1 Kasım 1936 Tarihli Yarım Ay Dergisi Sayfa 11

SİİRLERİMİZİN PROFİLLERİ airin vezinden, kafiyeden ve kısa. 5 artistlikten başka asıl kuvvetini veren bir içi vardır. Teknikten bambaş- ka birşey olan, elle tutulmıyan, gözle hava, çok defa tarihçileri görülmiyen bu esiri debiyat münakkitleri Ove tarafından ihmal edilmiştir. Şairin asıl yaratan, ona üzün veya bâkim olan şey, heyecanını neşe veren, hicvinde hayatı görüş ve anlayış tarzıdır. Va- İaa bu noktayı bazıları, pek çok za- manlar basit ve ferdi psikoloji ile, şairin, halâ esrarlı ve balâ sihirbaz feneri gibi bir çakıp bir sönen ruhunun tılısımı, keşfedilir zannet- tiler. Bunu, şaire sora» rsâDiz size gülüve- rir. Haklıdır, hiç um» arının birde kim yager olmasını İs- temek manasızdır. müz kükrer, Arı düşünmez par mi kendisini tahlil et iyor; ve hatta tahlilden kızıyor diye.. biteni inkâr etmek mi o Jâzim gelir ? Şüphesiz hayır.. Şairin ruhunu yapan.. hatta önun tekniğini halkeden şey, men sup olduğu hayat sınıfının tesirle- ridir. Onun içinen münzevi, en fert- çi şair bir sınıfın ideolojisi için- di dedir. Ziya Paşa, Sami, Cevdet Paşa, Ahmet Beşir Funt, Ebuzziya Tevfik, Sait Bey, Mizancı Murat. Osmanlı imparatorluğunda tan- zimattan evvelki bayat sınıfları : — Saray etrafında taayyüş eden zümreler — Yerli sanayii ve ticaret bur- İuvazisi. 3 — Küçük burjuva ve köylü Sarayın şiirini divan edebiyatında görüyoruz. Arap ilmi ve Fars tekniği işe hâki Osmanlı hayatında yerli sanayi ha Yazen: SADRİ ERTEM » yatı ve ticaret kültürü ancak vakit va” kit alma bilir Bu yerli sanayi burjuvazisi, çok zaman lonca ile birlikte izimal edebiyalının en akel Namık Kemal, Abdül Mithat Efendi, Stant, Recal hareket ediyordu. Lonca ise dini ma. hiyeti haizdi. Yerli sanayi ve ticaret burjuvazisi, kendini, üçüncü Ahmedin son senelerindeki sulh dev lerinde gösterir. Ve batta ihtilâl Yapar başına pek e Sari Nedime, g ilham ri şey, ihmal İstanbulda te» lhalk epi ey ytaş Zade Ekrem, essüs eden burjuvazinin inkişaf etmiş Nedimden evvel ö güzel, o canım Türkçe niçin yoktu? Bu bahis üstatlarımızı cidden meşgul edebilecek bir saha Ir. manlı devrine ait köylü ve kü. çük esnaf idealile söz söyliyen saz şa. irleri vardır. olmasıdır. Tanzimat; Türkiyede küçük sanayi ve ihracat ticaretinin inhidamı demektir. Hayata hâkim olan sınıf Av. rupanın fabrika mamulâtı için temin etmek istiyordu. O Bu maksadladır ki Türkiyede Tanzis mat fermanları sira- emin satış yerleri sile şu manayı ifa” de ediyordu : İstikraz aktede- tası olan Tanzimat, fabrikası v) Avrupa i mamulâtını ve fab: rika ideolojisini aldı. e ve | fabrikası oolmıyan ancak bu devreden onra sardı. u, Türkiyeye borç para ve renlerin, Türkiyede banka açan" ların, imtiyazlı şirketler kuran” ların en tabii arzusu idi. a vasıtası olmıyan, ve yalnız mu asır insan gibi istiblâk Si ö am, müstemlikecinin arayıp bulamadığı yegâne Ge siyaseti ve — şayış rn tin imi mali siyaseti, borç darılerda mak esasına İatinei ade yordu. Devletin bütçesine istinat edenler de, devletin bu yeni menbaına göre bir görüş sahibi zimat yine diyoruz. Bunu iki plân- da görüyar — Ta ma fikir halinde kabul edeplerin edebiy; — Ta Mek ha halinde duyan a edebiyatı. 1