12 Ekim 1930 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 2

—2 — VAKIT 12 Teşrinevel ait tahkikat evrakı tanzim olun- maktadır. Müsebbipleri müddei- ümumiliğe verilecektir. MUHARRIRİMİZİN MÜŞAHEDELERİ Günün mes'elesi olan belediye yakından gör- mek için dün sureti mahsusada bir sandık ma- Öyle zannediyo- buralarda! gördükleri şeyleri, hâdiseleri oldu- ğu gibi öğrenmek istiyen muhte-; yar- intihabatı işlerini Svuharririmiz bir kuç ballini gezm ruz ki muharririmizin rem (Vakıt) okuyucularına dım edecektir. BEŞİKTAŞ SANDIK MAHALLİNDE Öğleden sonra saat iki idi. Mu- harririmiz iptida Beşiktaşa gitmiş- W tir. Burada Beşiktaş karakolu ile içinde bulunduğu cami arasındaki sokak ortası tama men sıkı bir kalabalık ile dolmuş- tu. Bu kalabalık arasmda yer yer rey sandığının — beş altı kadar mas akonulmuş, bu “ masaların etrafına Serbes Cümhu- © riyet fırkasınm propagandacıları o © turmuş, rey vermek için gelenlere larmın namzet listelerini da- ğıtıyorlardı. Bir taraftan da her- kesi bu fırkaya rey verdirmek için yüksek sesler ile bağrışıyorlardı. — Serbest fırka efendim! © — Burası Serbest fırka.. Ser-i best fırka! Diyorlardı. Haniya meyva ser- gilerinde yüksek sese ile karpuz ve © kavun satanlar vardır. Bu suretle haykıran propagandacılar gerek kıyafet, gerek içtimai seviye nokta smdan bunları andırıyorlardı. CURUM TEŞKİL EDEN PROPAGANDALAR Bir aralık muharririmiz propa- gandacılardan birinin yüksek ses ile şu sözü bağırdığını duymuştur: © “ Efendiler suyu bile memle- inhisra aldılar!,, © İnhisarm ımı bile anlamaktan âciz o- lan bu adama acaba bu sözü bağır- Lp kim öğretmiştir? Muharrimiz Bu suali kendi kendine O sorarak hayret etmiştir. ç , SANDIK MAHALLERİNDEKİ ” İZDİHAM Mliltaş sandık mahallinde me- “Barririmizin nazarı (dikatine çar- bir nokta şudur: Rey atacak sandık camiin için- ir. Biri önde, diğeri arkada o- kapılar polisler tarafından mu afaza altında alınmıştır. Rey ver- istiyenler sekizer, onar kişi ön lin içeri alınıyorler. © bunlar erini verdikten sonra arka ta- tan çıkıyorlar, bu tedbir iyidir ve zaruridir. Fakat içeriye girecek kapının önündeki küçük meydan Fey vermekten başka bir çok mak- iatlar ile toplanmış, karma karı- şık insanlar ile o kadar dolmuştur biribirlerile (sımsıkı yumakla- lan bu kalabalık arsamdan bir çok kimselerin geçerek (kapıya kadar i adeta bir fedakârlık idi. a aile kadınlarınm rey ver- için geçerek içeriye nasıl gire- bileceğine akıl ermiyordu. RBESÇİLERİN PROPAGAN- DAYA VERDİKLERİ KUVVET A © Muharririmiz kalabalık arasın- da şuraya gitmiş, buraya gitmiş, Jeş altı tane 5. F. namzetleri liste- ğıtan masa görmüş, bunlara bil yalnız H. fırkası namzet tesi dağıtan bir masaa tesadüf et iiştir. Diğer taraftan bu masada opaganda için yüksek ses ile hal- ia hitap eden bir kimse görmeyin- * bunun sebebini sormuş, H. fır- ii teşkilâtını burada idare edern- fin sükünu bozmamak icin yük- ek ses ile propaganda edilmemesi- adamlarına tavsiye ettiğini an- nrştır. ŞAİR EMİN BEYİN PROPAGANDA NUTKU 'S. F. da bulunan Şair Mehmet | Bu kuponu kesip birikti- İriniz ; bir sıra kupon ge- tiren VAKIT ın türlü türlü hediyelerinden birini , kendi seçip alacaktır 1380 — Intihap sandıkları başında Yeniden hadise çıkarmak istiyenler Emin Bey dün bir aralık Beşiktaş- ta intihap mahalline gelmiş ve bu- rada bir nutuk irat etmiştir. İNTİHAP KANUNUNDAN GELEN MÜŞKÜLAT Dün diğer taraflarda olduğu gi- bi Beyoğlu cihetinde de intihaba- tın yedinci, yani son günü idi. Bu- nunla beraber müntehiplerin adedi İdefterlere nazaran doksan bini bul- masına rağmen rey verenlerin mik- tarı dört, beş bini geçmiyordu. Bu- nun sebebi kanuna göre bir münte- hibin rey verebilmesi için evvelce isimleri defterde memurlar tarafın- zımgeldiğinden rey vermek maksa- dile müracaat edenlerin ayrı ayrı isimleri deftere memurlar tarafın- dan aranması, ismi (deftere dahil ise işaret edilmesi, sonra rey sandı- ğma puslanm atılmasıdır. Bu iti- bar ile bir günde bir sandık mahal- linde verilebilen reylerin adedi bi- ni, bin beş yüzü geçememektedir. Binaenaleyh müşkülâtın mühim bir noktası bizzat kanundan gelmekte- dir. İşte yine bu müşkülât neticesi- dir ki yedi gün zarfında Beyoğlu tarafmda ( intihabatı neticelendir- mek mümkün olamadığından bir hafta daha temdit edilmiştir. FATİHTE Muharririmiz Beşiktaştan sonra Fatih mıntakasma geçmiş, çarşı ba şsmda bir camideki intihap sandık mahalline varmış, burada Beşikta- şa nispetle büyük bir sükün bulun- duğunu görmüştür. Muharririmiz burada vaziyeti tetkik ederken Samatya tarafında» ki intihabat işlerinde karışıklık ol- 'duğuna dair bir şayia — işitiniş, Bu- mun üzerine oraya gitmiştir. SAMATYADA BİR ŞAYİA Fakat muharririmiz Samatyaya vardığı zaman burada her hangi bir karışıklığa delâlet eder manza- ra göremmiştir. İntihap (sandığı (Sulumanastır) denilen ermeni ki- lisesinin geniş avlusuna Konmuş di. Burada da rey vermek için ge- len halk takım takım ieçriye almı- yordu. Kapınm dışarsında oldukça! büyük kalabalık göze çarpıyordu. Muharririmiz burada bulunur- İken yeni bir şayin duymuştur. Bu İsayiaya göre bir gün evvel Balatta müessif hadiselere sebep olan yedi sekiz kişinin dışarıya geldikleri, bu adamların bir karışıklık çıkarmak maksadile hareket ettikleri, saat dörtten sonra civardaki fabrikalar- dan rey vermek için gelecek amele- yi bekledikleri söyleniyordu. Mu- bharririmiz burada geç vakte kdaar beklemiş, fakat esaslı bir hâdise ol mamıştır. SERBESTÇİLER İNTİHABI BOZMAK İSTİYORLAR İ o Muharririmizin tahkikatmdan çıka nneticeye göre Serbest F. taraf tarı şeklinde bir takım adamlar grupu teşkil ederek intihabat san dığı bulunan mahallere gitmekte, |buralarda intihabat işlerini karış» tırmak için hadiseler (o çıkarmağa çalışmaktadırlar. Kasımpaşa hadisesi bu gibi a- idamlar tarafından çıkarıldığı gibi bundan sonra böyle hadiselerin çı- karılmak ihtimali çoktur. Umumi» yetle tahmin edildiğine gögre 5. fırkacıların belediye intihabatmda "kendilerinin kaybedeceklerini anla yınca intihabatı bozmak istedikleri | anlaşılmaktadır. Bilfarz bir kalaba | ik tarafından hücum edilerek rey sandığını kırmak © suretile intiha- batın feshine gitmek istediklerine! hükmolunmaktadır. Bu (itibar ile sok müteyakkız bulunmak lâzım- dır. im 4 Balatta hadise çıkarmış olan 5 yedi sekiz kişi dün de Samat- $ ya sandığı etrafında dolaşıyor lardı. ) | Eline Halk fırkasının rey pusulası diye Serbest firka kâğıdı tutuşturulan bir yaşlı 8 hanım aldatıldığını anlayınca # kalabalığın içinde kendisini kandıran adamı buldu, “bir ş şehit anasmı doğru yoldan İ ayartmiya çalışıyorsun, utan- mıyor musun?,, diye bağırdı. S. C.F. adamları demir- yolları ve tabakhane amelesi- ni grup halinde kendi lehle- rine rey vermiye teşvik ettiler. Menfaatini müdrik olan uya- nık smelemiz prensipleri iti- barile amele düşmanı olması tabii olan S5. C. F. nin propa- gandasına kulak asmiyarak reylerini G, H. F. namzetleri- ne verdi. 10 ay Bi Eminönünde Emin önü mıntakasına ait san- dık dün Mahmut Pş, camil avlu- sunda bulunuyordu. İntibap bu mıntakada çok sakin geçmiş, Mercan, süruri, Mehmet Pş. ve Daya hatun mahalleleri reylerini serbestçe vermişlerdir. Maahaza #andığa Kâfi miktarda rey atıl- mamıştır. Burada dün Kargı fırkaya rey verenlerin miktarı tahmine göre ancak otuz kırk tanedir ki bun- ların çoğunu gayri müslimler ver- mişlerdir. Fatihte Fatih intihap sandığı dün sâ- bah saat sekizde Samatyada Su- ha Manastır denilen kilisenin av- lusunda açılmış, akşam Saat on sekize kadar açık bulundurul- muştur, Samatya polis karakolu karşısnda bulunan bir kahveye konulacağı ilân edilmişken ba- ranın halkın kolaylıkla girip çık- masına müsait olmadığı görül- müş ve sandığın iki tarafta ka- pısı olan Manastır avlusuna kon- masına karar verilmiş, halk bir gece evelden mahallelerde davul çalınarak keyfiyetten haberdar edilmiştir. Dün bu sândığa Hacı kadın, koca Mustafa paşa, lmrahor, Ali Fakih, Arabacı Bayazıt, Hacı Hüseyin ağa, Hacı Hamza, Can- baziye, Hacı Evhat, Kazlı çeşme, Sancaktar mahallelerinde oturan- lar reylerini atmışlardır. $. C F. Propagandacıları bu- rada da faaliyetten geri durmu- yorlardı. Sandığın o bulunduğu yere giden bütün sokak başların! tutmuşlar her geleni çeviriyorlar S. C. F. lehinde hitabelerde bu- lunmağa çalışıyorlardı. İçlerinde o polislikten matrut bazı kimseler de bulunan bu adamlar isimleri yanlışlıkla def tere yazılmamış ve defterlerin asılı bulunduğu bir hafta içinde itiraz etmemiş bir iki kişiyi hal- fırkasına rey verecekleri için i- simlerini bililtizam bulmıyorlar,, iddiasında bulunuyorlardı. Bir aralık tabir kişi birden fazla ! ka gösteriyorlar “Bunlar 5. C. | Yer yer yapılan tahrikât semeresiz kalıyor, uyanık halk reylerini C. H. Fıakasına veriyor rey puslası atıyor, diye yayga- raya başladılar. Kaymakam Ve- liyüddin, B. sandığın sokak ka- pısı önline herkesin görebilece- ği bir yere konmasını emretti. | Sandık kapı önüne getirildi. Ihtiyar bir hanım ismini ara- | mak için muhtarların önüne gel mişti. Elinde bulunan yeşil renk- li pusulanın hangi fırkaya ait | olduğunu sordu. $. C. fırkasının cevabını alınca hiddetle geri döndü ve pusulayı veren adama: — “ Ibtiyar bir şihit anasını kandırmağa utanmıyor musun. İ Ben senden C. H. fırkası kağı- dı istedim, diye çıkışmış reyini C. H. fırkası lehine istimal et- miştir. Gene bu adamlardan biri elin- de halk fırkası namzet İistesile içeri giren komusyoncu Salim Beyin üzerine hücum etmiş e- nden namzet listesini zorla al- İ mış, yerine S.C, namzet listesi İ vermek istemiştir. Salim beyin şikâyeti üzerine mütecaviz mer- keze sevkedilmiştir. S5. C. pro- pagandacıları akşam üstü işle- rinden çıkan demir yollurı ve tabakane amelesini toplu bir halde sandığın bulunduğu ma- halle getirerek ve “ hep birden içeri girerek rey veriniz ,, diye ameleyi kışkırtmak ve bir hadi- se çikarmak istedilersede temiz ve şuurlu amele bu entirikalara kapılmamış asil bir vakar ve sukun içinde rey baklarını isti- mal etmişler, hemen hemen hep- si C. H. fırkası namzetlerini in- tibap etmişlerdir. Ortaköyde Beyoğlu intihap sandığı dün sabah saat yedide Ortaköy ca- minde açılmış, öğleye kadar Ortaköyde, Mecidiye mahallele- rinde oturanların reyleri Kabul olum , SEE adamlarının müessif taşkınlıkları burada da görülmüş bazı kargaşalıklar olmuştur. Beşiktaşta Ortaköyde (bulunan sandık öğleden sonra Beşiktaşta Sinan paşa camiine getirilmiş akşama kadar açık tutularak Abbas ağa Yıldız, Cihannuma, Sinan paşâ Dikili taş, Vişme zade, Muradiye Türk Ali Mahalleleri halkının reyleri kabul olunmuştur. S. C. F. adamları faaliyetleri- ne buradada devam etmişler, bazı kargaşalıklar çıkmasına se- bep olmuşlardır. Bunlar kırk elli kişilik bir gurup hâlinde sandı- ğın bulunduğu mahalle hücum etmişler, intizamın muhafazası için jandarma tarafından geri çevrilmişlerdir. Bu kargaşalıkta reylerinini vermek için gelmiş olan birkaç kişide ezilmiş, elbi- seleri yırtılmıştır. &. C.F. alar, ahaliye sükünet tavsiye eden Türk Ali mahallesi muhtarma da hücum etmişler dövmeğe kalk- mışlardır. İçlerinde Emin isminde bir sabıkalı da bulunan bu adam- lardan üçü tevkif edilmiştir. Kargaşalık esnasında C, H F. na mensup Afyonkarahisar meb'- usu Mehmet Emin B. gelmiş, nümayişçilere yaptıklarının doğru olmadığını söylemiş ve sukünet tavsiye etmiştir. Serbest fırka propagandacr.. iğ ale i XT .ğ: Adliye Vekili | Komisyonların mesaisi hak- | kında izahat veriyor. Yarın i yahut öbürgün Ankaraya gidecek Adliye vekili Yusuf Kemal B. dün adliye dairesine gelmiş, bir müddet tetkikatla meşgul olmuş- tur, Bugü on dörtte ceza muha- kemeleri usulü kanunu üzerinde tetkikatta bulunacak olan komis- yonun içtimaına riyaset edecektir Yusuf Kemal B.in yarın ya- hut öbürgün Ankaraya hareket etmesi, kuvvetle muhtemeldir. Adliye vekili Yusuf Kemal B. komisyonların mesâisi etrafında dün şu izahatı vermiştir: — Tetkikatımız ihzari mahi- yettedir. Şimdiye kadar hazırla" dığmız esâsları Ankaraya götü- receğim ve asıl tetkikatı orada yapacağım * Haber aldığımıza göre, borç | sebebile hapsen tazyik usulünün tekrar tatbik sahasına konulması mevzubahis ve omutasavver değildir. Ancak icra sahasında şikâyeti mucip olan cihetlerin kat'iyetle halli için esaslı tedbir- ler alınacaktır. ları fırkalarına rey temin etmek için türlü çarelere baş vurmak- tadırlar. İçlerinde rakı ziyafeti vadedenler, S. C. fırkası için rey vermeyenlerden naktf ceza alı nacağını söyleyenler vardır. Böy- le kandırılmış ihtiyar bir adam dün Beşiktaşta sandık kapan- dıktan sonra geldiği için rey veremeyince S, C, F. için rey verecektim ama sandık kapanmış bari bana mühürlü bir: kâğıt yerinizde ceza almasınlari,,diye memurlara yalvarıyordu. İ Usküdarda Kısıklı, Çamlıca, Bulgurlu ve havalisinde de dün intihap ya- pılmış balk sükün ve tam bir imanla reylerini halk fırkasına vermişlerdir. Bakırköyde Bakırköyde de dün intihaba- ta devam edilmiş hiç bir badi- se olmamıştır. Alınan neticeye göre burada halk fırkası namze- zetleri ekseriyet kazanmışlardin. Adanada Halk fırkası kazandi Ankara, 11 (VAKIT) — Anka- ra belediye intihabmı 22 rey fazla sile C, H. fırkası kazanmıştır. Halk fırkası her yerde kazanıyor Ankara, 11 (A.A) — Yozgat, Gaziayintap, Kayseri, Boğazlıyan, Pulathan, (o Ayancı, Köyciğez, Taşköprü, Görele, İznik, İncesu, Pinarbaşı, Yalova, Kavaklı, Sille, Akveren, Korko, Şile belediye intihabatında Halk fırkası nam- zetleri kahir bir ekseriyetle ka- zanmışlardır. Ben değilim Aldığımız mektuptur : Ba seneki Şehir Mecisi inhabandz Serbest Cümhuriyet fırkası tarahından Beyazıt ve civarı mahallât listesinde nakli- yeci Halil namında bir zatın namzet göste dildiğini öğrendim. Mezkür fırka ile mis. pet ve alâkam olmadığı ve adresim An- talya nakliyatı umumiye şirki müessis- lerinden Nebizade Halil Hilmi bulunma- sı cibetile iltibasa mahal kalmamak üze- re keyfiyetin tavzihini rica ederim “ve »ilvesile teyidi hürmet eylerim efendim. Antalya nakliyatı umumi- ye şirketi müessislerinden Nebizade Hali