March 8, 1949 Tarihli Yeni Sabah Gazetesi Sayfa 1

SALI Tel ndres MART 1949 İdaret Nurüosmaniye No: Safa Kılıçlıoğlu ı7 1 «YENİ SABAH» ISTANBUL Telefoni 20705 11 ( Bayar 'ın Antalya nutku D.P. Başkanı, partisinin programdan mahrum olduğu yolundaki iddiaları reddediyor Dış politikaya da temas eden Bayar: “Bir tehlike kapılarımıza dayandığı zaman, yurdumuzu ve ııamusumuzıı müdafaacan çekinmiyeceğiz,, dedi Antalya, 7 (Hususi) — Demoktat Parti kon- Başkanı C. Bayar, partisinin kongrelerinden gresinin yapıldığı fetmiş olanlardır. mamış sayılır. tevoih kullanılma! olunmuş dir. silolar açılacağı, şeye Sonra açılan C.H. tdil ve tevz mua: birinde konuşurken etraflı bir konuşma yapmıştır. Bayar, dedi ki: — Bir partiye yasıtasiyle millete hizmet etmek için nefsini vak- bulunan bir insan, kendinin mümtaz bir mevkide bulunduğunu farzederse o insan vazifesini anla- Burada konuşulan meselelerden ilham alarak ben de fikirlerimi sıraya koyacağım, Bize iktisa- di ve mali meselelerde programsızlık daha ziyade Halk Partililerdir. Bu, partimize te- daki C.H.P. programı rülecektir ki bu programın büyük bir Eğitim meseleleri: mı haline getirilmiş bir kopyası gibidii mevzularına kadar gidildi meseleler hakkında üç dört maddeden başka bir rastlanmamaktadır. mızdan faydalanmak suretiyle kendi programlarını etmişlerdir. Partimizin bu memlekete gosyal siyast ve muli 'n görüâş ve düşünceler getirmiş olduğunu ve bunların bugün memlekete ve hattâ bir çoklarının Yen HÜRRİYET nci Yıl, No. 3574 Borsa karaathanesinde Bayar, mensup olan insanlar, partisi Partinin ileri kademelerinde atfedenler menfi bir propaganda olarak Halbuki D.P. kurulduğu zaman- tedkik edilecek olursa, gö- ismi Milli dat progra- Halk için çalışmaları — yapılacağı halde iktisadi ve malf in âdeta bir müfre folklor Partimiz kurulduktan P. kurultayı, bizlm programları- (Devamı: Sa, 3 - Sü. 6 da) Bu hal neye varacak? uhalefet partilerinden Demokratların, yurdun geşitli bölgelerinde yaptıkları toplantılarda, faraza Antalya ve İstanbulda, söz alan yurddaş- lar hep Halk Partisi hükümet- lerinin aciz, güflet e Tümülin: den bahsettiler. Filhakika her gün şahidi olduğumuz hâdiseler memleketin bir çıkmaza saplan- dığını gösteriyor. -Muhalefetin sözlerine ne hacet, bizzat Halk Partili ferdlerin toplantılardaki gikâyet ve feryatları herhangi bir muhalifin sesinden daha yüksektir. Değil Halk - Partili ferdler, bizzat Halk Partili ba- kanlar, Büyük Millet Meclisi hu- zurunda öyle dil kullanıyorlar, kütülükleri o kadar sayıp dökü- yorlar ki insan bu zevatın bu kadar aciz itirafından sonra ne | #ıfatla ve ne salâhiyetle hi .i Iktidar sandalyasına yapışabil- diklerine hayret etmekten nef- sini alamıyor. Bir Adalet Ba- kanı çıkıyor, yirmi beş yıldır a- dalet ve tatbikatı sahasında müs bet ve iyi bir adım atılamadığı- || mı itiraf ediyor. Bir Tarım Ba- | kanı kürsüye geliyor, projeden başka bir şey yapılmadığını ve hiç birinin tatbikine bile teşeb- büs edilmediğini ifade ediyor, Bayındırlık Bakanı ortaya at hıyor, yol politikamızın ortaçağ- | lardakinden söylüyor. Müvafıklar - bunu — &ö; muhalifler bunu söylüyor, hat- tü işin en acısı, dost Amerikalı Mmütehassısler da aynı ağzı kül- lanıyorlar. Faraza maden İşlet- meciliğinde taş devri usulleriyle mızı bir yabancı müte- hassıs söylemiştir. Bütün bunlar böyle birer mü- tearife gibi kabul ve tekrar o- lununca İnsanın zihninc çaresiz olarak şu sual geliyor: ir gey yapılmadığını nden rahatça İfa- | yrek asırdır İda- Feyl, ölledikleri gibi hareket et mek şartiyi, e, ellerinde tutanlar midir, yoksa başkaları midir?. Ağızlarına, sözlerine bakarsanı bunlar her halde siyasi havata | yenl atılmış bir parti olacak yi çeyrek asırlık ieraatı bu kadaç sert bir dille ortaya döküyor. lar! Fakat etiketlerine bakıyor. #unuz, bunlar yine köhne Halk Partisinin elemanları... Bu ze- Vat göyle sanıyorlar galiba: Yirmi beş senedir. gahsen ben yoktum ya... O vakitler Sara- €oğlu Şükrüler, Fuad Ağralılar, Cemal Hüsnüler, Şükrü Kaya- lar, Tevfik Rüştü Araslar, Ali Çetinkayalar vardı, binaenal leyh bütün bu yapılmıyan geyleri ve Onların vebalini bunların sırtı- Da yükler ve biz pekâlâ yeni Sahislar olmak sıfatiyle, mazi İle İlgimiz yokmuş da yenl İg- bnsm:ı gelmiş gibl hareket ede- «« Bu muhakeme tarzı eğer Şimdi millet kür do edenler, hhu olsaydı, hiç bir partl ikti. (Devamıı Ba. 3 5 Bü. & de) Ruslar Baltık üslerini takviye ediyor Ma Hüseyin Rahmi Gürpınar Hüseyin Rahmi Gürpınar'in o.um yıldönümü yük üs- atımızın mahalli kud. belirten ve bunların tenk de eşsiz bir kudret gösteren bü- yük Türk romancısı Hüseyin Rahmi Gürpınar bundan beg S 'ne evvel 7 Martta hayata göz- lerini yummuş ve sekiz Maştta kötü taraflarını renklerile ve büyük bi toprağa verilmişti. —Ölümünün beşinci yıldönümü münasebeti- le büyük muharririn bir resmi- ni dercediyor ve bu acı yıldönü- mlinü teessürle anıyoruz. (Devamı: Sa. 1 - Sü. 5 de) Dr. Fahri Kurtuluş'un bugünkü konferansı Kurtuluş, Millt Türk b Birliği Tıp Derneğin üzerine bugün saat 14,30 da F minönü Halkevinde (İz. riyorum) mevzulu rans verecektir. bir. konf. Haber aldığımıza göre, Dr. Kurtuluş bu — konferansında Cumhuriyet gazetesinin hak- kında yapmış olduğu neşriyata cevap verecektir, otof'un azli hâdisesine “dair tefsirler deyam ediyor Stokholm, 7 (a.a.) — «United Press>: «Stockholm Tidningen> gaze- tesi, Sovyetlerin Baltıktaki Ü: lerini takviye ettiklerini bildi: mektedir. (A.A.) - (A.P.) - (Nafen) a- janslarından kısaltılmıştır: Molotof'un yerine Rus Tş leri Bakanlığına Vichinsky'nin | getirilmiş olması, hâlâ - dünya siyasi mahfillerini ilgilendiren bir hdise olarak devam etmekte dir. Dün Başkan Trumanın uçağı Key West'e gazete muhabirle- rinin uçağından 4 dakika erken geldiği için Başkan, gazetecile- Te bir lâtife yapmak İstemiş, e — Bevamı on Waldow Türikyeden, tütün almak için memlebetimize - gelmiğ” Yulunan «Reemstma> firması mümessili | n Waldow, kenisi ile görüşen| gazetecilere, temaslarından müls- bet İntibalar elde ettiğini, tütün | isihsalinin Türkiye için büyük bir| önkta OAi kaydederek Ko darı söylemiştir Yeşilköyde bir hâdise Altın kaçıracağı ihbar edilen Çek Ataşesi sıkı bir kontrole tâbi tutuldu Dün Yeşilköy uçak meydanın da heyecanlı ” bir vak'a olmuş ve bu yüzden bir Franı yollarının uçağı zamanında kal- kamamıştır. Bundan bir müddet evvel şeh-| rimizde Çek ticaret ataşesi ola rak bulunan Hulber Stein, Be. koslovakya ile Türkiye arasın da yapılmakta olan ticari mü- nasebetlerde bir hayli uygun- #uz g yapmış ve Çek büküme- | rafından İkl ay € ti Huber Stein, re AL mat p hrimize gel Hafta içind lâtı havi evrakı ko vaç'a teslim eden (Devamı Ko- Stein, dün Ba. 3 - BÜ. 4 ae) le görüşecek Tutunlerımız ve Almanya n ıslıh:nlxm'ıııı memleket için büyük bir önem taşıdığ Sabah VE HAKKIN YILMAZ MÜDAFİİYIZ Atlantik paktına girmemesi Için Ruslar tarafından tazyik edilen Norveçin Başbakanı Lange Atlantik Paktının nihal müzakeresi Bugün Pakta girecek 8 devletiıî Vaşington Elçileri hir toplantı yapacaklar İtalyanın Pakta alınması münakaşa ediliyor Vaşington: 7 (A.P.) — Birle » gik * Amerika Dişişleri - Bakanı Dean Acheson, Kuzey Atlantik Paktı Devletleri büyük — elçilerini! bu gece Türkiye aaatiyle 22 de bir toplantıya davet etmiğtir. Bu toplantının, Paktla ilgili ni- hal müzakerelerden biri - olacağı İçışl Bakan Bu gu ri' gazeteciler ee Dün Vilâyette Vali ve Bele- diye Reis Muavinlerinin işti- rakile bir toplantı yapıldı Dün sabâah Vilâyette, Vali ve Belediye Reis muavinlerinin iş- tirakile, İçişleri Bakanı Emin Erişirgil bir toplantı yapmış- (Dovamı: Sa, 3 - Sü. & da) nı söylüyor 'Türk çevrelerine göre Türkiye nin ekonomik ve sosyal bakım dan kalkınması, milli potansiyelinin kuvvetlenmesi bunun için milli ekonomi düze - ninin sağlam kalması şarttır dir. Ki, Istihsali mahsulün değer ba - satılmaşı, karp içi ve | Bu itibar w“ tırılması tası yılların kınlıları: tek bir kaklı luklarına karşı a ni 3 de) (Dovamız Sa. 3 - Kazada kurban giden 10 Işçinin dün kü Fazin cenaze töreninden bir görürüş. anlaşılmakadır. Bu gece görüşü- lecek başlıca konular — arasında, Fakta İtalyanın da ithali mesele &i vardır, Ayan Meclisi Dış Münasebetler Komisyonu ileri gelen — Üyelerin- den birçoklarının, İtalyanın Pak Ta ithaline muhalif oldukları söy- denilmektedir. Buna mukabil Bir- Teşik - Amerika Dişişleri Bakanlı Bi, İtalyanın, ittifakın müessis üye ldri arasına alınmasının daha Iyi ağı Bgörlgünü müdafaa ettiği iber - verilmektecin. Bu. geceki toplantıda — Birleşik - >Amerika) Dişişleri Bakanı fle, Büyük » Bri tanya, Kanada, Eransa, Belçika, Hollanda, Lüksemburg ve Nor - veç büyük elçileri hazır - buluna- caklardır. Bu husustaki çalışmaların bitmek Sayısı : 10 Kuruş Rusya, Batı Almanya hükümetini tanımıyacak Berlin, 7 (A.P.) — General Clay'e gönderdiği mektubunda Mareşal Sokolovski, Sovyet Rusyanın halen Birleşik Amerika, İngiltere ve Fransanın reh- berliğinde teşekkül etmekte bulunan Batı Almianya hükümetini tanımıyacağını bildirmiştir. Suustimal hâdiselerine daır verilen takrirler S. Tekelioğlu, İstanbulda, Milli Emlâkten kanunsuz olarak yüz binlerce liralık arsa alan şahsın kim olduğunu soruyor Toprak Ofisteki suiistimaller için yapılan muh- telif ihbarlar karşısında hükümet ne yapmış... Ankara 7 (Telefonla) — Sey- — han milletvekili Sinan Tekeli- oğlu, Meclis başkanlığına beş tano sual takriri vermiştir. Tak- rirler aşağıdadır: 1 — Erzurumda Toprak Ofi- Bİ şubesinde vaki 200 bin lira- hk suilstimal için Nuri isminde birisinin yaptığı ihbarın hangi tarihte yapıldığı ve Ticaret Ba- kanlığının ihbar hakkında ne gibi muamele yaptığı? 2 — Ofisin İstanbul şubesin- de eski tahmil ve tahliye şefi Hasan tarafından Birlik gazete- sine ihbar mahiyetinde ve Ofi- so hitaben yazılan açık mektu- ba karşılık Ticaret Bakanlığı ne gibl muamele yapmıştır? Bu mektupta, İstanbul Toprak O- (Devamı: Sa. 3 - SÜ, 2 de) Hayat pahalılığı artıyor Ticaret Bakanlığının neşret- tiği endeks bunu açıkça gösteriyor “Ankara, 7 (Hususi) — Tica- Tet Ve Ekondmi Bakanlığı 948 yılının birinci ayından 949 se- nesi birinci ayına kadar Türki- yedeki fiat artışını gösterir u- Mumi bir endeks hazırlamıştır. (Devamı: Sa, 3 - Sü. 6 da) Yüksek Iktisat meclisi kuruluyor zere olduğu ticaret ye ekonomi mevzuatına yeni bir şekil verileceği bildiriliyor Ankara, 7 (Hususi) — İktisa- di mevzularda fikir ve mütalâa- sını hükümete bildirmek Üzere bir yüksek iktisat meclisinin ku- Tulması için girişilen çalışmalar bitmek üzeredir. Ticaret ve E- konominin teşkilâtlanması için mevzuata bir şekil verilecektir. Ticaret dairesince tanzim edi- İnfilâk sahası len yeni program dış piyasadaki itibarımızı arttıracak mahiyet- tedir, Yerli mahsullerimize ya- bancıların gösterdikleri ilgi 947 ye nazaran 948 de yüzde 17 art- miştir. Diğer taraftan Sanayi ve Ticaret Odaları kanun tasarısı yakında kat'i şeklini alacaktır. ndaki enkazın temizlenmesine devam ediliyor bir ceset Kemal Zeytinoğlu hâ Bir infilâk neticesi berhava deki Nuri-Paşa fak siküdinin £ önkarinıüle temlaleri ise hakkında bi *Dün enkaz altından yeniden çıkarıldı Mecdlis - Başkanlığına ir sözlü soru verdi ilerlemi kaldırma işinde Sü. & de) me işi haylı tir Dünkü enkaz (Devamı: Sa. 3 (Fotgi Bürhan * Yeni Sabah) Öümrük ve Tekel Bakanı Dr. Fazlı Gümrük tarıfelerı aslâh ediliyor Lııks maddelerin gümrük resmi arttırılacak Tekel Bakanı Doktor Şerafeddin Bürge muhtelif mes'eleler hakkında izahat veriyor Gümrük ve Tekel Bakanı D! Fazıl Şerafeddin Bürge dün 5i bah ekspresle Ankaradan şeh- rimize gelmiştir. Bakan, Tekel Umum Müdür- lüğünde kendisiyle görüşen bir arkadaşımıza muhtelif mesele- ler hakkında izahat vererek ez- cümle demiştir ki: «— Burada bulunduğum müd det zarfında Tekele ait fabrika ve tesisleri gezeceğim, Mevcut sigaraların ıslahı işini ehemmi- yetle ele almış bulunuyoruz. Ci- bali sigara fabrikasını takviye için ismarlanan makineler gel- miş ve monte- işine başlanmış- tır, Bu işin hitamından sonra imal olunacak sigaraların, es- kisine nisbetle, düzeleceğini ü- mit etmekteyiz. Kaçakçılık mevzuuna gelince: Son zamanlarda hudutları- mızda sıkı tedbirler sayesindi kaçakçılık vak'alarının azaldı. (Devamı: Sa. 3 - SÜ, 7 di Milli & Dün çekildi gekilişi dün Ankarada saat 13.34 İ y e b T kan TaRlSbA Tei S ah di Bume a a (Devuamı Sa: 4. Sü, 7 de), |Takvimden Bir Yaprak Hüseyin Rahmi Gürpınar ugün Martın sekizidir. Bun- B 1 ber seno öövel Hüseyin Rahmi Gürpinarı — bügün — kaybot- Miştik. Cenazo, nadiren İştirâk ey- dediğim bir teşyi' merasimidir. Bu- 'na rağmen Köprüye Inmiş, oradan Ada vapuruna binerek — merhumun Heybelideki köşküne gitmiştim. Bu Bün gibi hatırlarım: Cenaze kala- balıktış her sınıftan, her mühitten adam vardı ve herkes müteossirdi. Onun bir misafirini - kabul - etmek için isitilmamış bir. salonda - biraz uzunca kalmanın neticesi olarak tu- tulduğu (Zâtürree) den vefatını bir türlü hazmedemiyorduk ; — bu. ölüm bize pek Vvakltsiz geliyordu. -Onu dalma zinde, dalma genç, dalma gü- ler görmeğe o kadar alışmıştık Ki çekik gözleri, süzgün bakışları İle pek tatlı olan o simaya ölümün so- Zuk maskesini hiç yakıştırmıyor ve bunu Adeta mukaddesata karşı bir tecavüz telâkki / odiyorduk. - Fakat dünyada tek hakikatin ölüm olduğu bir kero daha anlaşılıyordu. Hüsoyin Rahmi Gürpınar, bütün bir devri, en samimi - havası, en kuvvetil çizgileri e yaşatmağa mus vaffak olmuş bir muharrirdi. Türk edebiyatında başlı başına bir. mek- tep kurmüş bir fıtrat harikası Idi Hüseyin Rahminin tahlilleri kadar tasvirleri de kuvvetildir. Bunlar d& Frenklerin ÇCoulcur local) — dedikk Teri <Mahalli renk> hususiyeti o kas dar barizdir ki her birl milli ruhus muzun sadef mahfazasında yetişmiş Birer Inci gibidir. Hüseyin Rahmi, eserlerini, pek büyük ressamların tablolarını yekt nasaklığı gideren renklerle bozemes deri gibi yor yer teforrüat zannedi den, fakat / mevzüun — esasi — kar ehemmiyetli Jevhalar, hâdiselerle süsler. Bu eserler, Türk ruhunun, Türk düygüsünün — İnbiğinden - geçirilmiş tahlilleridir. Onu yalnız kafa ile değil, ruh İle okumalı... Merhumun eserlerini deki derinliğe İnemiyenler onu yal nız hayatın gülünç taraflarını bes İirten bir kalem olarak kabul etx Mmişlerdir; bu görüş tamamen yans fiştır. Hüseyin Rahminin — eserler) «Hayat - 1 - hakikiye> — sahnelerle dir. Onları güldürecek, ağlatacak tarafları İle hissetmok Iâzımdır. Kalemine İstediği gibi edebi ble yecha vermek mazhariyetine sahlri olan bu büyük adam Türk edebiya* fının kubbesinde bakl kalan hoş ve #amiml sedalardan birldir. Mekânli Çonnet olsunt ULUNAY