19 Nisan 1938 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 2

GUNUN HADİSELERİ Romanyadaki tevkifat Bir nevi faşist samlan rumen hü kümeli diğer bir nevi faşist sayılan Demir muhafızları tevkif ediyor, Bu ne demektir? Nazariyeciler derler ki: — Burjua sınıfı, cemiyeti komünizm tehlikesinden korumak için, kendi de komünistlere yakın bir şekilde teşki- dâtlandı; bundan faşizm doğdu. Romanyadaki manzaralara bakın- ca, akla şu geliyor ki, komünizmden de, tam mânadaki faşizmden de - di- ğer milletlerin tecrübelerine bakıp - memnun olmıyan rumenler mutedil bir nevi totaliter rejim kurmuşlardır. Demir muhafızların şefi binbaşı Kod- teanu ile bin altı yüz adamının tev- kif edilmesini böyle tefsir etmek ka. bildir, Vaziyet şöyle de izah olunabilir: Kendi de irkan rumen olmıyan Kod- tTeanu Bükreş üzerine yürüyerek baş- ka milletlere has şekillerde totaliter rejim kurmak isterken rumenler bu işi kendi milli şartlarına göre başar- dılar, Lİ Mussolininin iki cebi Alman gazeteleri Tirolun resim- lerini basıyor, milletin dikkatini bu İtalyan topraklar üzerinde de topli- yor. Bunun İngiliz - İtalyan anlaşma- ları esnasında olması bilhassa kayda şayandır. Acaba Berlin - Roma mih- yeri bozuluyor mu? Fakat buna rağmen, Alman gaze- teleri, İngiliz - İtalyan anlaşmasın- dan biddetlenmiş görünmüyorlar. Bilâkis, bu anlaşmanın sulha hadim olduğunu kaydediyorlar. Diğer cihet- ten İtalya, Hitleri mutantan surette karşılamağa hazırlanıyor. Demek ki Almanlar Mussoliniye hafif bir göz dağı vermekle beraber İtalyanlara bozuşmuyorlar... En doğrusunu bir İngiliz muhale- fet gazetesi söylemiş galiba: Musso- lini, bir cebine Roma - Berlin mihve- rini, öteki cebine de İngiliz - İtalyan anlaşmasını atmak surelile daha hâ- kim bir hale geldi. İki taraflı bir ki hıç halinde rol oyruyacak... P. Tanur Atatürkle Ispanya cumhur reisi arasında Ankara 18 — İspanyol milli bayra- mı münasebetile Reisicumhur Atatürk le İspanya cumhurreisi B, Azana ara- sında tebrik ve teşekkür telgrafları teati edilmiştir. Sıhhat ve içtimai muavenet Vekâleti tedkik heyeti nizam- namesi meriyete kondu Ankara 18 (Telefonla) — Sıhhat ve İçtimai muavenet vekâleti tedkik heyeti nizamnamesinin bugünden itibaren meriyete konması Vekiller heyetince kararlaşmıştır. Bu nizam- nameye göre memleket muhtelif mıntakalara ayrılacak, her mıntaka- da bir baş müfettişle lüzumu kadar sıhhiye müfettişi bulunacaktır. Sıh- hiye müfettişleri Vekâlete bağlı mües- seselerden başka belediye ve idareci hususiyeye aid sıhhi müesseseleri de teftiş edebileceklerdir. Mektubcularla nüfus memurlarının maaşları Ankara 18 (Telefonla) — Dahiliye Vekâleti kadrolarında bazı değişikli- ğin yapılması hakkında yeni bir lâ- yiha hazırlanmış ve Meclise verilmiş- €r. Bu lâyihaya göre vekâletler umum müdürlüğünde bir levazım müdürlü- gü ihdas edilmiştir. Bundan başka mektupçularla nüfus müdürlerinin masşları da arttırılacaktır. Mektup- çuların maaşı 40 liradan başlıyacak, kaymakamlar gibi 70 liraya kadar çı- kabilecektir, Nüfus müdürlerinin maaşları 25 . Hradan başlıyacak ve 35 liraya kadar Son dakika Vefdci mebuslar Ingiliz - Italyan itilâfını tenkid ettiler Mısır Başvekil, Htilâfın Mısırın haklarını temin ettiğini, bir iyi komşuluk muaherlesi akdi için Roma ile müzakereye girişileceğini söyledi Paris 19 (Akşam) — İngiliz - İtal- yan itilâfı, Mısır oparlâmentosunda Vetd partisine mensup muhalif me- busların verdikleri istizah takriri üzerine mevzuu bahsedilmiştir. Vefdei mebuslar, İngiliz - İtalyan ilâ münasebetile İngiltere hükü- metini şiddetle tenkid etmişler ve müzakere esnasında Kahire hükü- metinin Mısırı alâkadar eden mese- leler hakkında fikrini sormadığını ve Mısıra mahmi bir devlet muamelesi yaptığını söylemişlerdir. Vefdei mebusların bu hücumları- na cevab veren Başvekil Mahmud paşa demiştir ki: — Son İngiliz - İtalyan itilâfı, Mi- sırdan ziyade büyük Avrupa devlet- lerini alâkadar eder. İngiltere hükü- meti, Mısır hükümetinin kendisini alâkadar eden meseleler hakkında Yeniden sekiz fabrika kurulması kararlaştı #ikrini sormuş ve bu anlaşmada Mi- sırın menfaat ve hakları temin eğil- miştir. Misir hükümeti, müzakere esna- sınd gösterdiği hüsnü niyetten do- layı İtsiya hükümetini tebrik et- miştir. Yakında, Mısır ile İtalya arasında bir iyi komşuluk muahedesinin akdi için münferid müzakerelere başlana- caktır. Kazanç vergisinde yapılması ; kararlaşan yeni tenzilât Filistinde kanlı “ hadiseler ğ 50 kişi öldü, bir çok |“ yerlerde bombalar patladi | Kudüs 18 (A.A.) — Paskalya günü © burada kanlı hâdiseler cereyan etmiş- ©“ tir, Bir çerpişma esnasında elli kişi ölmüştür, Akşam Kudüsün Yahudi mahallesinde bir bomba patlamış ve bir ihtiyar ölmüştür. < Hayfada bir Arap kahvesinde de bir bomba patlıyarak müşterilerden birini öldürmüş ve yoldan geçen s€ İ kiz kişiyi yaralamıştır. Portakal top- lama zamanıma tesadüf eden karışık« ıkların - vahamet (o kesbetmesinden korkulmaktadır. Bununla beraber bu ayın sonunda yeni bir kraliyet Ko- misyonu buraya geldiği zaman vazi- yette bir gevşeklik hasıl olacağı ümid” © edilmektedir. Bunlar klor, sudkostik, hamızı kibrit, seramik,| Tiyatro, sinema, lokanta, gazino gibi yer- çimento, Erzurum ve çelik boru iplik, hamızı azot fabrikalarıdır Ankara (Akşam) — Hükümet, Sü- mer Banka, beş senelik plâna girmiş olup ta henüz kurulmıyan fabrikala- ın inşasının önümüzdeki sene içinde ikmali vazifesini vermiştir. Bu fabri- kalar klor ve sudkostik fabrikası, ha- mızı kibrit ve super fosfart fabrikası, seramik fabrikasıdır. 'Bu fabrikaların inşa plânları ve projeleri hazırlanmıştır. Südkostik #abrikası senede 2290 ton sütkostik, 2000 ton klor iştihsal edecektir. Bu klordan 100 ton asit kloidrik 100 ton mayi klor, 2100 ton klorkolk el- | de edilecektir. Fabrika, beheri 1300 kilovat takatında iki .turbin ile çalı- şacaktir. Vasati senelik enerji istih- sali 10,000,000 kilovat saattir, Fabri- ka umumi tesislerine 1,500,000 lira harcanacaktır. Kuvvet istihsali için azâmi kömür sarfiyatı 10,000 tondur. Hamızı kibrit fabrikası 86 amele çalıştıracak, ham madde olarak 4,300 ton prit istihlâk edecek ve 7,300 ton istihsal yapacaktır. Seramik fabrikası 150 amele çalış- tıracak ve 700,000 kilogram porselen imal edecektir. Bunlardan, başka, beş' senelik plâna ilâve olarak Sümer Banka dört fabrikanın daha inşası vazifesi verilmiştir. Bunlar çimento, Erzurum iplik, hamızı azot ve çelik boru fabrikaları dır. Erzururı iplik fabrikası bir ekipin Italya, Fransaya bugün cevap verecek Cevabın müsbet olacağı tahmin ediliyor Roma 19 — Fransa hükümeti, Ro- maya bir Fransız büyük elçisinin ta- yini için iki hükümet Arasında mü- | zakereye başlanmasını teklif etmiş- tir. Kont Ciano, bugün Fransız mas- lahatgüzarı B, Blondeli kabul ede- rek hükümetinin cevabını bildirecek- tir” Cevabın müsbet olacağı tahmin gli; dr ir vE vi Bombayda kanlı müsademe Londra 19 (AA) — Bombaydan bildirildiğine göre mecusiler ile müs- lümanlar arasında kanlı çarpışma- lâr olmuştur. Beş kişi ölmüş ve 70 kişi yaralanmıştır. Sergilerde piyango ve eğlen- ce yerleri duhuliye biletleri Ankara 18. (Telefonla) — Sergiler- de açılacak piyango, sinema, sirk, konser dühüliye biletlerinden resim alınmaması kararlaştırılmış, buna dalr hazırlanan kanun lâyihası Mec- çalıştığı zaman 154, iki ekipin çalış- tığı zeman 301 işçi kullanacaktır. İğ adedi 10,000dir. Senelik pamuk istih- Jâki bir milyon kilo ve senelik ima- lâtı 850,000 kilodur. Fabrika icabın- da bir misli genişletilebilerek ve ziyette kurulacaktır. Fabrika bütün tesislerle beraber : 1,200,000 Yiraya mal olacaktır. Kurulacak azot endüstrisi sayesin- de senede 5000 ton karpit İstihsal edileceklir. Bu karpitten 3200 ton | hamızı azot, 200 ton amunyom nitrat, 2000 ton karpit çıkarılacaktır. Bu fabrikamız 85 işçi çalıştıracak- tır. Makinelerin kıymeti 281,000 ira, inşâat kıymeti 835,000, makine mon- tajı 275.000, kuvvet santralı 38,000 liradır. Senede on beş bin ton kömür istihlâk edecektir. Çimento fabrikamız 250 amele ça- lışlıracaktır. Ham madde olarak 111,500 ton kalker, mam, alçı taşı istihlâk edecek, senede 70,000 ton çimento imal edecektir, Karabük fabrikası yanmda kuru- lacak demir ve çelik boru fabrikası, bilhassa belediyelerimizin dışarıya vermekte oldukları yüz binlerce lira- mr memleket dahilinde kalmasını temin edecektir. Bu fabrikalardan bir kısmı için inşa paası temin edilmiş olduğundan projeler hazırlanmakta- dır. Yakında inşaata başlanacaktır. Franko kuvvetleri ilerliyor Tartosa istikametinde şid- detli muharebeler oluyor Saragos 18 (A.A.) — Havas ajan- sının muhabiri bildiriyor: Franko kuvvetleri Pirene hududuna doğru yürümeğe devam ediyorlar. Salâhiyet- tar mahfiller bu hususta büyük bir ketümiyet göstererek * müphem bazı malümat vermekle iktifa eylemekte- dir. Akdeniz cephesinde Frankistler dün Tortosa islikamelinde şiddetli bir taarruza geçerek öğleye doğru Laga- lera ve Mas de Barberano kasabaları- nı işgal etmişlerdir. Öğleden biraz sonra bu kuvvetler Ebre'nın mansıbında kâin Amposta civarına kadar ilerlemislerdir. Yrankistler dün hatlarını tashih ettikten sonra Akdeniz cephesi bu su- retle teşekkül etmiş bulunuyordu: Cenubda hat Tirig'in önünden, Cati'- İ nin cenubuna takriben 10 kilometre- lik bir mesafeden geçmekte ve Beni- carlo'nun tahminen beş kilometre hannhunda deniza inmektedir» lerin vergisi yarı Ankara 18 (Akşam) — Kazanç ver- | gisini tadil eden lâyiha Meclise veril- miştir. Lâyiha mucibince tiyatro, si- nema, birahane, içkili ve çalgılı lo- kanta, gazino ve bahçeler gibi eğien- ce ve istirahat yerlerinden yüzde 75 ve yüzde doksan nisbetinde alınmak- ta olan kazanç vergisi yüzde kırk üçe, otellerle kaplıcaların kazanç vergi: nisbetleri yüzde 35 den yüzde yirmi beşe indirilmektedir. Senevi gayrisafi iradları İki bin liradan yüksek olan istirrhat ve eğlence yerlerinde oyni- | yan sanatkârların kazanç vergileri Aldıkları ücretin yüzde onu olarak tes- bit edildiği gibi kendi hesablarına münferid veya toplu bir halde konser verenlerin bilet bedelleri üzerinden vergiye tâbi tutulmaları kararlaştırı!- mıştır. Beynelmilel mahiyette sergi ve fuarlarda açılan istirahat ve eğlen- ce yerleri bir ay vergiden istisna edil- miştir, Vergiye tâbi serbest meslek erba- bından alınacak maktu vergi cedveli şudur: Romanyada iki bin kişi mevkuf Siyasi şefler, hükümete müzaheret edecekler Bükreş 19 — Demir muhafızların meydana çıkarılan sulkasd teşkilâtı üzerine hükümetçe alınan şiddetli tedbirler devam ediyor. Bükreşte 400, vilâyetlerde de 1600 Mişi tevkif edil- İ lanmış ve Meclise verilmiştir. miştir. Mevkuflar, divyamharbde mu- hafaza edileceklerdir. Romanyanın en maruf siyasi ider- leri hükümete müzaheret vaadetmiş- lerdir. Von Papen Londrada çıkan Daily Ekspres ga- zetesi Paristen bildirildiğine göre Al- manyanın eski Viyana sefiri Dr. von Papen geçen gün gizli zabita teşki- lâtı - olan Gestaps tarafından teşkil edilen bir tahkikat komitesinin huzu- Tung davet edilmiştir. Papen burada birkaç saat mevkuf tutulmuştur. » 'Tahkikatı yapanlar von Papenden şimdi mevkuf olan Avusturya rica- linden birine yazdığı mektuplar hak- kında izahat istemişlerdir. Bu tahkikatın ne netice vereceği malüm değildir. Von Papenin bazı harekâtından dolayı mesul tutulup tutulmuyacağı da bilinmiyor. Fakat zannedildiğine göre bu tahkikaftan dolayı von Papenin Ankara sefirliği- ne tayin edildiği hakkındaki tebliğ gayri muayyen bir zaman için kaldı- , rilacaktır. 3 yarıya indiriliyor Nüfusu iki yüz bin ve daha ziyade olan şehirlerde birinci sım£ 650, ikinci sınıf 200, üçüncü sınıf 80, dördüncü sınıf 30 lira, nüfusu elli binden iki © yüz bine kadar olan şehirlerde ikinci sımf 150, üçüncü sınıf 80, dördüncü sınıf 30, beşinci sınıf on lira, nüfusu on binden elli bine kadar olan şehir © lerde dördüncü sınıf 30, beşinci sınıf 10 lira maktu vergi verecektir, Plâjlardan alınan tayyare resmi kaldırılıyor Ankara 18 (Telefonla) — Plâjlare dan alınmakta olan tayyare resmi- nin kaldırılması kararlaştırılmıştır. Buna dair hazırlanan kanun lâyihasi Meclise veri'miştir. Oyun aletlerinden alınan resimler Ankara 18 (Telefonla) Oyun Aletlerinden alınmakta olan resimle- rin belediye ve köy idarelerine devri hakkında bir kanun lâyihası hazır- Kral Zogü'nun o düğün hediyesi Kraliçeye 1,5 milyon dolarlık hediye verecek Amavudluk kralı: majeste Zogunud saray müşiri ve müstakbel zevcesinin amcası Kont Apponyi Macaristana gitmiştir. Bu ziyaretin Apponyi ailesine aid emlâkin kral Zogu tarafından s8“ tın alınmasile alâkadar olduğu söyle“ niyor Bu emlâkin kıymeti 2 milyon do* lardır, Fakat kral bunların hepsini satın almak istememektedir. Yalmz Macaristanda bulunup Apponyi aile“ sine sid olan ve içinde vahşi hayvan“ Jar bile yaşıyan gayst büyük bir ormaf ve civarını satın alacaktır. 1 Kıymeti bir buçuk milyon dolar 04 Jan bu emlâk düğün günü kral tara“ fından kraliçeye dügün hediyesi ola“ Tak verilecektir, Zafer Çinlilerde Ecnebi müşahidlerin kanaati bu merkezde Londra 19 — Şanghaydan gelen has berlere göre Çinlilerin Japon cephesini yardıklarını ve şimal Japon ordusild cenub Japon ordusunun irtibstınt kestikleri teeyyüd ediyor. İki taraf büyük bir muharebe İçin Lingşi civarında toplanıyorlar. Çinli- ler 250,000, Japonlar da 200,000 kişi- dir, Fakat Japon ordusu, geri hatla* rının uzunluğundan dolayı müessirle yetini kaybetmiştir. Ecnebi müşas hidlere göre, Çin kumandanlığı vahim his hâta yanmayan Cinli g Ta kons bizim edil Gaktı la te inn BELİ ERER EEE, FİZ AEE, la BEEEREMEREREREBFE,İ E - FEİLA, İSE.E ŞAHSLDİ #SEKPBE: a 2 içi e kil mı ta Ce cu rü İl