21 Şubat 1937 Tarihli Ulus Gazetesi Sayfa 6

| t f 'e V ”AT 7 vr e A K PT RL YN L V0 U 6 ULUS 21-2-1937 olacaktır. 'demekte olan 136 halkevi muhitinin ha- ) köylerde tekrar ihyaya çalışmak, köy ) dağıtmak ve fenni arıcılık talimleri i- | MÜSTAKBEL MÜZELERE SPOR kiki kitab ihtiyacını — kaydetmekte ve | koruları yetiştirmeye ön ayak olmak ü- | çin fenni kovanlar yapıp göstermek su- HAZIRLIK; Spor çalışmalarının rakamla ifade e - | yeniden kitab istemektedir. zere köyleri ağaç dikmeye sevketmek, | retiyle köylüyü ilgilendirmektedir. Kay-| — Evinde — veya — şehrinin —müsa « Gilebileni gerileridir; Bir yılda 1145 yer | — Halkevlerinin kitabsaray ve yayın | köylü çiftçilerle Ziraat odası ve çiftçi | #eri Halkevi köycülük şubesi her köyün | d bir. binasında — ilerdeki — şehir gezisi yapılmıştır. Bundan - başka, rağe betli ve faydalı sporların - teşvik edil. gmesi teşkilâtlandırılması, eski ve milli sporların ihyası, sporculuk zihniyetini gençli olması, türk #por kurumiyle elele çalışarak bir çok federe edilmeye değer kulübler kurula- bilmesi bu şubelerin verimli çalışmala- fındandır. Muhitlerinin - şartlarma, va- ziyetlerine ve icablarına göre denizcilik 've dağcılık gibi çok ehemiyet verilen sporlar üzerinde çalışan halkevleri spor Şubeleri de muvaffakiyetli” sayılmakta- dırlar. Toplu beden hareketleri ve açık h: ya jimnastikleri yaptıran, yaya, atlı, sikletili geziler tertib eden halkevlerinin #por şubeleri de ödevlerine önemle sa- rılmış görülmektedir. KİTLENİN SPORUNA DOĞRU Bunlarla ve bunlara benzer gayret- lerle spor hareket ve faaliyetini bir şah- Si marifet ve bir nevi lüks olmaktan karıp kitleye mal etmek ve muhitinde spor zevk ve ihtiyacını uyandırmak yo 'Tunda makul çareler hemen her halke- vinde alınmıştır. SOSYAL YARDIM: Hemen her Halkevi yoksul talebe dere, yoksul silelere, ceza evindekilere, hatta ve kimaesiz köylülere datlma yar dim ellerini uzatmaya çabalamışlardır. Bazı tarkevleri petesteliktan şikâyet e: Gezek sosyal yardım işinde dürgun ka- Tirken bir çok halkevleri örneğin yalnız kendi şubelerine verdiği paralı müser mere kaydından faydalanarak diğer şur belerle elele toplantılar, eflenceler ter. 'tib etmişler ve elde ettikleri kazandı en Tüzumlu ve isabetli yetlere werfetmek ir tedbirler alabilmişlerdir. Evlerinde Sakım odaları, klinikler kuran, mühir tinin doktorlarıma muayene sastleri a. yirtecak bir varlık gösteren Halkerleri Şok olmuştur. Mubitlerinin şartlarını Ve hususiyetlerini göz önünde tutarak Muvaffakiyetli olduklarını Gane. W S “Ankara, Adana, Antalya, Ayancık, Aydın, Bahikesir, Bandırma, Bartın, — Bayburt, Beşiktaş, Bursa, Çorur, De- mizli, Diyarıbekir, Düzce, Eminönü, Eskişehir, G. anteb, Gelibolu, Gerede Giresun, " Gönen, İnebolu, Kadıköy, Kara, Kayseri, Kütahya, — Manisa, Ma: Taş, Mersin, Muğla, Ordu, Ödemiş, Rize, Samsun, Sinop, Sıvas, Şarki Ka- zahisar, Şehremini, Şişli, Trabzon, Üne ye, Uşak, Zile ve Zonguldak halkevle- ridir. Bunlardan başka yeni ve esaslr teşebbüsleriyle gelecekte eyi verimler Müjdeliyen Beyoğlu, Konya, Bolu, İ- negöl ve Yalvaç Halkevlerini de bu sı. iriz. Bazı il ve ilçelerimiz. ktorlarımızın, Halkevinin bu şu. besine gösterdikleri yakm ve aziz ilgi. yi şükranla anmak bir borçtur. HALK DERSHANELERİ: Halk dershaneleri ve kurslar şube- lerinin verimleri, ümmilikle mücadele etmek ve halka ameli bilgiler ve genç- Jere yabancı dil öğretmek için açtıkları dervler ve kursların yekânu 13283 dür. / Diyarbekir, Mardin, Sürt, Antep, Kilis ve Karaköse Halkevlerinin salta- hat yıllarının gaflet ve ihmaliyle cahil ve bakımsız kalarak anadilinden haber- siz bir hale gelmiş olanlara dersler ver- mebte aldıkları biribirinden - önemli tedbirler ve verimleri öyerek anmakla zevk duymaktayız. Civarında işevleri ve yerleri çok o- dan bazı halkevleri isçilerin çalışmala- Tında Tâzim olacak ameli Tetmek açmak Zongüldak ve Beşik- “*taş Halkevlerini buna misal olarak zik. redebiliriz. KİTABSARAY VE YAYIN Kitabsaray — ve yayın kollarından birçokları, sadece kütüphanelerini mak ve kitablarını tasnif etmekle va. zifelerinin bittiklerine kâni — olmamış. Jar, bu hususta kendisine en az tahsi- Sat verilmiş bir şubenin bile pekâlâ başarabileceği halkı okumaya/ teşvik, konferanslarla yayın, kitablarının birer Tistesini yaparak halka —dağıtma. gibi işlerde muvaffak olmuşlardı Halkın gün geçtikçe okumak zev- kinin arttığını ve kütüphanelerdeki ki- tabların ve okuyucuların - sayısının se- vindirici bir yeküna vardığını müjde- gubeleri, dergilerin ve broşürlerin neşe rinde vazife almışlardır; bazı mecmua ürler doğrudan doğruya bu şu- beler tarafından baskıya hazırlanmış. 'tır. Bu faaliyetler dergilerin ve kitab- darın listeleri itabsaray ve yayın şubelerini rad- yo neşriyatiyle faydalı kılanlar aras da Adana, Beyoğlu, Dinar, Antep, Gi resun, Gönen, Konya, Mardin, Mersin, Samsun halkevleri en devamlılarıdız KÖYDE OKUMA ODALARI: Halkevleri, köylerde okuma odaları 'açmaya son aylarda önem vermekte ve verimli teşebbüslere - geçmektedirler; Balıkesir, Bartın, Bursa, — Edremit ve bilhassa Bolu ve Uzunköprü bur başında gelmektedir Bartan, Balıkesir, Bursa, Eminönü, İnebolu, İzmir, Acıpayam, Muğla, Şe- binkarahisar gibi Halkevleri, ceza evin. deki vatandaşlara da kitab yetiştirmek gayret ve isabetini göstermişlerdir. Büyük gazetelere haberler vererek genç elemanlarını teşvik eden veya mu- hitinin gazetesini etüdler ve eserlerle zenginleştiren Halkevleri arasında Ma- raş, Aydın, Balıksir, Bartın, Beyoğlu, Bilecik, Bursa, Denizli, Diyarbekir, Eskişehir, İnegöl, Kayseri, Kütahya, Mardin, Mudurnu, Samsun, - Urfa ve Zonguldak Halkevleri en devamlıları- dir. GÜZEL, PRATİK TEDBİRLER: Halkı daha sıkı, daha devamlr oklu- maya teşvik için lâzmm gelen propagan- dayı yapmak ve vasıtayı hazırlamak yo- junda güzel ve yeni tedbirler alan hab- kevleri içinde her köyde bir ay kalan seyyar kütüphanesile - Balıkesir, kitab- darının listelerini - bastırıp halka ve mekteblere dağıtan | Mersin, her salr akşamı yeni mühim eserlerin hulâsala- Fınt sünma topluluklariyle Bursa, her 'on beş günde bir çıkan eserleri radyo ile halka takdim eden Eminönü, yeni eserler ve tetkikler etrafında konuşma- Jar yapan “kitab sevenler kolu, ile Es kişehir yeni ve seçme - tercümeleri İzmir, çok baskısı olan mecmualarla mutabık kalarak çevresi — hakkında tu- ristleri ilgilendirecek yazılar ve resim. ler neşreden Konya halkevleri kitabua. ray ve yayın şubelerinin ayrıca muvaf- fakiyet âmilleri - bulmuş ve kazanmış oldukları şüphesi .EN ÖNEMLİ ÖDEV: Köycülük şubelerinin cedvele gire- bilecek faaliyetleri köy gezileri olmuş- tur. Halkevini halkevi edecek esas um- de ve unsurlardan birinin köycülük ol- duğu, her şubenin faaliyetinde buna bir yer ayırması lüzumu zaten meydan- da olduğundan her halkevi bu işe elin- den gelen gayreti sarfetmiş, bu husus- *ta muhitin imkân ve icablarına göre iyi tedbirler alamıyan ve müsbet neticelere varamıyan halkevleri ne de olsa verim- siz görülmüşlerdir. Çevrelerinde köy denilince akla ge- Ten husüsiyet ve manzarayı arzeden yer- ler olmiyan bazı halkevleri müstesna bütün halkevlerinin faaliyet ” derecele- in takdirinde köycülük çalışmaları, birinci mikyas rolünü — oynamışlardır. Her münevverin memleketin asli sahibi köylüyü düşünmesi ve ona her ne su- retle olursa olsun yararlı olması nasıl baş endişesi - olmak lâzım - gelirse her halkevinin de baş işleri arasında köy kalkınması uğrundaki teşebbüslere, ge- zilere ve tedbirlere önemli bir yer ayıı ması en isabetli görüş ve düşünüş sa- yılmıştır. Bir yıl içinde Halkevleri gençlerin ce gezilen, tanınan ve durumları ince- lenen evlerin sayısı 2000 € yaklaşmak- tadır. Yalnız gezilerin sayılarını vermekle inkılâpçı türkü hiçbir memleketçi ve kemmiyetten çok fazla keyfi- “yet meselesi olan köycülük işinin hal- kevleri tarafından nasıl - kovalandığını (köyde temsil, köyde okuma odası, köy- de muayene, köyde spor ve köye spor gerisi, köyde ana dil öğretmesi... gibi liğer şubelerin köycülük çalışmalarını tekrar tafsile lüzum görmiyerek) baş- ka misaller ve belgelerle anlatmaya ça- Jışacağızı ÇALIŞMA YOLLARI: Adana Halkevi köyeülük şubes ce köylüye iyi kazanç getiren arıcılığı birliği vasıtasiyle her zaman temasını muhafaza etmek suretiyle ödevine de- “yam etmektedir. Afyon Halkevi köycü- lük şubesi, köylüleri pazar için şehre geldikleri gece Halkevinde toplayarak dertleriyle ilgilenmek, işlerini kovala- mayı üzerine almak, köy evlerinin bü- yük bir masrafa mal olmadan nasıl dü. zenleneceğini akıllarına koymak şek- linde vazifesine başlamış bulunmakta- dır. Ankara Halkevi köycülük şubesi, köy anketleri açarak, köylü ile müneve ver arasında bir yakınlaşma ve kaynaş- ma teminine yürüyerek, yaptığı gezile- ri gün geçtikçe daha verimli hale soka- rak maksadını yerine - getirmeğe çalış- maktadır. Antalya Halkevi köycülük şubesi, örnek köy olarak ele aldığı birkaç köyde meydanlardan — ve sokaklardan - sonra mezarlıkları, kümesleri, kanalları dü. zelterek, ipek böcekçiliği merakını u- yandırmaya ve yaymaya çalışarak ken- dinden bekelnen hizmeti - ifaya yönel- mektedir. Ayancık Halkevi köycülük şubesi köylerde fındıkçılık — ve meyvacılığın ıslahı için tedbirler alıp — propaganda yaparak, tavuk cinsinin ıslahına çalışa- Tak işe başlamış olmaktadır. Aydın Halkevi — köycülük — şubesi, köylerin temizlik ve ışık işleri için ha rekete geçilmesini ve para ayrılmasını kabul ettirerek, türk incirciliği hakkın- da çekilen bir filme yardım ederek, or- 'ta okuldaki köylü çocuklara müzahare- tini devam ettirerek, sulama kanalları ve bataklık kurutmaları için önayak o- darak vazifesini yürütmektedi Balıkesir Halkevi köycülük şu- besi, bir gittiği ve hizmet görmeyi ka- rarlaştırdığı köye sıksık teftiş ve mü- rakabe ziyaretleri yaparak, ahır pençe- lerini genişletmek ve köy — sokaklarını kaldırımlamak, her köy halkını / dik- tiği beş ağaçtan mesul tutarak, pazara gelen köylüleri eve davet edip onlara sinema ve temsil gösterip öğütler ve- rerek muvaffakiyete yürümektedir. Bitlis halkevi köycülük şubesi, şe- hir avukatlarının köylülere kanun ve akıl öğretmek için saatler - ayırmasını sağlıyarak Halkevi yönünden ilk köylü temaslarını yapmaya — başla- BİRKAÇ MUVAFFAK HALKEVİ DAHA: Bursa halkevi köycülük şubesi, köy odalarında ve köy kahvelerinde köylü kalabalıkalrı arasına sokulup köylü ağ. zt ile telkinler yaparak, her köy için bir. çalışma ve düzenlenme programı yapıp “Son yedi gün, adındaki mecmuasında neşrederek, köylerde milit ” bayramları zten gelen bir hava ile kutlatarak, köy- Tüler arasında ameli bilgiler müsabaka- $t tertip ederek, köy muallimleriyle ve muhtarlariyle Halkevinde — toplantılar yaparak değerli başarılar kaydetmekte dir. Denizli Halkevi köycülük — şubesi, bir hanı ıslah edip köylülere misafir- hane yaparak, köy su yolarını köylüler arasında taksim edip tamir - ettirerek, köylünün işlerini takib bürosu kurarak köylüye Halkevinin yararlr olmasını sağlamaktadır. 'Devrek halkevi şubesi, 60 köyde a- meli temrinlerle zirat öğütler vererek, dolunun tahrib ettiği ekinler karşısın. da eli böğründe beklemeyip mısır ek- meyi teşvik suretiyle köylüye ne de ol- sa bir mahsul - kazandırarak varlığını belirtmektedi Diyarbekir Halkevi köyeülük şube- si, örnek üç köye 300 meyva fidanı di- kerek, 3500 asma çubuğu götürüp yetiş meleri için akıl öğreterek, öz türkçe ve yurd bilgisi müsabakaları tertib ederek, giftçi askerlere kurslar açarak faydalı olmaktadır. Eskişehir Halkevi köycülük şubesi, köy muhtarları ve imamlarına kurslar açarak, Evde köylü günleri tertipliye» tek iki köyde dispanser açarak, resmi makamların köy işleriyle ilgili eleman- Jarının devamlı yardımlarını / sağlıya- rak, köylü işlerini şehirde takibi üze- rine alıp bir müracaat bürosu kurarak mevcudiyetini meydana koymaktadı DİĞER GÜZEL TEŞEBBÜSLER: Beyoğlu, İnegöl, Kayseri Halkevle- gezdikleri köylerin - durumları hak- kında broşürler neşretmek / süretiyle Münevverlerin köylere dikkatlerini çek- mektedirler. İskilip Halkevi, iyi pamuk tohumu gözde mahsulünün ıslahr için köylünün aklına yatar tedbirler almak suretiyle gezilerini faydalı yapmaktadır. Konya Halkevi - köycülük — şubesi, köylüyü işleri etrafında anlıyabileceği bir dil ve sadelikle tenvir eden broşür- der dağıtmakta, örnek köyler seçip Ü- zerlerinde - uğraşmaktadır. — Kütahya Halkevi köycülük şubesi, pazara gelen köylüleri şehirde kaldıkları gece Hal- kevinde toplayıp telkinler yapmakta. dır, sebze ve meyve yetiştirmeye alış- mamış köyleri bu iş için teerübeye seve ketmekte “Köycünün defteri,, adiyle hazırlanmış bir anketi vilâyetin her kö- yünde doldurmak teşebbüsüne — devam etmektedir. Mardin halkevi köycülük — şubesi, köylere 10.000 fidan, ve 2.5 kilo keten tohumu dağıtmıştır. Ve istidadir zeki köylü çocuklarını şehirde dır. Mersin halkevi köycülük şubesi 30 köyden her gün iki kişiyi getirmekte, yemeklerini ve yataklarını temin ede- rek, nöbetleşe ameli bilgiler öğretmek- te, telkinler yapmakta ve köylü kabili- yetlerini şehirde okumaya teşvik et- mekte ve bu husüsta - fili yardımlar yapmaktadır. Mudurnu halkevi, 79 köy muhtarı- na ve birer ihtiyar heyeti üyesine on beş yirmi gün, günde beş dersten kurs. dar açmış bulunmaktadır. AMELİ TEDBİRLERDEN BİR KAÇI Samsun halkevi köycülük şübesi köylere arazilerinin cinsini ve müsaade- sine göre kavun, fasulye vesaire tohum- ları dağıtarak, tütün fidesi yetiştirmenin n isabetli usullerin tatbikatını yaparak Ziraat bankasına buğday satmıya gelen köylüleri ağırlayıp işlerini kolaylaştı. rarak , köy kalkınma programları ha. zırlamaya ön ayak olarak, asker ailele. rine buğday tevzi ederek, halkevinde kölüler huzurunda fenni arıcılık tecrü. beleri yaparak, şehre gelen köylülere pi yesler temsil ederek ödevlerini başar. Mmaktadır. Şarki karahisar halkevi köycülük gubesi usul bilmemezlik yüzünden hap- se düşen köylülere akıl öğretmekte köy müSGEİSHİ keklilısimekte köy-anbarları u. 'mayr sağlamak için toplantılar yapmak tadır. Uşak halkevi köycülük şubesi, köyle 've damızlık hayvan götürmekte, köyler için örnek fidanlık yetiştirmekte, köy işlerini takib için hazır bulunmakta, köy lü geceleri yaparak köylülere ve temsiller göstermektedir. Yalvaç halkevi muhtarlar kursu ter- tib edip onları yeni bilgilerle yetişti. rerek, köyleri dolaşmak vazifesi olan bir arkadaşın köyler hakkında etraflı gö Tüşleriyle her zaman yeni ve tedbirler ve çareler arıyarak, mek teblerini yapmağa başlayan köyleri bir 'an evel bitirmeye teşvik ederek, zirai kooperatifler kurma teşebbüsüne öna. 'yak olarak köylerde spor zevkini ihya ederek en önemli vazifes'ni en iyi tarz. da başarmaya çalışmaktadı Zonguldak halkevi köycülük şubesi bir çok şubeleri gibi tabil afetlerden za rar gören köylülerin ilk defa imdadına yetişir olmayı vazife edinerek köylere olan yakın ilgisini belirtmektedir. MÜZE VE SERGİ ŞÜBELERİ: Muhitlerinde tarihi harabeler ve iz derin çokluğu veya meşhurluğuyla ha. rekete gelmiş olan müze ve sergi şube- leri epi bir yekün tutmakla beraber he nüz birer etnoğrafya müzesine nüve o- Jacak depolar veya salonlar hazırlayan halkevleri nadirdir. Fakat şubeleri ça- dışmak için muhakkak faydalı ve halk. gt mevzular arayan halkevleri zaman ve muhitin icab ettirdiği bu noksanları diğer bir çok hizmetler ve çarelerle te. Müze ve sergi şubelerinin açmış olduğu sergiler bu broşüre merbut ced- vellerde cinslerine göre ayrılmış olarak işaret edilmişlerdir. Müze ve sergi şubeleri, bunlardan başka, tarih kollariyle elele vererek ta- rih gezilerine çıkmak, muhitlerindeki tarihi harabeler hakkında etüdler yap. mak, eski eserlerin muhafazası için hal kın ve mesul makamların ilgisini kuv. lendirmek gibi hizmetler ifa etmekte, dirler, ve halkevi müzelerine nüve teşkil ede. cek birer eski eserler deposu veya sa. Tonu meydana getirebilenler arasında, Adana, Antalya, Düzce, Edirne, G. An teb, Isparta, Malatya, Manisa, Salihli, Turbutlu çe ör aHei Turgutlu, Niğde, Uşak,Yalavaç halkev- leri başta gelir. — * Vilâyet müzesini zengileştirmeğe galışan müze ve sergi şubelerinin en ve rimlilerine Samsun, Konya ve Kayseri- yi misal alabiliriz. Aydın, Konya ve Denizlinin müze ve sergi şubeleri de birer kıyafet mü. zesi hazırlamak üzeredirler. Bazı halkev leri, bina darlığından veya ellerine ge- çen tarihi eserlerin azlığından sadece kolleksiyonlar yapmakla iktifa etmiş. lerdir. KOLLEKSİYONLAR, ALBÜMLER Aydın, — Bartın, — Denizli, — Elâ- ziz, Anteb, İnegöl, Konya, Sam- sun, Üsküdar ve Zonguldak halkevleri nin birer tarihi eser köşeleri veya ta. rihi eserlerin fotoğraflarını havi albüm- leri vardır. Antep, Konya, İzmir gibi şehirleri. 'nin maden ve mahsüllerini teşhir için memleketteki büyük sergilere — iştirâk 'eden halkevleri olmuştur. Ant:p, Zonguldak, Elaziz, Samsun ve Mersin halkevlerinin ayrıca birer maden ve mahsul camkânları vardır. İNKİLAB MÜZELERİNE DOĞRU Müze kollarının en belli başlı ödev- lerinden birinin de muhitlerinde istiklâl mücadelesine ve inkilâb zamanlarına a- id değerli vesikaları - ve otartik eşya. yı toplayarak bir inkilâb müzesi meye dana getirmek olduğu malümdur. Mu- hitteki izerler araya - gitmeden bu te- şebbüse girişmiş olan Halkevleri mak- satlarına daha tez ve daha esaslı vasıl olabileceklerdir. Bunlardan G. Anteb 've Mudanya Halkevleri başta gelir. Sam- sun halkevi de bir inkilâb tarihi albü. mü hazırlamakla bir uçtan bu büyük ö- devine başlamış bulunmaktadır. Billiyosrak3 1 Eüebiyat tarikinde usul İstanbul: Remzi Kitapevi Sayfa: 48 fiat 20 kuruş Güstave Lanson “edebiyat tarihin- de usul, isimli eseri Yusuf Şerif tara- fından dilimize çevrilerek Remzi kita- bevi tarafından neşredilmiştir. İlim kütüphanemizin çok zayıf bu dunması bu sahadaki bütün çalışmaları büyük bir takdirle - karşılamaya - bizi sevkeder. İlimlerde usul meselesi bütün üni- versite gençleri için üzerinde düşünü - lecek bahislerdendir. İşte Remzi kitab- imlerde usul, namı altında bü - tün bir seri hazırlamak kararını vermiş- tir. Bu seriden, tarih, sosyoloji, ahtâk, psikoloji, arkeoloji, istatistik ve lengis tik de usulün sırasiyle neşredileceğini kitabevi haber vermektedir. Bu kadar zengin bir seri türk kütüphanesi — için büyük bir kazanç olacaktır. Edebiyat tarihinde usulün Gustave Lanson gibi enternasyonal bir salâhiyet tarafından yazılmış olması kadar mü - tercimin uzun zaman / ünlzersitemizde garb edebiyatı tarihini tedris etmiş ol - ması, kitabın değerini kâfi derecede an- Jatacak mahiyettedir. Türk gemi kurtarma şirketinin toplantısı tti Bfeodende ( TTaN v Ha ykeni ZS Frkesi Bezea MA GareR vene G ae 1 y b eei ee BAD a: fa bildnçe üzerinde görüşüldü. Bilün. Şam söyacE aldlağı Tei aK S Ha eez ai eli a İstanbulda bir koro heyeti teşkil ediliyor İstanbul, (Telefonla) — İstanbulda müstaid ilk mekteb çocuklarından mü- teşekkil olmak üzere bir koro heyeti kurulacaktır 23