16 Ekim 1932 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 6

Sınıf b a ae mu? Meselesine cevap Kontenjan usulünde bir nokta : Mamul eşya menediliyor, fakat bunu hazırlıyan ham maddeler giriyor Liman Şirketinin çıkardığı Ko- operatif mecmuasında sanayicile- re hücum etmiş olan A. H. Beyin | kim olduğu henüz anlaşılmamış- tır. Dün bir muharririmiz Koope- ratif mecmuasınm neşriyat mü- dürü ve Liman Şirketi umumi kâ- tibi Reşat Yılmaz Beyle görüşe - | rek bu zatın hüviyeti (o hakkında | malümat istemiştir. Fakat Reşat Yılmaz Bey A. H. Beyin kim ol- | duğunu söylememekte ısrar ede- rek demiştir ki: “.— Bu zat uzun zamandanberi mecmuaya yazı yazıyor. Bundan sonra da yazacaktır. Hüviyetini vermek istemediği için ismini söylemekte mazurum.,, Fakat Milliyet başmuharrir Si- irt meb'usu Mahmut Bey A. H. Beye cevap olarak memlekette sr- nıf farkı olmadığını gösteren bir makale yazması üzerine A. H. Bey de dün (Haber) gazetesine bir mektup yazarak Mahmut Be- Ye cevap vermiştir. A. H. Beyin mektubunu aynen alıyoruz: —“ Kooperatif Mecmuasmda çıkan makaleme, Siirt Meb'usu Mahmut Beyin Milliyet gazete- sinde verdiği cevabı okudum. Bu mühim ve hayati meselede Mah - | mut Bey gibi, şahsiyata ve muga- letaya gitmiye tenezzül etmiye- cek makul ve iktidarlı bir muhar- ririn karışmasından memnun ol- dum. Memleketimizde herhangi fikri münakaşada işten ziyade şahıslar bahse mevzu olduğun- dan, bu mühim meselede; Mah - mut Beyin şahsiyeti bu yola dü - şülmiyeceğini temine kâfidir. Mahmut Beyin makalesinde hangi noktalarm fikirlerime ce - | vap olduğunu pek iyi anlıyama- dım. Makalenin hulâsası serlâv- hada gösterilmiştir: “Memleket- te en büyük fenalık sınıf kavgala- rma yol açmaktır. Türkiyede sa- nayii korumak zarureti, şimdiye kadar olduğundan çok fazladır,,. Bu iki esas fikirden maada Mah - ; mut Bey makalemde İktisat Veki- li Celâl Beyin icraatma dair bazı tenkitlerde bulunduğumu ileri sürerek buna cevap vermiştir. Büyük fenalık Peşinen şunu söyliyeyim ki, hulâsada gösterilen bu iki ana fi- kir hakkında Mahmut Beyle a - ramda hiç bir mutabakatsızlık | yoktur, ve Celâl Beyin icraatı ve- | ya şahsını tenkit gibi bir maksat da kat'iyyen mevzuu bahis değil- dir. Mahmut Bey diyor ki: “En büyük fenalık, memlekette &- raf farkına, sınıf kavgasına yol aç maklır. Fırkamızın programında bu nokta çok açık yazılıdır. Fırkanın, hükümetin, büyük şeflerin kafaların. da böyle bir fikir yaşamadığı halde aksini söyliyenler —bilerek veya bil- miyerek— memlekete fenalığın en büyüğünü yapıyorlar. Buna benzer nazik mevzular, fikir ve kalem hürri. yetlerinin ölesinde kalmalıdırlar.,, Fırkamızm programındaki her hüküm gibi buna da canla ve imanla bağlıyız. Fırkanın ve bü - yük şeflerin kafalarında böyle bir fikir yaşamadığına kat'iyyen ka - niiz. Büyük şeflerimiz, yeni bir tarih yaratmış olan ve memleketin yükselmesinden başka hiç bir ga- yeleri olmıyan kimselerdir. Bun- larda da kimsenin en ufak bir şüphesi yoktur. İşte onun içindir ki, sanayi himayesi namına yapıl- ı mış şeylerin ve bir kısım sanayi» atılan yeni ciler tarafından ortaya #hüfrit himaye taleplerinin | tedbirlerimizle bizde olmayaca- gıdır; yoksa, olduğu halde, ifade edilmiyeceği değil!,. Mesele bu vaziyete gelince, işi çok canlı bir memleket meselesi olarak aramızda, ana prensiplere ve yüksek şeflere bağlılıkta en lar halinde, güzelce (omünakaşa ederiz. Bundan hepimizin ve meleketin istifade edeceğine hiç şüphe etmiyoruz, “Bilerek veya bilmiyerek,, yanlış alınmış ted - birlerimiz varsa bunları derhal ve kendi kendimize tashih etmek ştarımız, en büyük meziyetimiz değil midir?; Bu esas meseleden sonra Mah- Mahmut B. bir sınıf yaratmasına yol verdiği- Siirt meb'usu ni ve memlekette sınıf tezadmı , mam bir tenakuz diye mut Beyin makalemde tenakus diye gösterdiği bir noktayı da izah edeceğim. Kontenjanın bir noktası Eski vekil Mustafa Şeref Be- yin kontenjan usulünde © yaptığı büyük tahditleri tenkit ettiğim halde, sanayi ham maddelerini de kontenjana koymasını doğru bul- gösteril» mektedir. Halbuki bu noktada düşündüklerim makalemde açık vücuda getirdiğini iddia ve ispat etmek fırkamızın bu ana prensi - bine ve şeflerimizin esas düşünce- sine tamamen uygun bir harslet olur. Bunu ifade etmek mi yoksa bu yola kaydü şartsız bağlanmak mı / kapılar kapalı iken, Liman şirketi müdürü Hamdi B. smıf kavgasına yol açtığını, ve | hangisinin fırka proğramma ve şeflerimizin gayelerine aykırı ol « duğunu takdiri, Mahmut Beye terkederiz. Mahmut Beyle evvelâ, bu noktada anlaşmak isteriz. E - ger bu güne kadar böyle bir vazi- yet yoksa ve Celâl Bey bu yol- da tashih edilmiş la yürümeğe mecbur değilse, sınıf farklarının bizim © yokken varmış gibi ihdas ettiğimizi der- hal kabul ederiz. Fakat, Mahmut Bey “fikir ve kalem hürriyetleri. nin ötesinde,, değil, tam (içinde olan bu mevzuda bize müsâade ederde, kendilerine düne kadar mevcut tedbirlerin sınıf farkları yaratmıya doğru kuvvetle ilerle - diğini ispat edersek, bize haksız tarif ettiklerini olsun kabul etme- ği vadederler mi?. adımlar - Proğramımızda olan hüküm, | Avrupanın bizden evvel sanayi » ileşmiş memleketlerinde mevcut | olarak ifade edilmiştir. “Mamul eşyaya kontenjan konduğu halde, onların ham maddelerini (Otama- men serbest bırakmayı... doğru bülmamıştım. Kontenjan, madem ki parayı korumak için yapılıyor; çikolata menedilmişken, namüte- nahi kakao ve süt sokmak, çiviye çivi haline konmak için yalnız bir zımba tez- gâhımdan geçmesi lâzım demir telleri kaydü şartsız ithal etmek nasıl doğru olurdu? Bütün eşyayı içine alan ve lâalettayin tanzim olunmaktan başka yapılma yolu olmıyan bir kontenjan usulünü e | sasından değiştirmek azmile işe başlıyan yeni vekil Celâl Beyin, ham maddelere şimdiden serbesti vermesi ise gayet tabii idi . Celâl Beyi böyle dar ve sıkı kontenjan taraftarı tanımıyoruz ki, ham maddelere serbesti vermesini ten- kit edelim. Eğer Celâl Beyde, es- kiden olduğu gibi dar ve sıkı bir kontenjan istese idi., mantiki ool- mak için, ham maddeleri de kon- İ tenjana sokması lâzım (gelirdi. | Tenkidimizin ne gibi şeylere doğru yapıldığı sarih olarak gös- terildiği halde Mahmut Beyin, bi- | kontenjana ! zi ham maddeleri sokmıya taraftar ve ham madde- İleri serbest bırakan Celâl Beyi tenkit eden bir adam gösterme - sinde haksızlık vardır. Sanayi düşmanlığı Mahmut Bey, bize sanayi düş- manlığı atfediyor ve diyor o ki: “Avrupada bu düşmanlığın bir dereceye kadar mânası vardır : fakat bizim gibi henüz kendi ih - tiyacını temin edemiyen bir mem- leket sanayine hücum etmek mâ- nasızlıktır. “Muhterem meb'usu- muz sanayi himayesinin köylüye faydaları olduğunu ve hattâ şeker | sanayiinde köylülerin fabrikatör- I ufak bir tereddüdü olmıyan adam | Yeni Opera Sinemasında Şanghay Fred Hirin hayatı rakamlar içinde geç- mekte olup, tünelde ve kendini #vine keden şehir konarınm ratıp yolunda bile ni benap makla meşguldür. Genç & dam bu telinden müştekidir Fred hayalperesttir. İşinden evine avde- is karısı Emlli'yi bir elbise dikmekle gul bulur ve ona maâaceretle, kuvvçtini “* sey- tir ler. Bu akşam redio bile onu eğlendirememek tedir. Çünkü o günün proğrammda muhs- e dersi olduğundan çok yorulmuştur. O an, her şeyden nefret eğerek, ülemi eğ- yalnız kendisinin neden bütün gün süya malhköm olduğunu kendi kendine #orar, Bu yelili düşünceltre daldığı esmada kapı çat e müvezzl bir mektup getirir. Bu mektubun kırsati bir anda Fred'in düşüncelerini ve hayatını değiştirir. Amcası, ona mirasını öldükten sonra berâ- kacağına, parayı şimdiden vermekte ve ana uzun bir seyahat tavsiye etmektedir. Bu gayrı muntazır servelten nihayet de- yerede memnun olan Fred ve Eml, hayal ve zevk memleketleri olan Şârka uzun hir seynhats çıkarlar. Bununla beraber, Fred, yeni rolüne kolayca alışsmamaktadır. Eal- buki Keniii, F: ni memnun görürme ber şeyden memnundur. Nihayet seyakat trenle Marsilyaya doğru başlar. Az zamanda Fred ve Emil Avru- pada seyahatin güzellik ve can siki- cı moktalarını öğrenirler » Denizde seyahat için halkolunduğunu 4d- din eden Fred, daha İmanı geçerken bunun böyle olmadığını unlar. O kadar İyi ablar ki vapur Marsliyadan ayrr ayrılmaz gi dip kmarasnın. kapanmağa mecbi Kocasından #azlâ denize v Emili vapurda dolüşirken Mistik zer'iyatını ziyaret için yola çıkmış olen okomandör Gordonle tanışır ve &z zamanda ahpep © turlar, Yrod'in o bulunmaması Bahri Sefidin lâf mehtabı Emiliyi Gördo- na daha fazla yaldaştırır. Karaya yakin gıriarken Fred cesaretini toplıyarak güver- teye çıkar. Güvertede her türü oyun oy- güzel © geceler, İ nanmaktadır. Pred ,oyuncular yanından ge- çerken başıma demir bir halka yer, Bu mer- minin gayri iradi kendisine çarpmış otma- #ına rağınen, Fred buna sebep olan İdt£ xadmm Çrensen) diye gağrldağmı iliği vakit sükğnet bulur. Fred pek çabuk prehi pılır, Fakat prensesin O, m teshir r brtale: Portaait, rası Kalambo. o Vapurda ve karada her türlü ience,, Vapurda herkes Fredin prensese karşı gösterdiği aşktan bahsetmektedir. Karısı da banu hümekte. dir. Gordon elinden geldiği kadar onu te- seli ve hattâ Fredi terkedip kendisile gel öleği o bekdif etmekte ise de Emil, F' kendisini prenses için o terkedeceğini Ö hineliye kadar bunu reddetmiştir « Fred prenses için kendini terke! © da Gordonla beraber yaşımağa ri İ yor. Sanayi düşmanlığının bizde İ mânası olmadığı gibi, Avrupada da hiç bir dereceye kadar mânası olmadığı şüphesizdir. Biz sanayie aleyhtarlık yapmış değiliz; alel - ıtlâk sitihsal himayesi oarasında bir de sanayi himayesi yapılacak İ yerde yalnız müfrit bir sanayi hi- mayesi yapılmasının aleyhinde - yiz; ve nihayet bu yüzden Avrupa da tasfiye edilmediğinden dolayı i bir çok sıkıntı ve buhran çıkan İ tezat ve kuvvetli bir sınıf doğma- sının ve plânsız sanayi inkişafı - nm aleyhindeyiz. Zannederiz ki, bu noktalarda aleyhtar olmak sa- nayie düşman olmak değil O bilâ- kis dost olmaktır. Mahmut Beyin sanayi himayesinin köylüye olan faydalarile şeker fabrikatörleri - | nin ve köylülerin kazançları hak - kındaki mütaleaları, çok su götü- İ ren, esas mesele ile beraber mü- nakaşası lâzım gelen noktalardır. Hülâsa Mahmut Beyin yazıma vardiği cevapla, sırası gelmişken i başlıyacağını anladığımız bir mü- i nakaşa için kendilerile (© yukarki noktalarda anlaşırsak, fikirleri - mizi muhtelif suretlerle bildirmek çok faydalı olur, mütalcasında- smıf kavgalarmın ve tezatlarının, | lerden çok kazandıklarını söylü- | yım. ,, inde içir, mefin bir böbrek pişirdiğini söy - | keme kis eeee ee ilki ikeeetii sikii zARİ timine ieekeiiiiikeiilelelkiiei Filimle Yolunda muştur. Bununlu beraber sasi maninktadır. Gordon bunu yamamakta ve sormağa d8 » Bir prensesin pre mwüstema bir cap eder demektedir. Bunun prensesin bir sergüzeştçüöl lü olmadığını ona söyler. Emili buna inanamaz v€ gelmez Frodi bulmak veoni © Gordondan ayrılır. Onu, otelde çantalarmı Pur. Prenses Fred için gaşi” lan bu fırsattan istifade e W ce Emilinin sözlerine inapsfi fakat prensesin aleltcele ce kanaat getirir. Miügterek ilk defa olarak Emil Frede wi Çarşamba gününden iiharen © maamda göstarilmiya başl (Şanghay Yolunda) fiümindei nı söylemeğe cesaret etmişti” bütün söylediklerini çok acı bulur. Ve ö günden itibaren, Mzg, kurs harokdtını fendi e ti Prosmeş giderken Pro ni çalmış olduğundan, ikinci Bi purda ucuz bir surette meyi olurlar, Felâket bunu takip ede batarlarken, OÇinli Oko # rah kamaralarmda bulurlar W en yakın İmana götürürler, Oradan başka bir vapupn 5” yahatlerini bitirirler. — NihSYet rındaki küçük evlerine gerrief” AM o Yupduğunu anlar v9 sin nlelâde hir böbrek Hİ kald görünür. Yaşlı kada ve Hitlerci Berlin, 15 (A.A)— vas muhabirinden : Teşrinisaninin 10 us edilecek olan yeni Ej birinci celsesinin en yf” usu olan Mme, Zetkin riyaset edilmesine m için Hitlerciler Zetkind büyük olan ve P? meclisinin en yaşlı az4$İ jeneral Litzman'ın P' ileri sürmeğe karar v gizğineiyiziiiii Buzkıran h€ Moskova, 15 (A Aİ A kil ile harbiye nazın lin, Bibiriakof Puzkı”” lunan heyeti, bütün denizini, bir yazds vazifelerini tar.be ge mıvaffakiyetle bitirdi dolayı tebrik etmişler Kaymakam 19? listesi 15 (Hasar rimizden) — Dabiliy ce hazırlanan kayi, listesi âli tasdike del üzre başvekâlete gö” ii i p Ankara,