11 Haziran 1930 Tarihli Yarın Gazetesi Sayfa 4

ARIN Yazık! Sahife 1 paşanın  5 Muhariei Aybun Ne felâket nedeliketui Paşa hazretleri. Mithat paşa Mısıramı firar etmiş ? Atebei mülukâneye husuüsi bir şifre mı İzmir şarapcılığını yıktı gitti İzmirin mühim ihracat mad- delerinden biri olan üzümlerin istihsal zamanı gelmek üzere- dir. Umumi harptan evvel mü- him miktarda şarap imal ve ihraç eden bu mımtakamız,ne ya- zıktır ki son senelerde Şarap ihraç değil, ithal etmeğe başla- mıştır. Yunahlılarlaîtılâfn;me Müskirat inhisarı| İtilafname Türklere ne gibi haklar * : e temin edebilmiştir ! 10 — Gayrimübadil olup İs- tanbulu terkettiği halde işbu mü” kavelenin 18 inci meddesi muc> übince avdet hakkında mahrum” bırakılan türk tabiiyetindeki rUm” ların Türkiyedeki menkul ve gay” ri memkul malları ile İstanb bazır bulunan ve yahut haklari tanınmış rum Etablileri ve İstan- bul mıntıkası haricinde kâin men” kul ve gayrimenkul mallar Tür- Türk — Yunan itilâfnamesi dün saat 1 de Ankarada imza edilmiştir. — İtil3fnamenin — esas maddelerini ehemmiyetine binaen dercediyoruz : Ankara, 10 (Hu. Mu.) Saat 1,80. Türk Yunan itilâfı şimdi, | yani #saat birde hariciye vkili ve Yunan sefiri tarafından imza- landı. İtilâfın başlıca esasları şun- lardır. var? Firar ve bir Cümhuriyeti idare tesisi hayali bir saniye istirahatı humayunları | için bakiyyel ömrümüzü fedaya | hazırız. Zaten sınnü sal haddi ! marufu geçti. Bundan — sonra l;lılu için yaşamak bari giran-” ır. Mahmut Nedim paşa, bu sözleri gayet yüksek sesle söy- liyor, etrafına bile bakınmıyor- du. Sultan Hamidin, sarayın her tarafından her yerini pek alâ gizli gizli dinlemesi ihtmal- lerini bilmiyor değildi. Belki de, Padişahın kendilerini dinledi, ni farzederek böyle yüksek sesle sadakatini ilân ediyordu. Riza paşa: — Ya! yal! e- fendimiz, şu Mısır meselesine bir de Mithat paşa gailesi inzi- mam ediyor... Mahmut Nedim paşa korku içinde gözlerini dört açmıştı.. O, Mühat paşanın Taiften Mısıra kaçtığını, orada idareyi ele ala- rak İstanbula karşı Isyan etti- gini farzetmişti. Aman yarabbi! Şayet böyle ise en büyük düş- maninı zındanlara attırdı diye geniş bir nefes alan Mahmut Nedim paşa, bilâkis Mithat pa- şaya eyilik etmiş olacaktı. — Miühat paşa Mısıramı fi- rar etmiş? Atebei mülükâneye hususi bir şifre filanmı var e- fendimiz? Nefelâket paşa haz- retleril Hemen cenabı hafızı ha- kiki Padişahımız efendimiz haz- retlerine tükenmez ömürler ve saadetler ihsan bu yursun, amin! Rıza paşa,gülmemek için ken- disini güç tutuyordu. Başkâtip Mahmut Nedim paşanın bu dere- €e mudahin olduğunu bilmiyordu. — Efendimizi davet sebebi bu busustaki mutalealarına des- tires olabilmek umniyesinden mün- baistir, efendimiz. Mithat paşa firar etmiş değildir. Mahmut Nedim paşa uzun ve derin bir nefes almıştı. Baş- kâtip devam etti. — Firar ihtimalinden bahis bir rapor. — Evet, evet, Hudanekerde firar ve bir cümhuriyeti idare te- sisi hayali hami ile... Mahmut Nedim paşa yine yüksek seşle bağırup cağırırken oda kapısı açılıvermişti. Mahmut Nedim paşa arkasına bakmağa bir türlü cesaret ede- miyordu. Gelen, mutlak Sultan Hamit olacaktı. O, zaten Padi- şahın, kendilerini gizlice dinle- diğine kani idi. Halbuki içeriye 8İTen serkurena Osman beydi. Osman bey Mah- mut Nedim paşanın eteğine doğru temenna edüp yan tarafa iliş. miştir. Başkâtip Rıza pata sum muştu. Mahmut Nedim paşa: — E- tağfurullah! — İltifat buyurluyor beyefendi oğlum.. Diyerek gülümsemişti. Osman bey: — Hüsnü tesadüf paşa efendimiz. Vallah, kulunuz- hamı ile.... da zatı münimanelerine haber göndermek üzere idim. Velini- met efendimiz, paşa hazretlerini istiyorlardı. Dedi. Mahmut Nedim paşa, Rıza paşanın anı davetinin şu netice- ye varacağını, daha Bebekteki yalısında iken kestirmişti. Hem en ayaklandı. Redingotunun önünü kavuşturdu.Yani bu hare- ketile : — Hazırım. Buyurunuz hu- zuru hümayuna gidelim. Demek isteyordu. Osman bey önüne düştü. Abdülaziz hanın emektar / Sadirazamı — arkasına takıldı. Başkâtip odasından çık- tılar. ğ Abdülhsmit halâ, mabeyin dairesindeki çalışma odasında idi. Mahmut Nedim paşanın gel- diğini görünce : — Gel bakalım paşa.,- Baş- kâtip paşanın odasında bülun- duğunuzu —haber — vermişlerdi. Hazır sarayı hümayuna gel- mişken kendilerini görelim, de- dik... Şu saat sarayda - balun- manıza göre taam etmemiş ©- lacaksınızdır, Mahmut Nedim paşa yerden temenna etmiş, cevap vermemiş- u. Eski kurt, şeytan Padişahın göstermek — istediği — tagafülü, takdirler içinde düşünüyordu. Abdülhamit okadar kurnaz bir adamdı ki onun yüzünden, göz- lerinin bakışlarıla ağzından çı- kan sözlerden bissiyatını anlaya bilmek, düşüncelerine nüfuz ede- bilmek imkânı yoktu. Abdülhamit: — Söylemiyor- sunuz. Taam ettinizmi paşa ? — Sayei Şahanede... — Osman bey, bakınız paşa taam buyurmamışlar. Kendileri- ni tatyip ediniz.. Abdülhamidin bu iradesi ü- zerine, Osman beyle Mahmut Nedim kaşa huzurdan çıkmaya mecbur oldular. Abdülhamit, Mahmut Nedim paşayı huzuruna almışken, yemek behanesile neden geriye iâde etmişti. Buna ne lüzum vardı? Çünkü: Vükelâ saraya uğradık- ları zaman, mutlak yemeğe davet edilmek adet idi. Hatta:Sarayda vükelâya mahsus bir yemek oda- sı bile vardı. Lakin, Padişah son dakikada Mahmut Nedim paşa hakkındaki fikir ve kararını de- giştirmiş olmasın.. Mahmut nedim paşa bunları düşünüyor miydi? Bu noktalar hatırından geçiyor miydi ? Burası tabil belli değildi. Yalnız, paşayi, huzurdan çıktıktan sonra yemek salonunda pek düşünceli ve dalğın Görenler vardı. Paşanın malüm olan Sadaret hırsına göre, kuv- vei maneviyesinin çok kırılmış olduğuna hükmedilebilirdi. ( Devamı var ) halinde edecektir. SLAMATEŞEEŞ AA Belli değil ! Şarapçılığımız son senelerde ölmüştür, ve bu vaziyet böyle devam ederse ölü olarak kal- makta devam edecektir. Umumi harpten evvel şarap ihracatımız şöyle idi; Kilo Sene 12,780,865 1910 6,822,396 1912 3,012,88a 1918 2,871,884 1914 219,993 1926 Yukarıdaki rakamlardan da anlaşılacağı veçhile şarap ihra- catımız seneden s#eneye tedenni etmiştir. 1910 #senesinde on iki milyon kilo şarap ihraç eden İzmir 1926 senesinde 219 bin kilo gibi hiç denilecek derecede şarap ihraç edilmiştir. Diğer taraftan Müskirat in- hisar idaresi şarapçılık için bu sene İzmirde biç bir teşebbüste bulunmak fikrinde değildir. İn- hisar idaresi şarapçılık hususun- daki bütün alâka ve tedbirlerini Trakyaya suretle yukarıdaki rakamlardan da anlaşılacağı şarapçılığı, tedbir ve himayeden mahrum kalınca temamen ölecek ve ma- tahsit etmiştir. Bu İzmir ufak üzere, bu sene en ziye karışan tatlı bir hikâye torunlarımıza — intikal <rraşe Gayri mübadillere tevziat ne zaman vapılacak ? Gayri mübadillere yeni bir tevziatın — yapıldığı hakkında Cumhuriyet refikimizde intişar eden bir haber üzerine dün gayri mübadiller cemiyetinde tahkikat yaptık. Cemiyet takdiri kıymet ko- misyonundan Talât bey bir mu> harririmize demiştir ki: — Cum- huriyetin yazmış olduğu bu ha- ber dogru degildir. Gazeteniz- le bunu tekzip edebilirsiniz. İs- tihkak sahiplerine yapılmakta olan mutat tevziat pazartesi Ve perşenbe günleri yapılmakta ber- devamdır. Yeni bir tevzlata başlanmış değildir. Erazi sahiplerine yarım taksit nisbetinde yapılması — tasâvvur edilmekte olan ikinci taksit tev- ziatının ne zaman kabil - olaca- ğını süaline cevaben : — Bu henüz mutasavverdir. Fakat şimdilik bu bir' tasavvur halinde bulunmaktadı . Hususi istihbaratımıza paza” ran erazi sahiplerine YlPıl'"“k olan bu yarım taksit nisbetindeki tevzlat bu ay içinde başlıyacak- tır, - —— *00 geee : İngiliz sefiri bugün geliyor Mezunen şehrimizden ayrık mış olan İngiliz sefiri Sir Tore Klart bugün ekspresle şehrimize gelecektir. 1 — Her iki taraf mübadil- lerin tarafeyn memleketlerinde bıraktıkları menkul ve gayri menkul mallar Türkiye ve Yu- nanistan hükümetlerine intikal edecektir. 2 — Elyevm bankalarda me- vcut her türlü emanetler üzerine her iki taraf devletlerince kon- muş olan haciz imza tarihinden 16 gün sonra kaldırılacak ve bu emanetler - sahiplerine iade edi- lecektir. 38 — 9 numaralı beyanname- den müstefit olan müslümanlara ait menkul ve gayri menkul mallar Yunan hükümetinin yedi tasarrufuna geçecek, metrüke eshabına iade edilmiş bulunan bu gün filen bunların tahtı tasar- ruf ve istifadesinde bulunan gayri menkuller müstesna tutu- lacaktır. 4 — Türkiye tabiiyetindeki müslümanlara ait olup Yunanistan- da bulunan gayri menkul emval yunan hükümetinin yeddi tasarru- funa geçecek, şukadar ki esha- bına iade edilmiş bulunan ve bugün filen bunların tahtı tasar- rufunda olan emval bundan müs- tesna tutulacaktır. 5 — Yunan hukümetinin tasar- rufuna geçen bu kabil gayri menkul emvalin bedeli dahildeki çeşya eshabına terk olunacaktır. 86 — Yunan tabasına ait ve mübadeleden istisna edilen İstan- bul mıntakası dişarısındaki gayri menkul mallar Türkiye hüküme- tinin tahtı tâsarrufuna geçecektir. Kezalik Lozan — muahedesinin Meriyete girdigi tarihten sonra vaz'yet ve tasfiye edilmiş Yunan emvali Türkiye hükümetinin mali olacaktır. ? — Yunan tabaasının İstan- bul mıntakası dahilinde kâin ga- yrimenkul mallar üzerindeki ta- sarruf hakları işbu mukavelena- me ahkâmı ile haleldar olmaya: caktır. 8 — Türkiye hükümeti kendi | tabiiyetinde bulunan ve elyevm İstanbulda hazır olan bilcümle rum ortodokos tebasının İstanbu- la geldikleri tarih ve dogdukları yer ne olursa olsun etabli hakkını tanıyacaktır. Ayni etabli hakkını, Türkiye makamatı tarafından verilmiş pasaportla İstanbulu te- rketmiş olan gayri mübadil eş- has hakkında da tanıyacaktır. Bu suretle aile reisi etabli tanın- <mış olan zevce, erkek ve kız tagir evlât, ve kocaya varma- mış reşit kızlar İstanbuldaki aile Teisine iltihak etmek hakkını hâizdir. Kezalik reşit oğlu aynı vechile etabli tanınmış olan dul analar oğullarının yanına gelme- ğe Mezundurlar. 9 — Evlenme emvali gayrı menküle alıp satma ve serbest seyrü sefer etme hakkından yu- karda zikrolunan eşhasa karşı ::'G“ tekayyüdat ref edilecek- kiye hükümetinin yeddi tasarru” funa geçecektir. Bu kabil eşhasın İstanbul mın” takası dahilindeki emvali bun” dan müstesnadır. Du — mallar üzerindeki haciz derhal kaldırı lacaktır. 11 — Elyevm Garbi Trakyada hazır bulunan Yunan tabiiyetin” deki Müslümanların tarih ve mâ” halli tevellütleri her ne olnısâ olsun etabli hakları Yunan bü- kümetince tanınacak ve bunlar Türkiyedeki etablilerin müsteflt olacakları haklardan Yunanit” tanda aynen istifade edeceklerdir: 12 — A. Tunanistanda kâin ve garbi Trakya mıntakasın! terk ile avdet hakkından mah- rum edilen Yunan tabiiyetindeki müslümanların menkul ve gayri menkul malları. B — Garbi Trakya mıntakasıi haricinde olup garbi Trakyada elyevm hazır veya avdet hak- kından istifade edenlerin menkul ve gayrı menkul malları. € — Garbi Trakyada kâin olup haziran 927 tarihinde muh- telit komisyona murahhasası tarafından verilen listede yazılı mallar. D — İşbu mukaveleye merbnt listede yazılı ve mesahai - sat- hiyesi mecmuu yedi bin yunan dönümüne balığ olan arazi yunan hükümetinin yedi lasarrufuna geçecektir. Yukarıdaki kayıtlar haricinde Garbi Trakya minta- kasında elyevm hazır müslüman etablilerle, avdet — hakkından mahrum olan eşhasın Garbi Trakya mıntakasındaki malları üzerindeki tasarruf hakları hiç bir suretle haleldar olmuyacak ve bunların üzerine konmuş olan hacizler kaldırılacaktır. 13 — Tarafeyn — hükümetleri yukarıdr mevzuubahs edilen men- . .' kule eşhasından her hanği birine ait emvalin iradı veya mukabili dolayisiyle her türlü iddiâdan fe- ragat edeceklerdir. 14 — Muhtelit komisyonun 28 numaralı kararının 3 ücncü maddesi mucibince tesviyesi lâ- zım gelen bedeli icar ve sair tahsilât mesailini tarafeyn hükü- metlerinden her biri kendi taba> asile doğrudan doğruya — hal edecektir. 15 — Yunanistan bu muka> velenin meriyete girdiği tarihtef itibaren bir ay zarfında muhteli! komisyon emrine (425) bin İngilif lirası tahsis edecektir. Bu meb” lağdan mühtelit komisyon 160 bin İngiliz lirasını İstanbul mıp” takası haricindeki — malların mukabil İstanbuldaki rum etab” lilerine, ve avdet hakkından mahrum olanlara tazminat ola teyzi edecektir. B — 160 binlirasını, mellari işbu mukavele mucibince Yunan hükümetine intikal eden Yunan (Devamı 5 inci sahifede) Yunan heyeti —