. Fakat ha imişler de karşı siperlere... Vazgeç Allah aşkma! İmtihanda cevap vermiyor, için- den (bu zulmü görmek için mi, ça laştım, okudum.) diyor. Bereket ver sin ki bu tersine marifetli modayı sonradan değiştirmişler, diye işit. um. Bu modayı çıkaranlara o zaman yeniçeri ağasının sarhoş bektaşiye beş yüz değnek vurdurduğunu an- latırdım. Ya sayı bilmiyorsun 8- Zam, demiş, ya bes yüz sopa ye. memişsin. Arkasmdan da söyler- dim: Zatı behiyyeleri tahsil haya. tınızı bu şekilde mi İtmam buyur- dunuz? Ittihaz buyurduğunuz kararm nef'ini, zararını bizzat nefel nefisi Alinizde mi tecrübe ettiniz? Işgal buyurduğunuz makam bu biçim im- tihanlarm mı neticesi ve mahsu. lidür? Bu sefer anladm değil mi? Din- le! Demiyeceğim, Bir sefer de an- layıverme, ne çıkar? (Arkası var) BAŞMAKALEDEN MABAAT F . aiz Haddindeki ühi j . Mühim İniş . (Başı 1 incide) Harbinin, Mütarekenin ve İstiklâl Harbin iktisadi yükünü taşıyan bir memleketin on beş senelik bir za- man İçinde azami faiz ve komisyon haddini yüzde sekiz buçuğa indire- cek bir bale gelebilmesi, iktısadi ha- yatımızın güzel bir inzibat altında inkişaf ettiğine ve dalma iyi ve doğ- ru mecralar takip ettiğine iftihar ve- rici bir alâmettir. Memleketin fktı- sadi nabzına bu ölçü ile bakınca de- rin bir memnuniyet duymamıya im- kân yoktur. almz şurasını unutamayız ki bankalardaki azami faizin ve komisyonun yüzde sekiz buçuk de- recesine inmesi, her ticari maliyet ve istihsal hesabına para bedelinin yüzde sekiz buçuk diye girmesi de- mek değildir. Bankalardan para te- darik edebilmenin sıkı şartları var- dır. Bunları yerine getiremiyen is- tihsal, nakliye ve ticaret işleri için icap eden kredilerin faizleri yine hudutsuz kalır. Halbuki bilhassa bu noktalara sit kredi masrafının ha- yat pahalılığı üzerine tesiri büyük- tür. Bu noktada mürabahacılığa karşı sıkı tedbirler kurmıya imkân yok- tur. Mürabahacılık, her kılığa gir- menin yolunu bulur. Yegâne müs- bet yol, bususf ve küçük kredilere ihtiyaç gösteren meslek ve sanatlara ayrı ayrı kredi müesseseleri ve koo- peratifler vasıtasiyle yardım etmek- tir ki memlekette bu yolda teşkilât ta ya başlamıştır veya hazırlanmak. tadır. Bu bakımdan henüz büyük nok- sanlar bulunmasına rağmen şu nok- tayı iddia etmek caizdir ki memleke- timizde banka faiz ve komisyonu için azami haddin yüzde sekiz buçu- ğa inebilmesini çok ferah verici ve nikbinlik uyandırıcı bir hâdise diye caizdir. Bunu diğer ha- yırlı inkişafların takip etmesini bek- lemek, çok yerinde bir ümittir. Ahmet Emin YALMAN Fransadaki Buhran (Başı 1 incide) Halk cephesinin milli komitesi de bugünkü toplantısından sonra bir teb liğ neşretmiş ve cephenin milli vazife sini bitirmediği için vazifesine devam etmesi gerekleştiğini bidirmiş, fakat Radikal Sosyalist deleğeleri para ser bestisi siyasetine bağlı kalmakta bu. lunduklarını bildirmişlerdir. Radikal sosyalistlerin toplantısında görüşmeler M. Bonnet'hin iştirakile toplanan Radika! Sosyalistler Bornnet'ye itimat larını ifade ettikten sonra, halk cep hesine sadakatlerini teyit ederek ayni Iş birliği ile ayn! siyaseti takip azmini yeniden tekrar etmişlerdir. Bonnet, bu toplantıda Blumla mülâ katmı bildirerek Sosyalistlerin müze heretini kazanabilmek için karşılaşsa. cağı engelleri anlatmış ve Biumun kendisine gönderdiği mektuptan bah - setmiştir. Bonnet, daha sonra programından bahsetmiş, programm umumi çizgile. bahsetmiş, © programın © umumi sizgilerile iş statükosu ve ni- amın Oödamesi obakımmdan ey velki hükümet programının ayni © lacağını tasrih etmiştir. Bonnet da. ha sonra para güçlüklerinin psikolo jik mahiyette olduğunu,yeni bir vergi nin tarhedilmiyeceğini söylemiş ve nihsyet partiden müzaheret İstemiş. tir. Daha sonra Şotan söz söyliyerek halk cephesini yıkmayı katiyyen dü. #ünmediğini anlatmış ve gazetelerin bu yoldaki mütalealarını tekzip etmiş tir, | M. Bonnet, kabinenin teşkilini de. İ ruhte ettiğini Cümhurrcisine bildir miştir, Bonnet'nin ademi muvaffakı. yeti takdirinde Albert Sarraut'nun âyni işi zerine alacağı anlaşılıyor. Gazetelerin neşriyatı Bütün gazeteler bu mevzu ile meş guldür.Martin, yeni hükümetin bir sol . inlilerin aarruzu . İnkişafta (Başı 1 incide) Nankin ve Hançov öslerini bombar- dıman etmiş ve Nankinin cenubu garbisinde bilhassa muvaffak olmuş tur. Japonların Kuangsi ülkesi mer- kezi olan Nanning'e karşı yaptıkla- rı dört hücum esnasında Çin tayya- releri 9 düşman tayyaresini düşür- müşlerdir. Çin hükümetinin kararı Tokyoda çıkan Asahi Şimbua gaze tesine göre, Çin hükümeti sarsılmaz bir azimle harbi uzun müddet idareye karar vermiştir, Japonyanın Hankov hükümetin karş (vaziyeti Ohak kında belli olacaktır. Diğer bir OJapon gazetesine göre ya kında Çin sefirine pasaportu veri lecek ve Japon sefiri Çinden geri çağı riacaktır, Hükümetin Çine karşı hat hareketini tasdik eden beyanname. yi bugün neşri muhtemeldir. | Dün saat 10da akiedlen kabine| toplantısı yarrda bırakılmış ve bu müddet zarfmda Hirota Alman sefiri Von Dirksen'i kabul etmiştir. Bundan sonra Konoye, imparatoru şiyaret et miştir. Konoye, döndükten sonra, Hirota tekrar Alman sefiri ile görüşmüştür. Celseye saat 16,20 de devam edil - miştir, Kabine hükümetin Çine kar. şi beyannamesini tasvip etmiştir. Zaptedilen Sovyet tayyaresi Moskova, 15 (A.A.) — Tas ajansı nın Sibiryada Kabarovsk'tan (aldığı bir habere göre, geçen İlkkânunda Mançukoya inmiye mecbur kalan ve Japon makamatı tarafmdan tevkif e. dilen Sovyet posta tayyaresi hâlâ ia- 'de edilmemiştir. Gerek tayyare gerek pilot ve yardımcısı Sovyet başkonsolo sunun mükerrer protesto ve teşebbüs Tuyorlar. Sovyet hükümeti, tayyare ile tay . cenah karteli olacağını tahmin edi- yor. Sosyalistler hükümete girmiye- cekler fakat, ona müzaheret edecek lerdir. Echo de Paris, Bonnet'nin işi üzerine almasını çok hayırir buluyor. Jour, halk cephesinin yıkilmış oldu- ğunu anlatıyor ve Bonnet'nin komü- nistlerden temizlenmiş bir yol (ze - rindla alınsa mir. Firma nltö'ye göre, memleket halk cephe - $ini istiyor, Sosyal partinin beyannamesi Paris, 15 (A.A.) De la Rocgue ta- rafından tesis edilen Fransız sosyal partisi, neşrettiği bir beyanname ile yeniden intihabat yapılmasını iste - mekte “dahili harp havası” ni pro - testo etmekte ve komünistlere hücum ederek Fransız hudutlarının emniye- te almmasını, müstemlekelerde tah- rikâın durdurulmasını ve içtimai 8 lahat yapılmasını talep etmektedir. B. Bonnet'nin temasları Paris, 15 (AA.) — B. Georges Bonnet, Maliye Nezaretinden Harici ye Nezaretine giderek B, Delbos ile görüşmüş ve müteakiben saat 1945 te mebusan meclisine gelerek nazırlar odasında, biribiri ardma, âyan aza - sından Maulion ve Berthod'u ve mebu san meclisinden Renaitour, Frossard ve Cratel'i kabul eylemiştir. Saat 20,40 ta da Sosyalist partisi parlâmen to grupu şefi Serol ile görüşmüştür. Paris, 15 (A.A.) —B. Bonnet, saat 21,50 de gazetecilere beyanatta bulu narak hükümete iştirak için yaptığı teklife Sosyalistlerin verdiği cevabı yar sabah Radika) sosyalist grupu yarecinin ve postanm İadesi için şid. detli bir teşebbüste bulunacaktır. Hususi mesaj Tokyo, 15 (A.A.) — Röyter ajan sınm muhabiri bildiriyor: “Japon muharriri Makoto Vatanabi bugün Ingiliz sefirini ziyaret etmiş ve masa “Hususi mesajım budur.” demiş - ve bu mesajm Mister Eden'e bildiril mesini istemiştir. Mumaileyh bırak- tığı bir mektupta Mister Eden'den İngiliz — Japon münasebetlerinin derhal ıslahını istemektedir, Domei ajansı, Vatamabi'in, İngiliz — Japon münazebetlerinin ıslahı le Madde 28 — Ithalât eşyasının gümrük makbarlarına dercedilecek mal kıymeti ve masrafı haricinde kalan teahbur faizleri ile alâmeti farikanm hariçte tesçili mas- rafı ve lisans ücreti veya ihtira hakkınm İstimali gibi ahvalde harice tediyesi icap *den dövizler alâkadarlar © tarafmdan ib- raz cdilecek iicmce salih vezalk maka bilinde kambiyo murakabe mercilerinin vizesile temin olunur, re mensubiyet dolaymilâ tahakkuk eden aidattan mütevellit döviz talepleri mer- kezce tetkik ve intaç edilir, Madde 27 — İhracai ithalit eşyası bedellerinin me edip de Türkiyeden memleketlerine ya pılan İthalâtm dövizlerini vermiyen memle ketler ile ülkesi dahilinde Türkiyeden gire cek malların ithalini men etmiş olan mem Türk Parasını Koruma Kararnamesi İ rak ihrmcma müsrade edilir: İ iştigal eden şirketlere dahi şamildir: leketlerden Türkiyeye gelen eşya için dö- viz verilmez: rasile tutarını Merkez Bankasma tevdi edil miş olduğuna dair vesaik ibrar etmiycale rin malları gümrüklere memleket dahiline ithal olunamaz, Bu seretle Cümhuriyet Merkez Bankası na yatırılmış olan paralar ancak © memle ketlere ithal edilmek üzere Türk malı mü bayaası hususunda kullarnslabilir; B) Ülkesi dahiline giren mallar için 5 de muayyen bir nisbette döviz veren mem Ta mma ebelik A fıkrası maci e muamele ölunu C) Haklarında A ve B fıkraları ahkâm tatbik edilecek memleketler isimleri Mafiye ve İktisat Vektletleri tarafmdan müştere ken tesbit ve kambiyo murakabe mercile rince bankalara tebliğ olunur; D) Navlun, sigorta ücreti, komisyon ve saire gibi herhangi bir hizmet mukabilinde hinde sefirin gayretini takidr ettiği- ne bir işaret olmak üzere “Cragte'ye | eski bir kılıç hediye ettiğini bildir - mektedir. Ajans bununla (o beraber Vata - mabl'in muayene edilmek Üzere po - is komiserliğine sevkedildiğini ilâve etmektedir. POLİSTE : Dilenciliğe Teşvik Eden Biri Tutuldu Zabıta, son günlerde yine çoğalan dilencilerle srkı bir mücadeleye giriş miştir, Dâ bildirmek niyetinde olduğunu söy lemiştir. —— e — 'Tünelhani Meselesi Tünelin Galata tarafına yaptır; - ması kararlaştırılan o bina meselesi hukkındaki ihtilâf vali Ankarada iken halledilecek ve şirketin bu bina- Yı yapmaya başlaması bu ey başın - dan önce kendisine bildirilecektir. Askerlik işleri | Tütün İkramiyeleri Kadıköy As, $, mukayyet ve derece üze rinden harp malâlü subay ve erat İle & elyevm Kadıköy emvalinden maaş almakta olan ve on seneliklerini alarak hazine ile #lâkaları kesilmiş balaman şehit ve eytam Ikramiyelerinin tesbi bine başlanmıştır. Makil subay ve eratın maaşı resmi senet ve raporlarile şehit ey- | tamından o maaş almakta olanların resmi maaş senedi ve hüviyet cüzdanlarının ve on sereliklerini almış olanlarm da yedin deki vesaik ve hüviyet cüzdanlariyle birlik te yoklamalarını yaptırmak üzere şubeye müracaatları, Altındiş Saminin Oyunu Halıcıoğlu sahillerinde bulunan €8 rarengiz cesedin kime sit olduğu he nüz anlaşılamamıştır. Cesedin morg da teşlirine devam edilmektedir. Bu cesedin sabıkalı Altındiş Sami ye ait olduğuna dair yapılan ihbarm bizzat Sami tarafından tertip edilmiş uydurma dolaptan başka bir şey ol mâdığı tahmin edilmektedir. Sami, kendisini bu suretle ölmüş göstere- rek, zabıtanın takibinden kurtulmak istemiştir. Otobüs - Otomobil - Tramvay Şoför Recebin klaresindeki oto- mobil Samatyadan geçerken Eli is minde bir kadına çarpınış ve yarala mıştır. Kurtuluş - Bayezit hattında işli yen 34/06 numaralı otobüs te, ayni | hatta işliyen 129 numaralı tramvay la Karaköyde çarpışmış, otobüsün camları kırılmıştır Deniz Levazım Satınalma Komisyonu İlânları Ii — Kapalı zarfla yapılan münakasasında istekli çıkmıyan (28000 metre amerikan bezi, ZI ikincikânun 938 tarihine rasltıyan cuma güsi saat 15 te pazarlıkla alınmak üzere, konulmuştur. 2 — İşbu Amerikan bezinin beher metresine tahmin edilen bedeli (2 kuruş (80) santim ve muvakkat teminatı (535) lira (50) kuruştur. Şartoi mesi komsiyondan her gün parasız olarak alınabilir. 3 — İsteklilerin 2490 sayılı kanunda yazılı vesikalarla birlikte ve be) gün ve saatte Kasımpaşada bulunan komisyona müracaatları. (289) Geely aya mamaya Meni iyinin anlam TOPLANTILAR e DAVETLER e BUGUN: * Şehitlikleri İmar Cemiyeti kongresi, sa at 16 da Eminönü Halkevinde tooplana- caktır, merasimle kutlanacaktır, * Yüksek Deniz Ticaret mektebi mezun ları, öğleden sonra Halkevinde toplanacak lar, bir birlik kormak için aralarında görü secekterdir. HAFTA IÇINDE: * Yar akşam saat 21 de Malatyalı bes tekir tanburi Fahri tarafından Şehremini Halkevinde bir konser verilecektir. * Mil Sanayi Birfiği Urumi Heyeti, senelik toplantısı bu aym 31 inde sast 15 te birlik merkezinde yapacaktır, Yeniden Mübaşir Alınıyor İstanbul Cümhuriyet Müddeinmemiliğin den: , İstanbal Adliyesinde açık balenan mübe şirliklere memurin kanununun (4) üncü waddesinde yazılı memriyete tayin şartla en: haiz İstekliler arasında müsabaka ile münasipleri seçilerek alinacığından istekli lerin en az orta mektep mezura oldukla rına dair tasdikname ve gahadetneteleriyle bu maddede yazıh belgelerini bir dilekçe ye rapten imtihan günü olan 20—1—938 perşembe gününden bir gün evveline kadar Adliye Encümenine müracaat etmeleri ve imtihan günü saat 10 da hazır bulunmaları verilen ücretleri serbest dövizle vermi memleketlerin ba kabil alacaklarına & bloke bir besaba kaydettirilir. Madde 30— A) İşletmekte pl ta branşları üzerinden (hayat kasmr teâsürörlerine tediyeye mecbur olduk rilirr Bakiyesi memleket dahilinde plâse eğ ve işbu plisman gelirlerinin de döviz cak ihracına müsaade olumur, B) İşletmekte oldukları sigorta ları üzerinden (hayat kısmı hariç) rı yonerlerine tediyeye mecbur oldukları tisafi primin 95 3,5 unun döviz ol öyesinden sönra kalin bakiyeden memieketlerden aldıkları sizorta tmdan mütevellit serbest dövizlerin mezuniyet verilir: Bakiyesi memleket dahilinde plâse edi Ve işbu plâsman gelirlerinin de döviz €) Hayat sigorta muamelârile sirorta şirketlerin reasürörlerine gö dövizle) Ancak bu miktar kanına mahsusla kül eylemiş Mili Rensürana Türk A; Şirketi hissesi çıktıktan sonra her muse) için kalan miktarın 2000 (iki bin) "Türk rasını tecavüz eden mebligı mücmmene sigorta primlerine inhisar eder: Ayni küm ve miktar sef ressürans msm Ancak bu hüküm MUM Ressürams Şi nin tesisinden evvelki imüameleler 4000 liranm fazlası için tatbik olanar? D) Türkiye hudutları dahilinde sigorta şirketlerinde sigortalı olup ta kiye kağatları dahil veya haricinde basa uğryan mallara ait dövizler müteneffii içte bulunduğu takdirde serbest döviğ ödenir, Bu gibi teğiyat, kfiring hesaplarile deri yapılması mümkün olan ahvalde klirine Hu ile icra olunur: Şukadar ki küiring ziyetleri dolayısile işbu tediyatn derhal pdması mümkün olmadığı tekdirde bili ahhar serbest döviz mezuniyeti verilir E) 1 — Türkiyede çalışan reasürans sigorta şirketterinin Türkiye haric şirketlerden rensüirans ve retrosasyon rikile almış oldukları işlerin peşinen edilen hasarlarına ait tazminat miktari nm, 7 — Türkiycöc çalışan reasürans ve gorta şirketireine iş veren Türkiye deki şirketlerin, üç aylık hesap devri neticesinde slacakları tahakkuk ettiği Grde işbu alacaklarının, 3 — Resstirans ve retrosesyon ml namelerine tevfikap beşeri m sar Tar üre den Türkiye haricindeki iş veren girketle isabet eden temettülerin, Serbest dövizle tediyesine kambiyo # rakıbe mercilerince müsande olunur: F) 1 — Mevruları itibarile umumi sig ta şartları dahiline girmiyen ve mahi leri itibarile hususiyet arzeden rizikolar) (Arkası var) — tekrar münakasaya