15 Ekim 1932 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 4
Sayıfa 6 e VAKIT 15 Teşrinie A YA KY GA BA EA SB ŞT TA 0 ET ARTA GAM ge Memleket Haberleri ANAMIN Konyada fabrikalar Orta Anadoluda iktisadi faaliyetin artmasına sebep olacaktır Konya ucuz mudur, pahalı mıdır ? Konyadan bir manzara Konya husust muhabiri- mizden; Türk ve Rus mütehassısların- dan mürekkep heyet burada yaptığı tetkikatta büyük mensu- cat fabrikasının mülga Ziraat mektebi civarında kurulmasını muvafık görmüştü, Burada pa- mukları yıkayacak su bulamâdı- ğı için başka bir yer aramak zaruret ve mecburiyeti karşısın | da kalmıştır. Iska kanalinin suyundan isti- | fade edilerek fabrikanın şehre bir saat mesafede bulunan Ka- raasian köyü civarında tesisi münasip görülmüştür. Fabrikada yıkama ameliyesi için 25-30 hib- re suya ihtiyaç olduğu mütehas- sısların ifadelerinden enlaşılmış- tır. Haber aldığımıza göre tesis edilecek fabrika dört kısımdan ibaret olacaktır. Birinci kısımda pamuk © yıkanacak, ikincide hallaç işleri yapılacak, üçün- cü.de pazen ve basma dokumak, dördüncüsünde de boyama kalıp ameliyesi görülecektir. Mütebassıslar bilhassa keten ve pancar meselelerile de çok yakından alâkadar olmuşlar ve tetkikat yapmışlardır. Sık sık kuraklık geçiren Kon- yanın sanayileşmesi bir zaruret halini almıştır. Vilâyetimizde top- rak mahsullerinin bollanması yağ- mura bağlıdır. Yağmuru kıt olan senelerin hasat mevsiminde $a- çılan tohumu bile alamamak fe- caati vardır. Fabrikanın Konya- da kurulması orta Anadoluda büyük bir ihtiyaca cevap vere- cektir. Hükümetimizin isabetli görüşleri ve hareketleri de müd- deamızı teyit eder mahiyettedir. Mütehassıslar Ereğli kazasında da tetkikat yapmışlardır. Ereğli suyu ve meyvası bol bir kasâba- dır. Arazisi münbit olan bu ka- zada toprak mahallerinin çoğu yetişmektedir. Evvelce burada bir ispirto fabrikası kurulacaktı. Bu tasavvur nedense fiiliyat sa- basına intikal edememiştir. Sulama işleri Ankaradan gelen bir heyet de sulama sahasında zirai tetkikat- ta bulunmaktadır. Konya ucuz mu, pahalı mı? ve Kenya için ucuz diyenlerde var, pahalı diyenlerde.. Her iki tarafın dediklerinde birer baki- kat parçası vardır. Bugün Kon- yanın boşlandığımız ucuzluğu ba- zı gıdai ibtiyaçlar üzerindeki fiat düşüklüğüdür. Meselâ buz gibi Karaman etinin okkası yirmi beş kuruştur. Yirmi kuruşa satan kasaplarda vardır. En iyi tavu- ğun lanesi oa yedi buçuk kuruş- tur. Ekmeğe de pahalı denile- mez. Birinci nevi balis undan yapılmış ekmek sekiz ve sekiz buçuk arasındadır, Fakat sebze bu sene her nedense o kadar ucuzlamamıştır. Meselâ çalıfasul- yesi on, on iki kuruştur. Barbun- ya fasulyesi kırk kuruştur. Do- mates beş ve altı buçni. kuruş” tadır. Patlıcanın okkası yedi bu- çuk kuruştur. Yemiş de oldukça yüksek fiattadır. Bursada beş kuruşa satılan şeltalı burada otuz kuruştan a- şağı değildir. Her sene iki üç kuruşa verilen siyah namında özüm, bu sene on kuruştan aşağı düşmeyor. Işittiğime göre Adana- dan yemiş getiren bazı esnaflar aralarında söz birliği yaparak ve sermayelerini de birleştirerek celbettikleri yemiş ve sebzeleri muayyen fiattan aşağı düşürme- yorlarmış. Buna Konya belediye- sinin göz kulak olması lâzım ge- lir, Konyanın kavunları Burada karpuz kavun da ma- halli mabsulü olduğu için bayli ucuzdur. Kavunları çok tatlıdır. Fakat gariptir ki Konyanın meş- hur olan kavunlarının ismi (Div- lik) dir. Kavun dediniz mi mak- bul addetmiyorlar. Okkasını iki ve üç kuruşa sattıkları bu bal küpü Divlikler hakkında balk ağzından bir çok sitayişler işit- | tim. Halk şairlerinin destanlar yazdığını öğrendim. Adeta Ka- | radeniz halkı “Hamsi,, hakkında ne kadar derin bir sevgi besli- yorlar, onun yoluna kurban olu- yorsa Konyada da Divlik için o derece cazibe ve bağlantı ile yeryer menakıbını tekrar edip dururlar. » Giresun fındıkları Fındık o piyasamızda (fiatlar matluba muvafık değildir, me- selâ dün kabuklu 16-17 iç 39 dan satıldı. | ! Kayseride maarif hayatı | Kadrolardaki deği- | şiklikler Kaç mektep var? — Kaç kişi okuyor? — Mektepten alınıp kocaya verilen kızlâr Kayseri hususi muhabirimizden; Yeni ders yılı başlarken Kay- serinin biraz da maarif hayatın - dan bahsedeyim, Orta Anadolunun oldukça ka | labalık şehirlerinden sayılan bu vilâyette orta tahsil ihtiyacına ce- vap veren mektepler kâfidir de- nilebilirse de köylerimizin (pek çoğu mektepsizdir. Üç yüz bin - den fazla nüfusa malik bu vilâyet dahilinde 127 ilkmektep ve 220 muallim vardır. İlk tahsile müda- vim on bin talebe mevcuttur. Bu sene tahsisat konmadığı için yeni mektepler yapılamamıştır. İlk mektepler müfettişlerinden Şevket bey Amasyaya İsmet bey Sivasa başmuallimlikle naklo - Tunmuşlardır. Yerlerine ve Tırabzondan iki müfettiş geldi. Altı aydanberi münhal olup orta mektep müdürü Sıtkı bey tarafın» dan vekâlet edilen maarif müdür lüğüne Erzurum lisesi Sıtkı bey tayin edilmiştir. Kayseride ilk Oo mekteplerden başka 200 mevcutlu şehir yatı mektebi vardır. Bu müesacse..se- çen sengs muvazenel umumiyeden idarei hususiyeye (devredilerek mmntakaya dahil vilâyetlerin iş * tirak hisselerile idare olunmakta - dır. Bütçesi (57410) liradır. Yatı mektebinin müdürü Lâtif, muavi- ni Behzat, muhasebecisi Vasıf beylere sekiz ay evvel işten el çektirilmişti. Uzun müfettiş tah - kikatından sonra mesele mahke - meye kadar aksetti. Hâlâ netice belli değildir. Epeydenberi vekâletle idare e- dilen bu mektepde yeni müdür geçenlerde £ vazifeye başlamıştır. Bu zat Konya kız muallim mekte- bi müdürü ibrahim Beydir.. Bir sen evvel ayni mektepten terfian orta tetrisat emrine verilerek Kon yaya gönderilmişti; bu defada Şehir yatıyı ıslaha memuren av- det etmiştir. Kayserideki orta tahsil mües seselerine gelince; (Bunlar Jise, orta, köy muallim, Talâs Ameri - kan mektepleri olmak üzere dört tane idi. Bunlardan üç senelik birinci devre muallim mektebi her sene 40 - 50 mezun vermekle köylerimize hoca yetiştiriyordu. Bu ders senesine girerken lâğve - dildi. Talebesi Denizli, Konya gibi muhtelif mekteplere taksim edil - di; Nihari devam edenler de li - seye girdiler. Mektebin müdürü Murat Bey Bursaya, muallimleri müdürü Giresun | | i Bursa kooperatifle iVilâyet içindeki zırai kredi koof leri yetmiş beşi buldu, yüze Gemlikte bir fıçı fabrikası açıla Gemlik hususi muhabiri- mizden; Butsa Ziraat bankası müdürü Hakkı Manço B. çalışkan bir gençtir. Hakkı B. şimdi bütün gayretlini köylü işlerine ve bil- hassa kooperatif tesisine hasret- miştir. Geçen gün buraya ziral kredi kooperatifi teşkil için gelmiş, bu hususta halk ile temas ederek merkezleri Gemlik, Küçükkumla, Büyükkumla, Narlı, Armutlu, Engürcük, Hamidiye, Adliye, Kapaklı Cihatlı, Umurbey olmak üzre kazada onbir kredi koope- ratifi teşkili suretile kooperatif faaliyetini Gemliğin bütün köy- lerine teşmil etmiştir. Bu koope- ratifler son zamanlarda tasdik olunarak umümi heyetleri Hakkı Beyin nezareti altında teşekkül ederek faalliyete geçmişlerdir. Bir münasebetle kendisile görüş- tüm, Kooperatifler hakkında iza" bat aldım. Hakkı Manço B. di- yor ki; — Gayemiz, köylünün istihsal kredisini en ucuz şeraitle te- a DE Ep buldum. Bugüne kadar vilâyetin birçok kaza, nahiye ve köylerin- de açtığımız kooperatifler yetmiş beşe baliğ olmuştur. Köylü “bu teşkilâttan Oçok memnundur. Köylünün ku alâkası istikbal için geniş mikyasta ümitler vermek- tedir. Bu sene vilâyet dahilinde kooperatif adedinin yüze çıka- cağını tahmin ediyoruz. Gem- likte teşkil o'unan kredi koope- ralifinden maadabir de satış ko- operâtifi teşkil etmek üzereyiz. Bu salış kooperatifleri mıntaka- mizm nefis zeytinlerine mahreç bulacak ve satışın temine çalı- şacaktır.,, Fıçı fabrikası yapılıyor Gemlik ve civarı zeytinlerinin harice sevkini daha temiz ve usulünde olarak temin maksadile burada bir; fıçı fabrikası tesisi için faaliyete geçilmiştir. Bu me- sele ile meşgul olan komisyon | son içtimaımı fırka bınasında yap- mış ve mukarreratını bura zira- la olmamakla beraber" 'kızlarımı: zın tahsilini temin ediyör. Bu se- İ ne yeni şube ile talebe yekünu muhtelif vilâyetlere tayin edildi - | ler. Mektep eşyasından leyli yüzü geçti. Fakat koca bir vilâye- tin orta tahsil çağında olan kızla” rmın adedi her sene altmışı geç- memesi doğrusu çok şayanı hay- rettir. Bu altmış talebenin bir çoğu da memur ve zabitan kızla- rıdır. Yerli aileler kızlarını birân mektebe lüzumu olanlar İiseye, | evvel çarşafa koyup erkekten ka- nihari mektebe lâzım olanlar or - | çırmak için 12-——13 yaşındaki ta mektebe devredildi. Bina Vi- İ çocuklarının ilk mektebin son st- lâyet emrine terkedildi, bu suret- ! nıfını bile bitirmesini bekliyemi- le Kayseri bir mektep kaybetmiş | yorlar. oldu. Orta mektep: Kız mektebi ola- rak açılmış olup iki defa muhte- i Mit hale ifrağ edildi. Mevcudu faz- Bu yüzden Kayseri kızlarının cahil kalması dikkate şayan bir meseledir. Bazr ailelerin kızları da orta mektebin birinci ve ikinci | kapatılmış ise de ** Hakkı Manço at bankası şubesi vas” karadaki umumi mi bildirmiştir. Bu sene Gemlik « Gazi kazalarında zeytif reketlidir. Yirmi mily© dar tahmin edilmek! nun on milyonu ili da vağhle al9* nılacalitar. Eskiden bir çok zeytinde Vi reç bulunmazsa zeyti endişelidir. o Halk memuuadur, fakat m nini düşünmektedir. B' evvel de Ticaret oğ” tacirlerini toplıyarak akdetmişlir. Bu içti numaralı kararnamı maddesinde sayılı cat mevaddı meyan i bulunmadığından zet mevat ârasına girmi maksadile iktısıt ves” racaata karar ver hususta bazı mühim İ sail hakkında vilâyet ile de görüşüleceği tedir. Geçen senedef iki buçuk milyon kil9 tinin ihracı için Od sözleşmiye girişmiş şılıklar almışlardır. ihracati temin yolund fâaliyet sahası da” maktadır. sınıflarında ikeri Bi ya evlenmek sureti İ hep yarıda bırakm*' Talâş OAmeriks” Memlekette elli seni mazisi vardır. $ kollejlerile ana sın mış. Bilâhare hük 4 evvel yalnız erkek saade edilmiştir. 7 caret ve san'ata bi nıflı bir orta er lik, marangoz! zl : işler de rar İ misyöner ruhu & hitte rağbet (Devamı 11 inci b
