22 Kasım 1939 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 1

Almanya Finlândiyaya Rus taleplerine boyun eğmesini bildirmiş Bene 22... No 7674 — Fiati her yerde 6 kurup Bir zihniyetin — İfadesi Alman ajansının, yalan yahub Yanlış bir haberi tekzip -bahanesile ettiği bir” telgraf, gazetelerde lı bir hiddet ve lâyık olduğu nef- #etle karşılandı, Biz, böyle küstâhca bir tekzibin meşredilmesine şaştık;, Yoksa doğrusunu söyliyelim- alman. lir tarafından gönderilmesine aslâ yret etmedik. Zira bu tebliğde Mâlüm olan alman poliliks zihniye- min tam bir ifadesini buluyoruz. Bu tebliğ, yanlış bir havadisin al- ü politikasına verebileceği zarar ihtimalinin doğurduğu infial netice- Sİ, yahut siyasi bir tehlikeyi bertaraf ek gayesine matuf zarüri bir tek- “Pp olsaydı bile, peşinden koştukları memleketin en derin hislerini Töhcide etmekten çekinmek pölitika- Öhhi, şekilde “bir'derere nezaketi, iyeyi icap ettirirdi. Fakat mesele da değildir, Çünkü, bütün cihan Matbuatı ve radyolârı her gün ve her gece Almanya - Sovyet münase- İleri hakkında kontrolü gayri kas bil binbir heyecanlı haberler neşre- derken, İstanbulda bir gazetenin -in- giliz membalarından naklen - yazdığı İF havadisin iki devletin arasını aç- Maya kâti geleceğini sade bizim de- ĞU almanların aklı bile almazi Biz bu tebliğde basit hir patavat- Sizlik değil, belki çok huşa gitmiyen | Meşriyatın, -hattâ daha ileti giderek ia edebiliriz. hayal inkisarı uyan- dirmış bir siyasetin toptan hıncını Börüyoruz. Ne kaba bir hinc! Bu sahada hakaret ve iftira yolu- Ma sapmak marifet değ fakat Me çare Ki siyasette acemilik kolay “eğişmiyen £ kusurlardandır,. Cebre, âkküme alışmış bir zihniyet, Ujandıracağı aksülâm, i hesap et- en, çaresiz kalınca yalanı, iftira- hakareti - mübah sanır. <Üserz Targâhları; tehdidi altında » yazı Yazmaya alışmış memleketler Türki. Yedeki hakiki #watbuat hürriyetini anlayamazlar. Radyo dinliyenleri İdam eden bir terör rejimi, bizde ço- Yuk çocuğun © almân istasyonlarını bile dinliyerek eğlenmek serbestisi: ne malik olduğuna hayret eder. Ya- wdilerin her İnsan gibi hür, malın- canından emin yaşadığı bir ük » bu zavallıları kurunu vustâ-en- dsizyonlarının tahayyül edemedikle- Tİ işkencelere tâbi tutanları isyan ef- tirebilir.. Ve o zaman, hür gazete, Serbes yahudi mefhumları dar kafa. Tda türlü hayali - komhinezonlarla Karip haiitalar şeklinde, küfre, büh. ha tahavvül eder, «Bazı Türk mat tı ile ingiliz . yahudi mümessille- Yinin müşterek faaliyeti kâbusu ha e girer. Türkiye matbuatında, ne yahudi- erin, ne hiç “kimsenin” faaliyetine iyi yoktur. Türk matbuatında yalnız alan endişesi, inilli at kaygı- Türk gazeteciliği dün. N, S1 hâkimdi ne en t miz, en namuskâr matbu. a O kadar temizdir ki, onu kir. *mek kasdını kendilerine iş edin- bin Mmağşuş unsurları bile zorla sa- P yoluna sokar. Necmeddin Sadak Londra 21 — Son günlerde Şimal denizine dökülen torpiller yüzünden batan vapurlar münasebetile Avam kamarasında bugün hükümetten ne gibi vaziyet “alacağı” sorulmuştur. Başvekil Chamberlain demiştir ki: — Bunun. böyle devam edip git- mesine müsaade edemeyiz. Almanya- ya şiddetle mukabelede bulunacağız. İstisnasız bütün Alman ihracatı bü- tün-denizlerde müsadere edilecektir. Almanyanın bu hareketi Lâhey mü- Kavelesine muhaliftir, Lâhey muka- velesi mucibince demirli olarak ati- lacak mâynler ticaret o gemilerinin emniyetle seyrüseferine zarar vef- miyecek tarzda olmak Jâzımdır. Hal- buki Almanlar buna muhalif ve mer- hâmetsizce (oOhareket etmişler ve maynleri dökmüşlerdir. Madem ki Almanlar beynetmilel kanunları sıksık ihlâl ediyorlar, ma- dem-ki;kuvvete müracasttan yazgeç- miyorlar, biz de onlara karşı âyni şe- kilde harekete karar verdik ve nazır. lar meclisi bu kararın derhal tatbiki için emir verecektir.» Türk - İngiliz dostluğu ingilterenin eski Ankara sefiri dün Londra radyosunda bir hitabede bulundu Londra 21 — İngilterenin eski An- kara sefiri Sir Georgi tark Londra radyosunda şu hita bulunmuş- tur: — Eski ve kıymetli dostum doktor | Aras dün akşam radyodaki hitabesini «Yaşasın Türk - İngiliz dostluğu» cümlesile bitirmişti, Bu yüksek duygulara bütün imparator- luk halkı iştirak etmektedir, Ankarada 926 da sefir iken Ata- türk ve onun sadık arkadaşları bü- tün dünya ile dost olmak için çalı- Şıyorlardı. Türkiye bu siyasetinden tiyen inhiraf etmemiştir. Türkiye. nin başında asrın en büyük dâhisi Atatürkün bulunması hem bizim için, hem Türkler için büyük bahti- yarlık olmuştur, Türkiye dahilde ve hariçte sulh için çalıştığını, yalnız kendisinin değil, diğer devletlerin de sulh içinde yaşamasını arzu ettiğini göstermiştir, Ankara evvelce Anadolunun kü- çük bir kasabası idi. Şimdi büyük bir merkezdir; Şarka, garbe, şimale, cenuba uzanan bir merkezdir. Türk in samimi ve dürüst siya» seti dünyada sulhun istikrarında bir âmil olmuştur. Yakında Türkiye ile İtgiltere ve Fransa arasında akdeği. len ittifak bunun bir tez; Türkiye sulh cephesine mekle Akdenizde ve cenubu şarki Ay. rupada istikrarı temine hizmet et- miştir, Türkiye gerek Balkan anlantında- ki başlıca mevkii, gerek Sadâbad paktındaki vaziyeti İle hariçteki nü; fuzunu artır Türk - İngiliz - Fransız ittifakı asgari o. için yapılmıştır. Bu da muvakkat ol. madığını göstermektedir. Türkiye. nin de, bizim gibi, küçük veya büyük AKŞAM Dökülen torpiller yüzünden! 3 gün içinde 10 vapur battı İngiliz Başvekili, Almanyaya şiddetle mukabele edileceğini bildirdi ., Ingiltere denizlerde bütün Alman İhracatını istisnasız müsadere edecek! m m mmm Almanların itirafı Londra 21 — Bugün Şimal deni. | zinde iki küçük vapur daha torplile çarparak batmıştır. Bu suretle üç gün içinde 13 vapur batmış oluyor. Bunların beşi bitaraf, yedisi İngiliz, biri Fransızdır, Bu vapurlardan onu Almanların döklükleri o törpillerden batmıştır. Nazi radyosu düne kadar, vapur- ların balınasına sebep olan torpilleri dökmek mesuliyetini (o İngiltereye afetmeğe çalışıyordu... Bu radyo nihayet. mesuliyetin kendisine ait olduğunu itiraf etmiştir. Berlin radyosu, İngilterenin kendi suların. da İngiliz gemilerile bitaraf gemile- rin emniyetle seyrüseferini temine muktedir olmadığını söylemiş ve ko- nulan törpillerden bitaraf gemilerin de kazaya uğramasından müteessir olmakla beraber bir şey yapılamaya- cağını ilâve etmiştir. Almanyanın bu torpil dökmekten maksadı İngiltere limanlarına yakla- şan: gemileri: imha etmek olduğu anlaşılmaktadır. (Devamı 10 uncu sakifede) her memleketin sulh İçinde yaşama» ğa hakk: olduğuna İnancı vardır, Times'in bir yazısı Londra 21 — Londra radyosunun Türkçe neşriyata başlaması ve Lon- dra büyük elçimiz Tevfik Rüstü A. rasın yaptığı hitabe münasebetile Times gazetesi, Türkiye ile İngiltere arasındaki dostluğun günden güne kuvvwetlendiğinden memnuniyetle bahsetmektedir, 2Dikksmtile xw; panama anin Fakir halk tecrübe tavşanı olmamalıdır? Şehir Meclisinde Dr. General Refik Münir, hastanelerimizin halktan ziyade maarife yaradığını iddia €tti. Ancak sen- teresan hastalıklaras oOtedris maksadilş ehemmiyet verildiğini, calelâdelerin; müh- mel bırakıldığını söyledi. Bu, bir çok kimsenin içine kurt düşür. müştür. Eskiden «hastane köşelerinde se- fulet çekmek» diye bir korku vardı Sön zamanlarda modem sıhhat müesseselerinin. memleketimizde yükselmesi yüreklere em- niyet vermeğe başlamıştı. Şimdi ise bu yeni iddia parasız hastalarda; — Aman tecrübe tavşanı olmıyalım! - üzüntüsünü uyandıracaktır. Hastası olan mütevazi ailelerin «doğru dürüst tedavi ettirelim!» endişesile varını yoğunu satarak hususi şekilde baktırmak yüzünden kül kömür olmamasını temin edecek tedbirler almak lâzımdır. Ahret işile dünya işini ve teşrii kuvvetle icrai kuvveti biribirinden ayırır givi, ilim, tababetile hastalara bakan hastaneciliği yekdiğerinden katl şekilde ayırmak devle- tin ve belediyelerin - bü; borçları ara- sındadır, DELi - PAZARI Yazan; HALİDE EDİB Bugün beşinci sahifemizde Hat, Yarın akşam çiçekli yemek Mutad flatlar, Telefon:'Başmuharrir:.20565-— Yazı işleri: 20765 — İdare: 20681 — Müdür: 26 Son dakika İngilteremukabelebilmis olarak Alman mallarını müsadere edecek Bu mukabelebilmisil tedbirleri, Almanyayı, bilvası tedarik ettiği dövizden de mahrum bırakacak Paris 22 — Londradan gelen haberlere göre Almanyanın beynelmilel ha kaidelerine muhalif bir şekilde denizlere serseri mayinler dökmesine karşı İ gilterenin tatbikine başlıyacağını dün B. Chamberlainin Avam kamarasın bildirdiği. mukabelebilmisil “tedbirleri buğün ilân edilecektir. İngilterenin & vasıla ve bilâvasıta sevkedilen bütün Alman mallarını müsadere etmesi, Alm yaya karşı agır bir darbe teşkil edecektir. Zira Almanya, bu mukabelebilmisil şiddetle muhtaç olduğu ve kısmen tedarik edebildiği dövizden de mahru kalacaktır. : Vaşingtondan gelen babelere göre Almanyanın serseri mayinlerle yap! ğı muharebe tarzı Amerikada şiddetli bir infial uyandırmakta ve İngilteren bu harp usulüne karşı tatbikine karar verdiği mukabelebilmisil tedbirleri ta vip edilmektedir. Münih suikasdı faili yakalandı Suikastçı, 36 yaşında olup, bombayı ne suratla koyduğuna dair itiraflarda bulundu w Roma 22 — Berlinden bildirildiğine göre Münih suikasdı faili tevkif edil miştir. Bu Georges Elser namındâ 36 yaşında biridir. Bir müddet Münihte otu muştur. Elser, Constance gölü civarında İsviçreye geçmeğe teşebbüs ederke | yakayı ele vermiştir, Bu adamın mücrimliyeti hakkında ezici “deliller vardu Esasen kendisi tam itiraflarda bulunmuştur. Elser, sülkâğdı, geçeh eylüldenbel Bazırlamış ve bombayı, kendisinin birahaneye koymuş olduğunu söylemişi Suikastçı 3-4 teşrinisani gecesi; bombayı âyar etmek üzere birahaneye girn müteakiben suikast arkadaşlarının kendisini bekledikleri İsviçreye Stutgr yolile hareket etmiştir. Sulkastç'ların şefi Otto Strassör'dir. Elser, henüz, b linmiyen sebeplerden dolayı 7 teşrinisanide Münihe tekrar dönmüş ve 7-3 Leş rinisani gecesi, tekrar birahaney giğerek bombanın mükmmelen işlemekte bi lunduğunu tedkik ve mlisahede etmiştir. Berlin 22 — Alman polis teşkilâtı şefi Himler Münih süikasdı hakkındı mühim inşaatta bulunmuştur. Himlere göre yalnız suikasdın faili değil, fakı onu tahrik edenler ve pdra verenler de tesbit edilmiştir. Sulkast faili Elser 14 rinisani gecesi, ezici maddi deliller karşısında cürmünü itirafa mecbur Kal tır. Bombayı yerleştiren Elser'dir. Himlere göre suikastın icrası emrini de bulunan Alman siyasi mültecilerinden Otto Straser, paraları da gizli Yahi di teşkilâtı vermiştir. Çek talebesi halka beyannameler dağıtt Belgrad 22 — Çekyadan gelen haberlere göre Pragda ilân edilen örfi idar kaldırılmış, nizam ve asayişi lade için Praga gönderilmiş ölân hüsüsi polis yı, şehrimizdeki Alman halkının ulkışlari arasında caddelerde bir geçid resm yapmıştır. “ Paris 22 — Mektepleri kapatılmış olan ve tevkiften kurtulan Çek talebesi köylere dağılmışlar ve halka hitaben şu menlde beyannameler dağıtmışlard «Çek lisanının okunulmaşı menedilmesine ve mekteplerimizin kapatılma sınâ rağmen Çek ruhu ve kültürü ölmiyecek ve yaşıyacâktır, Pek yakında mel teplerimizi kendi ellerimizle açacağız kurtuluş günü uzak değildir.» Slovakya ile Çekya arasinda hudud kapatılmışlır. Ecnebi muhabirleri Bohmya ile Moravyaya gitmeleri memnudur. Pragla Berlin arasında telefo muhaberelerine müsaade edilmemektedir, ZA EŞ — Haaaanaaay!... Can sıkıntısından patlıyacağım!... — Kalk, bir sulh teşebbüsü de sen yap ayoli,..