27 Mart 1937 Tarihli Ulus Gazetesi Sayfa 7

27 -3 - 1937 —— ULUS B. Stoyadinoviç Romaya gidiyor Belgrad anlaşması İtalyaya Yugoslavyaya ne temin etti ( Başı 1. inci sayfada ) anlaşmalarına kısmen girmesi, 3. « Arnavutluk meselesi anlaşmada bahis mevzuu edilmediğine göre Arna- vutluk statükosunun zımnen tanınması, 4. - Başka bir devletle anlaşmazlık halinde Yugoslavyanın tarafsızlığı. YUGOSLAVYA'NIN KAZANCI 1. - Yugoslav kara ve deniz hududla- rının garantisi, 2. - İtalyanın tethişçi hırvatlara yar- dımdan vazgeçeceği inancası, 3. - İstriya ve Göricedeki Sloven a- zınlıklarına daha iyi muamele edilece- ği hakkında Ciano'nun gazetecilere söyledikleri sırasında verdiği garanti, 4. - Esaslı ekonomik faydalar, - Yugoslavyanın enternasyonal ve- cibelerinin İtalya tarafından tanınması, Anlaşmanın neticeleri Roma, 25 (A.A.) — Havas muhabiri bildiriyor: Siyasi mahfiller İtalyanın Akdenizdeki üstünlüğüne yardım e- den, komünist düşmanı vaziyetlerle Berlin - Roma mihverini kuvvetlendi- ren ve küçük antant devletleri ile Ro- ma protokolları devletleri arasında bir bağ vücuda getiren mahiyetleri dolayı- siyle İtalya - Yugoslavya anlaşmaları- nt alkışlamaktadır. Son aylar içinde italyan dış politikası Siyast mahfiller, son aylar içinde italyan dış politikasının, bilhassa Ak- denizdeki vaziyetlerde bir salâh vilcırda getirmeyi hedef tutmuş bulunduğnu belirtmektedir: İngiliz - italyan anlaşmaları, ingiliz filosunun İtalya kıyıları için teşkil et- tiği tehdidi kaldırmıştır. BB. Aras - Cianö konuşmaları, Şark Akdenizinde İtalyaya karşı olan kaygıları kaldırmış- tır. İtalya ile Mısır arasında dostça mü- nasebetler bulunmaktadır. 'Yakın zamanda İtalya - yunan an- laşmaları imzalanması bahis mevzuu- dur. Nihayet, İtalyanın İspanya politi- kası, Garb Akdenizinde Moskovadan ilham alan bir rejimin kurulmasına ma- ni olmayı hedef tutmaktadır. İtalyan siyast mahfilleri, Yugoslav- yanın küçük antant azâları içinde Mos- kova ile şimdiye kadar bir yaklaşmadan geri durmuş biricik devlet olduğunu da belirtmektedir. Yugoslavya kıyılarının tamamlığı Yeni anlaşmalar, Yugoslavyanın kı- yılarının tamlığını garanti etmekte ol- masından ve bir anlaşmazlık takdirinde bunları tarafsız bir hale lunmasındanberi İtalyanın sevkulceyş düşüncelerine — dayanarak Dalmaçya hakkındaki isteklerinin de sebebi kal- mamıştır. İtalyanın, sevkulceyş - bakı- mından tatmin edilmiş bulunduğu söy- lenebilir. Politik anlaşmaları tamamlıyan eko- nomik anlaşmalar ise, Roma protokolla- Tr ile kurulmuş olan daimt ekonomik komiteye başka bir komitenin kurul- masını dikkate almaktadır. Küçük antantın geçen sene kendi âzasına daha büyük bir diplomotik fa. aliyet serbestisi vermek hakkındaki ka- rarı, bütün İtalyanın merkezi Avrupa- daki ekonomik münasebteler sitemini genişletmesini mümkün kılmaktadır. Halbuki evvelce orta Avrupadaki italyan ekonomik sistemi yalnız Avus- turya ve Macaristana münhasır bulu- nuyordu. getirmiş bu- Anlaşmanın üç vasfı Avusturya ve Macaristan, Roma pro- tokalları mucibince İtalya - Yugoslav- ya görüşmelerinden haberdar edilmiştir. Öğrenildiğine göre, İtalya Yugos- lavya aleyhindeki arazi isteklerini terk etmesi için Budapeşte üzerinde yapmıştır. Roma politikasında bu anlaşmalar yalnız İtalyanın Akdenizdeki vaziye- tini çok ehemiyetli surette kuvvetlen- dirmekle kalmamakta fakat aynı za. manda İtalya için, orta Avrupada bir birlik unsuru olmayı mümkün kılmak- tadır, Zira bu anlaşmalar : 1 — Habsburgların yeniden tahta getirilmesine karşı koymaktadır. tesir 2 — Yugoslavya için arazi statuko- sunun devamı lehindedir, 3 — Ekonomi iş birliği dır, B. Stoyadinoviç Romaya gidiyor Belgrad, 26 (A.A.) — Yugoslav ga- zeteleri yalnızca italyan - yugoslav an- laşmalarının imzası etrafında tafsilât veriyorlar. Fakat henüz hiç bir tefsir yapılmıyor. Kont Ciano yarın sabah Romaya dö. necektir. Alınan haberlere göre, Stoya- dinoviç nisan ayı içinde Kont Ciano.- nun ziyaretini iade edecektir. BB. Stoyadinoviç ve Musolini arasında Roma, 26 (A.A.) — Yugoslaw baş- B. Musolini'ye aşağıdaki telgrafı çek- bakanı ve dış bakanı B. Stoyadinoviç miştir: “İtalya ile Yugoslavya arasında sa- mimi bir işbirliğine yol açacak olan i- talyan - yugoslav Aanlaşmalarını kont Ciano ile imza ettiğim şu anda eseri- mizin başarısı ve şahst saadetiniz ile memleketinizin refahı hususunda en ha- raretli temennilerde bulunurum.” B. Musolininin cevabı B. Musolini aşağıdaki telgrafla ce- vap vermiştir. “İki memleket arasındaki an- laşmaların imzası dolayısiyle bana gön- derilen telgrafından dolayı ekselansını- za teşekkür ederim. Size şunu teyid et- mek isterim ki, ben anlaşmalarımızı ha- lisce bir tarzda takib edilecek ve müs- bet ve kurucu olacak olan bir işbirli; nin başlangıcı sayıyorum. Bu iş birliği memleketlerimize olduğu gibi umumi sulha da faydalı olacaktır. Memleketiniz ve şahsınız hakkında iyi dileklerde bulunurum.” taraflısı- Belgrad, 26 (A.A.) — Dün akşam başbakan B. Stoyadinoviç kont Ciano şerefine verdiği yemekte imzalanan an- laşmanın başka hiç bir devletin menfa- atlerine karşı olmadığını, İtalya ile Yu- goslavya arasında anlaşmazlığa hiç bir sebeb olmadığının müşahedesine daya- yanarak söylemiştir. Kont Ciano, bir sull' eserinin ger- çekleştirildiğini, bunun her iki memle- ket için mesud neticeler vereceğini söy- lemiş ve umumi bir anlaşmanın temel- lerini teşkil edeceği ümidinde bulun- muştur, Ekonomik anlaşmanın mahiyeti Belgrad, 26 (A.A.) — Yugoslavya i- le İtalya arasında imzalanan ekonomi anlaşması evvelce iki memleket arasın- da imzalanmış olan ticaret anlaşmasına bir zeyl mahiyetindedir. İtalya Yugos- lavyaya ayrılmış olan kontenjanları art- tırmaktadır. Her iki taraf en ziyade mü- saade gören millet hükümlerinin nor- mal çerçevesi dışında da karşılıklı ayni seviyede muamele edeceklerdir. Anlaş- ma hükmünün tatbikini kontrol etmek üzere bir italyan - yugoslav komitesi kurulacaktır. Bu zeyl, anlaşma asıl ti- caret anlaşması yürürlükte kaldığı müd- detçe tatbik edilecektir. Macaristan da endişe * Budapeşte, 26 (A.A.) — Havas mu- habiri bildiriyor: Siyasi mahafil, ital- yan - yugoslav anlaşmalarının imzasın- daki bu çabukluğu sürpriz ile karşıla- maktadır. B. Musolini, daha pek yakın- da, Milâno nutkunda, Macaristanın ta- dilci isteklerini tutuyordu. Halbuki şimdi, Yugoslavya ve Macaristan hudu- du dahil olmak üzere Yugoslavya hu- dudlarının tadili hakkında hiç bir pro- paganda yapılmasını istememektedir. Karışmazlık meselesi Valansiya italyanın hükümeti kontrola iştirakini protesto etti Londra, 26 (A.A.) — İngiliz mahafilinin fikrine göre, İspan- yada karadan ve denizden kontrolun tatbikine başlanmasındaki ge- cikme çok olmıyacaktır. Kontrol, onbeş güne kadar tatbik e- dilecek, ingilizlerin fikrine göre, B. Grandinin, gönüllülerin geri — çağırıl- ması meselesi hakkındaki beyanatı, şim- diye kadar vücuda getirilmiş olan işleri katiyen tehlikeye koymıyacaktır. Diğer taraftan ingiliz mahfillerinin fikri şudur ki, herhangi başka bir ted- bir alınmadan evel kontrol komitesinin faaliyetinin iyi yürümesinin tam suret- te kontrol edilmesi lâzımdır. B. Delbos ve ingiliz büyük elçisi bu mesele üze- rinde mutabık kalmıştır. Diğer taraf- tan ingiliz mahfilleri, gö me yasağının 20 şubattanberi müessir bir surette tatbik mevkiine girmiş ol- duğu kanaatindedir. B. Grandi'nin Roma hükümetinin ne karışmazlık teahhüdlerine riayet et- memek, ne de Londra komitesine ter- keylemek nieytinde bulunmadığı hak- kında teminat vermiş olduğu söylen- mektedi Göni lerin geri çağırılması mese- lesi hakkındaki müzakerelere paskalya yortularından sonra tekrar başlanacak- tır. er- e Valansiya, 26 (A.A.) — Hü et tarafından Milletler Cemiyetine müra- caat edildiği takdirde İngilterenin bu müracaata müzaharet etmiyeceği söy- lenmektedir. Zira bütün zevahire göre, ingiliz makamları tarafından yapılan tahkikat, muntazam italyan ordusunun İspanyada müdahalede bulunmuş oldu- ğuna dair olan haberleri teyid etmemiş. tir. Valansiya hükümeti namına sövyet- ler tarafından yapılmış olan müracaata gelince karışmazlık hakkındaki itilâfın bütün ithamların müsbet ve açık hâ- diselere istinad ettinilmesi lâzımdır. Sovyetlerin müracaatı, ciddi deliller gösterilmedikçe tetkik olunmıyacaktır. Alman - italyan görüş birliği Berlin, 26 (A.A.) — Havas muhabi- ri bildiriyor: Dün akşamki alman gaze- teleri “İspanyada çarpışmakta olan gö- nüllüler meselesinde Roma ile Berlin arasında mevcud tam fikir birliğini,, müttefikan kaydetmektedir. Gazeteler, Almanyanın Paris büyük elçisi B. Ve- lezek B. Delbos ile görüşmesine yaban- c memleketlerde verilen bazı manalar aleyhinde de yazılar yazmaktadır. Şurasını kaydetmek icabeder ki, son günlerde gazeteler İspanya meselesinde doğrudan doğruya İtalyanın lehinde vaziyet almaktan çekinmişlerdir. Hattâ dün sabah dahi, yabancı memleketler- den gelen ve italyan askerlerinin İs- panyadaki başarısızlığından — bahseden haberlere büyük bir yer ayırmakta idi. Halbuki şimdi Almanya ve İtalya hükü metleri arasında her hangi bir fikir far- kı olduğu reddedilmektedir. Bu değiş- me, kaydedilmeğe değer bir hâdisedir. Deutsche Allgemeine Zeitung di- yor ki : “B. Von Ribbentrop'un nutku, çok sarihdir, Ademi Müdahale meselesinde alman ve italyan siyasetinin aynı oldu. ğunu unutmak için çok dalgın olmak lâ- zımdır.,, İspanyol hükümetinin protestosu Valansin, 26 (A.A.) — Kabinenin dünkü toplantısının sonunda hükümet, © | hasılatı, hisselere kâr tevziine kâfi gel- 7 —— Şeker endüstrimiz (Başı 1. inci sayfada) bankaya tevdi olunacaktır. Fevkalâde ihtiyat akçesi, idare meclisi, münasib göreceği şekil ve surette istimale salâ- hiyettardır. Hattâ bir hesab devresinin mediği takdirde fevkalâde ihtiyat akçe- sinin de bu hususta istimali caizdir. Fevkalâde ihtiyat akçesi, tedrici suret- te sermayenin itfası için dahi kullana- bilir.,, Cumhuriyetin kurduğu en eski endüstri şubesi: Cumhuriyet hükümetinin memleket ekonomisini istiklâle kavuşturmak için kurduğu sanayiin en eskisi şeker en - düstrisidir. Şeker endüstrimiz, şeker şirketinin bu toplantı yılı ile birlikte onuncu hayat senesini, büyük bir başa- rı ile tamamlamış oluyor. Şu rakamlar memlekete tamamen yepyeni bir üretim şubesi olarak girmiş bulunan bu endüstrinin gelişme seyri- ni çok güzel anlatmaktadır. On yıla bir bakış İlk şeker fabrikamız 926 da kurul- duğu zaman, bir sene içinde 4.710 ton pancar işlemiş, buna mukabil köylüye 70.650 lira ödemiş, yalnız 572 ton şeker elde etmişti. Bunun memleket içi sa- tış kıymeti ancak 217.566 lira tutmuş- tu. Kuruluşunun ikinci yılı olan 927 de artış nisbeti, hemen hemen on mi: 34.931 ton pancar işlenmiş, köylüye 530.158 lira verilmiş, 5.162 ton şeker el- de edilmiştir. Bu şekerin memleket içı satış kıymeti 1.961.683 liradır. Bu göz karartıcı ilerleyiş; bugüne kadar hızından hiç kaybetmeden devam etmiştir. On yılın rakamları yekünu, kuvvetli bir tablo halinde bu inkişafı anlatmaktadır: 926 dan 934 de kadar 2.173.550 ton pancar işlenmiş, köylüye 24.442.762 lira ödenmiş, 324.400 ton şe- ker elde edilmiştir. Yalnız son yılda köylüye verilen para 3.048.560 — liradır. Bu mikdarın memleekt içi satış kıyme- Geceki fırtına Rüzgârın sürati saniyede 24 metreye kadar çıktı Dün öğleden sonra saat 16 da baş- layan şiddetlice bir rüzgâr, gittikçe hı- zını artırmış ve saat 23.5 da saniyede sürat 14-15 metre arası olmuştur. Saat 24 den sonra istikametini garba çev: rüzgârın sürati hamle halinde saniye- de 23-24 metreyi bulmuştu. Fırtına gece saat 4 de halâ devam e- diyordu. Sabaha kadar alâkalı makam- lara şehirde bir kaza ve hasar oldu- ğuna dair hiçbir haber gelmemiştir. bu ayın 22 sinde İngiltereye vermiş ol- duğu notayr gazetelere vermiştir. Bu notada şöyle denilmektedir: “İspanyanın meşru ve kanuni hü meti, İspanya hükümetinin elde bulu- nan kıyıların bilhassa âsilere casusluk- lâ ve hattâ tecavüzlerle yardım etmek- te olan italyan harb gemileri tarafın- dan kontrol edilmesinin teşkil edeceği kanuni kötülüğü resmen ve alenen pro- testo eder. İspanyol hükümeti, hüküm- ranlık hukukunu korumak için elinden geleni yapmağa kati surette azmetmiş- tir. Hükümet, doğacak neticelerden do- layı mesuliyetlesi reddeder ve karışmaz- lık komitesi işlerinin sürüklenip gitme- sinin anlaşmazlığın sirayet dairesini ge- nişletmek gibi bir netice vermesi yü- zünden doğacak tehlikeye dikkat naza- rını çeker.” Amerikan gönüllüleri Nevyork, 26 (A.A.) — Nevyork ti- mes gazetesinin Havre muhabirinin bil. dirdiğine göre, buraya İspanyaya git- mek üzere, sahte ispanyol pasaportla- riyle Amerikan gönüllüleri gelmekte devam ediyor. United states kumpan- yasında çalışan bir memurun söyledi- ğine göre dün Prensindet Rosvelt va- purundan altmış gönüllü çıkmıştır. Ek. serisi tayyereci olmak lizere 100 kişilik bir gönüllü grupu da 17 martta Havra gelmiştir. Ambargonun konulmasından beri fransız ve amerikan vapurlariyle buraya gelen gönüllülerin mikdarının 500 ü bu)duğu tahmin olunmaktadır. “ti 110.122.735, enternasyonal satış piya- salarına göre kıymeti 34.495.973 liradır. Şeker endüstrisinin on yılda mem- leket içinde kalrhasını sağladığı para, enternasyonal pazarların fiat vasatile- rine göre 34 küşür milyon liradır. Dö- viz muvazenesinin bugünkü ehemiyeti göz önünde bulundurulursa bu rakam- ların milli ekonomimiz bakımından ne kadar ehemiyetli olduğu meydana çı- kar Yüzde on milli endüstri On yılın satışı yüz on milyon lirayı bulan şeker kıymetinden pancar bedeli düşüldükten sonra kalan 85 küsur milyon liranın, pek az bir kısmı, henüz memleketimizden temini mümkün ol« mayan pancar tohumu, - çuval, tesisler yedekleri ve bazı işletme maddeleri i- çin yabancı memleketlere çıkarılmış ol- makla beraber büyük kısmı işçi, memur, kömür, kireç, taş gibi işletme malzeme- si ve nakliye masrafları dolayısiyle ta- mamen memleket içinde kalmış bulu- nuyor. Bugün pancar tohumunun da yalnız memleket içinde üretilmesine çalışılmaktadır. Memleket içinde kalan bu servetin türlü piyasalara olan tesiri, bilhassa şeker mıntakasında umumi re- fah seviyesinin yükselmesi ve vergi tahsilâtındaki kolaylıklar kendisini pek bariz bir şekilde göstermiştir. 35.000 ailenin geçimi Milli şeker endüstrisi rençber ve iş- çi olarak her yıl 35 bin ailenin geçim vasıtası olduğu gibi memlekette yılda 12, 15 milyon liralık bir iktısadi faali- yet yaratmaktadır. Geçen on sene içinde devlete, yalnız yoğaltım vergisi olarak 17 milyon lira ödenmiştir. Bu- günkü vaziyete göre senede 3.250.000 lira ödiyecektir. Şeker endüstrisinin memlekette doğ- rudan doğruya veya kendi vasıtasiyle yaratmış olduğu iş hacmi, mıntakasın- da yükselttiği hayat standardı ve ger« çekleştirdiği diğer memleket davâları- na aid uzun bir etüdümüzü pazartesi sayımızda bulacaksınız. Ankara ağaçlanıyor Bu yıl şehirde 17 bin ağaç dikildi Ankara belediyesinin şehri ağaçlan- dırma faaliyeti devam etmektedir. Mezba- ha yakınındaki koruluk tamamlanmıştır. Buraya ayrıca su kenarlarına 3000 ka- vak dikilmiştir. Akköprü yolunda 750 metre boyundaki bir sahayr şenlendi- ren fidanlığa ağaç dikme işi de bitmiştir. Bu yıl Keçiören ve Etlik caddele. rine, Yenişehirin geçen yıldan ağaçsız olan cadde ve sokaklarına 17 bin ağaç dikilmiştir. Bu yekfinun içinde 2000 çam yoktur. Mevsim sonuna kadar daha bin çam dikilecektir. Stadyom ve hipodrum'un etrafı ile fidanlıklara dikilen Aağaçların sayısı yüz bine yaklaşmaktadır. Belediyenin bu yıl şehri ağaç ve parklarla güzelleştirme faaliyeti bir kaç seneye sığmayacak kadar geniş olduğu halde başarılmıştır. Güvenlik Anrtından Bakanlıklara doğru uzanan saha iki ta- res halinde park haline konulmaktadır. Saman pazarında da gene bir park ya- pılacaktır. Belediye Hacet tepesinin mükemmel bir koru haline getirilmesi düşüncesindedir. Avansların tasfiyesi Maliye vekâleti 1929 mali yılı so- nuna kadar türlü şekillerle muhasibler adına borç çıkarılan - paralar ile dev. let hizmeti için avans olarak verilen paraların en kısa bir zamanda düşül- mesine karar vermiştir. Vekâlet bu gi. bi muamelelerin kısa bir zamanda tasfiye sini, devlet hesablarının pürüssüz bir bale getirilmesi cebhesinden arzu et- mektedir. Vilâyetlerde bulunan bu gi- bi işlere aid muameleler 15 mayıs 1937 tarihine kadar vekâlete gönderilecek, gönderilmiyen eyrak için, göndenmiyen- lerin acizlerine ve kayıtsızlıklarına hük- medilerek sicillerine işaret olunacak. tır