1 Mayıs 1938 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 9
— 1-5. 158 ŞEYH ŞAMIL ME e Kİ an — Ne: 46 — za KLN su Aleyhdarlar, “Kahrolsun Müritler,, Diy Dört kişi, yerinden fırlamıştı. rın içinde bulunan Osman, e- İeğinin altına, bacaklarının arası- Va sakladığı tabancayı süratle çı- ış, Hamzat Beyin tam kalbi- tin üzerine boşaltmıştı. Dağıstanın ikinci imame — Al laaah.. Diye boğuk bir feryat ile yere Yuvarlanmıştı.. Facia, bununla kal Mamıştı. Osmanın yanında duran Hacı Murat ile iki arkadaşı da ayni su- Tette tabancalarını çıkararak yerde Yatan Hamzat Beyin üzerine ateşe ilardı. ami o'anda biribirine ka- rışmıştı, Hamzat Beyin mu- hafiz müritleri, Osmanın üzerine &- tilarak onu bir hamlede parçala - Muşlardı. Fakat Hacı Murat, büyük bir çe- Viklikle halk arasına karışmış. piya kadar fırlamış., sesinin bü- kuvveti ile: — Ey Honzahlılar! Masum han- izi öldüren. sizi, hakaret © istibdat altında ezen Hamzat öl- Diye, bağırmıya başlamıştı. Bu feryat, bir parola idi, Cami- hin civarında dolaşan, şurada, bu- Saklanan büyüklü, küçüklü 8tuplar, derhal silâhlarını çekerek k Ye hücum etmişler. müritler- kanlı bir mücadeleye girişmis- era, Hamzat Beyin aleyhtarlari: — Kahrolsun müritler, eve bağırıyorlar. — ellerindeki ilâE“ Ve kıliçlarla, müritlerin « Üzerine tanldırıyorlardı. Ayni za - yanda, direkleri siper almış olan liritlerin üzerine kurşun yağdırı- Yorlardı, Caminin içi, dumanla dolmuş - bu. Boğuk feryatlar, tüyleri ürper- Hiyordu. Yerdeki halılar ve duvar- » kan içinde kalmıştı, Camlar ve Yk m sarkan kandiller, kâmi- di Parçalanmıştı. Allahın mabe- ri bir maktel halini al - ti Beyin muhafızları müs- olmak üzere, diğer müritler çi birer kama ile müsellâh o- lir Samiye geldikleri için, kılıç- mu, © tabancalar karşısında fazla lip emet edememişlerdi. Mağ - Ye perişan bir halde yerlere se- ik, daş lardan ancak yirmi kişi ke- k Serdilerini pencerelerden a- lann, Kortulabilmişlerdi.. Silâh- İçin, koşa koşa hanın kaşına Kitmişlerdi. Diğer birta- kendiyzitler, oraya iltica ederek Miş, İNİ müdafaa etmek iste - ka kat âsiler; derhal sarayı ablu- Daş, , Her, burada da şiddetli bir “ları, Krismişlerdi. Asilerin eleba- Söğün mukavemetin uzun süre- ME ya yanca: Kal Akalımı, onları, diri diri ya- taş rmışt. Bu teklif, öle memnuniyetle kâr A Hi 5 ği #ilerine geçen yanabile- İf, uşlardı. Eski ve BL e taraftan ateş al- har zarfında bina- gn alevler sarmıştı. İçind, <9 birçokları, bu alev- Dade Cayır yanıp gitmiş- dirliyan, dayanamayıp Sarmış lar da, her tarafı sım Yerleri, lan Âsilerin kurşunla San verm; , kanlar için- ÜCÜN ci İMAM 24 İz N A JEE$, i | ği — Şamil, imam olmadan evvel şıyor. Artık, taşlara takılmıyor. Diye verdiği teminatın sadece bir gururdan ileri geldiğini çok i- yi takdir ediyordu. Nitekim, arası çok geçmeden, Hamzat Beye bir suikast hazırlan- dığını Hacı Yasul Muhammet is- minde birinden işitmişti Ve bu- nu işitir işitmez, yanında bulunan müritlerden Hüseyini derhal Hon- zaha göndererek Hamzat Beyi i- kaz edip neticeyi öğrenmek iste - mişti ve bünun için de Hüseyine: — Üç gün zarfında, gidip gele - ceksin. Diye, talimat vermişti. Fakat, Hüseyinin. Honzaha ha- reketinin ertesi geçe, Şamil, sabak namazına kalktığı esnada kapı ça Tınmış, Hüseyinin zevcesi gelmiş- “ Şamil, bu kadının böyle vakitsiz geldiğini görür görmez, mühim bir hâdisenin vuku bulduğunu his setmişti. Kadın, vaziyeti, kısaca Şamile i- zah etmişti: — Hüseyin geldi. Fakat, hem çok yorgun ve hem de pek müte- essir olduğu için buraya kadar ge- lemedi... Hamzat Beyi öldürmüş- ler. Dedi, Şamil o kadar müteessir olmuş- tu ki: — Kalü, inna billâh... Ayetini okumaktan © başka, Niç- bir şey söyliyememişti. aziyet, sın derece nazik ve tehlikeli idi. Teessürle bir dakika bile vakit geçirmiye müsait değildi. Onun için Şamil, orada, e- linin altında nekadar adam varsa, etrafa koşturarak Müritler tariki- me dahil olan kadıları, hocaları, kabilelerin bütün ileri gelenlerini Göhlokte köyünde umumi bir içtimaa davet etti. Kendisi de o- raya gitti. Haber gönderdiği adamların hep si oraya geldiler. Hararetli bir mü zakereye giriştiler ve bu müzake- renin daha ilk safhasında: — Uzun düşüncelere hacet yok. İmamet makamı, Şamilindir. Dediler. Şamil, umumi bir ittifakla veri- len bu kararı, derhal kabul etme - di. — Bana yükletmek istediğiniz bu yükün ağırlığını biliyorum ve bu ağırlığı taşıyabilmek için, ken- dimde kâfi derecede kuvvet göre- miyorum. Benden daha ehil ve müstahak birini intihap ediniz. Ben ona bütün varlığımla yardım ede- im, ” Dedi. Ve bütün o muhitte ilmi- le şöhret bulmuş olan Sacit ismin- de birini teklif etti, Sacit te o mecliste idi.. Derhal a- yağa kalkarak: — Ben, zayıf ruhlu bir adamım. İrsdeme hâkim değilim. Halbuki memleketin vaziyeti ve görülecek işler mühimdir. Bu vazife, cevval, daal ve son derece azimkâr bir za- ta verilmelidir. Dedi, Ve teklifi kabul etmedi. Bunun üzerine Şamil, Korüko- lu (Gazyolyu gösterdi. Oda ayni sözleri tekrar ettikten sonra: — Bu iş için, çok tecrübeli.. ce- sareti tahakkuk etmiş.. şimdiye ka- dar yaptığı işlerle halkın emniyet ve muhabbetini kazanmış birinin seçilmesi lâzımdır. Bu da, ancak Şamil olabilir. Cevabım verdi. Şamil, imameti, yine kabul et - mek istemedi ve yine başkalarını göstermek istedi. O zaman Gazyo, ayağa kalktı: — Hepimiz biliyoruz ki, çarın orduları bizi her taraftan çevir. miye hazırlanıyor. Eğer başımıza kuvvetli bir şahsiyet geçmezse, he- pimiz mahvolacağız. Sözü bu ka- dar uzatmakta ne mâna var. Lâ- kırdı çoğaldıkça herkes sinirleni - yor, ve kalkıp gitmek istiyor. E- ğer burada bulunanlar dâğılırlar- sa, bir daha toplanmazlar. O za- man, tamamile başsız kalırız ve düşman hücumları karşısında, ne yapacağımızı şaşırırız... Böyle bir hale meydan vermek te bir nevi düşmanlıktır. Dedikten sonra Şamile dönerek: — Şamil!, Yoksa, sen de mi bi- ze düşmansın? , Diye. bağırdı. (Devam: var) LOKM e Bağırdılar AN EY bj İHRACAT: Hariçten Bazı Firmalar Tuz İstiyorlar Dış memlektlerin bazı firmaları yurdumuzdan tuz satın almak iste - diklerini ve nümune ile birlikte teklif ler yapılmasını Türkofise bildir. mişlerdir. Pirede bir firma üç bin varil kesilmiş beyaz peynir satın al- mak istediğini bildirmiştir. Almanyaya Sevkedilecek Türk Süngerlerinin Nakil Masrafları 'Türk — Rumen transit anlaşması hükümlerine göre bir partide asga- ri beş tonluk Türk süngerleri Berli- ne beher yüz kilosu 10,95 Türk lira- sı mukabilinde naklolunmaktadır. Bu nakliye ücretinin 750 kuruşu Ru- manya deniz yollarına, 153 kuruşu Rumanya ve Çek demiryollarına, 192 kuruşu Alman demiryollarına 50 kuruşu Köstenesdeki masraflara, 10 kuruşu da müteferrik masraflara a- ittir. İstanbul ve Londra Üzerin- den İhraç Olunacak Halılar Iran Iktısat Vekâletinin bir tami- mine göre İstanbul veya Londra üze rinden ihraç olunan İran halıları an cak Iranın takas anlaşmaları yaptı- ğı memleketlere satılabilecektir. (Al- manya veya İsviçreye). Gümrük Tarifesinde Değişiklik Italyan gümrük tarifesinin umumi kısmında birtakım değişilikler ya - pılmıştır. Meselâ buğday ve misirin 100 kilosu şimdiye kadar 18 liret i- ken 45 lirete çıkmıştır. Malüm oldu- ğu üzere memleketimiz İtalyan ah- di tarifesinden istifade etmektedir. e mw Iran sanayi nezareti bir ipek istih- sal inhisarı tesis etmek arzusunda- |dir. inhisar. tohum istihsal ve ticare | la “ ti ile koza alım ve satımına şamil - dir. ET SUYUNA ÇORBA Yemek pişiren her kişi et su - yu çıkarmasını da bildiğini sana- rak, göz kararlamasile eti suya kor ve kaynatır. Onun için hasta- ların çoğu et suyunu yemezler ve aç kalırlar... Hastaya içirilecek et suyu sağlam adamların önüne ke- nulacak çorbanın et suyu gibi ye- lişi güzel miktarda etle, kemikle ve sebzelerle çıkarılmaz. Onun her şeyini hesapla yapmak lâzımdır. Hastaya içirilecek et suyunun en lezzetlisi şöyle çıkarılır: Yarım kilo et fsığır, dana, yahut koyun) tavla zarları gibi küçük ve birer santimetrelik parçalı doğranır. Bunlar birer birer ağzı genişçe bir şişenin içine atılır. Kapafı maki- neli ve lâstikli şişe, en iyisidir. Bu- lamazsanız, herhangi bir şişenin ağzını gayet sıkı surette kapamak ta olur, Şişenin icine su ve tuz koy miya lüzum yoktur. Et parcaları- nın hepsi siseye girdikten sonra şi- şenin etrafına birkac kat bez'sarı- Tır ve İyice bağlanarak bir tencere- de soğuk suyun içine sise batırılır. Tencerenin suyu hafif ateşin fze- rinde kırkbeş dakika kaynar. Ten cerenin osuyu soğuduktan son» ra, şişe daima suyun içinde kal - mak şartile, şişenin içinde biriken et suyu İnce hir tülbentten sürü. lür, Bu esnada şişenin kırılmama- sı için suyun icinde sıkı tutmayı, bir de tenceredeki su kaynarken, eksildikçe üzerine sıcak su katma- yı unutmamalıdır... Bu suretle 159 santimetre mikâp kadar, fakat pek lezzetli bir et suyu çıkarırsınız. Bunu yapamazsanız, eti tencere de su içinde de kaynatabilitsiniz. Ancak bir litre suya yarım kilo et ve Üç gram tez nisbetini unut- mamalısınız. Tavuk suyu olursa 6 gram tuz ister, İyisi sığır, dana, ko yun ve tavuk etlerinin her birin- den 125 gram slarak hepsini ince kıydıktan sonra bir çeyrek saat 0- ğuk suda hıraktıktan sonra kapalı tencerede iki saat kaynatmaktır. Bu dört türlü etten çıkan suya da sonunda üç gram tuz yetişir. Fakat tencerede su eksilmiş olacağından et suyunu süzdükten sonra üzerine yine kaynar su koyarak bir litreye tamamlamak lâzımdır. Et suyu kay narken köpüklerini daima almayı da tabii unutmazsınız. Et suyu hasta için kuvvetli bir gıda olamaz ama, iştah verir, has- tanın sonradan yiyeceği yemekleri daha seve seve yedirir ve kolay hazmettirir. Başka hiçbir yemek yemesine izin verilmezse bile has- tanın yüreğini ve sinirlerini kuv - vetlendirir. İçerisine sehriye, tm. sebze ez - meleri ve en ziyade pirinç konul- duğu vakit epeyce kuvvetli bir gı- da da olur. İştahsız hastalara tür- Tü türlü yemek yedirebilmek icim iyi hir vasıtadır. Çiy eti yiyemiyen hastalar da onu et suyu içerisinde daha kolay kabul ederler, Bizim eskidenberi en mihim perhiz gıdamız olan et suyuna pi- rinç çorbasını da hesaplı pişirmek isterseniz şöyle yaparsınız: Bir litre et suyunu çıkardıktan, yahut önceden cıkarılmış olup ta soğumussa, tekrar kaynattıktan sonra İçine yirmi gram pirinç kor- sunuz ve yirmi dakika pirinçle bir- likte kaynattıktan sonra atesten çe- kersiniz. O vakit içerisine iki yu- murta sarısı akıtmak, gıdanın kuv vetini artırır. Yumurta ile tekr kaynatmıya lüzum yoktur. Üz ne bir limonun suyunu da (yani hir litreye hir Timon) sıkınca lezzeti i- ki kat olur. Limonun vereceği vi- taminler de baska. Midesi bozuk hastaların he- men hepsi et suyuna tahammül e- der. Hele mideleri zayıf, kansız, gi- dalarında maden almaları lâzım 0- lanlar en zivade istifade ederler, yürek hastaları, az miktarda, et suyuna tahammül ederler, Şeker hastalarına, pirinesiz et suvunun zararı olmaz. Yalnız. höbreklerin- den hasta olanlar, kanlarına faz - laca üre karışmış bulunanir, da. marlarmda tansiyonu artmış bu - Tunanlar, hir de karaciğerleri yor- gun olanlara et suyu içirilmez. GÜNLÜK PIYASA Dün muhtelif piyasalarda önemli $ İş olmamıştır. Ziraat Bankası bağ - ; daylarından 90 bin iilaluk yumuşak kilosu 5,28 kuruştan ve türcar mal larından 35 ton ekstra ekstra Polat buğdayı 6,225 - 64 kuruştan sâ- talmaştır. Samsun malı arpalardan yüz bin kiloluk bir parti 4,075 ku- ruştan, Adapazar masırlarından 15 bin kilo beyaz 447,5 ve otuz bin ki. lo sarı mısır 5,10 kuruştan satılmış- ; tir, ; İ sesaaseasasaseeeemeaaeeee Klüring Hesaplarının Son Vaziyeti Ankara, 30 (A A) — İktisat Vekâ- letinden alınan malümata göre 22— 4 — 1988 tarihinde kliring hesapları durumu şöyledir: DIŞ TİCARET Kliring hesapları bakiyeleri ve kredili ithalâta ait taahhütler: Türkiye Cümhuriyet Merkez Ban-| kasından alınan hesap hülâsalarına | göre 22—4—1938 tarihindeki kii.) ring hesapları bakiyeleri ve kredili! ithalât için Cümhuriyet Merkez Ban kasına verilmiş taahhütler yekün ları; CETVEL — 1 Türkiye Cümhuriyet Merkez Ban- kasındaki kliring hesapları borçlu bakiyeleri: Memleket Miktar T. L. Avusturya 1.504.200 Çekoslovakya 3.738.900 Finlândiya 677.900 Fransa 3.479.700 Holanda 1.069.300 İngiltere 9.111.200 İspanya 443.900 2.015.000 Letonya N 69.200 Macaristan 1.059.800 Norveç 882.300 Romanya 1.711.500 Rusya 1.001.800 Yugoslavya 362.600 Yunanistan 181.800 CETVEL —2 Kredili ithalât için Cümhuriyet Morkez Bankasına verilmiş olan ta- ahhütler yekünları: Memleket Yekün Almanya 22.178.534,02 Avusturya 225.084,18 Belçika 20 860,09 Estonya 21.053,00 PFinlândiya 9.309,00 Fransa 261.283,36 Holanda 143.141,00 İngiltere 105.613,9. İspanya 21.180,00 İsveç i 1.015:218,27 İsviçre 286.014,44 İtalya 455.940,71 Macaristan 536.593,84 Norveç 50.175,00 Lehistan 9.933,00 Yugoslavya 21.069,00 Yunanistan 30.804,00 Rusya 30.596,00 Yukardaki iki numaralı cetvelde yazılı kredili ithalâtın vadelerine yöre vaziyetleri: 6 aya kadar vadeli Memleket © Resmi Hususi daireler şahıslar LİN LA Almanya 1.30645İ,19 4.704.658,00 Diğer M. 370.105,20 1.500.233,73 Daha uzun veya başka vadeli Memleket Resmi Hususi daireler © şahıslar ŞA T. L Almanya 12.249.752.00 3.917.672,74 Diğer M. 289705148 O 964.467,76 CETVEL —3 Muhtelif o memleketlerin Merkez Bankalarında tutulan kliring hesap- larındaki alacaklarımız: Memleket Miktar T. L. Almanya -a ve b hesapları- 9.103.900 Belçika X > 5.600 İDIŞ TİCARETİMİZ : Mart Içindeki Ithalât Ve Ihracatımız Istatistik Umum müdürlüğü 1938 senesi mart ayına ait harici ticaret istatistiklerini tamamlamıştır. Alı - nan neticelerden geçen senenin öyni syına nazaran ithalâtta 3 milyon Ji- ra artış ihracatta ise 100 bin lira nok sanlık vardır. İhracata nazaran itha- lât fazlası 2,5 milyon liradır. Tthalât ve ihracat yekünlarının 936—937 senelerile muksyesesi aşa- ıda bösterilmiştir. (Rakamlar üç sı- fır ilâvesile). 1938 1937 1936 Ihalât 12.362 9.440 6.515 Ihracat 9.505 9.604 7.361 Başlıca ithalât maddelerinin üç ay lık rakamları: (Rakamlar üç sıfır i- Wvesile). 1938 1937 Yün, kıl ve iplikleri 1.084 1.074 Pamuk ipliği 1731 527 Pamuk mensucat o 2269 3.239 Demir ve çelik 5.179 3.164 Makineler 4589 2707 Kara nakliye vasıtaları 194 © 924 Başlica ihracat maddelerinin üç ay lık rakamları: (Rakamlar üç sıfır i- lâvesile), 1938 1937 Tütün 9.411 7.802 Fındık 2.783 3.199 Kuru üzüm 2.089 1.403 Pamuk 3.178 2461 Çavdar vesaire 1297 1649 Buğday 1.238 4190 1.370 1395 Ham deriler 950 835 Harici Ticaretin başlıca memleket ler itibarile inkisamı şu veçhiledir; (Rakamlar üç sıfır ilâvesile), Tihalât 1938 1937 Almanya 5.032 3.910 Talya 164 o 833 Amerika 2175 1.348 İngiltere 1.460 o Rusya 574 536 Fransa 132. 120 Isveç 268 352 Çekoslovakya 515 157 Belçika 199 95 Ihracat 1938 1937 Almanya 2342 3.539 Kalya 2.923 561 Amerika 444 1853 ingiltere 202 292 Rusya 190 375 Fransa 620 262 3 A Çekoslovakya 383 803 Belçika 168 243 w o Xa w » 3 , . 3 s Acılış © Kapanış Para 25.726 23726 NewYork 1916 07916 İ minâno 15.025 150425 İ Brüksel 4.1012 47012 İ Atina 6.7400 88.1460 Cenevre 34380 34380 | Sotya 634920 634920 İ Amsterdam 14220 14230 İ Prag 22.730 227380 | Madrid 12.6084 İzons4 | Perin 10686 19646 Varşova 4.1950 41950 Budapeşte 3.0880 49650 Bükreş 106.0817 1080317 Belgrad 34.5238 245288 Yokohama 21210 27910 Stokhotm. AR 308 İ Kondra 60.— 60 İ Moskova 875 2415 PARALAR | Aly Sa? Prank i Dolar : İ Üret 3 | Belcika Pr. ği | i İsviçre A i Leva i Florin 3 İ Kron Çek â Mar Zor 5 Pengo iş
