4 Haziran 1955 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 26
SİNEMA Betsy Blair "Marty" de Nefis bir film mekteydi. Bu konudaki her Rus fil- minde olduğu gibi Osmanlılar yine salim emperyalistler olarak canlan- dırılmakta, mağdur Bulgarlar da Çar ordularının yardımiyle "hürriyetleri- ne" kavuşmaktaydılar! Asıl "Şıpka Kahramanları" nın kimler olduğunu tarih bilir, çok şükür rejisör Vasilief- îen başka türlü anlatır. Bunu geçe- im Vasilief savaş sahnelerini binler- ce figüran kullanarak ve hakikaten üstün bir kabiliyetle çevirmiş. Kışın Şıpkanın buzlu geçıtlerınde filme a- lınan ve belki de şimdiye kadar gö- rülmemiş bir sayıda figüran' kullanı- larak çevrilen sahneler Vasilief e mi- zansen mükâfatını kazandırdı. Savaş lirizmini canlandırmak bakımından Vasilief in mahir bir ressam olduğu muhakkak. Bu sene sinema festivaline iştirak ereğince iş- tirak eden milletler birbirlerinin milli hislerine hürmete mecburdurlar ve bunları rencide edebilecek olan eser- leri jüri festival harici tutabilir. Nedense senelerdir bu gibi sanat yarışmalarını boykot edip duruyoruz. iç bir dram, müzik veya sinema fes- tivalinde yıllardır bayrağımızı gör- medik, konimizi işitmedik. Bir başka perdenin gerisine de biz çekilmişiz. nız ara sıra "Vay şunlar yıne a- leyhımıze film yapmışlar" "Fi ânca bu eserinde yine bizi çekiştir- miş" diye sızıldanıp duruyoruz. Tabii bunu da bizden başka dinleyen olmu- yor, kendimizi avutuyoruz. Eğer se- simizin işitilmesini, sözümüzün din- lenmesini- istiyorsak bu sanat yarış- malarına mutlaka katılmalıyız İsra- elin, Bolivyanın, Hindistanın, bütün Balkan devletlerinin iştirak ettiği bir- sinema festivalinde biz neden bir tür- lü yer almayız veya alamayız? Artistlerin meziyetleri En iyi aktör mükâfatını kazanan Spencer Tracy "Siyah kaya" fil- minde aldı. Black Rock Amerikanın güney batısında kırk kişilik bir köy- dür. Bir gun ekspres durur. Bir adam iner. S. ütün. köyün şüphesi ve duşmanlıgı ile karşılanmıştır. A- zaplı günler geçirir. Husümete sebep bir adamı aramasıdır. Halbuki o bır iki sene evvel köy halkı tarafından öldürülmüştür. Bu kollektif cinaye- tin failleri Tracy'yi de yok etmek is- terler. Tracy'nin aradığı adam bir kahramandır, kendisi de harp madal- yasını bizzat vermek üzere hükümet tarafından gönderilmiştir. Spencer Tracy sade ve sağlam o- yunu ile başarılı meslek hayatına parlak bir sahife daha ilâve etti. "Büyük Bir Aile" Rus filminin, bütün aktörleri de erkek artist mü- kâfatını kazandılar. Film bir şanti- yede geçmekte ve üç nesillik buyuk bir ailenin günlük macera ve 1$- malarını eğlenceli bir şekilde hıkaye etmel 5 Elia Kazan'ın "Eden'in Doğuşum da" filmi rejisörün ismine lâyık bir şekilde çevrilmişti. Steinbeck'ln ese- rinden filme alman "Eden'in Doğu- sunda" "1917 de Amerikada, savaş arefesinde geçmekte ve bir babanın iki oğlunun hayır ve şerle mücadele- sini göstermektedir. Eser her halde Steinbeck'in en zayıf eserlerinden bi- ridir. Fakat film baştan sona kadar çok mahirane bir şekilde kompoze e- dilmiştir. Bütün dramatik kıymetler aynı zaviyeden eşit bir ışıkla görül- mektedir. Buna rağmen sembolizm- den kaçırılmaktadır. Rejisörün sa- i açtıkları yeni çığıra karışmıştır. Her filmiyle Fransada bir had Ca Siyah Cayatte bu eseriyle de cemiyetimi- ze ve zamanımızın adalet sistemi- ne hücum ediyordu. Genç bir sorgu hakimi entrikalar ve toplumun bü- tün şüpheli tepkılerı içinde vicdanı- nın sesini dinlemeği uğraşıyordu. alet yerini bulabılecek cezalandırabilecekler mi d ? Fa- kat Cayatte ın fılmm de mahkum e-. dilen "hakimle "mahkeme" idi. Film büyük fırtına kopardı. Geçe sene de festıvalde mükâfat alan "Kı- yametten önce" filminin Fransadan ihracı yasak edilmişti. Paristen bâş— z rejisörlerinden biridir. Fikir ve se- naryo da onun eseri olduğu için tam mânasiyle bir "yaratıcı" dır. Bu sene- ki yeni hadiseler üzerine çok müte- essir olmuş olmalı ki jürinin kararı- James Dean Yeni bir yıldız AKİS, 4 HAZİRAN 1955
