25 Mayıs 1931 Tarihli Yarın Gazetesi Sayfa 3

Sahile 4 Tevfik Rüştü Be| yin beyanatı (Birinci sahifeden devam) ve bu süretle istikbalin yo- lunu aydınlatmaktadır. Di- ğer taraftan burada hazır bulunan muhtelif — heyeti murahhasaların — çizdikleri plânlara ve teklif ettikleri tedbirlere hususi bir ehem- miyet atfediyorum. Bu sa- yede çok kıymetli malümata ve telkinata malik bulunu- yoruz. Bunları telif. etmeğe çalışmak herhalde iyi bir iş olacaktır kanaatindeyim. Yüksek takdirinize arzını vecibe bildiğim bazı mülâ hazalar bu arzudan mülhem- dir. Faxla istihsal ve millet- lerin ltihlâk kabiliyetinin azalması meselesinin bugün- kü manzarası ve menşelerile istihsalde mesainin yanında para ve kredinin oynamakta devam ettiği mühim rol üze- rinde tevakkuf etmeme lü- zum yoktur. Bundan sarfı nazar ediyorum. Hususile ki bu sahada Cemiyeti akvam fenni uzviyetleri tarafından derin tetkikat yapılmış ve ayni mevzu mümtaz iktısat- çılar tarafından yüksek bir vukufla mütalea edilmiştir. Ben burada cihan ve hususile Avrupa iktısadi par- çalaşmasının ancak yekdi- ğerine sıkı sıkıya bağlı bir takım iktısadi ve siyasi âmillerin neticesi olduğunu ve ayni zamanda beşeriyet tarihi istihalesinin yeni bir safhasını arzeylediğini'kayıt: la iktifa edeceğim. Hakkında okadar - şikâ- yette bulunulan çürük ma- nialarının artması bu par- çalanmanın ve yeni hudut- lar ihdasının gayri - kabili içtinap neticesinden başka bir şey değildir. Bu, ci- han iktısadi irtibatının ya- nında millit hatta mınta- kavi —iktısadım da daimi bir hakikat olduğunu müşahe- deye beni sevketmektedir. Bu iktısad! vakıalar zahiren yekdiğerini nakzedici gözü- kürlerse de hakikatte pekâ- lâ kabili teliftirler. Bazı misaller Milletlerin iktısadi men- faatlerinin komisyonda tek- lif olunan tedbirlerler telifi hakkındaki noktai nazarımızi kısaca arz için iltizam olu- Dan tedbirlerden sıra ile bazı misaller almağı fayda- h görüyorum. Noktal nazarımız teadül fikrine istinat etmekte ve temin olunacak menfaatler ile katlamılacak fedakâr« hıklar arasında Adilâne bir nisbet elde edilmesinin ta- harrisini istihdaf eylemek- tedir. İki veya birkaç devlet arasında aktolunacak bir gümrük ittihadı camlaların iktısadi fanliyet dairesini genişleterek gümürük manl- alarının bir kısmını kaldır- mak ve halen bu camiala- rın katlandığı — masrafları azaltmak faydasını göstere- bilir. , Buna mukabil böyle bir gümrük ittihadının iktısadi cepheler ihdas etmek gibi bir mahzuru zardır. Bu ik. tısadi cehpelerin ihdası şeraiti beynelmilel çamlanın ihti yaç ve menfaatlarile hema henk kılınmalıdır. Aksi tak- dirde bu camla içindeki Mukavemetler itibarile şimdiki gümrük manialarından daha sağlam olurlar Bu iktısadi tedbir ancak bu ahenk ve İşaret, ettiğim teadül unsur* arile itmam oluzduğu lak- Ziya Beyi bıçakla vuran Beyoğ- lu kıralı Siyamettin imiş Mecruh diyorki: “Bir ağrı duydum ve yere yuvarlandım artık ne oldu bilmiyorum,, Evveki gece, Beyoğlunda Papagan barında bir vak'a aolmuştür. Bu hususta al- dığım muozam ve muafsel ma- Tümatı bidiriyor Ziya Bey kimdir İnhisar memurlartndan Ali ziya bey' astlen İstanbulu olup Şişlide suterazisi soka- ğında oturmaktadır. Oldukça ağır başlı kibar olup sonderecede misafir per- ver bir zattır. Sofrasında her — gece misafir görmek — isteyen, Ziya bey. evvelki gece yine arkadaşlarından Tevfik na- mında birisini davet etmiş oturup eğlenmeğe başlamış- lardır. Eğleniyorlarken Dereden tepeden anlatı- lan söz arasında Ziya beyin aklına bir tenezzüh gelmiş hemen atılarak: — Haydi çocuklar hep birlikte şöyile bir gezinti ya- palım, demiştir. Bu şözü işiden büyük küçük, çoluk ve çocuktan bazıları, hayhay, bazılarıda hayır cevabı vermiştir. Aradan iki dakika geç- miş, hayır cevabı verenler, bu sefer haydi bakalım, kal- kın diye tutturmuşlardır. yola çıkıyorlar Bunun üzerine Ziya, mi- safiri bulunan Tevfik beyler ma aile hazırlanmış ve 80- kağa fırlamışlardır. Yavaş yavaş yürümüşler, Harbiyer den tramvaya binerek Tak- simde inmişlerdir. Burası derken Papağan barından içeri gir- mişlerdir Saza yakın bir masaya oturmuşlar içmeğe başla- mışlardır. Aradan bir müddet geç- miş, karşılarındaki masaya kör kandil üç müşteri gel- | miştir, Fakat bu(gelen müş- | teriler çok sürmeden bunla. | rın keyiflerini kaçırmış, ay- ni zamanda Ziya Beyi de yaralamışlardır. : Ziya B. ne diyor ? Burasını — Ziya Beyden dinliyelim : — Güzel güzel saz dinli. yor eğleniyorduk Karşımıza üç kişi gelip oturdu ardnan on dakika geçmemişti. İçlerinden birisi bize doğ- ru çapkınvarı baktığinı gör- düm. Acaba başkasınamı diyerek arkama, yanlarıma baktım; kimse yoktu. Tek- rar ona baktım. Bu sefer bıyıklarını, bükerek bir takım işaretler yaptığım goördüm Atılmak — istedim fakat, yine itidalimi muhafaza ede- rek sesimi çıkarmadim. Ara- dan bir müddet daha geçti, bu sefer de yine, refikama!" bakarak kaş göz işareti yap- mağa başladı. O ora: Baş belâsı — Haydi çaocuklar, ba- gpına bir belâ gelmeden bu- radan gidelim, dedim. Bu- nun Üzerime çocukların yüz numaraya — gitmesi İâzım geldi. Ben ve refikam kalk- tık, çocukları alarak yüz numaraya gittik, o ara kar- şımdaki — herifte — gelmişti. Farkında değilim, çocuklar aüt l eee SADA SA SEn ü DraE KA ande ea geninaaa a ş aei rebilir ki bu da gayri kabil olmıyabilir. Muhtelif memleketlerin umumi muamele için de diğerleri Içinde müsavi bir muameleyi nazarı — itibara alarak aralarında İsterlerse mütekabilen hisseler vermek suretile — serbestçe ticaret muahedelerini müzakereye ve akte devam edebilmeleri hakkındaki noktai nazara İştirak ediyoruz. Esasen bu, muhtelif devletlerle yaptı- ğımız tcaret itilâfnanelerin- de kabul ettiğimiz prensiptir. Kredi meselesine gelince; dayinlerin — istedikleri |te- minatı — ve zihniyetlerini nazarı itibara almak gayet tabitdir. Fakat bu meselenin tetkikini itmam etmek için bu anasıra müstakriz mem- leketin pisikolojisini, men- faatini ve tabil inkişafının sekteye uğramasına müsa- ade etmemek hususundaki hakkını da ilâve etmek lâ- zımdır. Bütün bu âmiller nazarı itibara alınmak şartile muh- telif tipte beynelmilel istik- raz mukaveleleri — ihzarına muvaffak olunması şayanı temennidir. Bu sayede bir taraftan müstakriz. mem- leketlerin —milli- hassasiye- tinden ve diğer — taraftan mukrizlerin teminat endi- şesb den mütevellit manla- lar bertaraf edilmiş olur. Bu süretle tahakkuk e- decek teadülün muhakkak neticesi bu meselenin halliai teshil etmek olacaktır. Bey- nelmilel kartel meselesini ise istihsal noktal nazarın- dan da derpiş etmek muva- fıktır. Şurasını da kaydetmek icep eder; iktısadi hayatın bu hususta — teşkilâta lik olmadığı memleke! tabiatile bazı fstihsal yubele- rinde tablatile bazı istihsal şubelerinde devletcilik siya- setine müracaat edilmek su- retile teadülün tahakkuku've seri inkişafın temini lüzumu hâsıl olacaktır ki bu bence bu bapta dermeyan olunan fikrin tahakkukunu büyük | bir nisbet dahilinde kolay"ıs laştıracaktır. Türk heyeti murahhasa- s1 mıntakavi bir Avrupa teşriki mesaisinin ehemmi- yetini lâyık olduğu derece- de takdir etmektedir . Fakat bir #sulh ve sükün havası içinde cihan teşriki mesaisi- ni de imkân haricinde göre- mez. Bugünkü — müşkülâtı tesviye edecek ve bütün memleketler arasında - bir menafi ltlllııdâ.l ı'k“d: getirecek olan daimi teşri ki mesai uğrunda çalışmak cümlemize müşterek vazife olan sulh eserinin en sağ- lam temeli olacaktır. Beyanatıma nihayet ve* rirken bu gün Türkiyede de iktidar mevkiinde bulu- lan fırkanın proğramından bir maddeyi zikretmekle bususli bir zevk duyuyorum. Bu madde şu prensipi teyit etmektedir: “Dahilde sulh ve hariçte sulh., £ meşgul olurken refikamın ah... dediğini duydum, ba- şımı çevirdiğim zaman, he- rifi yanımda dördüm. Refikama : — Ne var, ne oldun? de. meğe kalmadı, herif üze- rime atılarak: — Kazara oldu dedi. Refikam da: — Terbiyesız, kaza böyle hanım, ! olmaz dedi. Bunun üzerine bende: — Azizim, intan bir az hadını bilmeli, demek iste- rknen yüzüme bir tokatın iniğini hissettim. Ah... vah... demeğe kaj- madı. —* Bana, Beyoğlu kralı Siyamettin, derler, kerata diyerek; beni döğmeğe bap ladı. O sırada ailem feryada başlamıştı, ahali gelerek be- ni kurtardı. Fakat bu sırada, alçak herif bıçağını çekerek bacağımdan sapladı, o daki- ka darbenin şiddetinden : — Ah vuruldum, diyerek yere düşmüş bayılmıştım. Gözlerimi açtığım szaman kendimi Fıransıs hastahane- sinde buldum, diyerek sö- zünü bitiren Ziya bey, ya- rasınin — şiddetinden bafif hafif inlemelerine başladı. Â S S e Bilecikte heyecan (Birinci sayfadan devam mekte olan yağmurlar san günlerde ziyadeleşmiştir. Hâsıl olan seller şehrin bir kusmında hayli tahribat yapmıştır, Köhne evler yı- kılmış, hayvanlar — suların cereyanına kapılarak boğul- muştur. Bilecik - Vezirköy — ara- sındaki hat bozulmuştur. Hükümet tedabir almış hat tamir edilmiştir. Etraftan — henüz malü- mat alamadım. 25 Mayır Meclisin bu devresi müphep noktalar tenvir edecek (Brinci sahifeden devam )3 İktısat vekâletinden 4 mil- yon, Sıhhiyeden yarım mil- yon, Müaariften 1,5 milyon Düyunu umimiyeden altmış iki bingümrüklerden 200 bin, Hariciyeden 600 bin, Nafia — vekâletinden — 6,5 milyon tasarruf vardır. Bütçenin az farklarla bu suretle kabul edileceği hakkında mahafili maliyede kanaat vardır. Milli müdafaa bütçesi (46,757,494) milyon ularak tesbit olunmuştur. Bu tasarrufların şekli tasarruf lâyihasındaki esas- lardan harice çıkmayacaktır. Buna mahafili — siyasi- yesyelnde, tasarruf layihası etrafında çok calibi dikkat dedikoduülar — vardır. Lâyi- hanın en fazla istinat ettiği nokta masrafları kısmaktır. Masraflar bilhassa kırtasiye, harcirah gibi nokattır. Memurlar — hakkındaki vaziyette kıwmen tenevvür etmiştir. Bir yerde kalmış ve yerleşerek yerleri olmuş memurlar münhallata nak- lonunacaktır. Bilâkaydı şart hiç bir dvılıyeı bundan azade değil- ır. İstanbulda lâğvedilen da: irelerin — memurlari — için de bir İiste hazırlanacak, bir kisımı — malmemurluk- larına ve bir kısım da Ana- deluya tevzi olanacaktır. Bu vaziyet karşısında 30 senelik hizmeti olan memur lardan bazılarının - tekaüt- lüklerini istedikleri ve bun- ların arasında müsteşarlar da bulunduğu söylenmekte isede bu cihet asla varit değildir. Müsteşarlar da ihtisası e- lan — memurlar meyanında görülmektedir. Bu kayıt, tamamen va- zifesi bir başka memur tara- fından yapılabileceklere ait- tir. Vilâyetlerin lâğvi hak- kında da henüz müsbet bir şey yoktur. Sorduğum alâ- kadar mahafil böyle bir şe- yin varit olmadığını söyle- mektedirler. 18 Vilâyetin lağvi şayiası tamamen unutulmuş deği- ; dir. Ancak hazırlanması (931) bütçesinde tesbit edilen şekle göre bu tevazünle kabil ola- bilecektir. Taksimâtı mülkiye tadı- Iâtı hakkındaki lâyiha da ih zar edilmıştir. Bu lâyihada bir. takım | değişiklikler vardır. Bu lâ- yihada vilâyetlere ait bazı | esasların da olduğu söylen- mektedir. İttilârma nazaran teklif olunacak dun maaşlı me- muriyetler Barem derece- lerins göre bir derece nok- sanını geçmeyecektir. Mevelâ yedinci derece bir memur ( 55) lira aldığı- na ve her hangi bir sebeple açıkta kaldığına göre buna altıncı derece maaşı alana (45) lira teklif oluna- caktır. Memur tebdili işi de har- cirah meselesidir. Bu da yanlış anlaşılmış. Her hangi bir me- her hangi bir yere sebepsiz — naklolunacak. Bir yerde her hangi bir #uretle memur açıkta kalır- tır. mur sa bu memur nerede olursa olsun kendi branşı dahilin- deki memuriyete tayin olu nacaktır. Bazı memuriyetler telif olunabilecektir. Bu cihet te yanlış anla gılmıştır. Meselâ muhasibi mesüllüklerin işleri malme- murlaklarına verileceği gibi, her hangi bir memurâ diğer memurun icabederse vazifesi verilecek ve bu mün halle başkası tayin olunm- yacaktır. Vaziyetin müphem gö- rünmesi telâş tevlit etmek- tedir. Fakat bu bir çok nok- taların yanlış anlaşılmasın- dandır. Mahza perşembe günü Meclis hararetli münakaşa: lara sahne olacaktır. Yeni bütçede yalaız zam gören vekâlet Adliyedir. Bir de Müdafaanın deniz bütçe- sinde 2,5 milyon, hava büt- çesinde 700 bin lira bir faz- lalık vardır. BEN AMAR SİRKI Sirkın gördüğü büyük rağbet ve kazandığı parlak muvaffakı- yete rağmen, mahza bütün ailelerin İstanbulda bir daha görüle- miyecek böyle fevkalâde ve hakikaten yekta bir temaşanın gör- melerini teminen müdüriyet; bütün İstanbul temaşa müessesatı gibi yaz fiatlarını tespit etmeğe karar vermiştir. MEVKİLERİN FİATLARI İkinci mevki Birinci ,, Stal Hususi Localar 5S0 75 100 150 200 İYİ BİR TAVSİYE: Sirkın Sofyaya hareketinden evvel sön günlerinden istifade ve görmeğe şitap ediniz. —amacan ıfıe- | de Bir karâr —. gu iyim- verileceği Askeri mektep talebesile askerlere ayrıca tenzilât yapılacaktır. ,, Yorurunydn LA GiğiNÇ CEVdlr Ve müdi