29 Eylül 1935 Tarihli Türk Dili Gazetesi Sayfa 2
gereeescccrACALACCARRERALALLCCRRRCRALERERLCCLLECRR N Yabancı gazetelerde gördüklerimiz. TS000001000000000001 0005 ÖEETEE . GA GA E b U .. secsen Akdenizde Egemerilik italyanın bugün 72 denizaltı gemisi - 1000 den fazla - Uçağı, GÜ muhriki, 45 torpitosu vardır. Pester Sloydden: İtalyanın coğrafi durumu bakımından Akdenizde çok hakim bir mevki aldığından dölayı “Akdeniz — devleti, adını kazanması lâzım gel diğin de şüphe yoktur. Ad- riyatik denizile Adalar deni- zi, tamamile İtalyanın eğe menliği altındadır. Sicilya nin batı güney- — noktasile (Marsala) Tunusu körfezinin “doğu kuzay noktası (Kap Bon yahut Rasaddar ) ara- sında 75 deniz milli yahud 140 kilametrelik bir mesafe olduğuna göre İtalya deniz kuvvetleri vasıtsile Akdeni- zi ikiye bölmek kudretine maliktir. Hattâ ait o'an Pantelleria — adası hem denizaltı. gemileri ve uçaklar için iyi bir istinad noktasıdır. hem de Kap Borndan ancak 45 deniz milli uzaklığındadır. Şu he- Ide bu günün modern sa vaş vasıtalarile — yukarıda adı. geçen yolu kapamak ve Cebelüttarık — boğazile Malta adası arasındaki bütün bağları koparmak pek kola. laydır. İngiltere. Akdenizde üç önemli ve hakim mevkiye sahiptir. Cebe'üttarık, Malta Portsait yahut İskenderiye daha sonra temamile doğu- da, bulunan — Kıbris. adası ve nihayet Filistin de son zamanlarda vücuda — getiri- len — limanlarının en belli başlı o'an Haifa İngiltere yüzlerce yıllardanberi, ileri gören siyasasile bütün öne mli deniz tecimi — yollarını kendi eline ve kendi haki- miyeti altına almıya çalıs mıştır. İngilterenin — bütün limanlara ve hattâ diye biliriz ki bütün eski dünya- İtalyaya ya malik olmak — suretile dünya tecimi — üzerindeki hakim — durumunu — hattâ büyük savaş bile değiştime- miştir. Bu yüzden bütün Akde- niz memleketlerinin İngilte- yi bir mütecaviz zan ed erek. - onun tazyikinden kurtulmak istedik'eri kolay. ca anlaşılır.Çönkü Büyük Biritanya bu gün bile Ce belüttarık ve Portsaidi (Sü- veyş — kanahı) kapatarak, Atlas — veya Hind denizlerine çıkmaktan men edebilir. İngiltere bu esna da - Hindistan yolunu em- NİYEt altına alar ve ar tık tarihi bir mahiyet kes :::z:b" ananeye dayanma Yukarıda verilen izahat tan da anlaşıldığına öre harp patladığı takdirde İtal ya Akdenizin dağüsile ba tısını birbirinden ayrıbile. cektir, fakat buna mukabil İngiltere bütün Akdenizi is- tilâ etmek kabiliyetindedir. Her iki hükümet de bu ih- timali bir hakikate çevirmek için Tâzimgelen malktirler İtalyanın bugün takriben 72 denizaltı gemi si 1000 den fazla uçağı, bir çok küçük bolonları. 6U muhribi. 45 — torpitosu ve 45 motörlü vardır. Sade bu kuvvet'er yukarıda bah si geçen barikadı yapmağa âfidir. LO L DN SA vasıtalara | la harbedildiği takdirde uç akların en büyük kısmı or adaki cephelere tahsis edi lecektir. Bundan başka İtal- yanın biraz eski- dört drit- notu, bir uçak gemisi, 15 hafif ve 19ağır krovazö- rü vekâfi mıktarda refa kat eden de vardır İ.nılllınnin nsa ve İtalyaya nisbet edildiği zaman şu sonuç e'de edilir. 3: 3: 5. yeni Büyük Biritanyanın deniz kuvveti ayrı ayrı her - bir memlekete nisbetle bir. mis- li fazla vet.kriben ikisinin mecmuuna müsavidir. Bun. dan başka İagilterenin le hine —olarak Cebelüttarık ve Mealta, üssü bahrilerin ananavi denizciliklerini, mü: cadeleci ruhlarını ve a-tık tarihe karışmış sebatlarını zikretmek kabildir. Büyük Biritanya bundan — başka Akdenizdeki egemenliği ta- mamen — eline — almasına yarıyan ÂAvrupanın iki en büyük savaş gemisine ma liktir; bunlar da — “Nelson, ve “Rodney, dritnotları dir. Büyük Biritanya bun dan başka Akdenizdeki ege menliği tamamen eline al- masına — yarıyan, Avrupa nın iki en büyük savaş gemisine maliktir; bunlar da “Nelson, ve “Rodney, dritnot arıdır. Bu gemiler hiçbir. düşmandan korkmı- yacak kadar muazzam ol dukları gibi, aymı zaman da taşıdıkları isme de şeref vermektedir. Gemilde 406 santımetrelik 9 top. torpida müdafaası için 15,2 santime trelik 12 top ve uçak müda faası için de Ö,11 santimet relik birçök makinalı top lar vardır. Mevcut maki. nular 50,000 beygir kuv- vetindedir ve geminin saat te 23,5 deniz mili almasını temin eder. Gemi, alınan hususi tertibat sayesinde ge- rek uçak hücumlarına kar- levazım gemileri filosu — Fra gı — muvaffakiyetle — göğüs gerebilir. Hiç bir Akdeniz devleti, — bu muazzam savaş gemilerile boy ölçüle- cek bir gemi çıkaramaz. Demek ki her iki devlet de, bir yandan Akdenirzdeki münakaleyi durdurmak, di ğer yandan Akdenizle dışa rısı arasındaki irtibatı kes- mek için lâzımgelen vası talara malikdirler. Fakat İtalya, açık ve mü dafaasız diran limanların bombardıman edilmesinden korkduğu gihi Habeşistan da harbe giriştiği takdirde Sü- veyş kanalının kapatılmasın dari endişe etmektedir. Bu takdirde Afrikada çarpışan askerlerine takviye kuvvet leri göndermek için ancak hava yoluna baş vurabilir ki bunun da doğu Afrikadaki orduların ihtiyacını tamamen kapatmağa kâfi geleceği şü phelidir Esasen daha bugün bile Mısırın üzerinden uçmak yasak edilmiştir. Buna mukabil İngillere de Akdenizdeki hakim mev kiünin hayıp — olmasından çekiniyor. Malta,, kuvvetli uçak hücumları karşısında tararlara - uğrıyac ZĞ ğı gibi Cebe üttarıkın kaya lardan meydana getirilmiş istihkâmı, mütek âsıf bir ağır topcu —ateşine ancak çok güçlükle uzun müddet mu kavemet edebilir. İşte her iki dev'et de bü tün — kuvcetlerine rağmen bir iki zayıf noktalarile bir- birlerine karşı korku - dolu bir durum almış'ardır. Fakat eğer başka bir Akdeniz dev leti, İtalyaya iltihak ede eek olursa, Ozaman İtalya: nın çok daha hakim bir vaziyet alacağına da şüphe yoktuür. Hava kuvvetlerine gelince umumiyetle bunlardan be | klenen muvaffakiyetin pek fazla mübalâğalı — olduğu muhakkaktır. Zehirli gazlar yasaktır. Fakat bu yasağın herkes tarafından — tutu'up tutulmıyacağı da belli değil dir. — Eve'ce Avusturya - Macaristana ait o'an Pola limanı, — büyük esnasında ekseriyetle ağır — kalibrede —( Kg. ) 2000 bomba ile bombardı man edilmişti. Fakat hakik- atte elde edilen zararın de- ğeri sıfıra müsavidi. Hava slâhiınn — o tamandanberi inkişaf ettiği muhakkaktır; neteklin isabet imkânı faz alaşmış, bomba'arın tahrip ve infilâk kuvveti önemli bir miktarda artmıştır. Fak at buna mukabil müdafaa tedbirleri de ilerletmiş ve bu yürden —düşman uçakları ancak 2500 4000 metreden hücum etmeğe mebür olmu. şlardır. Bununla beraber çok şiddetli çarpışmalar olacaktır Ancak gazlı bombalar rüz sa va ş gârların çok sakin olduğu | yaz mevsiminden çok daha az tehlikelidir. Bu gün İtalya — Akdeniz havalarına hakimdir İngiltere ise ancak tayare — çemileri vasıtasile avcı ve bombardı- | man uçak'arını — getirebilir Bu gün (VY1 uça yabilecek altı büyük gemisine — maliktir. — Sade en büyük uçak gemileri- nden olan “Glori sus, ve * Courağeous , — elli ikişer uçak taşıyabilirler. Cebelüttarik ve — Malta da - bu gün 10 ve 15 uça klık iki veya üç file vardır. Bazı gemiler de — uçakların D inmesi veya hareket etmesi- ne elverişli bir şekilde ha - zırlanmıştır. Fakat bunlar boembaların isabetini tahkik üzere kullanıldığı için savaş kuvvetlerine dahil değildir'er, Siyasal bakımdan çok ger gin olan şu son — günlerde ve en büyük — devlet adamlarının sanksiyonlardan açıkça bahssettikleri bir sı rada insanın aklına bu. san bir şekil geliyor. Ev- velâ kimyevi maddeler gaz maskeleri korserve kömür gibi savaşa yarıyacak bütün maddellerin satışı durduru- lacak sonra yazının başında adı geçen barikatlar yapıla caktır. Fakat İtalya her hangi bir sanksiyona baş vurulduğu takdirde bunun harp etmek için bir sebep telâkki oluna cağını — bildirmiştir. Bunun için yukarıda de nizcilik bakımından izah edilmeye çalışılan bu mese> lenin en aktüel tarafı mev- zuubahs devletlerin hangi noktadan daha kolayca za- lw SURKCİLİ Kadrolar Kızonta, lise we öğretmen Okullarının kadtoları geldi. Şehrimiz kızorta okulu ile Necatibey İise ve öğret- men okulun öğretmen ka- dtoları Bakanlıktan bildiril- miştir.. Her iki — okulun kadrostunda önemli bir de ğişiklik yoktur Yalnız Necatibey — öğret. men okulu ile lisesinin riya ziye öğretmenliğine Gazi te rbiye enistitüsü mezunları adan Şeref, kızorta okulu na da aynı okul mezunla rından Fahri verilmiştir. Er kekorta okul kadrosunun da bu günlerde gelmesi bekle- nmektedir Urayca - cezalandırılanlar, İki et müteahhidi hasta: haneye kokmuş et verdik- lerinden dolayı, faytoncu Ahmet ile Sabri de su yol. Tarını tahrip etmek — suçun dan urayca onar lira para cezasına çarptırılmışlardır. Ekmeğe yirmi para zam medilli, has para pılmıştır. Buna nazaran has Urayca ekmeklere yirmişer BDA I| fer, 70 Mehmet 72 Remzi, ekmek sekiz buçuk, Francı> | la da öon buçuk kuruşa sa- | tılacaktır. îdmınyııîdîn_ın balası İdmanyurdunun bir ilkte: şrinde bir balo vereceğini bildirmiştik- Haber aldığı mıza göre, İdmanyurdu yö- netimkurulu, vsimin en güzel balosu ol ması için hazırlıklar yap- maktadır. lı;ık_akkîu İki senedir çekmekte ol- duğum mide rahatsız'ığımı memleket — hastahanesinde î yattığım kısa bir. zamanda teşhis ve tedavi eden hazık doktorlarımızdan İç hastalı. kları uzmanı Raif Demiralp ile Rontken uzmanı Nazmi Sezere ve hastaları ile çok yakından ilgi'enen hemşire ve hastabakıcı bayanlara en derin teşekkürlerimi su- narım. Gari ilokulu baş öğretimeni Niyazi Sökmen Tahrirat lıîiııîri arasında nakıller. İlimiz kamunları tahrirat kâtipleri arasında bazı de gişikler olmuştur. Punları bildiriyoruz: Sığırcı tahrirat kâtibi ba- yan Refet Şevketiyeye, Ça: kır tahrirat kâtibi Hayri S» ğırcıya, Ömerköy — tahrirat kâtibi Ahmet Çakıra, Ki reç tahrirat kâtibi Tahsin Ağunyaya, Ağunya kâtibi Rüştü Alibeye, Alibey tah rirat kâtibi Halil İbrahim Kirece naklen atanmışlar- dır. balonun me- ; öğretmen atanmaları: Bu Yıl Mezunlarından 20 — Öğretimen İlimize Verildi Necatihey öğretmen okulundan çıkanlar da Kültür Baz kanlığınca muhtelif illere verildiler. : Necat'bey lise Necatibey öğretmen oku lundan buyıl çıkanların ata- nmaları Bakanlıkca — yapıl- arak okul — direktörlüğüne bildirilmiştir. Bu atanmaları — bildiri- yoruz: İzmir iline verilenler. 47 Recep, 51 — İbrahim, 52 Sabahattin, 53 Hasan Basri, 57 M. Haşim, 59 Be. kir, 62 Alı Ulvi, 69 Muzaf- 95 Muharrem, 290 Ömer Fikri . Ankara iline verilenler: 43 İbrahim, 116 Bekir, 122 Hali!, Kaslamuni ilere verilenler: 139 Kerim, 157 Hüseyin, 285 Şevki.. Manisa iline verilenler: 45 Fethi, 67 İsmai'.. Afyon iline verilenler: 88 Kâzım, 156 Mustafa.. İltmize verilenler: 71 Ziver, 75 Yvsuf Ziya 63 Tevfik Zonguldağa, 124 Mahir Eskişehire, 274 Meh- met Urfaya verilmişlerdir. Diğer Öğretmen okullarından ilimiza verilen öğretmenler İltmiz buyruğuna — diğer Gazi Eğitim enstitüsüne gire- caklerin. imtihanı Ankara Gazi eğitim en stitüsüne girecek olan öğre tmen okulu mezunlarının sınaçları dün Necatibey öğ- retmen okulunda yapılmış tır. İmtihan enstitü direktörlüğü tarafından tet iiıımıııiı—ılıilıııwm bugün karşılaşıyorlar. Bugün saat on beşte İd manyurdu ile, İdmangücü birinci takımları arasında General Ali Hikmet sıtadın da özel bir maç yapılacak- tır, Şehrimizin iki kuvvetli takımının yapıcağı bu ma çın çok hbeyecanlı - olacağı evrakı umulmaktadır. üğretmen okulu öğretmen — okul'arının 935 haziran. devresinde çıkanlar dan yirmi öğretmen veril miştir. Bunların da adlarını v* hangi okullardan çıkdıkları" nı aşağıya yazıyoruz: Bursa kız öğrelmen. oku” lundan ilimize - verilenler Fahriye, Hatice, Fevziy€i Bedirye Nüzhet. Edirne kız öğrelmen oku lundan: Fehamet Taşkın; Lemaff Demire!, Mediha Tekin; 5** niye Karayel, İstanbul kiz okuültenden: Leman, Hayriye, Mihri” ban, Müzeyyen, Meliha, 15 yka.. Konyadan İsmail, Adana” dan Osman Necati verilmi” şlerdir. i Yeni öğretmenlerimize e yatta muvaffakiyet'er dile riz. f Okulları yarın açılıyorlar: Bütün ilk ve ortaokulfar yarın açı'arak 935 — 940 ders yı'ına bâşlıyacaklar dğrdııl!“ İtalya - Habe$ (Baştarafı birinci ııy'ld" tel koymuşlardır. ttalya? matbuatından Tab gö İngiltereyi Ceneyredti” bütün anlaşmazlıklarım âar ili cimakla muaheze vt cum etmektedir. Cenevre, 28 AA Starada'i İngiliz gazetesi H nissusdun İtalya ....ı».ıd"' Habeşistana veya İngiliz Ka praklarına bir saldırış bildiği takdirde ulus'ar yetesinden silâhlı yardı bulunmağı özgelemiş older ğunu yazmaktadır. İstanbul. 28 (Özel) Londradan haber MİKM (Taymis), (Mwhıı Fet Kronikl) ve Biliz .ııert aleA karşı zecri tedbirler a/hem” sını ve Baron Aloizinit ri sürdüğü mütaleaları lemesini U'uslar kıııı"','. tavsiye etmektedinler İn€' K liz gazete'erinin bu oet yatı. Roma siyasal _._n, N linde derin akisler Bisi z SŞi e
