3 Mayıs 1938 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 2

Sahife 2 — — Avam kamarasında gürültülü bir celse Müzakere neticesinde Ingiliz-Italyan anlaşması tasvib edildi Başvekil bir nutuk söyledi “Demokrat devletler otoriter devletlerle anlaşabilirler ,, dedi Londra 2 — Avam kamarası bu- gün İngiliz - İtalyan anlaşmasının müzakeresine başladı. Muhalifler bu mfünasebetle kabineye şiddetli hü- cumlarda bulundular, Gürültülü mü- sakereler oldu. Başvekil bunlara ce- yeben mühim bir nutuk söyledi. Londra 2 — Başvekil B. Çemberlayn "Avam kamarasında İngiliz - İtalyan anlaşması hakkındaki müzakereleri bir nutukla açmıştır. Başvekil anlaş- maya müncer olan İngiliz - İtalyan müzakerelerinin bir barış ve hüsnü- niyet ve zihniyetle yapıldığını ve an- Jaşmanın bütün İngiliz - İtalyan mü- nasebetlerine şamil olduğunu söyle- dikten sonra her iki tarafın Filistin hakkında teminat vermiş olduğunu bildirmiştir. ! Çemberlaym dahili harbin sonunda Mtalyan gönüllülerin İspanyadan geri alınacağına ve İtalyanın İspanya topraklarında gözü olmadığına dair verilen teminatı da İngilterenin senet #ttihaz eylediğini ve İtalyanın verdiği bu söze inanmakta olduğunu söyle- miştir. Habeşistan meselesine gelince, Bü- yük Britanya hükümeti vaziyetin ta vazruhu için teşebbüsalta bulanmuş- tur. izalesine yardım eden ye harp tehlikesinin önüne geçen bir anlaşmaya muarız yalnız İngiliz mu- halefet partisi vardır, Demokrasilerin otoriter devletlerle anlaşmalar yapa- mıyacaklarını kabul etmiyorum. İngil- liz - İtalyan anlaşması tezimin doğ- ruluğunu isbat eder. Çemberlaynın nutkundan sonra mebus Morrison, işçi partisi namına hükümetin siyasetini ve İngiliz - İtal- yan anlaşmasını takib eden bir tak- rir vermiştir. . Anlaşma tasvib edildi Londra 2 — Avam kamarası bu- günkü müzakereden sonra İngiliz - İtalyan anlaşmasını tasvib etmiştir. Muhaliflerin takriri 110 reye karşı 322 reyle reddedilmiştir. Anlaşma 108 reye karşı 318 reyle tasvib edilmiştir. Fransız - İtalyan konuşması Paris 2 — B. Hitlerin Romayı zi- yareti münasebetile Fransız - İtalyan konuşması durmuştur. Müzakereye B, Hitler döndükten sonra, yani 10 mayısa doğru tekrar başlanacaktır. Paris 2 — Gazeteler Fransanın Ro- ma sefiri Blondel ile İtalya Hariciye nazırı kont Ciano arasında görüşmele- rin yeniden başlamasını büyük bir nik- binlikle kaydetmekte ve iki memleket Arasında bir prensip anlaşmasının en geç 15 mayısa kadar tesbit edileceğini bildirmektedir. Jur gazetesinin fikrine göre müza- kereler, B. Hitlerin İtalyayı ziyareti sebebile talik olunmıyacaktır, Epok gazetesi, bir prensip anlaşması- nın Iki memleket arasında Milletler c€- miyeti konseyinin önümüzdeki top- Jantısında vukua geleceğini sanmak- tadır. Figaro, Romaya bir Fransız büyük elçisinin daha bu ay sonundan evvel yollanacağını haber vermektedir. Kırşehirde zelzeleler fasıla ile devam ediyor Enkaz altından in yeniden 3 JAlman mahafili “ ölü çıkarıldı Ankâra 2 (Telefonla) — Kırşehir zelzele mıntakasında tedkikatta bu- Yunmağa memur edilen heyet Kırşe- hire varmıştır. Heyete iskân umum müdürü doktor B, Cevdet riyaset et- mektedir. Heyet biühassa, yıkılan köylerin yeni kurulacak yerlerini tes- bit edecektir. Nüfusiri az olan köyle- rin birleştirilerek köy adedinin azal- tılması yapılacak tedkikler de göz önünde bulundurulacaktır. Diğer taraftan Kırşehir ve hava- Misinde zelzeleler fasılalı bir surette devam etmektedir. Kırşehir vilâye- t#nden gelen son bir rapora göre, şimdiye kadar yalnız Kırşehir vilâ- yeti dahilinde tamâmen yıkılan evle- rin sayısı 2188 dir, Kısmen hasara uğrıyan evler de yeni zelzeleler neti- cesinde büsbütün yıkıldığından bu rakamın gün geçtikçe artacağı tah- min olunuyor. Son günlerde yapılan araştırmalar neticesinde ankaz al- tından $ ölü çıkarılmış ve bu suretle şimdiye kadar ölenlerin sayısı 192 yi bulmuştur. Muğlada zelzele Muğla 2 (A.A) — Dün gece saat | 22 yi otuz geçe tekrar şiddetli bir yer sarsıntısı olmuştur. Kazaların hiç bi- rinde sarsıntı yoktur, Bütün sarsıntı- Jar doğu istikametinden geliyor, Sar- sıntılar şiddetli olmakla beraber ha- sar ve zaylat yoktur, Cumhuriyetin 15 inci yıldönü- mü programı hazırlanıyor Ankara 2 (Telefonla) — Cumhuri- yetin 15 nci yıldönümünde yapılacak büyük merasim programını hazırla- mak üzere bugün Cumhuriyet Halk Partisi genel merkezinde Vekâletler müsteşarlarının da iştirekile bir top- lantı yapılmıştır. Cumhuriyetin 10 un- cu yılında olduğu gibi 15 nei yılında da Inkılâbın tahakkuku yolunda şim- diye kadar im erişir olan ço iş- tablolar hazırlanacaktır. leri göstere B, Hitlerin seyahati hakkında mutalâalar “ İş birliği kuvvetlenecek ,, diyor Berlin 2 — Siyasi mahafil B. Hille- rin Roma seyahatini memnuniyetle karşılamıştır, Bu mahafilde deniliyor ki: B. Hitlerin seyabati neticesinde Alman - İtalyan iş birliği kuvvetlene- cektir. İki hükümetin rejimi birdir. Diğer memleketlere karşı politikaları birdir. Almanya ve İtalya, medeniyeti tehdid eden tehlikeyi anlamışlardır. Bunu ortadan kaldırmağa çalışıyor- lar. Bir İtalyan mebusun | makalesi Roma 2 — Mebus Farinaçi Regima Faşista gazetesinde yazdığı makalede diyor ki: Bazı kimseler yukarı Adij (İtalyaya ilhak edilen Tirol) mesele- sinden istifade ederek “İtalya ile Al- manyanın arasında anlaşmazlıklar yapmağa çalışıyorlar. Bu gayret bey- hudedir, Yukarı Adij Almanları mese- lesi diye bir mesele yoktur. Burada Almanlar, umumi nüfusun yüzde üçü- nü bulmazlar, Kükürt ihtiyacı 3 bin ton kükürt tenzilâtlı tarifeye tabi tutulacak Ankara 2 (Telefonla) — Eti Bank tarafından hariçten getirilecek 3 bin ton kükürtün tenzilâtlı gümrük tari- fesine tabi tutularak ithaline hükü- metçe karar verilmiştir. Bu kararın tatbikine dair hazırlanan kanun lâyi- hası Büyük Millet meclisine verilmiş- tir, Fransanin Hatay delegesinin Ankarada temasları Ankara 2 — Buraya gelen Fransa- nın Hatay delegesi B. Garo, bugün hükümet erkânile görüştü, Hariciye- miz tarafından yarın şerefine bir zi- yafet verilecektir. B. Garo, çarşamba 3 Mavıs 10285 Binicilerimizin çok parlak muvaffakıyeti Romada Milletler kupası | müsabâkasında birinci geldiler, Musolini kupasını kazandılar B. Musolini kupayı kendisi ekibimize verdi, halk binicilerimizi çok alkışladı Roma 2 — Bugün yapılan Milletler kupası binicilik müsabakasında Türk ekibi birinciliği ve Musolini altm ku- pasını kazandı. Bu müsabakada Al- manlar ikinci, İrlandalılar üçüncü, İtalyanlar dördüncü, Rumenler beşin- ci oldular, Müsabakada B, Musolini hazir bu- Tunüyordu, Kendi adını taşıyan kupa- yı ekibimize bizzat verdi, Ekibimiz çok alkışlandı. Ekibimiz yüzbaşı Cevad Kula, Cevad Gürkan, Eyüp > teğmen Saim Poladkandan mürek. kepti. (Binicilerimizin bu muvaffakıyeti hepimizin göğsünü iftiharla kabart- mıştır, Kazandıkları parlak muvaffa- kıyeti tebrik ederiz. Boğazlar m mukavelesi İtalyanın iştirak ettiği resmen bildiriliyor Roma 2 (A.A.) — İtalyanın bugün Montrö boğazlar mukavelesine işti- râk ettiği resmen bildirilmekledir. Ancak İtalya, Mületler Cemiyetinden çekilmiş olduğundan bu vaziyetinden mütevellii bazı ihliraz kayıdlarında bulunmuştur. Büyük su programı İşleri Nafia Vekâleti başarıp Ziraat bankasına devredecek Ankara 3 (Telefonla) — Memleke- tin muhtelif yerlerinde yapılacak su işleri için hükümete 31 milyon liraya kadar sarfiyat icrasına mezuniyet ve- rildiği malümdur. Bu işlerden dolayı 1938 senesinde yapılacak tediyatı karşılamak için 4,250,000 lira tahsis edilmiştir. Ancak yeni Ziraat bankası teşkilât kanunu ile büyük su prog- ramınm tahakkuku bankanın esas vazifeleri içine almmış bulunmakta- dır. Teşkilât kanununun bankaya tah- mil ettiği bu vazifenin İfası için ban- kanın 31 milyon lira istikrazda bu- lunması ve bunun için çıkaracağı tahvilâtın hükümetin kefaleti altın- da olması kararlaşlırılmıştır. Bu hu- susta bir lâyiha hazırlanarak Büyük Miltet Meclisine verilmiştir. Bu lâyi- hanın esbabı mucibesinde bankanın büyük su programını tahakkuk ettir- mek için vücude getireceği teşkilğlin bir çok masrafları mucip olacağı zik- redilmekte ve esasen Nafia Vekâleti tarafından yapılmakta olan bu işle- Tin yine mezkür Vekâlet teşkilâtı ta- rafından yapılmasına devam olunma- sının muvafık görüldüğü zikredilmek- tedir. Ancak Vekâlet tarafından yapıla- cak bu işler başarıldıktan sonra ban- kaya devredilecek ve banka tarafın- dan işletilecektir. İnebolu faciasının muhake- mesi gelecek salıya bitiyor İzmir 2 (Telefonla) — İnebolu va- puru faciasının muhakemesine bu- gün de ağırcezada devam edilmiştir. Kaptan Mehmed Ali müdafaasını yaptı ve son zamanlarda yapılan ta- miraltan sonra vapurun müvazenesi- pin bozulduğunu ve balmağa da bu muvazene bozukluğunun sebebiyet verdiğini söyliyerek: « Tamiratı yaptıran Denizyollarıdır. Binaenaleyh batmadan Denizyolları mesul tutulmalıdır. Benim kabaha- tam yoktur. Dedi. Muhakeme karar tefhimi için İ ajansı, 30 nisanda Troppe'de vukua i Çekoslovakyadaki son hâdiseye kim sebep oldu? Çekoslovak ajansının bir tebliği - Alman istihbarat bürosu ne diyor? Prag 2 (A.A.) — Yarı resmi Çeteka gelen ve Südet, Almanlarından avukat Hampli Zettig'in yaralanmasına ve | beyninin zedelenmesine sebeb olan | hâdiseler hakkında mütemmim ma- lümat vermektedir, Çetcka, ajansına göre, 30 nisan ta- rihinde, Alman ve Çek gençleri aârâ- sında vukua gelen arbedeler neticesin- de bir Çek ve iki Alman yaralanmıştır. | İki Alman yaradan birisi avukat Hampl Zettig'dir. Bu zat evvelce Sü-“ det fırkası âzasından iken ihraç &dü/ miş ve bir müddet sonra tekrar fırka- ya alınmıştır. Bu hâdiseler dolayısile bir mayıs nümayişleri menedilmiş ve dahiliye nazırı, Moravska polis müdü- rüne mahallinde tahkikat yapmasını emretmiştir.» Almanlarla polis arasındaki hâdise tahkik ediliyor Çeteka ajansı şunu ilâve ediyor: «Eğer yapılacak tahkikat idare me- murlarının herhangi bir hatasını or- taya çıkaracak olursa bu memurlar, mevki ve şahsiyetleri katiyen nazarı itibara alınmıyarak tecziye edilecek- lerdir.» Çeteka ajansı, Pragda bir mayıs münasebelile yapılan nümayiş esna- sında Macar talebeden mürekkeb bir grupun zabıta tarafından tevkif edil- miş olduğunu da haber vermektedir. Bunlar klüblerinin pencereleri önün- de toplanarak bağırıp çağırmışlar ve milli marş çalındığı sırada tahrikâmiz Sözler sarfetmişlerdir. Çifçi mallarının korunması ————— | Lâyiha, bazı tadilâla | | Başvekâlete verildi Ankara 2 (Telefonla) —- Dahiliye Vekâleti tarafından çifçi mallarının korunması hakkında bir kanun lâyi- hası hazırlandığını bildirmiştim. Lâ- yiha umumi müfettişliklere ve vali- liklere gönderilerek mütalâaları alın- dı ve bu mütalâalar üzerine lâyihada bir takım değişiklikler yapıldı ve yeni Şekli ile Başvekâlete verildi. Çifçi mallarının korunması ve zi- Tal asayişin temini, zirai suçların sü- ratle tahkik, takib ve muhakemesi işlerinin kanuni hükümlerle başarıl- masını sağlıyan proje köylümüzün büyük bir derdini ortadan kaldıracak ve yurdda ziraat emniyetini tamamen kurtaracaktır. Yeni banknotlar Şimdiye kadar 43 milyon- luk tedavüle çıkarıldı, o kadârlık eski banknot tedavülden kaldırıldı Ankara 2 (A.A) — Türkiye Cum- huriyet Merkez bankasından: Ban- kamızn 15 ikinci teşrin 1937 tari- hinden itibaren tedricen tedavüle çı- karmağa başladığı yeni harfli bank- notlardan 30 nisan 1938 tarihine kadar: Beş liralıklardan 23.600.895 ENİ liralıklardan 5.850.000 Yüz liralıklardan 13488 000 Ceman kırk üç milyon kırk yedi bin sekiz yüz doksan beş lira tedavü- le çıkarılmış ve mukabilinde eski harfli banknotlardan ayni mikdar, yani kırk üç milyon kırk yedi bin sekiz yüz doksop bes lira tedavülden kaldırılmıştır. Türkiye - Çekoslovakya tica- ret anlaşması meriyete girdi Ankara 2 (Telefonla) — Çekoslo- vakya hükümeti ile hükümetimiz ara- sında akdedilen ticaret anlaşması bü- ünden İlİbaren BASLİK: Bütün i Çekerakya dört milyon Bunun üç milyonu hükümet taraftar rı, bir milyonu da Henlein fwkasma mâyişler esnasında hiçbir hâdise ol & mamıştır. Berlin 2 (A.A) — Oppava hâdise © leri hakkında Alman istihbarat büro” su aşağıdaki malümatı vermektedir: «Polis birkaç kişiye hücum ederek bunlara hoyratça muamele etmiş ve” avukat Hampel'i hırpalamıştır. Yara- lar ağır olan avukat hastaneye sev © .Kkedilmiştir. Bir İngiliz mebusunun nutku Mlançester 2 (A.A) — Geçenlerde © Çekoslovakyadan avdet eden amele fırkası mebuslarından Vedgut Ben, ? dün akşam bir mayıs münasebetile yapılan bir nümayiş esnasında bir” nutuk irad etmiştir. Mumaileyh, Çekoslovakyadaki Hite lercilerin tethiş hareketlerinin çok bü yük olduğunu beyan etmiş ve «Birçok © kimseler kendi şehirlerinde, kendi 80- kaklarında benimle (konuşmaktan korkmuşlardir.» demiştir, Amele me“ busu, sözüne şu suretle devam etmiş- iğ tir; «B. Hitlerin yeni bir darbesini ihtar etmekle olan bu tethiş hareketi hak- kında görüşmek üzere mütecessislerin irişemiyeceği odalara çekilmeğe met bur oluyorduk.» Hatib, bundan sonra diktatörlükler karşısında boyun iğmekte olan İngil tere hükümetinin bu hattı hareketini muahaze etmiştir. Bir kadın idam j edilecek ğ Meclis dün buna aid mazbatayı tasvib etti Ankara 2 (Telefonla) — Büyük Mi © Jet meclisi bugün B, Hilmi Uran'ın başkanlığında toplanmış ve celse açı” lirken Kayseri mebusu B. Veli Yasi- nin vefat ettiğine dair olan Başvekâ- © let tezkeresi okunmuştur, Ayağa kal- © kılmak ve bir dakika süküt edilmek Suretile müteveffanm hatırası taziz © edilmiş ve bunu müteakib ruznameye & geçilmiştir. 3 Meclis, Karaisalının Mansurlu kö- * yünden Ali kızı Ayşe Gelgetin ölüm cezasına çarplırılmasına ald mazba- tayı tasvib etmiş ve posta telgraf ve © telefon umum müdürlüğü 1934 yılı ” hesabı katisine aid kanun Jâyihasını da kabul DE Muallim ihtiyacı 1 önlenecek Orta mekteplerde talebe sayısı senede 18 bin artıyor Ankara 2 (Telefonla) — Maarif Ve” kâletince yapılan son bir istatistiğe göre içinde bulunduğumuz ders sene* * sinde orta mekteblere devam eden ta“ lebe sayısı 91,722 dir, Bu rakamın daha evvelki senelerdeki talebe mev- cudile mukayese neticesinde orta mel teb talebesi sayısının her sene vasati j 18 bin arttığı anlaşılmıştır. Bu vazi- yet, esasen noksan olan muallim ihti © yacını büsbütün arttırdığından bu ih tiyacı önlemek için Maarif Vekâletini cezri kararlar almağa sevketmiştir. 1 Bu cümleden olarak evvelce haber © verdiğimiz gibi orta okul ve liselerd8 parasız yatılı olarak tahsilde bulunâ” talebelerden yüzde 75 i öğretmen yes tiştirilmek üzere Vekâlet tarafından gösterilecek müesseselerde gene para” siz yatılı olarak okumağa mecbur © olacaklardır, Bu mecburiyet, 1938 * 1939 ders yılı ile bundan sonraki $ neler içinde orta okul ve liselerden” parasız yatılı olarak tahsilde bulun ABİŞ yEFBBRER. >) w be Kabı İzseş' eİ ezrssEsE. EEEBBEBE.FERS, BES .YEF, EEBEBE EE EBEEEBEŞUMEZEK. BEEYEJ ER P.