27 Ocak 1938 Tarihli Ulus Gazetesi Sayfa 1

Perşembe 27 Hatay Ulus basımevi Çankırı Caddesi: Ankara SONKÂNUN Telgraf: Ulus - Ankara 8 ; snd 11;9“’3“ " TELEFON * | B uncı « K 101 Ko Şîî?îğ."mnğaürü 1062 5 KURUŞ İdare 1061 ADIMIZ ULUS ANDIMIZDIRM Ü 16 sayfa ilâvemiz Lumartesi niversite « seçimi meselesi Cenevrede! Fransa ile Türkiye arasında görüşmeler yapılacak Maden işletmemiz — Yeni 3 senelik progaram — Bir hakikat: Türkiye, bugi_'ın. en mühim maden sanayiini tesise ı.mkan verecek ham maddelere ve dış ticare- timizi besliyecek toprak altı serveti- ne maliktir. j Bu hakikatin tatbik sahası_n_dşkı wezahürlerini şöyle telhis edebılıırız: 'Taş kömürü; bir mikdar antrasit ve Dok hariç, kendi ihtiyacımızı kendi kömürlerimizle tatmin ediyor ve dı- Ş$arrya da satıyoruz. a Diğer madînlerimizden b_ırço'k!a: riyle bir takım maden md'ustrııe_n kurabilir ve hattâ bu ham maddelerin fazlasını başka memleketlere de_sa- tarız. Esasen böyle hareket ediyo- Tuz. Fakat madenlerimiz, şimdiki hal- de, bizim için birer döviz kaynağıd.xr. Büyük Şef'in direktifleriyle üç yıllık bir programa bağlanmış olan maden işlerimizin hangi esaslar da- hilinde inkişafına çalışılacağını ha- tırlatalım: Kömür madenlerimizde rasyonel çalışma — Bu suretle yalnız Eti kö - mürünün istihsalini 1.100.000 tona ÇI- karmak. Diğer madenlerimizde üzer. İerine düşen vazifeleri yapacakların- dan umumit istihsalimiz 3.000.000 to- nu bulacaktır. Diğer taraftan tecrübeli işçi ve mütehassıs yetiştirmek. Ayrıca, linyit kömürü istihsalimi- zin dahiltiştihlâki. kazalamnası İSİn | line ehemiyet vermek. Meselâ, bu me- yanda Etibank, Değirmisaz'da 30.000 tonluk bir istihsal programının tat- bikine başlıyacaktır. Bakır endüstrimiz. — Kuvarshan bakırı senevi 2.500 tonluk bir istih- sal kabiliyeti ile Türki—ye. iktısadi bilânçosunda aktifi bir vaziyete geç- miştir. Ergani bakırı 7.500 - 10.000 tonluk bir tesisini ikmal için _gece. gündüz çalışmaktadır.. çomhtakı Morgul madeni için, ikinci sene 80- nunda 10.000 tonluk bir istihsal._kabı- liyetinde tesisata sahib olmak üzere, M. T. A. yapmakta olduğu tetkikleri bitirmek üzeredir. Altın ve simli kur dan Bulgardağı büyük yacaktır. eeei Eski tarihlerde çok iptidaf l.’." tarzda işleyen Bulgardağ’mda bütün izabe güçlüklerini yenecek a'srî tâsı- satın vücuda getirilmesi için icabe o;ıâ etüdler yapılmış ve netic.cde 250. v tonluk 94 7 kurşunu ihtiva eden bu cevherin beher tonunda 11 Bl';'.“ altın, 250 gram gümüş bulunan ir cevher mikdarı tesbit edilmiştir. _Bu mikdar muayyen bir sahaya inhisar etmekte olup bu yekünun ça.llşmî programında tatbik edilecek ihzar ameliyelerde daha fazla kabarması muhtemeldir. ha Burada bir nokta vardır ki mü- himdir: Bulgardağı cevherinde tes- bit edilen mikdarlar, muayyen bir sermayeyi amorti edebileceğinin ifade- sidir. Keban madeninin avnı ışlefnîe- ye bağlanarak istismarı kabil görül- mektedir. z Bugün, bildiğimiz gi Anamor simli kurşun ma mektedir. Demir Divrikide bulunm A, Enstitüsünce yapılan burada 10-15 milyon tonlu! Yekünu tesbit etmiş olduğ dadır. ü SA Bu cevherin şimdiden istihsâl eĞti sine geçmesi Karabükte kurulan Ce fabrikalarımızın ihtiyacını _b*fg““ Ki hazırlamış bulunmak ve demir ıhract ça hemen başlanmak programın görüş saslarındandır. 'şletilecek a P: ları gen! 'etrol arama altılacaktır. Diğer dairesinde, devam şun bakımın- rolünü Ooyna- bi, balya ve denleri işle- uştür. M-T. tetkiklerin k bir cevher u hatırlar- sondaj aletleri ÇOĞ araştırmalara, plân Olunacaktır. İ Bugüne ve yarına tellük eden beubeu Sasları bu suretle murıadıktmlzı;eti' €saslara göre çalışıldıkça mem Mepe mizde iş hacminin ne kadar Artâç çgbi. Vç maden ihracatımızın ga TİCA” ala- ıik mevkii ala: L görüş birliği nin yarın öğleden sonra akdedilmesi lerdir. meseleler hakkında bir itilâfa varmak Lığayesiyle hususi müzakerelerde bu- Bu sabah Delbos Romanya Hari- | ciye Nazırı Micesko ile görüşmüştür. Nazır, bu sabah Cenevreye gelmesi (Sonu 8 inci sayfada) GÜNDELİK Hatay ve Cenevre Milletler Cemiyeti'nin bu seferki toplantısında bizim Hatay dıvimıı.ı aid leler de görüşülecekti İyi bir tesadüf olsa gerektir ki, şimdi!o kıder mukavelelere daima en çok riayetkâr olmuş olan Türkiye'nin haklı bazı ta - lebleri, Milletler Cemiyeti'nin varlığı- nı korumak yani ona birçok taraflardan pılmakta olan hü lara tam karşı koymak icabettiği bir ânda görüşüle- cektir. Kuvvetle ummak istediğimiz nokta, cemiyetin, muahedeler ve cemi- yetçe verilmiş prensip ve kararlara sadık kalması ve bu suretle, kendisin- den beklenen işleri halleder bir mües - sese olduğunu bir kere daha isbat eyli- ceğidir. YA Tsürkiye'nin bu sefer istediği 29 mayıs kararlarının metne ve ruha sadık kalmak suretiyle nkbikidir.. a çünkü Sancağın yeni rejimini Fran- sa'nın tatbik ediş tarzı (bı!'rım yapıl- masını bile nasıl ıı:enemgı lu'ıuı-llıı— dadır), hüsnü Keza, Mille ganları tarafı! da ne esasında ne day ş ller’Ceıııiyeti’nin bazı or- ndan girişilen tatbikatın de şeklinde samimi- . Öyle ki, sanki 29 mayıs ka- r::l::ı:îl;ün.ycenevre’de._ ıı_rf bizi oya- lamak ve avutmak için ittihaz olun- e : Kİ mu*btiuilletler Cemiyeti, bu seferki .::.ı; nakaşalarda, bizim kadar © da tas edecektir ki, 29 mayıs kı'rırlıırı çerçe- vesi dışma çıkan bir tatbik tarzı, bıîn. ların hem metin hem ruhuna karşı gös- terilmiş bir mühalatıız_lık ve H.ıtıy için iki tarafın muvıfakılı.yle tesbit olun - muş rejimi ve bu rejimin esasını ve ma- hiyetini değiştirmeğe mıtuf.olırık a- tılmış tek taraflı bir ıdmı,_ bir ıuyk_ış. dır. Bunu üstelik bir de Milletler Cen_ı'ı. yeti'nin bazı organları kolaylıçmmıg_ı aman muahedelere ri- kalkışırlarsa, o Z 6 ayet !elmelı prensipinden acaba geriye lır? E d kI;azılarmcı cemiyetin tam şümullü bir tenkidi yapılmak üzere iken bu su- al üzerinde düşünmek, öyle sanıyoruz ki zamanında ve zaruri bi: hırelıe_ltı.r. Cenevre, 26 (A.A.) — Milletler Cemiyeti konse- yi bugün öğleden sonra toplanmıyacaktır. l evvel saat 11 de İran murahhası Adle'nin riyasetin- de yapılan bir toplantıda konsey azaları siyasi celse- Bugün yemekten sonra murahhaslar Avenol'ün iştirakiyle bir içtima akdederek bütün diplomatik İngiltere Fransa arasında tam var! — Öğleden ne karar vermiş- Yakında bir anlaşmaya varılacağı umuluyor Cenevrede görüşülecek meselede Milletler Cemiyetinin toplandığı Cenevre'denbir görünüş — akistekermen alay seçiminde Bizim istediğimiz tadilât yapılacak ENEVRE, 26 (A.A.) — Havas bildiriyor: Fransa Hariciye Nazırı Delbos, Hatay'da yapılacak ilk se- çim dolayısiyle çıkan tâli müşkülleri en âdil bir zihniyetle ha- reket ederek halletmek üzere bu akşam, Türkiye Hariciye Ve- kili Rüştü Aras'la görüş ktir. Seçim etmiş olan komisyon tekrar toplanacak ve türk ve fransız mü- tehassıslarının da iştirâkiyle, Ankara'nın istediği bazı tadilâta fevessül edecektir. Meselenin Ankara ve Paris hükümetleri nazarında hâd şeklini kaybedeceği ümid olunmaktadır. Sokaklarında 10.000 çinlinin cesedi biriktiği haber verilen Şanghay'da ingiliz imtiyaz bölgesinden birgörünüş 300,000 Çin askeri mukabil bir taarruz hazırlıyor Çin mukavemeti arttı Londra, 26 (A.A.) — Royter ajansı Hankeu'dan bildiriyor: Salâhiyetli bir Çin kaynağından verilen habere göre, Suççu - Ha- D ) LERE $ ı d &. (| bekl muharebe için çin- âmil saymaktadır. Çinin şimalindeki Çin kıtalarının maneviyatı iyidir ve şimdiki vaziyet karşısında kendilerine itimad gelmiş olan birçok mülteciler, Şantung ve Ho- nan'dan evlerine dönmektedirler. Çin kıtalarında kumanda — birleştirilince kıtaların mukavemetinin artacağı kay- dediliyor. Honan ve Şanside de muka- vemetin artması beklenmektedir. Royterin Şanghay'dan bildirdiğine göre, Tientsin - Pkov hattındaki japon ileri hareketi bir müddetten beri ya- vaşlamıştır. Bu halin Tokyoyu kaygı- ya düşürdüğüne dair mühim deliller vardır: Havalar da fena gitmekte ise de japonların bu bölgede umduklarından daha fazla bir mukavemetle karşılaş- tıkları anlaşılmaktadır. İnanılır. bir kaynaktan haber verildiğine göre Ge- neral Matsui Tokyodan dört fırka da- ( Sonu 8. inci sayfada ) İşbankası ve Etibank genel direktörleri Londraya gittiler Merkez bankası genel . » .. direktörü de gidiyvr İktisad Vekili B. Şakir Kesebir dün öğleden evvel Türkiye İş Bankasına giderek B. Muammer Erişle makamın- da bir müddet görüşmüştür. Bu görüş- mede Eti Bank umum müdürü de ha- zır bulunmuştur. Türkiye İş Bankası umum müdürü B. Muammer Eriş ve Eti Bank umum müdürü B. İlhami Nafiz Pamir Lond- raya gitmek üzere dün şehrimizden ayrılmışlar ve istasyonda iktisad ve maliye vekâletleri ile bankalar erkânı ve güzide bir kalabalık tarafından u- ğurl şlardır. B.M Eriş'e Türkiye İş Bankasının mali tetkikler servisi müdürü B Hazım Atıf Kuyu- cak refakat etmektedir,. Cumhuriyet Merkez Bankası umum müdürü B. Salâhaddin Çam accle işle- p () soyliy Bekleme 8 bu kadar! (Sonu 8 inci sayfada) Dış ticaretimizde büyük bir inkişaf var Tütün satışımız 24 milyondan 43 milyona, buğday satışımız br milyondan 7 milyona çıktı Başbakanlık İstatistik Umum Müdürlüğü 937 yılı dış ticaretimize aid iştir. Yukarda 935, 936, 937 senesindeki Tz v üaü d j $' e liler 300.000 kişi tahşid etmişlerdir. Çin hükümeti bu muharebe- yi anlaşmazlığın neticesi için hayati ve kati ehemiyeti haiz bir artış nisbetlerini tesbit eden bir grafik görüyor- rakamları iyle tesbit idhalât ve ihrı sunuz. Bu hususta ikinci sayf da tafsilât bulacak Hariçten satın alınacak ünitürkler için Döviz karşılığı (Yazısı 8 inci sayfada) Haa Fıkra Bizim olanlar İzmir telefonu da nafra tarafından satın alınmıştır. İstanbulda ekmeğini amerikan u- nu ile yuğuran nesiller, herhangi bir medeni tesis üzerinde yabancı bir damga görmeğe alışkın idiler. Böyle teşebbüsler için, sermaye türk kesesinin dayanamıyacağı kadar ağır, sây ise türk seviyesinin erişemiyece- ği kadar garblr olduğu telâkkisi ile terbiye olunurduk. Bizler, olsa ol- sa, Uzak - Şark veya Afrika yerlileri- nin basit hizmetlerini yapabilirdik. Evvelâ, tılısım bozulmuştur. Ya- bancı sermayenin nice seneler bin sı- kıntı ile başardığı demiryollarını bir- kaç senede yüzde yüz milli para, ni- hayet yüzde yüz milli sây ile meyda- na getirdik. Bankalar, şirketler kur- duk, Sonra, şuur değişti: Umumi hiz. metlere aid imtiyazları tasfiye etme- ğe başladık. Yabancı sermaye ile el- birliğini reddetmek değil, (çünkü Belçika fransız sermayesine yahud İngilter8 amerikan sermayesine na- sıl muamele ederse biz de öyle yapı- yoruz!) fakat bir memlekette ancak onun sahiblerine aid olmak lâzım ge- len sây ve teşebbüsleri kendimize hasretmek davâsındayız. Artık bir şehirde, hattâ daha kolay- Irk görmek için türkçeden gayri dille, yabancı sermaye telefon karısına te- lefone etmeğe, yahud, köprüden Hay- darpaşa'ya yabancr sermaye vapuru ile geçmeğe tahammül edebilir miyiz? Yabancı sermaye, herkese açık ve âciz osmanlı imparatorlüğu ile istedi- ği anlaşmaları yapmakta vaktıyle ne kadar haklı idi ise, biz de bugün, ona karşı, usul, kanun ve teahhüdlerimi- zin müsaade ettiği imkânları kullan. makta o kadar haklıyız. - Fatay