23 Mart 1932 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 2

2 — VAKIT 23 MART 1932 Kitap kuponları- mızı biriktiriniz | 3 mozayık levha Salzemberg'in vasıta! siyle yerimi öğrendiğimiz parçadır ki.| bu, İzparatoru, İsanın karşısında diz çökmüş ve niyaz eder (bir vaziyette göstermektedir. Bu levha, cümle kapısmın üstün- dedir ve sıvaların altından hayal me. yal gözükmektedir. Kaç defalar ba | dananm altından, merakı, arzu ve muhayyeleyi tahrik eden bu mozayrk.! larm karşısında, hiç olmazsa görebil diğim kadarma şükrederek O havran kalmıştım. Bu itibarla, işe evvelâ en kolay ve en malâm olan levtisdan bas lamak doğru olmaz mı? Bügün şunu söyliyebiliriz ki,! eğer katiyen karar verilmişs böyle bir iş, Bizans san'atınm ka-| ranlık safhalarını aydınlatmak i- tibariyle bütün beşeriyet için mii-| him bir hadise ve Türk cümhuri - yeti için de zaferlerinin en tabii bir meyvası olacaktır. Bir cümr huriyet, ilim ve fen tarihinde, ka- ranlık sayfalar bırakamaz. e a ae | si Muzaffer (Beyin kısa bir hitabe « siyle başlamıştır. Muzaffer Bey Al - man milli hayatınm inkişafından bahsederek şunları söylemiştir: “Hatırlarsınız ki, 18 inci asrın ni hayeti, Almanyayı hudut ve his itiba riyle dağımk buldu. Bu hal bir milletin kendi varlığına olan itimad! nın esalmış olması o suretinde hulâ sa edilebilir, (OBir zamanlar Alman yada siyasi vahdet mevcut olmali) gibi Alman milletinin knedi varlı! ğına olan itimadı da azalmıştı. 18 inci asırdan sonra Almanyada mi - lemadiyen hürriyet o ve vahdete doğ| ru yüksek bir temayül kaydediyo - ruz. Bir çok mütefekkirler görüyo - « ruz. Bu mütefekkirler | bir milletin var olebilmesi için oOher şeyden er.i “vel kendisine inanmış olması lâzım ii fik Jadılar, Ve Alman “ N Fudretine inanma ka- 4 etini verdiler. | Goethe tefekkür, felsefe ve ede -| bi eserleriyle Alman milletine kenrl lisanının, hissinin ve © mefküresinin! şaheserler İbda etmiye kabiliyeti ol. duğunu diğer o ovkadaşları arasında ispata muvaffak olan yüksek bir şah siyettir.., Yusut Serif Beyin sözleri Muzaffer Beyden sonra garp edebi yat tarihi müderrisi Yusuf Şerif Bey Kürsüye gelerek, Goethe hakkında söylediği o hitabede ezcim'e demiş - tir ki: “Eski Yunan medeniyetinin başm. da Homirüs veya (o Homirüsleri, ye- ni devirler medeniyetinin başında Danteyi ve Rünesansın büyük muhar rir ve san'atkârlarını buluruz. Bü - yük dahiler, mensup oldukları mil « Jetler yükselmesinin şartı esasisini olan benliklerinin şuuruna bedii his- ler, bedii o heyecanlar vasıtasıyla er dirirler, ruhlarmı o yuğururlar. Ru| millet (o yuğurucularmın (arasında Goethe en şanlı bir mevki işgal eder. Manevi o Almanyanm oluşuna fki yüksek sima hakimdir. Luter, Goethe Luter, Almanyanın mühim bir kıs mına vicdan istiklâlini, o Goetheyse Almanyaya (o benliğinin © şuurunu, benliğinin — istiklâlini bağışlamıştır, Goethe'den evvel sönük ve silik, baş- ka milletlerin (o peşinde mahcup ve mütereddit topallıyan (bir Alman - ya, daha doğrusu bir alay küçük AL manlar vardı, Goethe'den sonra, zin- de ve mağrur, başka milletleri peşi- i€ İakan ve emin ve devâsa ademlar.| Ja ilerliyen muazzam ve tek bir Al « manya meydana çıkmıştır. Goethe'nin eserleri Şerif o Bey bundan sonra Goethe | nin eserleri hakkında izahat vermis ve hayatmdan bahsetmiştir. Faust - tan bahsederken: “Faust bir iedalistse, (omüstehz' realizmle Faustu daha büyük ham. leler o yapmıya sevkeden Mef'sto da bu idenlizmin en büyük muharri. kidir. Faust ve Mefisto, Goethe'dir; - Faust ve (o Mefisto, beseriyetin ma -| cerası destanıdır. e Faustsnz beşeri « yet, hayvanlığa döner, Falat Mefis beşeriyet, kamsız | riyesi münasebetiyle samimi ve bira- , de hayntma sit bazı resimler göste - Harici Iran şahi Hz.nin Velâdetlerinin Yıl dönümü Ankara, 22 (A. A.) — İran Şahı Riza Şah Pehlevi Hazretlerinin ve - lâdetleri yıl dönümü münasebetiyle Reisicümhur Hazretleri müşarüniley- he âtideki telgrafı göndermişlerdir: Alâhazreti humayun şehinşahi İ- ran Riza Şahı Pehlevi; zatı şahanele.! rinin yevmi velâdetlerinin senei dev-| derâne hislerimi ve tebriklerimi hü » yük hâzla takdim eder ve zatı gaha- nelerinin şahsi saadetleri ve dost İ - ran devletinin refahı halıkındaki kal. bi temennilerimi arzederim. İran şahr hazretlerinin cevabi telg| rafları şudur: Türkiye Reisicümhuru Gazi Mus- tafa Kemal Hazretlerine; velâdet bayramım vesilesiyle zatı devletleri tarafından izhar buyurulan tebrikler! ve muhabbetkâr hislerden dolayı bir çok teşekkürlerimi ve mütekabil te mennilerimi arzeylerim. cansız, soğuk bir omüstehase alır. Diyen Şerif Bey sözlerini şöyle! bitirmiştir: “Sözümü bitirmeden evvel Goethe hakkında arasıra mevzuu obahsolan bir meseleye temas etmek isterim. Goethe Alman şairlerinin en Almanı mr, yoksu Alman şairlerinin en bey - nelmileli mi? Her iki tezi müdafaa edenler var (ve her iki tez Gocthe- nin eserlerine (o ve sözlerine İstinaf ederek müdafaa edilebilir. Fakat ba na öyle geliyor ki her iki tezin ta - raftarları aynı şeyi söylüyor, fakat bunu başka (o başka kelimelerle ifade ettikleri için anlaşamıyor. En milli şair, en beynelmilel unsurlardan mil NM eserler, ve en beynelmilel şair, de en milli unsurlardan en heynel - milel eserler çikarabilenidir. . Milli lik ve beynelmilellik “orta irti larda ayrı ayrı mefhumlar olabilir.! Fakat Geethe'lerin — irtifamda burs lar biribirinin o mütemmimi, biribiri »in aynadır. Kozmopolit değil, fakat yüksek manasıyla en beynelmilel 0 Jabilmek için milliyetin en derin a-| makma kök salmış olmak ve en mil.| Ti olabilmek için de beynelmileliiğe kadar yetişebilmek lâzımdır. Eğer Goethe Alman şairlerinin en Almanıysa, Türk şairlerinin en Türk bir Goethe'si, ve eğer Goethe Alman şairlerinin o en beynelmileliyse Türk şairlerinin o en beynelmilel bir nümu nesi yetişsin. Türklerin Goethe için sarfedebilecekleri (oen samimi teh - cil sözlü bu temenni olsa gerek. Şerlf Beyden sonra Orhan Sadet. tin Bey Goethe'nin oFaustunu tahlil etmiş, ve felsefesini izah etmiştir. Sonra ihtifale nihayet verilmistir, Tölorya salonunda Alman edibi o Goethe'nin yüzün- cü yıl dönümü münasebetiyle dün Re yoğlundaki (o Totonya Alman kulü - bünde de bir müsamere verilmiştir. Şehrimizdeki (o Alman Kolonisine mensup zevatla (Alman sefareti ve konsolosluğu — crkânınm hazir bu » lundukları o müsamerede Alman Hi- sesi mualiimlerinden D. Tlerold ta - rafından Goethe'nin hayatı ve eser - leri hakkında bir konferans vermis, müteakiben (o Fröylan Edith Golden #tein Goethe'nin (İfijeni) piyesinden bazı monolozlar (o söylemiş ve ama - tör bir heyet tarafından © Goethe - nin (Egmont) piyesi temsil edilmiş - tir, Wekteplerdo Dün İstanbul erkek lisesinde ve şehrimizdeki oOAlman mektebinde de merasim yapılmıştır. İstanbul lise « sinde Muallim Sabri Bey şairin ha- yatından bahsetmiş, muallim Her Stumfol © talebesinden bir (okaçıma Goethe'nin şiirlerinden (bir kaç par ça inşat ettirmiş ve şairin bestelen - miş bir eseri texanni edilerek perde” Fırka Grubunda Bekârlardan vergi alinması teklifi konuşuldu Ankara, 22 (Vatıt)— CH, Fırkası gurubu bugün mutat yeç- bile daat 15 te Afyon mebusu Ali beyin riyasetinde içlima et- miştir. Yözgat meb'üsu Süleyman Sırrı beyin memleket nüfusu- nun tezyidi ve izdivacın teşviki maksadiyle bekârlardan vergi alınması hususundaki teklifi müzakere edilmiş ve bu meselenin esaslı bir surette tetkikiyle gurup heyetine bir rapor hazırlan- mâsı İçin gurup idare heyetince bir komisyon teşkili kararlaştı- nlmış ve müzakereye nihayet verilmiştir, Rüstemiye vapuru izmirden Mersine gitti İzmir, 22 ( Vakit ) — Rüstemiye vapwu ku akşam Mersine hareket etti. Vapurda kaçak eşya bulunamadı. Burada çıkardığı eşya yarın birer birer muayene edilecektir. Vapurün Mersine ha- reketinde ambarları mühürlenmişlir. Vapurla Istanbuldan gelen muhafaza memurlarma buradan da daha iki memur ilâve edildi. Vapurun Mersine çıkaracağı eşya orada muayene edilecektir. Otobüsimtiyazı belediyeye veriliyor Ankara, 22 (Vakit) — Belediye hududu dahilinde otobüs imtiyazının belediyeye verilmesi esası vekiller heyetince kabul edilmiştir. Dahiliye yekâleti keyfiyeti bu akşam telgrafla beledi- yeye bildirdi. Beledi" :niz mukaveleyle şartnamelerini bazırlıya- rak vekiller beyetine gönderecektir. Bilâhare müddet tesbit edi- lecektir. İzmir belediyesi eti ucuzlâlacak İ taksilleriyle itilâtt ya Gi İzmir, 22 (Vakıt) — Belediyenin yeni sene bütçesi hazırlandı. Bütçede yapılan tasarruf dolayısiyle elli memur açığa çıkarlacak- tır, Şehir meclisi nisanın 2 sinde toplanacaktır. Belediye mezba- ya şirketi tesisatını satın alacaktır, Bu suretle et fiatları ucuzla- “izcaktır. Bir ar taral ile ADE an sulh, diğer taraftan... Japonlarla dağınık Çin kuvvetleri vuruşuyorlar Cenevre,22, (A.A) — J ponya Cemiyeti akvam kâtibi umumili- ği marifetiyle iki nota tevdi et- miştir: , 19 mart tarihli olan birinci notada muhasematın latili için Çin ve Jepön murahhasları ara- sında Changhayda cereyan eden müzakeratın İ9 mart tarıhinde prensip itibariyle bir itilâfa mün- | cer olmuş ve bu itilâf şeklinin Çin ve Japon © hükümetlerine bildirmiş olduğu beyan edilmek- tedir. 21 mart tarihinde saat 10'da yeni bir içlima yapılmış ve bü içtima esnasında teferruata mü- teallik nihai kararlari ttibaz edil- miştir. 20 Mart tarihli ikinci notada üçüncü bahriye fırkasına, birinci torpido muhıribi filotellasına, bi- rinci tayyare gemisi filotellasına ve hali hazırda Şanghayda bu- lunmakta olân üçüncü filoya mensup 10 kruvazörüne Çin su- lannı terkederek Japonyaya av- det etmeleri emrinin verilmiş ol- duğu beyan olunmaktadır. Hali hazırda Şangbayda ka- lacak olan denir #xzvetleri; şim- diki hadiselerden evvelki kuv- vetlerden pek az fazladır. Şanghay, 22 (A.A) — Bir mü- tareke ekti neticesini istihsal et- mek üzre dün İngiliz konso'os- hanesinde Fran&a, log'ltere, A- merika ve İtalya konsolosları ! sında Manhutoda vuku hazır olduğu balde Çinlilerle Ja- ponlar arasında bir konferans aktedilmiştir. Müsademe Tokyo, 22 (A.â) — Cbang Chundan gönderilen bir telsiz telgraf, dün gayri muntazam Çin kavvetleriyle Japan piyadesi ara- bulan müsademe * neticesinde Japon'a- rn İĞ telef ve 15 yaralı zayiat verdikleri ve Çinlilerin büyük bir saha dahilinde faaliyette bu- sunduklarını bildirmektedir. 150 telef zayiat veren Çinliler, Chang Chun,un cenubundaki A- lun istasyonuna taarrüğ elihişler | ve demiryolu hattını tahrip ey- lemiş'erdir. Ismet Pş.nın Rusya seyahati Ankarâ, 23 (Vakit) - May Vekil İsmet Pâşü İâzretlerinin nisan niha- yetinde Rusya seyahati tahakkik et. miştir, : a mam Mektum vergiler Ankara, 28 (Vakit) — Meketüm Yet gileri ihbar edenlete verilecek ihba 4 riye izahbamesi varidat umum mü - dürlüğünce hazırlanmış ve vilâyetlere tebliğ edilmiştir. Düyunuumumiye mukavele» sinde yanlışlık meselesi Ankara, 22 (Yakı) — Düyünu w Akd mumiye mukavelesinde yanlışlık ol-' duğu hakkındanki rapor Devlet şurası tarafından tetkik edilerek vekiller he- yetine sevkedilmiştir, Şa Baris iyalroları Beynelmilel şeker Konferansında Paris, 22, (A.A ) — Iktisadi ve mali ajans, beynelmilel şeker konfransının dün gece saat 23 den sabahın üçüne kadar devam eden bir içtima akttemiş ve ni hayet atideki esaslar dahilinde prensip itibariyle bir itilafa vasıl olmuş bulunduğunu beyan et- mektedir. Bu itilâf mucibince Kübanın istibsalatı 1,500,000 tonu teca- vüz ettiği takdirde bu fazlalık 1,800,000 ton olarak tesbit edi- len avrupa ve Perou'nun hissele- ri üzerinden tenzil edilecektir. Bu suret e Avrupa-Küba: Perou grupu 3,300,000 ton şeker ala- caktır. Diğer taraftan Küba hükümeti 1932 senesi zeriyatım 1933 se- nesi istibsalâtını 1,350,000 to- İ sayı geçmiyecek surette tanzim edecektir. Beynelmilel, şeker konferansı» mn meclisi idaresi Küba müs- şukarki esas- lar dahilinde tatbikini temin için icareden müzakeratın icrasına memur edilmiştir. Meclisin bu yakınlarda yapa- | cağı bir içtimada gelecek sene- İ ye ait istihsalâtla ihracat miktarı hakkındaki tedbirler tesbit edir lecektir. Meclis 13 Haziranda Pariste toplanacaktır. Paris, 22 (A.A) — Şeker kon- feransı umumi kâtipliği henüz kat'i mahiyeti baiz bir itilâf hu- sule gelmediğini beyan etmiştir. Saat on birde yeni bir içtima yapılacaktır. Pu toplantıda umu- mi itlâf kayıt ve tescil edile- cektir. Kapanacak-.mı 7 Paris, 22 (A.A) — Paris ti- yatroları müdürleri, konulan ver- gilerin çok ağır oldukları teak- kisile 29 marttan itibaren tiyat- rolarını kapamı müttefikan karar verm şlerdir. Paris, 22 (A.A) — M. Flandin tiyatro oyunlarından devlet na- mına alınan resmin azaltılması maksadile meb'usan meclisine i verilen tadil takririne hüküme- tin aleybtar olmıyacağını tiyatro müdürlerinin mümessillerile yap- tığı bir mülâkatta beyan etmiş” tir. Karla gelen bahar Belgrat, 22 (A.A.) — Birçok senelerdenberi ilk defa olarak bahar, mebzul surette (oyağan karlarla başlamıştır. Sojuk, son derece şiddetlidir. 46 saattenberi fasılasız kar yağ- maktadır. Belgratta kar tabaka- sının irtifa 20 santimetreyi bul- muştur. Dalmaçya #abillerinden gelen haberlere göre kar fırtınası bu havâlide detir yolları münaka- lâtiyle diğer yollar münakalatı- sekteye uğratüişlir. Splita-Zağrep tarafında müna- kalât durmuştur. Diğer taraftan Novisad'an bil ditildiğine göre Sava nebri ya- | tağından çıkmış, şelirin aşağı * mahallelerini su bâsnış ve larda geniş arazi su altında mıştır. Savanın bütün tabileri fayezan etmiş ölup civardaki bütün ka- sabalari su altında kalmak teh- Wikesine maruz bu'unmektadır. eniz İngiliz filosu Roma, 22 (A.A; — Akdeniz Ingiliz filosu, dün saat 13 de. Napoliden hareket etmiştir.