22 Nisan 1938 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 3

Yemenin İstiklâli Yazan: Ömer Rıza DOĞRUL Jrsitere ile İtalya (arasında imzalanan anlaşmanın zeyl- lerinden biri “Orta Şarktaki bazı sa- halara,, dairdir. İngiltere ile İtalya, Orta Şarktaki bu sahalar yüzünden ihtilâfa düşmemek için bu zeyli im- #alamışlardır. Zeylin birinci maddesine göre, “iki taraf ta Suudi Arabistan yahut Ye- menin istiklâli ve bütünlüğünü ihlâl *decek herhangi harekette bulun- maktan, yahut bir anlaşma imzala maktan çekineceklerdir., Ve İkinci maddeye göre “İki taraf ta bu iki A- Tap memleketinin herhangi kısmın- da, yahut daha sonra alacakları yer- erde siyasi mahiyette herhangi im- tiyazlı mevki edinmeye çalışmıya. *aklardır.,, İngitere ile İtalyanın biribirlerine karşı bu şekilde taahhütte bulunma: ları, acaba Suudi Arabistanla o Ye- menin istiklâlini bu iki devletin ta- Arruzundan korumuş mudur? Bum- dan böyle bu iki Arap memleketi, te- €avüz endişesinden tamamile özade kalarak, huzur ve istirahat içinde kendi işlerile meşgul olabilirler mi? Bu suallere cevap verebilmek iç İngiltere ile İtalyanm ne muka linde bu iki Arap devletinin istiklâ- ini korumaya kurar verdiklerini an- lamak gerektir. Ayni zeylin üçüncü maddesinde ngitere ile İtalya, başka herhangi devletin de Yemenle Suudi Arabista- »ın bugünkü topraklarında, yahut bundan sonra elde edecekleri top- ti haiz müm- ihraz etmemesinin müşterek menfaatleri iktizası olarak tespit ediyor, bilhassa | Kızıldenizde bu iki Arap devletine ait adalara iki taraftan biri, yahut üçüncü bir dey- İst tarafından dokunulmaması lâzım geldiğini anlatıyor. Bundan başka ü- Süncü bir devletin Kizıldenizde Su- wdi Arabistan ve Yemen sahillerinde veya bu adalarda hâkimiyet ihraz et- mesine, yahut mümtaz bir vaziyet mmm İemiye veriliyor. ulaşmanın resmi metninden A naklettiğimiz bütün bu esas. * ve hükümler, İngiltere ile İtal. Yanın Suudi o Arabistanla Yemenin Btiklâl ve bütünlüklerini taahhüt Altına aldıklarını göstermektedir. Yabancı bir veya birtakım devletle. Tin, kendilerine karşı | istiklâllerini Müidafandan âciz olan başka devlet- lerin istiklâlini ve hâkimiyetini bu ekilde tanımaları, her şeyden evvel, bu devletlerin menfaat müsademe- lerinden çekinmek için böyle bir tes iye sureti huldaklarını anlatır. Yek- 12, mevzuubahis o memleketlerin is- fiklâl ve hâkimiyetini korumanın.) Yitsız ve şartsız bir siyaset teme- olduğunu göstermez, Hakikat te bu merkezdedir. İngil- ere, İtalyanın Yemen taraflarına çramasından ve Yemeni himayesi tana aldıktan sonra İngiltereye ait Adenle civarındaki | toprakları ia 'p i it ederek Kızıldenizin methaline im olmasından endişe ediyordu. Kizıldenizin cenubi o methali olan | az, İngiltere için Süveyş kanalı €sinde © ehemmiyeti | haizdir. ka giden ve şarktan gelen gemi- X Süveyş kanalından geçtiği gibi bülbendep boğazından | geçmek buriyetindedir. üy “2iyet bu merkezde olduğu ve tey a ta Kizildenizde biribirile m ii biteceği ai e elame ve Par ri için yukarıdanberi anlat- Suypz şekilde itilâ etmiş, ikisi de ük Arabistanla Yemenin istik-| iki İ ve bütünlüğünü tanımaya, bu Arap memleketine ait © Sevleyi lara dokunmamaya, Arap iü lerine nit olmıyan ada Moy rinde hâkimiyetlerini tesis et- Yücuge yahut bu adalarda tahkimat di, “ Betirmemiye karar vermişler- e Sarı iki tarafın arası yeniden) ürün Yahut birtakım hâdiseler »e say, © anlaşmanın suya düşmesi- NÜ Arap olcak olursa, Yemenle Su- 1 Güreş stanın da istiklâli tehlike- fun yeke belki de bu iki memleket Negüs, Bu Londra, 21 (Hususi) — Habeşistan imparatoru Haile Selâsiye Milletler Cemiyeti umumi kâtibine müracaat ederek konseyin gelecek 9 mayıs top lantısına bir murahhas göndereceğini bildirmiştir. İngiltere Habeş mesele- sinin tasfiyesi için konseye müracaat ettiği için Milletler Cemiyetinde a- za olan, fakat konseye dahil bulu - nan bir devlet, kendini alâkadar 6- den bir meselenin konuşulduğu sıra- da konseye iştirak hakkını haizdir. Daily Telegraph gazetesine göre Mil- letler Cemiyeti umumi kâtibi yakın- da İngiltere ye Fransa hariciyelerile bu meseleyi görüşecektir. Konseyin gelecek toplantısında mevzuu bahsedeceği yeni bir mesele daha var. O da İsviçrenin tam bita- raflığı meselesidir. İsviçre federal konseyi bu mese- lenin konsey tarafından tetkikini is- temiştir. İsviçre hükümeti birkaç gü ne kadar Milletler Cemiyeti konseyi. ne bir muhtıra gönderecektir. Diplomasi mahafili Kont Clano - nun mayıs aylarının ilk günlerinde Londrayı ziyaret edeceğini ne tek - Zip, he de teyit etmemektedir. İngiltere hariciye nazırı Lord Ha-| İlifax, ayın 29 ve 30 unda Fransız na-| arlarile görüşülecek meselenin ruz- hazırlamaktadır. İki taraf namesi, arasında bilhassa müdafaa ve harici siyaset meselelerinin görüşüleceği ve iki tarafın kolay kolay mutabık ka- İlacağı anlaşılıyor. Fransız gazeteleri Fransız gazeteleri İtalya — Fran- sa müzakerelerile uzun uzadıya meş- gul olmaktadır. Gazetelerin çoğu ger ginliğin izalesinden memnuniyet gös teriyor. | a 5 DE Koma arasında söğüklük kalktı. Daha doğrusu" Ftarsa hâri- ciye nezareti ile İtalya hariciye ne- zareti arasındaki buzlar çözüldü. Zi- râ Fransız fnilleti ile İtalyan milleti! arssında hiçbir zaman hakiki bir düş manlığın vücut bulmadığına herkes kanidir. Ümanite diyor ki; Biz de İtalyanın sulh cephesine iş- tirek ettirilmesi için müzakerelerde bulunulmasına taraftarız. Fakat İtal Yayı bu sulh cephesine almak için yegüne çare, Italyayı harpçu Alman yaya bağlıyan rabıtaları kırmak, Mus soliniyi İspanya işinden vaz geçirmek ve nihayet İspanyaya elinden alınan hakları yeniden vermektir, Londra gazeteleri Londra gazeteleri de ayni mesele ile meşguldür. Mançester Guardiyan gazetesi Balear adalarının işgali me- selesine işaret ederek bu adaların bi- ri olan Mayorka'nın İtalya tarafın - dan kati surette işgal olunmadığını, fakat bu adaya yerleşen İtalyan za- bitlerile mütehassıslarının bu adadan İtalya hesabına stratejik istifade - ler temin ettiklerini, Fransanın bu adalar hakkında kati teminat istiye ceğini yazıyor. Daily Express ise “İngiliz — Ttal- yan anlaşmasının “muvaffakıyeti İs « panyadaki İtalyan kıtalarının geri çekilmesine bağlıdır., "diyor. İki yüzlü bir siyaset Varşova gazeteleri yeni bir dört - ler pröjesinin doğmasından endişe et mektedir. Hükümet gazetesi olan ——— allere cevap verebiliriz: Suudi Ara- bistanla Yemenin istiklâli İngiltere ile İtalya arasında yeni başlıyan dost- luğun devamına bağlıdır ve bu iki Arap devleti bu dostluğun geçireceği bütün inkişafları, istihaleleri, daima gözetlemek, bu dostluk sarsıldığı takdirde herhangi bir tecavüze uğra. | mamak veya müfuz mücadelesine sahne olmamak için, tedbir almak meeburiyetindedir. Eninde, sonunda bu iki Arap memleketinin mukad- 'deratını bu tedbirler korur ve istik- İâileri ancak kendi kuvvetlerine dâ- yandığı zaman emniyet kazanır, Son İngiliz — İtalyan anlaşması- | | | k Tesini tetkik etmektedir. Suudi Arabistan ai İk Fi A R İ c İ Milletler Cemiyeti Toplanıyor Toplantıda İ Delege Bulunduracak Polska Zebrojna İtalyan siyasetini müstehziyane bir tarzda tenkit edi- yor ve bu siyasetin iki yüzlü olduğu nu söylüyor, bu siyasetin umumi sulh gayelerinden bambaşka olan ga yelerini tenkit ediyor ve İtalyanın dörtler içinde hâkim bir rol oynamak istediğini anlattıktan sonra İtalyan siyasetinin dönekliklerini sayıyor ve diyor ki: “Bunlar, Streza itilâfları, Roma— Berlin mihveri, birinci ve ikinci İn- giliz — İtalyan itilâfları, — 1935 ta- rihli kati uyuşmadan sonra — suite- fehhümleri izale etmek için Fransa ile müzakerelere açılmasıdır. Nihayet için 70 milyon liret sarfetmektedir. talyan anlaşmasından o memnuniyet beyan ettikten sonra, “Tana gölü me selesi halledilmiş olduğundan İtalya Mısır arasındaki iktisadi ve ticari mü nasebetler tamamile vuzuh peyda et- miştir.,, —————— FRANSA: Birçok yabancılar Hudut Haricine Çıkarılıyor Paris, 21 (A.A) — Dahiliye nazı- ri, dün nazirlar meclisinde: memle- kette bulunmaları arzu edilmiyen echebilerin nezaret altında bulundu rulması ve memleket haricine çıka- rılması hususunda ittihaz edilmiş o- lan tedbirler hakkında izahat ver- Miügasi, Prefelerin milli müdafaanm me nafiini ve.âmme emniyetini muhafa- Za için tarassut ve nezaret tedbirle- rini takviye etmeleri lâzım gelmek ir, Geçen hafta 220 ecnebi memleket haricine çıkarılmıştır. Diğer taraftan nazır, memleket ha ricine çıkarılması icap eden ecnebi- lere hududa kadar memur tefrik et- mek suretile memleket haricine çı- armak sistemini takviye etmek ça Hatay Seçim Kanunu Meriyete Girdi Beyrut, 21 (A.A.) — Fransanın Su riye fevkalâde komiseri bugün Ha - tay intihabat kanununu meriyete ko- yan bir emirname neşretmiştir. Mez kür kanun 95 maddeliktir, Sovyet Elçisi İtimatnamesini Verdi Ankara, 21 (A.A, — Sovyetler Bir- iğinin yeni Ankara büyük elçisi Bay SEYAHATİNDEN RESİMLE koyduğu bir hakikat te adelesinin en mühim sa- “0, 1, li Yukarıda sorduğumuz su- biri olacaktır. nın orta; budur. TAN İtalya, ikinci İngiliz — İtalyan itilâ. || fının ferdasında Hitleri kabul etmek || Romada Mısır sefiri İngiliz — f-İ)j nın Afrikadaki müstemlekeleri ile İ Dr. RÜŞTÜ ARASIN MISIR HABERLER İSPANYA: —-— i Japonlar Taarruza Geçtiler | New-York. 21 (Musuar) Uzak Şarkta muharebe şiddetini muhafa- za etmektedir. Japonların Suçavı zapt İçin başladıkları yeni ve bü- yük tsarruzun ilk neticesi ak mühim bir şehir olan Lingyiyi za tetmişi Çinliler, şehrin zaptı. mı tekzip ediyorinrsn da Japon as- kerlerinin şehri | zaptettikleri daha başka membalar tarafından teyit ©- | unmaktadır. Fakat Iki taraf arasın- İ da daha mühim muharebeler vukuu | bekleniyor. En şiddetli muharebeler den birinin Çinli! 2ap > tolunan Tayi nda vukubu- lacağı tahmin edilmektedir. Japonya Başvekil Prens Kons- | ye bugünkü beyanatında Çin harbi. | nin çıkmaza saptığını İddin edenle» re cevap vermiş ve böyle bir hâdi- yı İ b h di bi senin mevzuu bahaolmadığını anlat- mıştır, Japonya Dahiliye Nazırı da bu beyanatı teyit ederek Japonyanın yorulmaz bir azimle uzun bir harbe hazır olduğunu söylemiştir. Prens Otto'nun Malları Niçin Musadere Edilmiş Berlin, 21 (A.A) —D.N.B. bik diriyor; Alman aleyhtarı mahfiller, Otto dö Habsburg aleyhine çıkarılan tevkif kararının Habsburgların ser- | vetine konmak için Almanya tarafın dan bir bahane olarak alındığını bil- İdirmektedir Bu meseleyi mevzuubahseden Ber liner Börsen Zeitung diyor ki: “Habsburgların malları esasen da ba birçok hafta evvel müsadere edil- mişti. Buna sebep, yine bizzat Otto dö Habsburg olmuştur. Otto'nun Pö- ti Pariziyene verdiği haince beyanat hatırlardadır. Bu vaziyette, Otto dö Habsburg vatana hiyanet projelerini meydana getirmesi için Avusturyada yani Büyük Almanyada mevcut mal larından İstifade etmesine bittabi meydan verilemez. 13 martta Avus- turyanın Almanya ile birleşmesi hak kındaki kanunun neşri üzerine Otto dö Habsburg Alman tebaası olmuştu ve bu sebeple Alman devletine (e ve Führere sedakate mecbur olmakta i- di. Halbuki Otto, Almanya ve Füh- rer aleyhine yabancıları imdadına çağırmış ve Habsburg ailesine, Al man tarihinde son iftirakçıyı çıkar- mak hacaletini vermiştir. Korrespondansın dediği gibi, bü- t pi di mutantan bir surette teyidi üzerine, Avusturya artık enternasyonal mü- nakaşalara mevzu teşkil edemez. Bu keyfiyeti Otto dö Habsburg'u himaye barbi, bilhassa Prenelerde, çok feci ve kanlı bir safhaya girmiş bulunu- miktarını tesbit mümkün değildir. Fransanın Ispanya hududundaki şe- tayyaresi, huduttaki Pulgerda üzerin bombardıman, dördü de avcı tayya- residir, mış olmalarına rağmen tayyareler, bilhassa Espasyona ve istasyona ci- var mahallelere 18 bomba atmışlar» dır. Bir takım binalar alevler içinde — İ| bir trene de isabet ettiği söyleniyor. re, Burg Madam'a gelmiş olanlar, bombardımanın pek çok telefata $e- bep olduğunu bildirmişlerdir. Kara- Fransaya geçmelerine mâni olmiya çalışmaktadır. lere göre, asi kuvvetleri, huduttaki Aran boğazını ve “Partiyyon,, geçidini işgale muvaffak olmuşlardır. niz sahilini, metre imtidadında ve Kastellon eya- | letinin üçte birini ele geçirmişlerdir. | Fakat Benikerlonun cenubunda Fran kist kıtaat, elmhuriyetçilerin anuda- ne mukavemetlerine ve bu mıntaka arazisinin miisaadesizliğine binaen | Şi leri 'Teruel, Möntalbon ve Albokaser stosnda-ihata etmek suretile cephe- de yeni bir çıkıntı ihdas etmiye ça“ lişmaktadırlar, de, cümhuriyet kuvvetlerinin giriş- ettiğini ve fakat bu taarruzların dur- durulmuş olduğunu bildiriyorlar. B. Lebrun, bugün ellmhuüriyetçi Ts- Paskun Martinez'i kabul etmiş #efir kendisine itimatnamesini | Prene Hududu Boyunda Kanlı ELEK Şüphesiz Memurlar « İnsandır (Yazan: B. FELEK Geçende gazetedeki iş arkada rımızdan birisi İstanbul tarafında tahsil şubesine para yatırmak i 3 miş. Vakit tatile yakınmış. Vezne Bir Harp Başladı! sarıyı almamış * Mümin 2 Londra, 21 (Hususi) — Ispanya | Arkadaş: or. Hâlen ölenlerin ve yaralanların irlerinden Perpinyan'dan verilen mberlere göre, öğleye doğru 8 asi len uçmuşlardır. Bunlardan dördü Hava müdafaa toplarının ateş aç ş 'anmaktadır. Ayrıca bir bombanın Yaralılardan tedavi edilmek Üze- inerler, sivil halkın hududu aşarak Asilerin tebliğine göre Asi kaynaklarından verilen haber- t “Kral geçidi,, ile t Diğer taraftan Frankistler, Akde- takriben yetmiş kilo- Tortozada vaziyet değişmemiştir. avaş yavaş ilerlemektedirler. Frankistler, cümhuriyetçi kuvvet- Ayni membalar Madrit cephesin- ikleri taarruz hareketlerinin devam Paris, 21 (A.A.) — Relsicümhur Marselino ve tak- anyanın yeni sefiri B. im eylemiştir. YUGOSLAVYA: Bulgaristanla Yeni Hudut Anlaşması tatil nevi gayriresmi tatil yapıldığını y mak — Tatile daha yirmi dakika « Almalısinız, demiş. Beriki almamış. İşe orada bı nan bir müfettiş karışmış, Vezne yine inat etmiş. Nihayet mak İstemiyen vezhedar yerine rayı bir başkası almış. işini y Ben bu hâdiseyi “ bazı dairelet atlerinden evvel başlıyan at ittihaz etmiştim, Dün bana imzasız bir mektup. g di. Mektup hâdisenin cereyan eti ube ile alâk; 1 bir adamdan dej Bilâkis benim şahsan sık sık işleri kovalarken göründüğüm bir ye alâkalı birisinden; Mektubun © imzasız oluşundan anlarsınız ki; içinde: “O yazıyı âmirlerimiz de te zip edebilirdi. Fakat belki görmemişlerdir. Ne ise şim, lik bu kadarla susmak icap e yor. Sizden gazetede yazm ise, bizde dosya üzerinde ol ki zararlı çıkan taraf kızmaş olmaz mi?,, arzında çocukça tehditler var, Ben mektubun o taraflarını aln yorum. Bu mektubun en mühim tar 1 şurasıdır; “Bir arkadaşınız tatil zam nına az kala şubeye bara göt düğü halde alınmamış. Alm ya! Siz bilmiyor musunuz ki | memur bir makbuz kesmek, y mak ve mükellefe tevdi etme le o memurun vazifesi bitm miştir. Bunü biraz tahlil edelir O memur makbuz kesece pullayacak mükellefe verece İşte bundan sonra o memuru asıl vazifesi başlamış demekti Çünkü: “O memur; e gün belki üç dö: yüz makbuz kesmiştir. İşte memur ona kalan 6 kısa dak kalardan istifade ederek o kada makbuzu vezne defterine kayd decek ve makbüzu yekün edere vezne defteri ile makbuzun ye künları tamamsa başmetmuru huzurunda para tadat edilecel ve para da tamamsa kasaya ko nularak iç anahtarı memurda diğeri de veznedarda kalacak. Soruyorum: Şu iş kaç saatte olur? Yoksa o memur başkı larının keyfi ve geç gelmesin. den dolayı bir saat sonra mi daireden çıkmalıdır? Bu İnsan değil midir?, İşte bütün mesele bu! Mektubu Belgrat, 21 (A.A.) — B, Stoyadi- noviç, dün Bulgaristanın Belgrad se- firi B. Popof'u kabul etmiştir. Bu mü tün Alman milleti tarafından yapı- | nssebetle hudut işaretlerinin muha. zan tatilden sonra elinde iş kalır di ye, tatilden evvel mükelleften para alınmamasını terviç ediyor ve baş kalarının keyfi için bir saat sonra mi çıkması lâzem geleceğini soruyor. lan plebisit neticesinde birleşmenin | faza, himaye, | Yugoslavya krallığı ile Bulgaristan krallığı arasındaki kat”! hududu gös- teren diğer alâmetlere müteallik o- lan ve 9 sonteşrin 1935 de Sofyada Hariciye Vekilimiz Doktor Tevfik Rüştü tamir ve rekzine ve da, uğurlama merasimini görüyoruz. © iları denilen, bilmelidirler ki, iş irelerdeki dahili mi ettiği müddetçe sonra Yapılırsa, mı bir adam parası letmeye vani mı Dikkat etmek gerektir ki; başka vergi mükellefidir. Be- m bu mektubu dercedişim, mien- dele etmekte olduğumuz zihniyetin tipik bir nimunesi olmasından dola- Terentlef buzün Cümhur Başkanı A-| eden ve binnetice Alman dahili işle-| imza edilmiş bulunan mukavelene. yadar, : tatürke itimatnamesini takdim etmiş|rine karışmak istiyenlere hatırlat-| menin tasdikine ait vesaik tenti edil)” Be mike ei yaktinde gelmiş mak lâzümdir. miştir. olan mükellefi tersyüzü çevirmek ve tekrar daha erken gelmesini istemek değildir, Her şeyden evvel memurlarımız. sahiplerinin. da- ameleler bitin- inin vücutlerini icap işle temas edip on- m sonraki dahili işler ç Kittikten eselâ para yatıran anı makbuzunu başmemura mühür - uameley; Arasın son Misir seyahati, bu kardeş imem mecbur butalkakız.—. boralamaya lekette Türkiye lehine büyük tezahürats Bu kadarı yetmiyor, vesile verdi, Bu resimlerde” Harlelye Ve- tk bir de yormuş gibi, ar. kilimiz şerefine Zafaran sarayında verilen * de makbuzların yekün edil. Ziyafeti ve Kahirelen ayrılırken yapılan İ MESİ, bu yekünun defter / Sn DN