17 Temmuz 1937 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 5

17 Temmuz 1937 —— AKŞAM SİYASİ İCMAL: İspanyada iki hükümet meselesi 27 devletin iştirak eylediği Londr&- daki ademi mildahale komitesinin son toplantısında İspanyaya harig- teki memlekellerden ecnebi gemileri- le silâh ve milhimmat ve muharip gönüllü gelmemesi içni konulmuş kontrol — sisteminin bozulmasından dolayı ademi müdahalenin muhafa- zası için bir taraftan oİngütere le Pransa ve diğer taraftan. Almanya ile İtalya ayrı ayrı tekliflerde bulun. muşlardı. İngiltere le Fransa Alman ve İtal ya karakol gemilerinin. boş biraktık- ları sevahile de İngiliz ve Fransız ka- rakol gemilerinin bakmasını ve bu suretle eski kontrol usulünün devam ettirilmesini istemişlerdi. Almanya ile İtalya ise İspanyadaki boğuşan iki tarafın da hukuku düvel ahkâmı mucibince muharip oldukları bu su retle birbirlerinin sevahiline abluka vazetmek ve harp kaçağı eşya ve mü harip getirecek ecnebi gemilerini zaptetmek hakları tanınması ve ha- riçteki devletlerin de bitaraflıklarını ilân eylemelerini teklif eylemişlerdi. Komitedeki ekseriyeti teşkil eden küçük hükümetler her iki teklifi de | olduğu gibi kabul etmemişler ve iki teklifin telif edilerek yeni bir tesviye suretinin bulunması işini İngillereye | tevdi etmişlerdi. İngiltere vakit ge- çirmeksizin yeni teklifi hazırlamış | ve 26 devlete bildirmiştir. İngiltere- | nin yeni teklifi eski iki teklifi bazı —r şartlarla cami bulunuyor. Yüz sene yaşayabilecek misiniz? Başlarında saç aç kalmıyanlar ümidi kessin Tabii ömür 180 seneymiş Yüz sene yaşıyacak mısınız”. Eğer böyle bir ümidiniz varsa aynanın kar- şısına geçiniz. Başınızda saç kalma- bebi? İşte bu malüm değil; ancak ba- şında hiç saç kalmıyanların uzun ya- şadıkları görülmemiş. Uzun ömürde dişlerin de rolü var, 75 yaşında bir ihtiyarın ağzında yirmi sekiz diş sağlamsa 25 sene daha ya- şıyacağına delildir. Amerikada bin kişi var ki, yüz ya- şında olduklarını iddia ediyorlar. hiden yüz yaşındalar mı?.. Kati hü- küm vermek kabil değil, Herhalde bin tanesi de yüz yaşında değilse bile, bir kaç yüz tanesi yüz yaşındadır. Uzun ömürlü olmak için ne yapma- u? Yüz yaşına kadar yaşamış olanla- rın bir kısmı hiç içki ve sigara kullan» mamışlar! Bir kısmı ise hem sarhoş olmuşlar hem de sigara içmişler... Hiç bir perhiz, hayatı uzatmağa ve- sile olmamıştır. Uzun ömürlü olmak | tesadüfe ve bizce meçhul kanunlara bağlı bir şey Çok yaşamada irsiyetin de tesirleri var. Bazı aileler vardır uzun ömürlü olurlar, Bazıları da yenç yaşta ölürler. Ilem öyle çok otomobil, tren, tay- yare ve saire kazaları oluyor ki, uzun ömürlü olmak için tatbik edilecek re- jim iflâs ediyor. Yeryüzünün en ihtiyar adamı - Por- ; tekizli tarihşinas Kategada ile Maf- före inanmak lâzım gelirse - Porlekiz- li Nüma dö Küjna imiş... Bu zat 1196 da doğmuş, 1566 da 370 yaşında iken ölmüş. Ölünciye kadar da dört kere diş değiştirmiş 1930 da ölen bir Çinlinin 252 yaşın- da olduğunu iddia ettilerdi, Çok yaşadığından en az şüphe edi. len ihtiyar İngiliz 'Toma Karndır, Bu adamın nüfus kütüğünde 1381 de doğ- duğu, 1588 de öldüğü kayıtlı, Amma bakalım 1381 de doğan Karn ile 1588 KANSIZLIK :: benleşizlik icin yeğine ”. pala pelin İngütere İspanyadaki boğuşan ti tarafın yani gerek Valencia gereki general Franko hükümetinin huku- ku düvel ahkâmı mucibince muharip- Hik sıfat ve kudretini hata bulunduk- lar: biltün devletler tarajından ta- nmmasını muvafık bulmuştur. Bu karara göre İspanyada meşru olarak yalnız bir hilkümetin bulunmadığı kabul edilmiş olacaktır. Yani gene- ral Frankonun elindeki arazi, nüfus, kuvvet ve idaresinin intizamı itiba- rile ayrı bir devlet sayılabileceği ve Valeneta hükümetine aid sahilleri kara ve açık sularda abluka altına alabileceği ve ecnebi bayrağını ha- mil gemileri harp kaçağını hamil ol- dukları zaman, İspanyol gemileri gibi zaptedebileceği İngiltere tarafından esas ibibarile kabul edilmiştir. Fakat İngiltere bu esasın resmen kabulü için harp kaçağı eşyanın Ws- teleri ademi müdahale komilesinin listelerine uygun olmasını ve İspan- ya limanlarında ecnebi kontrol me murlarının bulunmasını şart koymuş- tur. İngiltere karadaki eski kontrol usulünün âynen ipkasını teklif et- mislir, İngilterenin ileri sürdüğü şartlardan biri de iki muharip taraf- taki gönüllülerin ve hattâ harp sa- nayiinde kullanılan teknisiyenlerin çıkarılmasına aiddir. Komitenin ye- ni toplanmasında devletler esastan ziyade leferrilata yani mezkür şart- lar üzerinde münakaşa yapacaklar- dır. Feyzullah Kazan sonunda - insanların 180 sene yaşıya- bileceklerini söylüyor. 125 veya 180 yıl... Pek fena değil... Fakat iş yaşıyabilmekte. Rokfeller ce- hapları, bütün gayret ve ihtimamına rağmen 98 seneden 46 gün eksik yaşı- yabildi, Mademki söz üzün ömürden açıldı, çok yaşamağa dair bir iki fıkra anla- talim: Muharrir Sisseyin 1853 de intişar eden «Tarihi fıkralar» adındaki kita- bında şu fıkra var: «Bir gün Lincoln, beyaz sakallı bir adamın ağladığını gördü ve neden ağ- | ladığını sordu. Beyaz saçlı ihtiyar, hıçkırarak: «— Babam dövdü! dedi.» 1773 de intişar eğen «İhtiyarlar al manağı» nda da şöyle bir fıkra yazılı: | «ği temmuz 1554 de Kardinal Ar- manyak seksenlik bir ihtiyarın ağla- dığını gördü. Yüz on üç yaşındaki ba- basından dayak yemişti. Kardinal ba- baya oğlunu neye dövdüğünü sorunda yüz on üç yaşındaki ihtiyar: «— Haketti de ondan, dedi, tasav- vur ediniz, yüz kırk üç yaşındaki ba- bama selâmı vermedi,» Viktor Hugonun «Les Burgraws» eserinde aile reisi yüz yaşındadır. Bu adam oğluna: «— Dünkü çocuk sen sus? der.» Batıl itikad Tokyoda - İstanbul ve Ankarada olduğu gibi - telefon hatları doldu. Yeni abone kaydedilmiyor. Müracaat- lar sıraya konmuş, münhal bekliyor» lar, Ancak Tokyoda 44-44 numara boş olduğu halde kimse almıyor. Ja- | | Elektrik şirketi orkâninın muhakemesi İmha edilen evraka aid bütün zabıtlar getirtilecek İstanbulun Anadolu cihetinde yar pılacak elektrik tesisatı için gümrük- ten muaf olarak getirilen malzemeyi İstanbul cihetindeki tesisatta kullan- mak suretile gümrük kaçakçılığı yap- maktan suçlu elektrik şirketinin muha- kemesine dün beşinci asliye ceza mah- kemesinde devam edilmiştir. Dünkü celsede şirket binasında şirkete aid evrak üzerinde tedkikat yapan he- yetin tanzim ettikleri zabıt varaka- lârile şirkette ikinci derecede imza» ya selâhiyettar Lâzyan ve şirketi le- vazım müdürü B. Sadinin vazife ve selâhiyetlerine dair müdiriyet tara- fından yapılan tamimler okunmuş- tur. Diğer taraftan mahkeme, muaf malzemenin diğer malzemeden ay- rılması için alâkadarlara bir tamim verilip verilmediğini ve imha edilen evrakın bir deftere kaydedilip odil- mediklerinin bildirilmesini şirketten sormuştu. Buna gelen cevabta bu husustaki tedkikatın henüz bitiri- mediği bildirilmiştir. Bunun üzerine muhakeme, Suçlu» lardan Lâzyana, imha edilen evraka aid bir defter bulunup bulunmadığı- nı sormuştur. Lâzyan:; — İmha edilen evrak ayrıca def- terlere kaydedilmiyordu. Bunlar için bir zabıt varakası da tutulmaz. An- “ei imha tezkereleri muhafaza edi- Sere vermiştir. İddia makamı | muaf eşyanın diğerlerinden ayrılma» | si için kendilerine bir tamim gelip | gelmediğinin levazım müdürü B. Sa- | diden sorulmasını istemiştir. B, Sadi cevaben: — 932 sene: nde bu tenim yapıl- dığı ben levazım müdürü de- gildim. Anbarlar âmiri olarak çal. | İ şıyordum, Gelen tamimi o zamanki | Jeyazım müdürü bana göstermemiş | tir. Sonradan biz, şirketin | Demiştir. Mahkeme, evrakın iddia makamına tevdiine, muaf eşyanın hangi anbarlara konulduğunu ve üzerlerine «F» konulması hakkındek ki tamimin gönderilmesi için şirkete yazılan tezkerelerin tekidine, iddia makamının da talebi veçhile İmha edilen evraka aid şirkette ne kadar zabıt varakası vesaire varsa hepsinin muhakemeye getirtilmesine karar vererek muhakemeyi başka güne bi- rakmıştır. Tarife komisyonu Dün liman tarifeleri gözden geçirildi İktisad vekâleti tarife komisyonu dün liman işletme idaresinde toplar narak idarenin tarifelerini tedkik et- miştir. Bu arada tahmil, tahliye, 1 man ücreti ve yolcu salonu yük tar rifeleri ayrı ayrı gözden geçirilmiştir. Yapılacak tenzilâtın mikdarı şim- diden bilinmemekle beraber bugün- lerde tespit edilecektir. Tenzilât bil- hassa yolcu salonu hamal ücretlerin- de yapılacaktır. Tarife komisyonu deniz ticaret müdürlüğünde de müs teaddid toplantılar yaparak Akay, İ Şirketi Hayriye ve Halicin tarifeleri İ ni tedkik edecektir. NOVOTNİ Serin ve güzel bahçesinde heğ akşam meşhur Budapeşte Bülbülü ve sevimli tenor BAY YUNKA en güzel şarkılarını okuyorlar, Her öğleden 1430 a kadar meşhur elin SIROP DESCHLENS, PARS NOVOTNİ orkestrası en seçkin parçaları çalıyor. Tenzühti fiatlar Tabldot 4 tabak 179 Kuruş Daire - Tepebaşı Şirketlerin kazanç vergisi nasıl tahakkuk ettirilecek! Yeni kanun bu hususta mühim değişiklikler yaptı Ankara 15 (Hususi muhabirimiz. den) — 2395 sayılı kazanç vergisi hü- kümlerine göre şirketlerin vergileri: A) Kollektif şirketlerde, 7 nci mad- dede sayılı işlerle iştigal edilmediği, çalışılan mahallin gayrisafi iradı 2000 lira ve daha fazla olmadığı ve 47 nci madde mucibince beyanname verilme * si de tercih olunmadığı takdirde gay- risafi irad üzerinden ve yukarıda sa- yılan üç halde de beyanname usulün- de ve her şerikin hissesine isabet eden miktar üzerinden, B) Anonim eshamlı ve eshamsız ko- mandit ve kooperatif şirket şahsiyeti hükmiyesinin kazancı üzerinden ta- hakkuk ettirilmekte idi. Yeni kanun, A fıkrası hükmünü ay- nen ipka etmiş, ve B fıkrası hükmünü ise değiştirerek kollektifler haricinde kalan şirketlere ait verginin, şirket üzerinden değil, bu kazançtan her şe- Tike isabet eden miktar üzerinden ta- hakkuk ettirileceğini tasrih eylemiş- tir. Dâamafih mükellef gene şirketin şahsiyeti hükmiyesidir. Tahakkuk eden vergiler şahıslardan değil şirke- tin şahsiyeti hükmiyesinden istene- cektir. Kezalik bilânço mucibince tahak- kuk eden safi kârın şeriklere tevzi edilip edilmemesi verginin tahakkuku üzerinde haizi tesir değildir, Kâr ister | şeriklere dağıtılsın, İsterse dağıtılma- sın vergi haziran ayi içinde şirketçe ödenmek lâzumdır. Şirketlere ait vergi nisbetleri Yeni kanun, 7 nci maddesi ile esas kanünun 32 nci maddesini de değiştir- miş ve şirketlere aid vergi nisbetlerini tadil eylem Bilindiği üzere şirketlerden bazıla- rına ait vergi nisbetleri esas kazanç vergisi kanununun 31 ve 32 nci mad- gl nisbetlerine taallük etmekte idi. Yeni kanun 3i inci madde hükmü- nü değiştirmemiş, yalnız 32 nci mad- deyi tadil etmiştir. Bu tadil ile 32 nel madde, iki lıkraya ayrılmış, birinci fıkrası şirkette, ikinci fıkrası da di- ğer mükelleflere ait vergi nisbetini tasrih eylemiştir. Maddenin muâddel şekli aynen şudur: «Beyannameye tâbi olup ta 31 inei madde haricinde kalan mükellefler den: 1 — Merkezleri Türkiyede bulunan Adi (eshamsız) komandit, limited, kollektif ve kazanç dağıtan kooperatif şirketleri ile merkezleri ecnebi memle- ketlerde bulunan bu gibi şirketlerin Türkiyedeki şube veya teşekkülleri aşağıdaki nisbette vergi verirler: Vergiye tâbi kazancın 10,000 liraya kadar olan kısmından “e 15, 10,000 liradan 20,000 liraya kadar olan kış- 20,000 liradan 50,000 mından 9 20, Uraya kadar olan kısmından X 25, 50,000 lira ve daha fazlasından 9 30. 2 — 6 ncı maddenin 2 nci ve 3 ün- cü fıkralarında yazılı müesseselerle 7 nel maddede yazılı mükellefler ve 47 nci madde mucibince beyanname vermeyi tercih edenler (Kollektif ha- riç) aşağıda yazılı nisbetler dairesin- de vergi verirler: 5000 liraya kadar olan kısmından Te 12, 5001 liradan 10,000 liraya kadar olan kısmından 9ç 15, 10,001 liradan 20,000 liraya kadar olan kısmından 7 20, 20,001 liradan 50,000 liraya ka- dar olan kısmından 9 25, 50,001 - radan ve daha fazlasından $ 30. «Devamlı hizmet kabul eden serbest meslek erbabı hariç olmak üzere ver- gileri istihkaklarının tediyesi sırasın- da kesilmesi lâzımgelen mükelleflerin vergileri de bu nisbet üzerinden he- sap edilir.» «İdare meclislerinin reis ve âzaları hisseleri ile huzur hakları, her nevi müessis ve intifa hisseleri ve şirketler müdür ve memurlarının temettü hiş- seleri ve murakiplere verilen Ücret ve aidat ta bu-nisbetler üzerinden ver- giye tâbi tutulur.» Bu madde hükmüne göre merkezi Türkiyede bulunan âdi komandit, li- mited, kazanç dağıtan kooperatif ve kollektif şirketlerle bu gibi şirketlerin Türkiyedeki şube ve teşekküllerinin vergi nisbetleri 96 15 den başlamakta, bunlar haricinde kalan beyannameli mükelleflerle, vergileri bu madde mu- cibince kesilecek olan idare meclisi Azalarının huzur - hakları, her nevi müesses ve intifa hisseleri, şirketlerin müdür ve memurlarına verdikleri te- mettü hisseleri, murakiplere verilen ücret ve aidat ve vergiye tâbi istihkak- ların nisbetleri de evvelce olduğu gibi aynen muhafaza edilmektedir. Kollektif şirketler Maddenin tadilden evvelki şeklinde kollektif şirketler (beyanname verme. ği tercih eden kollektif şirketler) şek- Kanunun eski şeklinde: 5000 lirası 9 12 den 600 5000 lirasi e 15 den 750 10000 lirası 96 20 den 2000 10000 lirası 7 25 den 2500 30,000 Liraya baliğ olur iken yeni şekis 5850 30,000 liradan her şerike İsabet eden miktar 60000 lira olmasına mebni bir şerikin vergisi 15)6000—900 ve beş 100 şerikin vergisi mecmuu da 9005 4500 lira olarak tahakkuk ettirilip şirketinden tahsil olunur. Yukarıda munddel şeklini aynen naklettiğimiz 32 nci maddenin 2 nel fıkrası mezkür maddenin tadilden evvelki şeklinin - bazı kelime ve ibare değişiklikleri hariç - ayni olduğu ve hükümlerde bir değişiklik yapılmadığı cihetle bu kısm hakkında izahat ve. rilmesine lüzum görülmemiştir. Balikesir (Akçam) — Halkevi temi kolu müsamerelerine devam etmekte ve çok muvaffak olmaktadır. Yukarıdaki resim geçenlerde temsil edilen Seki. zinci piyesinden bir sahneyi göstermektedir. Yinde zikredilmiş iken, muaddel mad- bü, 7) ge