15 Haziran 1937 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 4

Sahife 4 AKŞAM 15 Haziran 1957 * Mecliste müzakereler | (Baş tarafı 1 inci sahifede) hududunun teminine aid muahede, mektup ve protokolların tasdikine dair olan kanun lâyihası idi, Lâyihanın heyeti umumiyesi hakkında ilk sözü Hariciye vekili B. Tevfik Rüştü Aras aldı ve dedi ki: Hariciye vekilinin nutku — «Arkadaşlarım, medeniyet dün- yasının başında belâ gibi patlıyan umumi harbin son safhasında mer- kezi Avrupa grupu ittifakına “dahil devletlerin harp sahalarından harbin talli neticesi birer birer çekilmesile açılan devrede Büyük Önder Atatür- kün ilk büyük eseri olan ve bu yeni 'Türkiyeyi kuran Büyük Millet Meclisi hükümelinin karşılaştığı milli dava- miz içinden bir hal yoluna girmesi bu- günlere kadar teahhur eden Sancak işini hep iyi bilirsiniz. Cumhuriyet hükümeti ilk gündenberi halli arda kalan mili işleri milletimizin kalkın- ma mesaisile müvazi olarak ve müna- sebet, imkân ve muvaffakiyet şartla- Tmi göz önünde tutarak behemehal birer birer hallini ve muslihane usul- lerin tercihini kendine vazlefe edin- miştir. Bu hesaplı ve ameli tasnifte sona kalan, fakat milli mahiyeti ve ehemmiyeti itibarile öbürlerinden asla derece farkı olmıyan Sancak işinin 8on safhası da yine malümunuzdur. Her işi vakıt ve zamanı ile ve en kü- çük teferruatı ile Büyük heyetinize yalnız vazife ve dürüsti değil, başlıca muvaffakiyet Amili bilerek çalışan ha» rieiyeniz Sancak işinin dahil olduğu 8on safhayı da daha başında takdim ettiği beyaz kitapları ile ve şifahi ma- Tüzatile Büyük Meclisin yüksek ıttıla- ma arzetmiş bulunuyordu. Milletler Cemiyeti konseyinin bu işi- miz hakında ittihaz ettiği mütekad- dim ve sonuncu kararları günü günü- ne neşredilmiş ve şimdi yüksek tetkik ve tasvibine arzolunan . kanunların Hariciye encümeninde müzakeresi es- nasında encümeninize tafsilâtı ile ar- zedilmiştir. Bu mühim işin idrak edi- | len müslihane bir hal neticesne isa- | inden Türkiye - Fransanın birbirlerile dost kalma azim ve niyeti ve müşterek dostlarımızın dostane gayreti ve Mil- Jetler meclisi konseyinin ve onun bu işde kıymetli raportörü İsveç Hariciye nazırı dostum B. Sandlerin itina ve dirayeti ve bilhassa büyük Başvekili- mizin Londra seyahati esnasında Pa- risi ziyaretile Fransa devlet adamları De karşılıklı iyi niyetler üzerindeki ko- nuşmaları başlıca amil olmuştur. Hatayın ehemmiyeti derkâr olan ana yasasının hazırlanmasındaki Mil- letler cemiyeti eksperler komisyonu- nun kıymetli mesaisi ve bu komis- yonda derin bir vukuf ve büyük bir gayretle çalışmış olan kıymetli araka- daşım Menemencioğlunun mühim hiz- metini ve bu komisyona riysset etmiş olan Belçikalı profesör Burkenin bü- yük kabiliyetini ayrıca tebarüz ettir meliyim. İngilterenin kıymetli Harici- ye nazırı aziz dostum B. Edenin bu işde alâkadarlar derecesinde - göster- diği faaliyet ve Sovyet Rusyanın muk- tedir Hariciye komiseri kıymetli dos- tum B. Litvinofun ibraz ettiği alâkayı huzurunuzda şükranla yadetmeliyim. retmeliyim. Derhal asıl şu ciheti hu- zurunuzda minnetle kaydetmeliyim ki, maruzatımın başından itibaren bu saydığım amillerin üstünde (büyük önderin her işte olduğu gibi aydırla- tıcı büyük direktif ve irşadı ve lüzum oldukça direktiflerinin tatbiklkatında Tütüfkâr müdahaleleri kati müessir olmuştur. -alkışlar- mübalagası? de- yebilirim ki, Fransa ile aramızda öte- denberi için için davem ederek son senede had bir surette meydana çıkan Sancak işi ihtilâfı bu maruzatımda şükran ile kaydettiğim avamil ve his- siyat sayesinde Fransa - Türkiye dost- Tuğunu daha çok kuvvetlendiren bir imtihan zemini olmuştur. (Bravo ses- leri alkışlar). Arkadaşlarım, Ellerinizde bulunan müuahede me- tinleri karşılıklı alınan taahhüdlerin manâ ve şumulünü kâfi sarahatle i- fade etmektedir. Bunları lütfen tas- ib buyurmanızı istirham ederim -al- kışlar- Bunğan sonra söz alan B. Hikmet (Manisa) yapılan işin büyük bir eser oduğunu tebarüz ettirdikten sonra demiştir ki: — Esaslı bir mesele vardır, Oda şudur ki; Hatayda intihabat halk, millet ve kül olarak değil, cemaatlara. ayrılmak suretile yapılacak. Bu usül müstemlekelerde halkı dalma tafrika halinde tutmak için tatbik edilen bir usüldür. B. Hikmet (Maniss) bu usülün Ha- toyda doğuracağı niza ve tefrikalara ehemmiyetle İşaret etmiş ve bu tafri- kelar başgösterdiği anda hükümetin; muhahedenin tadili için Cemiyeti ak- vama müracaatta gecikmiyeceği ümi- dini izhar ve temenni etmiştir. B. Hikmet, yapılacak intihabatta Hatayda Türklerin ekalliyette bırakıl- masından korktuğunu ilâve ederek hükümetin bu hususta vereceği temi- nata inanacağını söylemiş ve sözleri- ne nihayet vermiştir. Hataylılara selâm ve saygı B. Hikmet (Manisa) dan sonra me- buslardan B. Zeki Mesud (Diyarıbe- kir), bayan Benal Nevzad, doktor Sadi (Bursa), Muhiddin Baha (Kars), Bere Türker (Eskişehir), Tayfur (An- talya), Rasih Kaplan (Antalya), Rem- zi (Sıvas), Refik İnce (Manisa) B. Ruşeni söz almışlar, hükümetin mu- vaffakiyetini tebrik ederek Hataylıla- Ta İş birliği tavsiye etmişler ve İstik- Jâllerine kavuşmalarından dolayı ken- dilerine Türkiye Büyük Millet Mecli- si kürsüsünde nselâm ve saygı sun- müşlardır. Türkiye - Suriye münasebetleri Söz alan mebuslardan bazıları Tür- kiye - Buriye münasebetlerini mev- zuubahsederek Suriyelilerin Türklere karşı gösterdikleri bazı yersiz hare- ketleri tenkid etmişler ve Türklerin Suriye ve Lübnanlıları istiklâllerine kavuşturmak hususunda kendilerine hâlâ zâhir olduklarını söyliyerek Fransa ile akdedilen porotokolların buna bariz bir misal teşkil ettiğini kaydetmişlerdir. Hariciye vekilinin cevabı Hariciye vekili Dr. Aras beyanatlar Yı esnasında bazı hatibler tarafından ileri sürülmüş olan swhalaslaza, kar- vam Hatay hakında ittihaz ettiği ka- rarları tatbik ve kontrol faliyetine inanıyor musunuz? İşgali altında ilk yapılacak intihabatın neticesi üzerin- de kanaatimiz nedir? . Üçüncüsü de intihabatta cemaatlere tefrika usulü- nün hatıra gelen mahzurları hakında ne düşünüyorüz? Bğir iyi anlıyabl- mişsem sordukları suallerini bu sü- retle hülâsa çttim, Cemiyeti Akvam müessesesinin fay» dasına inanıyoruz. Ve her yeni ve iyi müessese gibi o da tekâmüle muh- taç olduğu kadar müsaittir de. Bey- nelmilel taahhütlerde Türkiyenin ta- kib ettiğ usul taahhütlerine riayet et- meyi bildiği kadar riayeti istemeyi de bilmektir. (Alkışlar). Türkiye - Fransa dostluğunun bu ihtilâftan daha kuvvetli çıktığını bir. Bu, iki tarafın dostluk menfaatini anlayışı ve Suriyenin bizimle iyi kom- şuluk menfaatini er geç takdir ei- meye varışı ve Hataylıların hakkı ile Yâyik oldukları istiklâli benimsemek te ve sralarındaki vahdette gö çekleri dirayetleri ve bunların bütün bu saydığım esaslı amillerin yanında Cemiyeti Akvamın vazifesini yapmak hususunda ümid ettiğim afaeliyeti de aşırı bir iyilik olmak üzere biy Hikmet Bayur arkadaşıma az çok em- niyet verecke mahiyette deliller teş- | kil edebilir. Nihayet her muahede- nin ümid olunan kıymeti tatbikatın- da tezahür eder, Fransa ile aramızda hulâsu niyetle akdettiğimiz karşıda- kinin hulüsu niyetinden de emin ol- duğumuz taahhütlerin iyi tatbik olu- nacağını kuvvetle ümid etmek İste- riz. (Bravo sesleri). Bay Hikmet işgal altında intihabı söylerken, bunun mahzurlu misalini maziden aldılar, amma yine kendileri sözlerinin başında yine maziyle mu- koyese suretile, devirler arasındaki far- kı işaret etmekle iliştikleeri bu mevzu- un üzerinde tevakkuf etmekten beni kurtardılar zannederim. İntihab şeklinde cemaatlerin aynl- mast hususuna gelince, bu işte kemali hulâs ile Hatayın Türk varlığının â- zömi menfaatini okorıyacak şekilleri düşündük ve kabul edildi. Nihayet Hatay meclisi kendi “kanunu ilk intihabın biteceği beş sene sonradan itibaren kendi istediği gibi istiklâl da- hlinde kendine. uygun ekilde yap- mak, değiştirmek, tashih etmek selâ- hiyetin hazdir. (Şiddetli alkışlar). Aleviler Türktür Hariciye vekilinin cevabından son- ra İbrahim (Kocaeli) kürsüye geldi, | bazı hatiplerin söz söylerken Alevileri bir millet olarak gösterdiklerini, fakat Alevilerin millet değti ancak bir mez- heb olduğunu söyliyerek dedi ki: — Bugün "Türkiyede olduğu gibi Hatayda da Aleviler hiç “bir zaman Türklerden ayrılmamışlardır ve ayrı- lamazlar. Türk Hataydaki bütün Ale- viler Türkdürler ve Türk kanı taş- makie iftihar ediyorlar. B. İbrahimin bu sözlerini bir müd- det evvel memleketimize gelmiş olan ve müzakereleri samiin İocasından takib eden Hatay heyeti azaları tara- fından şiddetle alkışlanmıştır. Hatay heyetinde Alevilerden de murahhas- lar bulunuyordu. Bundan sonra Hatayın İstiklâline aid muahedenin tasdikine dair olan | kanun lâyihası reye konuldu ittifakla ve alkışlarla kabul edildi. Meclis yaz tatili yaptı Meclis bugünden itibaren (20 son teşrinde toplanmak üzere yaz tatiline başlamıştır. Balkanlar arası otomobil yarışı Cuma günü akşamı Taksim mey- danından hareket eden Balkanlar arası Rallye'si İstanbul müsabıklarm- dan Yunan Otomobil klübü murah- hası B. Moskof Edirneye cuma gecesi saat 11,30 da varmışlır. > İkinci olarak Türkiye Otomobil klü- bünden Bayan Azize gelmiştir. B. Moskof İstanbuldan hareketinden ev- vel 'Türkiye Hildliahmeri için yüz lira Ve Rum Fukaraperver cemiyeti için de yüz lira hediye etmiştir. Trabzon limanının satın alınması müzakereleri Trabzon limanının satın alınması idaresi müdür muavini bey Hâmidin riyasetinde hukuk müşaviri ve muhasebecisinden mürekkep üç kişilik bir heyet bugün Trabzona müteveccinhen hareket edecektir. Müzakere bu heyetle Trabzon li- manı Türk Limited şirketi arasında cereyan edecek ve on gün kadar sü- recektir. Limanın hisse senötleri kâ- milen salın alınacaktır. Satın alma, müzakereleri bir an- laşma ile neticelendikten sonra he- e enn er hi beyt e ME Amerikada grevler 9500 işçi daha işlerini bırakıyor Vaşington 14 (AA) — Bir gre' tertip edilmiştir. Corporation'a ait 17 maden ocağın- da çalışan United Mineworkers âza- sından 9,500 &mele bu greve iştirâk edeceklerdir. Nümayişler sükünet içinde geçti Monroe (Amerikada) 14 (A.A.) — Grevcilerin tertip ettikleri nümayiş- ler, sükünet içinde cereyan et- miştir. Milli muhafız kıtasının mü- dahalesini icap ettirecek hiç bir ha- dise olmamıştır. Youngstown -Obio- 14 (AA) Bürada bir kongre ökdetmiş olan Amerikan iş federasyonu ile endüs- tri teşkilât komitesi liderleri umumi bir grev tertip etmeğe karar vermiş- ler, fakat Ohio valisi Dave'ye bir istida ile müracaat ederek Republic Steel Company grevine nihayet ver- mesini İstemüşlerdir. Filistinde vaziyet Polis » müfettişi bir suikasd atlattı Kudüs 14 (Akşam) — Filistin polis umumi müfettişi Phicer bir suikasd- dan kurtulmuştur. Müfettiş otomo- 'bille polis merkezinden ayrılırken üç arab üzerine aleş etmiştir. Şoför ya- ralanmıştır. Polis müfettişi silâhla mukabele etmiş, bunun üzerine mü- tearrizler Kaçimşlârdir. >. Gekellrukıli başvekili Bükreşe gidiyor Prague 14 (A.A) — Başvekil Hod- za, geçen marila -Tataresconun Prague'a yaptığı ziyareti iade etmek üzer bu skşam te üze gidecektir. tagilia, Sili partisinin eski lideri Romaya i Yöndra 14 (AA) — Eski amele lideri George Lansbury matbuata beyanatta bulunarak Mussolini ile sulh ve harp meselelerini müzakere etmek üzere bu yaz içinde Romaya gideceğini söylemiştir. Davis kupası maçları Berlin 14 (A.A.) — Davis kupa- si - Almanys Avrupa kısmı dömifi- nalinde Belçikaya karşı 3-0 galiptir. Oynanacak daha 2 maç vardır. Fa- kat ilk üç mağlübiyeti dolayısile tas- fiyeye uğramıştır. Avrupa kısmi finali için Almanya; Berlinde ağustosun 9 uncu ve 11 in- ci günleri Çekoslovakya takımı ile karşılaşacaktır. Bu tekim dömifinal- de Yugoslavya takımını 3-2 mağlâp etmişti. Lethlehem Steel | Paula Vessely'ye tehdid mektupları Polis genç bir haydudu yakaladı Paula Vessely Viyanadan bildirildiğine göre meş- hur sineme yıldızı Paula Vessely bir haydud çetesinin tehdidi altında bu- lunuyor. Geçen hafta yıldız, bir teh- did mektubu almış ve mektupta ta- yin edilen bir yerde 50,000 şilin bırak- mağa davet edilmiştir. Bu parayı ver- mezse mektubu gönderen haydud çe- tesi, kendisine miskinlik hastalığının mikroplarmı aşılamak ile tehdid edi- yor. Paula Vessel bu tehdid mektubu- nu alınca derhal dehşetli bir korku- ya kapılmış ve zabıtaya haber vermiş- tir. Viyana zabıtası, artiste mektupta gösterilen yere giderek para yerine içi kâğıt dolu bir paket bırakmasın tevsiye etmiştir. Artist elinde kâğıt do- Yu paketi bulunduğu halde muayyen yere gidince önüne genç bir adam Çi- karak paketi elinden almıştır. Civarda pusu kurmuş olan polisler derhal yerlerinden firliyarak haydudu yakalamışlardır. Haydud Moiler na- mıhdâ bir gençtir. Kendisi, bu tehdid mektubundan haberdar olmadığını iddia etmekte ve hüviyetini tanıma- dığı üçüncü bir şahıs tarafından ar- üst Paula Vesselynin' vereceği paketi almağa memur edilmiş olduğunu söy“ lemektedir. Zabıta bu iddiaya kulak asmamış ve genç haydudu deliğe tıkmıştır. Genç haydudun diğer arkadaşlarını da şiddetle. araştırıyor, Haydudun evinde yıldızın muhtelif vaziyetlerde bir çok fotoğrafileri ve mahiyeti meç- bul bir tüp bulunmuştur. Tüpün muhleviyalı anlaşılmak için tahlil haneye gönderilmiştir. Bu tüpte mis- kinlik hastalığınm mikropları bu- Yunduğundan süphe edilmektedir. Çorum Nafıa Müdürlüğünden : 1 — Eksilimeye konulan İş: Sungurluda yapılacak 19076.35 lira keşif be- delli ve biş dershaneli ilk okul binasının 14017 bira 29 kuruşluk kısmının in- şası içidir. 2 — Bu işe aid şartname ve evrak şunlardır. A — Eksiltme şartnamesi B — Mukavele projesi. C — Bayındırlık işleri genel şartnamesi D — Fenni ve Hususi şartname E — Keşir, silsilei fiat ve metraj cetvelleri. F — Proje, İsteyenler bu evrakı Nafıa Vekâleti yapı işleri U. Müdürlüğü binalar heye- tinde ve Çorum daimi encümeni ile Nafın Müdürlüğünde görebilirler. $ — Eksiltme 1997 Haziranının 29 uncu Salı günü saat 15 de Çorum Vilâ- yet Encümeninde toplanacak komisyonu tarafından yapılacaktır. 4 — Eksiltme kapalı zarf usuliyle yapılacaktır. 5 — Eksiltmeye girebilmek için istekli in 1051,30 lira muvakkat teminat vermesi ve aşağıdaki vesikaları göstermeleri lâzımdir. Ticaret odasında kayıtlı olduğuna dair vesika ve bu işleri yapabileceğine deir Nafıa Vekâletinin ehliyetnamesi. 6 — Teklif mektupları üçüncü maddode yazılı saatten bir saat evveline kar dar yukarıda sözü geçen komisyon relsliğine makbuz mukabilinde verilecek- tir. Posta ile gönderilecek mektupların nihayet 15 e kadar gelmiş olması ve dış zarfın mühür mumu İle iyice kapatılmış bulunması lâzımdır. Postada ol8 cak gecikmeler kabul edilmez. (8806) Ankara Vilâyetinden : 1 — Vilâyet çiftçilerine dağıtılmak üzere 400 adet sap arabası kapalı zarf usuliyle satın alınacaktır. mı muhammen bedeli 29600 liradır. — İhale 28 Haziran 937 pazartesi günü saat 15,30 da Vilâyet dalmi en- nar dar ilan İlkiz 4 — Şartnameleri Ankara, İstanbul, Eskişehir, Bursa, Adapazar ve İnegöl Ziraat müdür ve memurluklarında, görülebilir, 5 — Eksiltmeye iştirâk için taliplerin 90 7,5 tutarı olan Banka mektubu Ear gr ee ei ye ele ayr