1 Haziran 1957 Tarihli Akis Dergisi Sayfa 13

Alfreid Krupp ve Menderes elele Alan da memnun, satan da, Kalkınma Alman işbirliği ki haftadan beri uzun boylu, sarı- şın bir. Alman — memleketimizin dört bir bucağını dolaşıyor ve resim- leri gazetelerimizin baş yfalıırını dolduruyordu. Bu adam Alm “Çe- lik Baronları”ndan — Alfreid Krupp idi ve Türkıye bu ziyaretten cok şey- men, Avrupanın en az sevilen adamlarından biriydi. Krupp ismi hafızalara harplerin mesulü ola- rak yerleşmişti. Ne kendi memleke- anım diğer bir mem]e- ketinde Alfreid Krupp'un Türkiy: karşılaştığı “sıcnk hüsnü kabul"un nzerini ı bu kün değildi. Hıc bır Avrupa hüküme- tinin Krupp ailesine mensup bir fer- din günün adamı haline gelmesini ka- bullenmek cesaretini göstermesi bek- lenemezdi. Herhalde Alfreid Krupp, aklından bile geçirmediği bu parlak hüsnü kabulden son derece memnun olmalıydı. Başbakan Menderes geçen yıl Al- Türkiyeye karşı tam bir iş adamı gi- bi hareket etmiyecekti. Kısa vâdeli hasis hesaplardan kaçınacak, milhen- dislerinin rantabl bulmadıkları profe- lerle bile alâkalanacaktı. İş &damla- rinın da Zayıf tarafları vardı ve İkti- darın başı bu zayıf tarafı yakalamı- Şa benziyordu. MKİS, 1 HÂAZİRAN 1977 Ama Krupp'un Türkiyeyi ziyareti daha geniş bir perspektif içinde ince- enmeliydi. Almanya halen, harpten öncekine nazaran çok daha kuvvetli bir sanayie sahipti. Muazzam Alman sanayii Doğu memleketlerine doğru genişlemek ihtiyacındaydı. rupp, lman genişlemesinin bir temıilciıiy- Diğer temsilcilerin gelmesi de Pek uzak değıldı Alman genişle- e için de, şüphesiz, pek faydalıydı. Memleketimizin sanayi- leşmesi bu şekilde — kolaylaşabilirdi. Fakat Kalkınmanın asıl yükünün bizim sırtımızda bulunduğu unutul- mamalıydı. Her türlü dış yardım, sa- dece işimizi kolaylaştırırdı. Ama me- seleleri halledemezdi.. Krupp şimdiden Karabükte bir Yüksek firın inşaasını kabullenmişti. Çelik istihsalini arttırmak zaruriy- di; hatta bu yolda geç bile kalınmıştı. Bundan başka D.D.Y. ve Krupp ara- sında — bir anlnş aya — varılmıştı a 80 mılyon dolarlık n alâkasını çekmek ten geri knlmadı Muhakkak olan bir şey Türk-Al- man iktisadi münasebetlerinin iyi yo- la doğru ıstıkamet aldığı idi. Krupp u diğer Alm rmalarının takip etme- si beklenebi lırdı Yeni bacalar Gecen hafta İktidarın başı, inşası kararlaştırılan 23 Çimento fabri- *Kasından 11 incisimn kurdelesini A- danada metasim'le keati. Merüsimde bulunan yüzlerce davetli arasında Al- mı.n sanayi kralı Krupp da vardı. ıdıkı yeni cimento fıbrlkuımn Memleketimiz şimdiye kadar bu zaru- ri maddeyi ithal zorunda kalmıştı. Ta- şıma suyla değirmen döndürüyorduk ve çimentosu, çeliği dışardan gelen kalkınma gon derece pahalıya mal o- lan bir lüks haline giriyordy. mento politikasında hükümete bulunabilecek kabahat, başka fabri- olsa, gayret gösterilmişti. Fakat çe- lik ve kdmnr ıstihsalının geride kaldı- manın mümkün olamıyacağı anlaşılı- yordu. Anadolu Ajansı Adanadak;ı çimento fabrikasının açılışı münasebetiyle 80 milyon dolarlık dbviz sarfıyla kuru- ni bildiriyordu. Bu öğünme bile, şim- diye kadar takip edilen politikanın hatalı noktalarını ortaya koyan bir delildi. Şeker tekstil fabrikaları inşa- sına ve İmar hareketine girişmezden önce 164 milyon doları tasarruf etme yolları aranmalı, yani çimento fabrikaları diğer teşebbüslere tercih edilmeliydi. Bundan sonra diğer hare- ketleri yapmak çok kolaylaşacaktı. Aym sey celik sanıyıı için de doöğ- du. Hk uklarını getirerek blnı kurmak, IUzumsuz bir iktisadi israftı. Evvelâ çeliği yapmalı, sonra binaları dikmellydi. Bütün bu tenkitlere rağmen, İkti- darın kötü niyetli olmakla itham et- tiği bazı insanlar, döviz tasarruf etti- Ten her teşebbüsü memnuniyetle kar- şıhyorlar, çimentonun lüks ve göste- rişli binalar değil, fabrika ve baraj- lar inşaasına harcanmasını temenni ediyorlardı. . Ziraat Sivas nutku B uğday fiatlarına 10 kuruş pılacağının Başbakan tırıfındın vaktinden önce acıklanması — geçen hafta içinde bütün konuşmaların mev- zuunu teşkil ediyordu. Hemen herkes bununla seçimin önümüzdeki sonba- harda yapılacağı söylentilerl arasın- da kesin bir bağlılık görüyordu. F'a- kat işin iktisadi xörünüşü daha nı &- 1âka çekici de Başbakanın demec-ı rTağyoda yayın- îındıktın hemen nra guetelerde Ktisstçıların —göruıeı-ı yer 18