1 Aralık 1939 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 3

AKŞAMDAN AKŞAMA Firma inkılâpları! Nerede hareket, oruda bereket. Doğru... İnkılâpçıyız... Altı oktan biri bi... O dn doğru... Fakat bereket veren hareket, iler- leten inkılâpçılık başka, sebatsızlık, istikrarsızlık yine başka, ... «Belediyeler bankası», «Mali idare- ler bankası» diye ismini değiştirmiş, Niçin? Belki teşkilâtma bazı şube- ler ilâve edilmiş; belki bazı şubeleri tayyedilmiştir. İhtimal azıcık mahi- yeli değişmiş. Fakat acaba eski ismin ne zararı vardı? Velev maliyenin de Şu veya bu işlerini görecek olsa, ayni adın devamında ne mahzur vardı? «Belediyeler bankası» nı Ankarada ziyaret etmiştim. Tanzimat devrin- den kalma değil; şimdiki rejimde meydana gelmiş gayet modem bir müesseseydi; Kabartma, yahut çö- kertme harflerle duvarlara, tabelâla- ra ismi yazılmıştı. Kâğıdlıklarda to- mar tomar kâğıd, zarflar duruyordu. Her birinin üzerinde firma göze çar- pıyordu. Keza defterler basılmıştı, $irkülerler gönderilmişti. Alâkadar müesseseler, bu isme göre hesaplar açmışlardı, Sanırım hademenin ya- | kasına ve kasketine de ona göre harf- ler işlenmişti. Şimdi hepsi değişecek... Seyrisefainin vapur bacnlarındaki çilte çapa forsu 76 bin liraya Akayın A harfine çevrilmesi; sonra yine tor- nistan edip bilmem kaç bin liraya eski halini alması kabilinden, bütün bu kabartmalar, çöküntüler, kâğıd- lar, xarflar, markalar, sirkülerler de- Zişecek... Alâkadar müesseselerde he- saplar karışacak... Kimbilir şimdi şu satırları yazarken aklıma gelmiyen daha ne hercümerçler olacak! Bu «eskiyi bozup ille değişik birşey yapmak» huyu bize nereden musallat odu? «Belediyeler bankasi» ve «Sey» risefain» misalleri, nevi şahıslarıma mahsus garabetler değil «Türkofis» diye senelerdenberi alış- tığımız, tekrarlaya tekrarlaya o ecne- bilere de az çok duyurduğumuz bir teşkilâtın adını «Dış ticaret dairesi» ne çevirdik. Dünyanın her yerile mü- nasebeti olan bir firmanın böyle or. | tndan kalkıp yerine başkasınm geli- vermesindeki mahzuru, tüccarlar da- ha İyi anlar. Baren öyle isimler var- dır ki, değerleri milyon eder, Firma, İran halısı ve iyi cins şarap gibidir: Durdukça makbulleşir. Esasen firma | durmalı ki firma olsun... Osmanlı bankasından ibret alalım, Devlet yı. kıldı; o duruyor, Terakki yapacaksak, faaliyette ya- palım. Durmadan ıstılah değiştirmek müarifimize ne kadar darbe vuruyor. Sa, durmadan firma değiştirmek de ayni derecede iktisadiyatımızı balta. Iamak istidadındadır. Magellanos vapuru İspanyaya hareket etti bir zamandanberi Ha- İspanyol bandıralı Ma- puru, dün sabah Haliçten di- garı çıkmış, Sarayburnu önlerinde demirle- miştir. Gemi, dün 15 te İspanyaya m Veccihen lmanımızdan ayrılmıştır. Namık Kemal ihtifali Şişli Halkevinden: 3412/939 Cumartesi günü akşamı saat 21 de Halkevimizde bir (Nak Kemal) ihtifali yapılacak, Namık Kemalden parçalar okunacak ve konser- vatuvar talebeleri tarafından da bir kon- Ser verilecektir, Herkes gelebilir. gellanos — Bu Alman maynleri sahiden çok ! Marifetli şeyler bay Am İ EHİR HABERLERİ Bir casusluk muhakemesi neticelendi Mevkufların biri 15 seneye mahküm oldu, ikisi beraet etti mektan mazmunen mahkemeye verilen Bü- loyman Nuri, Riza Bakirof ve Dr. Fuad Sa- bit adlarında Üç kişinin bir müddettenbori | birinci ağırceza mahkemesinde mevkufen Geyam eden muhakemeleri bitirilmiştir. Muhakeme neticesinde maznunlardan Bü- leyman Nurinin, yabancı biz devlet hesabi- na Türkiyenin muhtelif yerlerinde dola- #arak memnu mintakaların plânlarını al- İ Başka bir derlet hesabına casusluk yap- | mağa, şifreli telgraf ve mektuplarla hari- ce gizli ve memnu haberler göndermeğe, ordu emrinde çalışan bazı ecnebi mütehas- Bir Yunan motöründe | iştial oldu Kaptan muhtelif yerlerinden ağır surette yaralandı Sirkeci rıhtımı ctyarında demirli bulunan ve ldmanımızdan balık yükliyerek Yunaniş- tana götürecek olan moförler arasında, «Ar- yos Zolaos» ismindeki bir motörde dün öğ- leye doğru bir iştial vukua gelmiştir. Mo- törün kaptanı Hirişto, gemisine balık yük- ledikten sonra harekete karar vermiş, ve bir aralık da makinesini çalıştırmağa uğ- raşmıştır. İşte bu sırada makine dairesin- de bir iştir! vukua gelmiş ve Hristo yüz ve göslerinden ağır surette yanıklar almıştır. Ateş de büyümek istidadını gösterdiği et- hetle itfaiye haberdar dilmiş ve bir grap | gölerek yangını söndürmüştür. Yaralı makinist zabıta tarufından Senjorj hastanesine kaldırılmıştır. KÜÇÜK HABERLER: 4 Kurguncukta oturan Niko isminde biri, dün sabah hareket etmek üzere olan 63 nu- maralı vapura atlamak İstemiş, faka$ mu- vazenesini temin edemiyerek denize düş- müştür. Vapur çimacıları Nikoyu boğul- mak üzere İken kurtarmışlar. Polis de kon- dişini nümune hastanesine yatırmıştır. A Dün, Şişlide B, Tarıkın evinin bir oda» sındaki sobanın alevinden baca kurumla- rı tutuşarak yangın çıkmış. derhal yetişen İlfaiye tarafından sündürülmüştür. X Beyoğlunda Arapoğlan sokağında otu- ran Saffet isminde biri evvelki gbee son derece snrhoş bir halde eve gelmiş, diyenden yuyarlanarak bü mıştır. k Üsküdrda oturan on üç yaşlarında Muzaffer isminde bir çocuk bisikletle ge- zerken muvazenesini temin edemiyerek düşmüş, muhtelif yerlerinden yaralandı- Kından tedavi altına aldırılmıştır. * Kumkapıda evlere sü satmak yüzün- den çıkan rekabet neticesinde Niyazi adın- da bir sakayı öldürmek maksadile sol Ki burgasndan bıçal yaralamaktan maz- bun saka Hasanla, Hasarı bu cürme teş- vikten maznun saka Mehmed Alinin mu- hakemeleri birinci ağırceza mahkemesinde bitrilmiştir. Muhakeme neticeğinde saka Hasarın, Niyaziyi öldürmek kasdile değil, âdiyen ya- raladığı sabit olduğundan, on dört ay hap sine karar verilmiştir. Mehmed Alinin teş- vik suçu sabit olamadığından beract et- miştir. Güneysu vapuru, dün Karadenilen gelecekti, Pırtına yüzünden 24 saai teehhür İle bugün limanımıza gelecektir. 4 On liralık asli maaşlı memuriyetler için Belediyede yapılan imtihanda ancak beş kişi kazanmıştır, # Belediyoce yapılan teflişler neticasin- de şehir dahilindeki beygir ahırları kaldırıl- mış, şehir içinde pek az ahır kalmıştır. Ya- kin bir zamanda bu ahırlar da tamamile kulkacaktır. X Pasif korunma tertibatından olar: halkın kendi erazisinde kazacağı siperlerin nümuneleri kaymakamlıklara bildirilmiş- tir. Kaymakamlar, bu siperlerin nerelerde kazılacağını tesbit ederek bir raporla Vilâ- yete bildireceklerdir. & Belediyece yapılan teftiş neticesinde vapurlarda, tramvaylarda ve diğer umumi yerlerde üstlerinde bit görülen bazı pis kimselere tessdüf edildiği için fakir halka mahsus umumi hamamlar açılıncıya kadar ydan alınacak sabun İle bu kabil pis kimselerin umumi hamamlarda meccanen yıkattırılmaları kararlaştırılmıştır. # Taksim bahçesindeki gazin. teferrüatı- nun İkmali dün 42 bin liraya İhale edilmiş- tir. Gazino yılbaşına kadar ikmal odilecek- sısların hüviyetlerini ve yaptıkları işle tesbit edip hesabına çalıştığı devlete bil dirmeğe, bazi askeri üslerin plân ve fotoğ- raflarını çıkarıp harlce gündermeğe teşeb- büs ettiği, bu işleri becermek için İstanbul- da ve diğer bazı vilâyetlerde başka başka sim ve hüviyetierle muhtelif işlere girişti- Ei, bu arada Aydında da altı ay kadar ka- nal ameleliği yaptığı gerek yapılan tahki- kat ve gerekse dinlenen şahidlerin ifade- lerile sabit olmuştur. Mahkeme, Süleyman Nurinin 15 sene !2l Karilerimizin mektupları Kıymetli Belediye reisi- mizden bir rica Kurtuluş Sinemköy Şahin sokağı bir çok müravir sokakların caddesidir. Buranın son zamanlarda bozulan Ar- navut kaldırımı geceleri bilhassa yağ- murlu havalarda geçilmez bir Yazi- yettedir. Mahalle sekonesi namma tam'ri hususunu rica ederim. Şahin #ukağı ve civarında oturan» Jardan birçok imzalar Pahalı su 'Tahlı tasarrufumdaki aparlımanı 323 (1908) tarihinde satıs almıştım. O ta- rihten Terkosun belediyeye geçtiği ta- rihe kadar su sarfiyat bedeli olarak her üç ayda bir sekiz, dokuz ve sene niha- yetlerinde 12 ve nihayet 14 lira para veriyordum. Fakat Terkos su idaresinir belediyece deruhte edildiği tarihtenbe- ri «ne hikmettir bilmem- her üç ayda 20, 25 lira veriyorum. Lâkin bu da kâ- fi gelmemiş olacak ki, son taksiti ben- den 34 lira 0 Kuruştan istiyorlar, Apar tımanda banyo tertibatı yoktur. Kira- cılarım, aşağı Yukarı eyni nüfustan ibarettir. İstanbul kadar su parasının pahalı olduğu bir memleket tasavvur edemiyorum, Belediyenin benim gibile- ri bu dertten kurtarmasını dilerim. Beyoğlu: Tarlabaşı Fakir oskağı 22, MW numaralı Hüseyinbey apar- tımanı sahibi: Hüseyin «Cankurtaran» istasyo- nunda can verenler... Devlet demiryolları dokuzuncu işlet- me idaresi, Sirkeci İle Kumkapı ara- sında oturan halka bir hizmet olmak üzere Cankurtaran mahallesi önünde bir istasyon yaj ve bu istasyona bir bekleme salonu ile bir kişe yeri de in- şa ettirdi. Fakat burada ne kişe memuru, ne de bir harekel memuru var... Trenler ken- di kendilerine durup gene kendi ken- dilerine hareket ediyorlar ve bu hare- kelten mesut hiç bir şahıs da yokl.. Bu istasyon kuruldu Xurulalı kısa bir zamanda İki kadın ve bir erkek teker. lekler altında kesildi. Ve bu, daha fa- kerrür edip gidecek. Dokuzuncu işletme müdürlüğü her- halde buraya bir hareket memuru ve bekleme salonuna elektrik koymalıdır, zannederiz, — R. “Haliç şirketi Hissedarlar heyeti tasfi- yeye karar verdi Haliç şirketi umumi hissedarlar heyeti dün sabah onda Sen Piyer hanında topla- narak şirketin feshine Karar vermiştir. Şir- ket Belediyeye borcunu vermediğinden üç #enedenberi Belediye tarafından işlet. mektedir. Sermayesi beheri birer altın U- ralık 150 bin hisse senedinden mürekkep- tir. Eski idare heyeti tasfiye heyeti seçilmiş- tir. Hoyot şu zevattanı mürekkeptir: Avn. kat Celâl Sofu, Haşim Hakarar, Hayri, Uşşaki zade Muammer, Seyfi, Avukat Mi- sak Narlıyan, roimar De Nart gün müddetle ağıt hapse konulmasına, ebediyen Amme hizmetlerinden mahrum bırakılmasına, kanuni mahcuriyet altında bulundurulmasına ve hapiş müddetini ik» mal ettikten sonra da yedi sene müddetle Çoruma sürgün edilmesine karar vermiştir. Süleyman Nuri alti bin kuruş ta muhake- me masrafı ödeyecektir. Diğer mâznun Dr, Fuad Sabitle Riza Ba- kırofun bu suçlarla alâkaları görülemedi- Binden beraetlerine karar verilmiş ve ken- dileri serbes bırakılmışlardır. Süleyman Tevfik öldü Cenazesi bugün Topkapıda- ki evinden merasimle kaldırılarak defnedilecek Babıâli caddesinde «Baba» ismile anı- lan matbuntımızın en eski ve emektar mn- hazrirlerinden B. Süleyman Tevfik, 78 ya- sında olduğu halde dün sabah Topkspıdaki evinde vefat etmiştir. Abdülhamid devrio- denberi matbuata atılan merhum, şimdiye | kadar birçok kitaplar yazmış, hayatanı sirf | Kalemile kazanmış temiz abltklı bir zatı Cenazesi bugün merasimle "Topkapıdaki evinden kaldırılacaktır | Türk Basın Birliği İstanbul miıntakası rofsliğinden: Ölümünü teessurle haber aldığımız Sü- leyman Tevfiğin defin merasiminde bulun- mak suretile arkadaşımızın hatırasını ta- zi etmelerini arkadaşlarımızdan rica ede- riz. Cenaze öğleyin Topkapıda Topkapı ca- | misinden kaldınlacaktır. Açık teşekkür Türk Basm Birliği İstanbul reisliğinden: Süleyman Tevfik humun cenazesini kendileri kaldırmak için buğün (dün) ki- tapçılarımızdan başlıyarak mucibi mem- nuniyet bir aile alâkası uyanıp yardım top- lanmış, fakat vefat haberini arzettiğimiz sayın Vali ve Belediye Reisimiz, cenazenin mıntakası m teşekkür ederiz. Baltacı hanı yakınında yaralananlar Tahtakalede Baltacı hani yangınında yaralanan itfaiye kumandan muavinile, bi- rinei grup âmirinin yaraları iylleştiğinden tedavilerine evlerinde devam edilmek üze- re hastaneden çıkarılmışlardır. Yaralı neferlerden B. Mustafa da vazi- yeti salah kesbettipinden dün hastaneden çıkmıştır. Şimdiki halde hastanede Yusuf ve Mehmed İsimlerinde iki yaralı kalmış- tar. Beynelmilel ticaret odaları Türkiye milli komitesi he- yeti umumiyesi toplandı Beynelmilel ticaret odaları Türkiye miti komitesi heyeti umumiyesi dün 16 da Tisa- ret odası salonlarında toplanmıştır. Top- lantıda bir senelik faaliyet raporu okun- muş, sonra ruznamedeki maddelerin mü- zakeresine geçilmiştir. Milli komitenin ge- nelik heyeti umumiye kongresi 17 de bir- miş$ir. İçtimada yeni idâre heyeti seçilmiş ve büyüklerimize tasim tolgrafları çeklime. sine karar verilmiştir. Torik fiati düştü Bir haftadanberi Umanımızda günde va- bin çift torik tutulmaktadır. Bu sene balıklara Yunanlstan, Bulga ve İtalyadan alıcı çıkmıştır. İlk pi çifti 80 kuruşa satılan toriklerin Kaç gündür alıcı çıkmadığında şa kadar düşmüştür Dumlupınar vapuru kurtarıldı İmralı önlerinde karaya oturan Dumlu- pınar vapuru, dün sabah 5 te, Laros tahli- siye gemisi tarafından yüzdürülmüştür. Dalgıçlar, Dumlupmarın altını muayene elmişler, harekete mani olacak bir yara bu- lamamışlardır. Vapur dün gece limanımıza gelmiştir. Bay Amca ve mıknatıslı maynl... .. Dikkat ediyorum, gemilerin kı- ... Yahut başına değil de... | ». TA ortalarına yapışıyorlari... | PsırşırpanJ “BEYBABA,, Babıâli yokuşunda zaman zaman uzun beyaz sakallı, iki büklüm vücud- lü, sevimli yüzlü bir ihtiyar görünür- dü, Titrek adımlarla yokuşun yarısı na kadar tırmanır, her zaman olurdü- ğu kahveye girer, mermer bir masa- nın başında cebinden uçları eskilikten kıvrılmış bir kâğıd tomarı, parmak- larının arasında kaybolacak derecede küçük bir kalem çıkarırdı, Buram bu- ram tüten ince belli çay fincanı kar. Şısında dururdu. Beyaz sakallı ihtiyar mermer ma- sanın başında, küçücük kalemi ile ya- zar, yazar, yazardı. Sonra kâğıd tomarını cebine sokar, sigara dumanları ile dolu kahvehane- den çıkar, gene titrek adımlarla bir matbaanın yolunu tutardı. Bu Iki büklüm, sevimli yüzlü ada- mın, tanıyanları arasında kendi ismi- ni unutturacak derece çok kullanılan bir lâkabı vardı: «Beybaba»... Bazıları da ona «Tevfik baba» derlerdi. Türk matbuatana cildler doldur cak kadar çok eserler veren . «Bedri baba. dünyaya gözlerini kapadıktan sonra ayni lâkabla Babıâli yokuşunda o kalmıştı. «Tevfik baba»... İhtiyar muharrir Süleyman Tevfikten bahset- mek istiyorum, «Tevfik baba» da tıpkı «Bedri baba» gibi sayısı pek akılda kalmıyacak de- recede bol eser vermişti. Bu kadar bol eserinin olmasına rağmen onun şöle tinin hududları pek dar kalmıştı, Bunun için Tevfik baba, meçhul ve ihtiyar bir yazı kahramanı olarak kal mıştı, Bilhassa halk eserleri ile uğrasın muharrir Süleyman Tevfikin yazı ve eser muhasebesine şöyle bir göz alar. sak neler görürüz? Âşık Ömer divanı, Yunus Emre di- vanı, Kerem İle Asli, Tarık ile Zühre, Âşık Garip, Şah İsmail, Seyfülmülk, Kan kalesi, Şahmeran hikâyesi, Yusuf ile Zeliha, Ferhad ile Şirin, Arzu ile Kamber, Köroğlu, Derdiyok ile Zül füsiyah, Melek şah ile Güllü hanm, Asuman ile Zeycan, Hayber kelesi, Hurşit ile Mahmihri, Gül ile Sitemkâr, Yedi âlimler, Mahmud Hanefi. Bunlar Süleyman Tevfiğin meşgul olduğu yak nız halk edebiyatına ve eski divanlara aid eserlerdir, Bundan başka ihtiyar muharririn birçok kitapları daha var- dır, Düşünmeli ki, Matbuat umum mü- dürlüğü bu balk kütüphanesini vücu- de getirmek için senelerce uğraşmış ve bütün memleket muharrilerine baş vurmuştu. Halbuki zavallı Tevfik ba- ba tek başına oturmuş bir halk kü- tüphanesi yazmış... Matbuatın bu eski emektarının ha yata gözlerini yumduğunu haber al- dık, Zavalh «Beybabap... Trenler Tunadan vapurla geçirilecek Bükreşten bildirildiğine göre, Romanya» nin Yerköy ve Bulgaristanın Rusçuk kasa» baları arasında Tuna Üzerinde araba va- puru (Feribot) işletilmesine 1040 yılının temmuz ayından itibören başlanacaktır, İnşa ettiriimekte olun Feribot, üç hat Üze- rinde beheri beşer vagondan 15 vagon ta- şıyabilecektir. Seyrüsefer iki Feribot İle yar pilacaklır, Biri Bulguriktan hesabına, diğe- fi de Romanya hesabına işliyecektir. ———— Şehrimini Halkevinden: Evimizde 2/12/939 Cumartesi günü ak- şamı saat 2030 da BR. Cemaleddin Server tarafından (Vatan Sevgisi) adlı bir kon- fcrans verilecektir. Konferansı müteakip gösterit şubesi tarafından fki perdelik bir komedi oynanacaktır. Davetiyeler Ev Ida- re memurluğundan tedarik edilir. B. A. — Tabil!... Gemilerin mut fakları hep ortadadır!...