October 20, 1931 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 3

3 . Edison kimdir? Kendi fotoğrafınıza baktığınız za man hatırmıza gelen adam, telgraf direklerine baktığınız zaman gözünü. zün önünde canlanan Insan, Şrâmo- fonda plâktaki ( sesten evvel yüzünü hatırladığımız insan, hulâsa elektiri: &in size hatırlattığı sima, büyük Edi son öldü. Edison yalnız Amerika için, değil, dünya için kaybedilmiş bir ha-| zinedir. P Bu şayanı dikkat deha, 1574 tari; hinde müttehit (o Amerika cümhuri- yetinin (Ohio) hükümeti dahilinde doğmuştur. Edison fakir bir ailenin çocuğu idi.| Yedi yaşında iken onu (Mişiganda mektebe verdiler fakat Edison mek- tepte çok zaman kalamadı, o Ancak üç ay kadar okudu, o Çalışmak li. zımdi. o Kazanmak O mecburiyetinde - ogi. Babası ölmüştü. © Ve annesi oğ- * Tunu sureti hususiyede ( yetittirmiye çalıştı kendisini okuttu. On iki v nı geğmeden o, birçok Filosofları yenmişti. Bu müddet zarfında 'Tomas Zdi- son trenlerde gazete müvezziliği edi- yordu. Onün hayatta İlk kazanç işi Rizete müvezziliğidir. Dahili mu - harebelerin eivervlı zamanında mü- vezzilik iy; para getiriyordu. Niha- Yet Edison © (1862) de bir otelin bi let basmak için kullandığı el'makine- sini aldi, o çalıştığı trenlerdem biri- nin vagonuna yerleştirdi. Ve va gonda bir gazete neşrine basladı. İlk neşrettiği gün beş yüzden faz» Ja sattı. Edison vagonda yazıları kendi di- ziyor, kendi basıyor, kendi satıyor- du. Fakat bir gün bir kaza, Ediso-| hün trenden koğulmasına ve gazete- inin kapanmasına ve kendisinin aç kalmasına sebep olmuştur. — Çünlrü “ bir gün veronda gazetesi için çalışır. “ ken © fosfor dolu bir şişe deviilmiş, yangın 'cikmıstır. > Bunun O Üzerine * kondüktör Edisonu simendiferden dı-! şarı atmıştır. 15 yaşma kadar işsiz kaldı, Fakat ç bir gün bir desmdülle, — bir ialgınf) memurunun çocuğunu (bir iren ka. zasından kurtardı. o Kazadan kurtu- lan çocuğun babası . çok mütehassis oldu. Ve Edisena telgrafçılık öğ“ retti, Bundan sonra Edison 25 #ola' maaşla (o şimendifere telgrafçı tayin| olundu. oOAz zamanda temayliz etti, Ve ilk ihtiramı kumpanyaya sattı, bu, ihtira şu şekilde idi: Bir kablo ile deniz altında iki muhabere münkün oluyordu. 1509 da aldığı ihtira elektrik volt- larını kaydeden bir âlete aitti. Fa. kat bundan fayda görmüyordu. E-| disonun en blüyük kusuru parasız. Mğr idi. Harcetti, borç etti. Nevyor- ka gitti, Fakat müthiş bir sefalet içinde idi. Nihayet ( Nevyorkta biri telgraf makinesi icat etti ve bir kun panyaya iş bası oldu. Bundan sonra telgraf hakkındaki ihtiraları tevali etti, 1878 de (Filadelf Mükbaları klapa iya) da elektrik; 1550 de Yazan: Jacgues La Guerche — 26 Böyle kardeşinin geldiği bir günde ne diye mahzun oluyorsun. Müsyö Dütriyöye gelince. yor. >. > bu son sözleri güçlükle söy. lemişti, Süzan tekrar hmçkicarak ha.) in ve bir bilsen. Bir bilsen. Sesil, artık, kendi de, arkadaşının alinden altüst olmuştu: Dama deği, eğer bu kadar ehemmiyetli (bir şeyse hana söyle. | meni istemem. Fakat hemen (gidip kârdeşini gör ve kalbini ona aç. İs trrabin ne olursa olsüt, o seni tesel- M eder. Seni okadar © seviyor ki. E- Zer müdafaa edilmek istiyorsan seni müdafaa edecek gene odur. Zira, öY- 1e hissediyorum ki, kardeşin asil ruhlu bir adamdır.. — Ah, yapamam. yapamam. artık pek geç, — Süzam bir genç kızın başına bir Sesil Kolomp! oda «| gideceğini vadetmezsen seni bırak. Adliyede Haremağasının elmasları Dün dava rü'yet edildi İstanbul ikinci ceza mahkemesin- de, dün bir elmas çalmak dayası rik yet edilmiştir. Davae, Yusuf İzzettin efendinin sabık Harem ağalarından Hacı Sadet- tin efendidir. Bu zatm elmaslarmı, Beşiktaşta oturduğu evde kirici Ah- met efendi isminde birisinin çaldığı, davanın mevzuunu teşkil ediyor. Fa- kat, tahkikat neticesinde, elmaslar bulunamamıştır. Mevkuf olmıyarak muhakeme edi- len Ahmet efendi, istievabında ken- disinin bir şey çalmadığını söylemiş, civarda oturan bazı ahvali şüpheli kimselerin bu işi yapmış olabilecek. Terini ileri sürmüştür. Mahkeme, şahitlerin celbine ka- rar vermiş, muhakemeyi otuz teşri- nisaniye bırakmıştır. Kemal Ahmet B. berant etti (Bıldırcın) gazetesinde vaktile çı- kan bir yazidan dolayı mes'ul müdür Kemal Ahmet bey (aleyhine açılan müstehcen neşriyat davası, dün İş tanbul ikinci ceza mahkemesinde ne. ticelenmiştir. Mahkeme, Kemal Ahmet beyin be. raelini kararlaştırmıştır. Mübaşirliğe taliplerin imtihanı yapıldı Mübaşirliğe talip olan 200 kisinin imtihanı, dün Adliye dairesnide ya- pılmıştır. Talipleri, encümen namına Üskü- dar müddelumumisi Asım bey imti- han etmiştir. e Kazananlar, bugün tesbit edilecek, bir kısmı münhal yer- lere yerleştirilecekler, bir kısmı da ileride münhal yer olursa, vazifeye alınacaklardır. elektrik lâmba imtiyazını aldı, Edison. (1878). senesinde bir gün telefon ahizesine şarkı söylerken se sin titremesinden çelik tabakasının u- cu parmağına dokundu bundan son- ra gramofonu icat etti, Bundan sonra kendisinin o (Kine- toskop) adını verdiği sinema makine sinj içat etti ve ilk filmi çekerek ih. tiramı muvaffakiyet sahasına koydu. Edison 186 dan beri bir köyde yeni açtığı büyük fabrikanın ve lâboratu- varım başinda çalışmakta idi. Çok mütevazi olan Edison, en bü- yük şan ve şereflere nail olmuş” ol. makla betabör kendisin; daima elek- trikçi diye tavsif ederdi. Büyük bir mütefekkir ve sen de rece çalışkan olan Edison, dehadan ziyade sahsi cehte inanıyordu. | Kendisinin nazarında eseri, yüzde bir ilham mahsulü, yüzde * 99 çalış» mak yolunda dökülen terlerin mah- sulü idi, Recep bey i Fırka umumi kâtibi İ bu gün izmire gidiyor C.H. Fırkaşı umumi kâtibi Recep bey bugün Ankara vapo- ru ile izmire gidecek ve oradaki | Fırka teşkilatını tetkik edecek- | | | tir. Recep bey izmirden sonra intihap dairesi olan Kütahyaya giderek müntehiplerile görüşü- cektir. Fırka umumi kâtibi 29 Teşrinievvel Cumhuriyet bayra- mında yapılacak büyük merasim- de bulunmak üzere Kütabyadan Ankaraya gidecektir. Maarifte | Muallim kütüphaneleri açıldı istanbul O maarif o müdüriyeti şehrin muhtelif semtlerinde 25 ilk mektepte açmayı kararlaş- tırdığı o muallim (o kütüphaneleri için lâzımgelen kitapları almış ve 250 kitaptan ibaret ilk parti dün tevzi edilmiştir. Kütüphane açılan mektepler şunlardır. Emin&nü muntakasında 5, 44, 3 ; Fatih o muntakasında 37, 15, 24, 28; Beyoğlu mınta- kasında 9, 1) ; Beşiktaş semtin- de 19; Sarıyer Kekler 19; Kadıköy 35 şinci mekteplerile ; Kartal, Şile, Beykoz, Yalova, Bakırköy, Silivri, Çatalca, Çek- mece muntakalarında birer semt- te tesis edilmiştir. Maarif müdürlüğü bu kütüp- haneden muallimlerin masal isti- fade edeceklerine dair mektep- lere bir tamim'de gönderecektir. —————————< Ekmek fiatı istanbul belediyesinden : Teşrini evyelin yirmi birinci çarşamba (Ogününden (itibaren ekmek altı kuruş otuz para ve İrancala on bir buçuk kuruştur. Vakıt: Abone şartları ı 3 6 19 Aylık Dahilde 159 400 750 1400 Kuruş İaricte - O g00 1450 9700 Mlân sartlarımızı Resmi Husust Satın 10 Ks K Sântimı 20. > Se Küçük ilân şartlarımız ; ——————<— und 1-10 Defalı. © 6 7 100 Kuruş A — Abonelerimizin her üç aylı- İÜ) için birdefa mecvahendir. Müşarünileyhin 700 ihtira beratı şok seyler gelebilir. - Her Şey her! şey. hatta, Silzan Sesile © büyük bir ıstirapla baktı, — Fakat, bütün - bunlar, bu fena! şeyler, hatta insana intihar fikri bi. le veren (o bu şeyler unutulur, silinir, gider. Ve bunları, bir kardeş, sami- mi bir dost kadar kimse iyi edemez. Bizden yüz çevirme, emin ol. Sesilin. temiz nasiyesi oo kadar samimi bir mana aksettiriyordu ki Süzan haykırmaktan kendin; demedi; mene» — Sesil, Sesil, senin bu sözlerine lâyık o değilmi, Fakat o kadr bet. bahtım ki.. Yine gözlerinden yaşlar boşandı; — Hayır, hayır. Size söyliyemem.. Ve ayağa kalktı: — Adiyö, Sesil.. ve affet. — Yok. hemen kardeşinin yanina B — 4 satırı geçen İlânların fazla setiri için 5 kuruş zammaolunur am. İşte.. e. Besil, adresi VeYdi. Süzan almak istemedi. — Süzan, yavrum, yapma, ale Nihayet Süzan kâğıdı aldı ve çan- tasma koydu. Kapıya doğru yürü dü, Sesil onu tutarak Yüzünü çevir. di, uzun uzun gözlerinin içine bak- Belediyede Kahvelerin havası nasıl değiştiri- lecek? Belediye kahvehane, birahane- | ler hakkında yeni bazı kararlar | ittihaz etmiş ve bu karar- lar dün şubelere bildirilmiştir. Bu karar şunlardır: si şekilde tecdidi hava ı olmıyan kahve, çayba- ne, birahanelerde vantilâsyonu temin etmek Üzere, pencere camlarının üst kısmı vasistos ter- | tibatını havi olacaktır, Birâhanelerde mezeler came- kânla mahfuz bir mahalde ve temiz kaplar içinde bulunacak- tır, Artık gıda bakıyesi muntazam ve gayri kabili nüfuz kapalı ma- deni mazbut kaplara hiç bek- letmeden derhal dökülecektir. Birahanelerde bira taksim ve tevzii için tesis edilen tezgâh zemininden bir metre yüksek- likte üzeri mermer veya çinko kaplı bulunacak bira bardakları nın yıkanması için otomatik ve- ya sair şekilde akar su tertibatı- nı havi olacaktır. o Tezgâhların üstünde bulunan ve artık bira- ların dökülmesine mahsus olan | yalaklar ayni zamanda bira bar- daklarınm yıkantı sularınıda top- hiyacak ve gayrikabili nüfuz ma- deni bir boru ile doğrudan doğ- ruya lağıma merbut olacaktır. Süleyman Nazifin kabri Süleyman Nazif merhum için belediye tarafından yapılmakta olan okabrin inşası (o bitmiştir. Merhumun ölümünün yıldönümü olan 5 kânupusanide mezarmın başında bir merasim yapılacak“ tır, Hayvan sergisi Bu ayın 26 sında Dolmabah- çede açılacak olan hayvanat ser- gisi için hazırlıklar bitirilmiştir. Yarm akşama kadar hayvan ka- bulüne devam edilecektir, Bugün Anadoludan sergi için mühim miktarda bir kısım hayvan ge- lecektir. Verem mücadele rozetleri 29 Teşrinievvel Cümhuriyet bayramında verem mücadele ce- miyeti namına dağıtılacak rozet- ler için hazırlıklara başlanmıştır. Darülfünun divanı toplanıyor Darülfünun divanı yarın topla- narak bazı mühim meseleleri neticelendirecektir. emek. İsti ği sözleri Brevan tamamladı: — Ve bazı malümat edinmek üze re, bana lüzümunuz var değil mi? | — Evet. tamam. bazı o ma'ümata ihtiyacım var. — Ne çeşit malümat?.. —Gramofon plâkları yapmık üze. tı ve: — Derhal kardeşinin yanına gide- ceğini vadet bakayım.. Süzun başını çevirdi; — Vâdet. > Süzan bu ısrardan kurtulmak için — Peki, re bir fabrika tesis ettim. — İstikbali açık bir iŞ — Ümit ediyorum, Her halde Şim- dilik vaziyet güç. — Evet. Rekabet dolayıs'le değil mi? dedi ve kaçtı. Sesil, merdivenden iğilerek haykırdı: — Süzan, Süzan. Fakut o, çoktan gitmişti, Bir mütehas. — Mösyö Brevan? — Benim efendim. Ziyaretçi kırkını geçmişe benzi yordu, şık giyinmişti, Brevan daima kendisine işi düşen-| lerin ne diyeceklerini evvelden keş! feder, fakat onları, kendine emin 0 labilmeleri için bizzat söyletirdi. Ru- mun için de, yerinde bir cümle, bir kelime ile onlara yardım ederdi. Bu sefer de öyle oldu ve fabrikalör: — İşte, dedi, bir fabrika tesis et. tim ve işler yolunda gidecekti, Eğer, — Eğer. — Sizden bana dostlarım bahsetti. Brevan tebessüm etli ve muhata- bina bir koltuk gösterdi: — Oturunuz efendim, rica ederim. — Ben fabrikatörüm ve yeni bir iş yapmak üz 2 — Eter. Meselâ Fonora mücssese.| sinin plâklarını imal için kullandığı maddeyi bileydim. müddet Brevan dinliyordu. Bir « sordu: TE A MN Bir gazete Avrupada pire nes- linin gün geçtikçe azaldığını ya- zıyordu. Bir Avrupa müstemlikecisi bi ötekinin berikinin sırtından geçinen bir mahlâk, şüphesiz ki aynı fasileye mensup böcekler arasında sör'at rekorunu daima uhdesinde saklıyan bir atletti, Keşke, onun nesli tükeneceği: ne tahtakurusu ik ei tin kökü kurusaydı... Maamafih, fazla çene yorma- ya da, bilmem, lüzum var mı? Zira, gözeteler, pire neslinin bi- zim memlekette de kesildiğine dair hiç birşey yazmış değillerdir. Topin İğne İzciler Ankaraya 26 teşrinlev- velde gidecekler 29 teşrinievvel (o cümhuriyet bayramı memleketin her tara- fında parlak bir surette tes'it edilecektir. Ankarada yapılacak büyük merasim için muhtelif şe- hirlerden gidecek olan izciler hazırlanmıya başlamışlardır. 26 teşrinievelde Ankaraya hareket edecek olan Edirne, Bursa ve civarile beraber istanbul izcile-' rinin hepsi 800zü mütecavizdir. TEŞEKKÜR Müteveffa Komandatora Dome nika Brazzafolli Efendinin cenaze merasimine lütfen iştirak ederek ibrazı nezaket ve muhalâsat etmiş © Jan memurini resmiyeye, sefaretha- nelere, konsolosluklar erkânma, Seys risefain kumpanyaları mümessilleri. ne, erkânı matbuat, milessesatı fi cariye ve maliye erkünma, cemiyet lerle müessesatı hayriyeye ve diğer zevalı muhteremeye ayrı ayrı arzı şükran etmiye maddeten imkân bu lamadıklarından, Brazzafolli — Ba. din — Damini aileleri hissiyatı min. vettaranelerin iblâğına ceridei feris | delerinin tavossutunu rica ederler. Istanbul 20 teşrinievevl 931 EN > Pek kıymettar erkânindan birisini zayi etmekle dilhun olan Lloyd Tri. estino kumpanyası, müteveffa mü. fettişi umumi komandatore Domini- ko Rrazzafolli Efendinin hatırasını tebcilen izharı tessür etmiş olan ahâ- lii beldenin kâffesine an samimül. kalp'ara teşekkür eder. Istanbul 20 teşrinievvel 991 Darülbedayi Temsilleri Bugün akşam sta: 2130 da Komedi 3 perde ISTANBUL BELEDİYESİ ii İl IN Tercüme eden: r Garp © NM Talebe ve Muallimin gecesi, nuz — Tabii kabil, fakat, — Fakat ne? para mı? hazırım. — Ru kâfi değil, — Vakit mi Tâzım? — Hem vakit. hem de tahkikatın. zin ne şerait sltında olacağın tet- kik etmek lâzım, — Olabilir. Fakat s'zin zeki ve mütecessis bir kimse olduğunuzu ha na söylediler, — Yalan söylememişler. Bilmezsi. — — Yazan: Carbuccio niz bana şimdiye okadar kaç kişi müracaat etmiştir. Fakat buradan sır çıkmaz, — Ha. evet. bilhassa bu hususta kimseye bir şey söylememeli. — Emin olunuz. bütün mes'uliyet esasen bana aittir, — Hep değil, — Hepsi. Zira siz buradan çıkar sıkmaz kim iddin ve ispat edebilir ki sizinle görüştük. — Ya telefonla görüğürsek.. — Mümkün olduğu kadar telefon- dan içtinap edeceğiz.