10 Nisan 1933 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 2
ği » ma kimin liyakat kesbettiğini söy- ©. Sayıfa: 2 küçük devlet (Başmakaleden devamı) imparatörlük © ordu dağılmca â -| dela kendiliğinden infisah ediver-' di. Bugünkü, imperialist devletle- rin de dayandığı, güvendiği yegâ:| ne kuvvetin ordu ve donanma kuv | veti olduğunu biliyoruz. İ Cihan Harbinden sonra ise bu . kuvvetlerin akıl durdürucu bir! mertebeye. vardığını söyliyeniler | çoktur. Buna biz de inanıyoruz. | Fakat, bu kuvvet, bize, bir cansiz! kalıptan ibaret gibi geliyor Çünki, ! içindeki ruhun, harp ve kahraman | lik ruhunun çoktan öldüğüne ka - niiz. Bu ruh niçin öldü? Cihan| harbinin acı tecrübelerinden, inki- | sarı hayallerinden mi? Belki bi ri raz da bundan. Lâkin, bizce, cen- gâverlik maneviyatının tereddişi - min en büyük sebebi dünyada, ar - tık, yağma ve talan edilecek hiç| bir şey kalmamış olmasıdır. Belli ki, Garp orduların; hele | deniz ve hava kuvvetlerinin inki- şafr tarihi, dikkat edilecek olursa, müstemleke siyasetinin tarihiyle beraber başlar ve onunla beraber bitmeğe mahkümdur. Yer yüzün - de, artık istismara yarar bir karış toprak kalmadığı gün — ki o güne | çok yaklaşmış bulunuyoruz — im-| perialist devletlerin silâh azamet- |, leri kendiliğinden eriyip gidecek - | tir. Şimdiden Fransız askerleri Su! riyede ne işleri olduğunu, İtalya ordusu Trabulus Garbe ne yapmı :| ya gittiğini hayret ve nedametle | düşüinmeğe haşlamışlır. İ Türk milletinin açtığı (Milli! kurtuluş harbi) imperinlist ordu - larm, hiç değilse yakın şarkta, | mânevi nüfuzlarmı kökünden sarş | si İNE, ASIP tarihiz * ba)! ilk kurtuluş harbi, bütün mazlâmi ve etir milletler için, bundan böy- Je, daima, ümit ve kuvvet verici bir işaret olarak kalacaktır. Bu iti- barla, Türk milleti ' harpsonrast devrinin cn mühim, en büyük ta -| rihi rolünü oynamış ve' gene bu) itibar ile en büyük millet mertebe- sine ermiş oluyor. Dumlupmar za- feri, yalnız bizim tarihimizde de - gil cihan tarihinde dahi, bir mer- hâlenin, bir dönüm noktasının adı olmalıdır. Çünki, bu zafer, başka yerlerde de, ergeç, bir sıra maili kurtuluş hareketlerine yol açacak- tır. Ve şimdiden — biraz yukarı - da söylediğimiz gibi — istilâ sa- halarmda talan ve istismar kay - maklarınn kurumasiyle kendi ken dine çökmeğe başlıyan imperin - list nizam sahipleri, bu uyanan milletlerin karşısında bir sonuncu- Ehli-salip rücati yapmıya mah- küm olacaktır. İ İşte o vakit gelecekteki tarih - | çi 1923-1933 on yıllığını yazarken, | © devirde en büyük millet ünvanı- liyecektir, Ve, şunu da kayıt etme- ği unutmıyacaktır ki, bu unvanm yeğâne sahibi olan Türk milleti, gene o derin internasiona| siyase- tinde kendi varlığının bu ehemmi- 3 yetini lâyikiyle takdir edememiş ve takdir ettirememiştir. Lozan sulh muahedesini imza « latmış olan bir devlet, cihan işle « © rinde ancak bir büyük devlet si - © yüklediği bir mecburiyeti.) | yaseti gütmeğe mecbur idi. (Bu, | ona, kendi tarihi mukadderatının ! Büyük devlet, | İ Imanyada Yahudialeyhtarlığı ve Rusya MOSKOVA, 9 (A. A.) — Tas ajansı bildiriyor: OAlman sefiri Von Dirksen dün M. Litvinof'u ziyaret ederek Sovyet hükümeli tarafmdan 3 Nisanda Yapılan protestoya cevap vermiştir. Alman hükümetinin Sovyet Rusya tarafından bildirilen hâdi - seler yani Sovyet © yurttaşlarmn| kanunsuz olarak tevkif vâ onlara fena muamele yapılması mesele -! leri hakkında tahkikata devam et - tiğini ve Sovyet iktisat teşkilâtla - rınm mevcut muahedeler omuci- bince arizaya uğramaksızın çalı - şabilmeleri için icap eden tedbir - leri alaca”ını bildirmiştir. M. HeriyotAme- . .| rikaya gidiyor PARİS, 9 (A. A.) — M. Her - riot, Vaşinşton müzakerelerinde Fransayı temsil etmeyi kabul et - ANKARA, 9 - (Hususi) miştir. Küçük san'atların Türklere hasrı Vaşington, 9 (A, A.) — Va -| kanunun Sureti tatbiki. hakkında şington'daki resmi mehafil, M. pi, şalimatname hazırlanacağını Herriot'nun Amerikaya gelmeği kabul etmesini memnuniyetle kar- şılamışlardır. p M. Roosevelt, Fransaya . karşı | Poylu tetkik v: müzakerden sonra takip edeceği hattı hareketi henüz | talimtanameyr lüzum görmedi. tayin etmiş değildir. Siyasi mehafilde Fransanın ya- kında geçen 15 Kânunuevvel tak- siini tediye edeceği ümü edi! borçlarına verilece mekte ve Reisicümhurun kongre-| .. -.* pi vk enez 'den borçlar meselesi ve bilhassa ANKARA, 9 (Hususi) — 15 Haziran 1933 taksiti hakkımda | 1113 numaralı kanuna milli hükü- müzakeratta bulunmak salâhiyeti- | metinin 927 sewesine kadar olan ni alacağı kanaati gitgide kuvvet | borclarma karşı verilmek © üzere bulmaktadır. N tabettirilen 15,000 hazine bonosu” nun tevziine Maliye Vekâletince Fransada ANKARA, 9 (Hususi) — | Maarif Vekili Reşit Galip Bey Maarif müdür ve müze müdürile bayram tatilinden istifade ederek Haymana'ya giderek Haymana mektebini teftiş etti. Bu vesile ile o civardaki eski eserleri tetkik et - ti... Haymana belediye reisi Fahri Beyin izahati Oüzerine Şabanlı nahiyesine gidildi, Orada Dum - buldak,” taslar yörüldü. 190 — 60 santim boyunda kabartma bir taş bulundu. Bir süvari ve bir kadını gösteren bu taşın milâttan 2000 sene evveline &it olduğu anlaşıldı. bildirmiştim. Bu talimatnameyi hazırlıyacak olâü komisyon uzun başlanmıştır. VAKITın Hususi Telgrafları Maarif Vekili Reşit Galip Beyin teftiş ve tetkikleri Bu taş Ankaraya nakledilecektir. Bundan başka Taşpmar kö -| yünde de telk'kat yapılacaktır. | Hacilar köyünde bir çok asarrati « ! kaya tesadüf eğilmiştir. Velihimmetli köyünde, köy ci « varında Devctaş, Karakiz, Çer - kes Hüyük'leri görüldü. o Bun - lardan en sayanı dikkati deve Hü -| yüğü idi. Burada daba esaslı araşlırma yapılacaktır. Gezilen Mar yerin resimleri alındı ve haritaları tespit edil - di, Reşit Galip Bey Ankaraya gece yarısı avdet edebildi. Türklere hasredilen küçük san'atlar hakkında tamim hazırlanıyor Yalnız emniyel umum müdütlü - ğünde telimainame şeklinde, bir teamim hazırlanması kabul edil - di, Emniyet umum müdürlüğü ko - misyonun direktifi alımda tami- min hazırlığını başlamıştır. Ta - mim hazırlanasak ve yakmda vi - lâyetlere gönderilecektir. Milli hükümetin ve sakıt hükümetin k'bono ve tahviller Sakit hükümet borçlarına! kar- şı verilecek düyun tahvillerinin tab'ı da bitmiştir. Perşembsye kadar (o Ankaraya gelmesine intizar oedilmektedir. Tevziata Mayıs başında başlana- caktır. Güzellik Kraliçesi seçildi | Romada toplanacak ( beynelmilel PARİS, 9 (A. A.) — Fransız güzellik kralişesini seçmiye me - mur Jüri, Madenoiselle Jacoweli - ne Bertin'i intihap etmiştir. Sa - rışın bir güzel olan yeni kşraliçe 16 yaşında olup tahsilini bitirmiş - tir. ANKARA, 9 (Hususi) Romada toplanacak olan beynel - milel parlâmentolar ticaret kong - resine gidecek Türk heyeti mu - rahhasası şunlardır: Mustafa Şeref (Bordür), Ziya Gevher (Çanakkale), Edip Servet ANKARA; © CA: A:) — Büyük gyz hane); Al Riza “(Mar erkânı harbiye reisi müşür Fevzi! dini); Nuri (Mer'dş)) Ziya “(ls - Paşa Hazretleri muhtelif maka - İk bul Rasih TAİ ) Beyli mat, 'müesedeat ve zövat ta -| “” Üz emel YE l Murahhas heyeti, bugün İktisat rafından gönderilen Kurban bay - ramı tebriklerine ayrı ayrı: cevap vermek imkân olmdaığından kendilerine tebrik ve teşekkürle - rinin bildirilmesine Anadolu âa- Jansını tavsit buyurmuşlardır. Doğrultma ISTANBUL, 9 (A. A.) — Dün verdiğimiz, Mısır Kralı Füat Hâz- retlerile Reisicümhur Hazretleri arasında teati edilen tel yazıları yanlışlık eseri olarak, mektuplar şeklinde gösterilmiştir, tashih e - deriz. Müşir Fevzi Paşanın teşekkürü yakalandı IZMİR, 9 (Hususi) — Torbalı- da Tekkeköy hucası Saffet, Si - nekköy imamı İbrahim Hakkı rapça czan ohuduklarından tevkif edimişlerdir. Menenjit vak'ası IZMİR, 9 (Hususi) — Seferhi- sarda yeni Menenjit vak'ası var- dır. Şükrü Kaya Bey Halbuki, #'mdi ne görüyoruz: “ | üzere olan mületler meclisinin art Bir kaç galip Avrupa devletine | kulisinde, her'biri, bir imperialist © müdafaasız ülkeler üzerinde bir| devletin peyki vâzifesini gören, ne © takım haklar ve manda'lar dağıt - | yapacağını şaşırmış o memleketler | cuk yuvasını ve Kadife > tktan, yani Umumi Harp tereke « | murahhaslarirle Türk murahhas «| ziyayet etti Ve yukarı mahalleleri — sinin bir nevi kassamlığını yaptık- | ları, bir orada haşirneşir olmakta !| gezdi. Yarm Afyon trenile An -| Meclisi bugün toplanarak YAKUP Kadri | karaya hareket edecektir. tan sonra, artık, kapısı kapanmak İZMİR, 9 (Hususi) — Dahiliye Vekili Sükrü Kaya Bey bugün ço - kalesini parlamentolar ticaret kongresine “gidecek murahhaslarımız —| Vekili Celâl Beyi ziyaret ederek uzun boylu gütüştüler ve malümat rıldıtkan sonra Başvekil İsmet İ Paşa tarafından kabul edildi. ! Heyet bir iki gün daha temas «| İlarda bulunacaktır, Salı gün hare - ket etmeleri muhtemeldir. Sak günü olmadığı takdirde çarşamba günü muhakkak surette hareket edeceklerdir. Arapça ezan okuyanlar Seferde askeri ibtiyaçların| tonda ihzari bir iktisat konferâ tedariki hakkında kanun | ANKARA, 9 (Hususi) Seferde askeri ihtiyaçlarm su: 'reti tedariki hakkındaki kanunla - rm tatbilkinde görülen müşkülâtı İizale için Müdafaa Vekâletince Heyetince tasdike iktiran etmiş - tir. Meclise ssvkedilmek üzere - dir. Rana Bey İ ÖGANKARA, 9 (Hususi) — Gümrük ve inhisarlar vekili Rana Bey bugün avdet etti. İstasyonda vekâlet erkânı ve tanıdıkları tara- fından istikbal edildi. Izmir şehir meclisi İZMİR, $ (Hususi) — Şehir şebire ait bazı meseleleri müzakere etti. aldılar. Heyet Vekil Beyden ay - —| buna muvafakat edecek gibi gö hazırlanan yeni lâyiha © Vekiller! mali vardır. Eğer böyle ise bu mi bi EE Siyasi icmal Vaşington konferansı Dünkü gazetelerde Vaşingif dan gelen mühim bir haber vi İ Bu haberde Amerika cümhur | Rozveltin bütün Avrupa devleti rini Vaşinetonda toplanacak iktisat konferansına çağırdığı b driliyordu, Dün bu hususa dair # len mütemmim malümata gö Rozvelt bu konferansa büyük * ehemmiyet vermekte, bunun i€ İtalya başvekili M. Muselinini bizzat konferansa iştirak etme$ ni arzu eyismektedir. | — Malümdur ki Amerika cüml | reisinin şahsi dostü ve mahremi İlan Norman Davis fevkalâde ssfir olarak baslıca Avrupa si: merkezlerini dolaşmaktadır. B zat evvelemirde Londrdada İ hafta kadar kalmış, İngiltere bü kümetile temaslarda bulun! ondan sonra Parise gecmiş İ hâlâ da oradadır. Norman Davi: bu savahatinden başlıca makss€ devletlerla hususi müzakereler€ bulunarak Tanhtelif beynelmil£ meseleler hakkında Amerika bi kömetinin poktai nezarını izah © mek, bu arada bilhassa cihan ikti sat konferansı toolanmazdan e” vel Vaşinstonda ihzari mahiyeti bir iktrsat konferans: toplanmast, nı temin etmekti, Çünkü Rozve evvelden böyle bir ihzari konfe ranş toplanarsk zemin mazsa büyük iktrsat konferansı nın toplarmasından hiç bir fayâ olmıyâcağma kani bulunuyord Bununla beraber bu meseled İngiltere kabinesinin nektai na: rile Amerikan noktai nazarı ara smda bir.fark göze çarpıyordu Amerika hükümeti cihan iktısadi yatmm ve bilhassa Amerikadı iktısadi vezivetin düzelmesi ii bir taraftan beyre'milel gümrük resimlerinin azaltılmasına, diği taraftan mevaddi iptidaiye fiat larının Alkürülmesin İzem #ö Yüyor. Binaenaleyh Amerikâ Va” ŞAİYE LYL e m — İ toplanırsa her şeyden evvel emuh İ telif devletlere gükerük'tarif, ni indirmelerini teklif edete Bu teklif işe İncilterenin işine rel miyecektir. Çünkü İngiltere Otte va konferanamda müstemlekeleri le aralarındaki gümrük tarifele ni uzun uzadıra tetkik etmiş, ir paratorluk parçaları arasmda hi mava esasa mi'stdnit karnr! verilmistir. Buna yöre mükavelelef aktolunmuttur. Sı halde daha yelden müstemi»kelerine. demin yonlarma İarsr O'tava konferans. mukarrernt'la hağlanmıs olan İn giltere müşkil bir vâziyete. düşe | cektir. * | © Diğer taraftan İngiltere ikti İ konferansı toplanmazdan ev Amerika ile harp borcları mese İ lesini halletmek, 15 Haziran€ vadesi gelecek olan taksitin tı İ yesini tehir eylemek istiyor. Am£f rika ise harp borçları mes iktisat konferansı arasında bir mü nasebet olmadığını söylemekle bö" raber 15 Haziran taksitinin tehi rine muvafakat etmiyor, Bu iW barla İngiltere hükümeti Vaşin$” sı toplanmasını arzu etmiyor rünmüyordu. Fakat Vaşington © veti Norman Davisin Londra se yahatinden sonra olduğuna bu hususta İzgiltere hükümetini” de muvefakat etmiş olması ihti safakat ne suretle vaki olmuş bu cihet henüz anlaşılaman Harhalde Vasington kon ransı için Amerika reisicümhu” tarafından yapılan davet artık merikanm Avrupa işlerile dan alâkadar olacak bir vaziş girdiğini göstermektedir. Bir k: ' bu itibarla manası vardır. derecede iktısat konferansının # zari olarak Vasinetonda yapıl sı cihan iktnsdiyatında Âme nin mühim bir rol oynuyac gösterir, ( M.A.
