17 Eylül 1939 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 5

17 Eylul 1939 CUMHURfYEÎ Yarıda kalan röportaj; 5 1<J Gdinyada bir dolaşma Polonyahlar küçük bir köy olan Gdinya'yı az bir zaman zarf ında büyük bir şehir haline getirmişlerdir Otelin taraçasında Yahudilerle sohbet halinde iken bir garson gelerek matbuattan beni aradıklarını haber verdi. Genc bir adam holde bekliyordu: Varşovadan dün akşam telefon ettiler dedi. Müdürümüz sizi dairede karşılayacak. Emrinize bir otomobil hazırladık, Gdynia'yı baştan aşağı göreceksiniz. Polonya gazetelerini okuyamadığım İçin dün gecedenberi dünya hâdiselerinden haberim yoktu. Yolda delikanlıdan havadis öğrenmek istedim. Çok sakin bir dille vaziyeti hulâsa etti: Rus Alman paktının Londra ve Pariste bir bomba tesiri yaptığını duyu yoruz. Hâlâ buna inanmak istemiyen ga; zeteler var. K mi bunun Ruslarla demokrasilerin anla^malarına mâni olamıyacağmı, kimi de son dakikada çıkacak müşkü lât yüzünden paktın imzalanamıyacağını iddia ediyor. Halbuki görüyorsunuz, biz gayet sakiniz. Hiçbir zaman Rusların yardımma güvenmedik ki şimdi, ondan rnahrum kalınca ümidsizliğe düşeüm. Ribbentrop Moskovaya hareket etti mi? Evet, bu sabah Salzburg'dan ayrıldı. Öğle vakti oraya varır herhalde. Polonya, askerî tedbirlere başvurdu mu? Dün akşamdan itibaren bazı ihtiyat 6inıfları şahsî davetlerle vazifeye çağırıhyorlar. Hükumet, lüzum gördükçe silâh altında bulunan asker miktarını azaltmaya veya çoğaltmaya karar vermiş vaziyettedir. İşte, siz de görüyorsunuz ki halk son derece sakin, herkes işile gücile meşgul. Şehirdeki imar ve inşa faaliyetini bile durdurmaya lüzum görmedik. Harb tehlikesi halk üzerinde bir tesir yapmıyor mu? Fiçbir tesir yapmasın, buna imkân yoktur tabiî. Mevzuu bahsolan nihayet vatanımız değil mi? Fakat onu müdafaa için son fedakârhğı göze alınca ınsana bir vicdan rahatlığı geüyor. Artık ne açlık, ne sefalet, ne ölüm, hıç bırşey insanı korkutmaz oluyor. Yarını düşünerek evlâdı ıçın şimdiden gözyaşı döken ihtıyar kadınlar .anaları için üzüntü çeken ev lâdlar şüphesiz vardır. Fakat Polonyada, düşmandan korkan bir Polonyalı arayanların çok zahmet çekeceklerine eminim. *** Matbuat müdürünün odasında beni genc bir zabit karşıladı. Son derece nazik ve kibar bir hali vardı . Sızi ben gezdıreceğım dedi. Ismım Görnski'dir. Müdür, şimdi nerede ise gelecek. Onunla görüştükten sonra hemen çıkarız. Bir gazeteciyi limanda dolaştırmak için yanma bir zabit tahsis edilmesine akıl erdiremiyordum. Görmemem icab eden yerler mi vardı? Yoksa beni askerî mıntakalara mı götüreceklerdi? Fakat karşımdaki gencde de meslekten yetişme bir zabit hali göremiyordum. İhtiyat olup olmadığını sordum: Evet, dedi. Yarın için vazife başına çağırıldım. Bugün, matbuat dairesinde son günümü yaşıyorum. Ve son iş olarak bir Türk meslektaşıma hizmet edebileceğimden dolayı da ayrıca bahtiyaKarşısındakini mütehassis edecek kadar nazik olan ihtiyat zabiti Görnski'ye teşekkürlerimi söylemeğe çahşırken müdür odaya girdi. Kısa bir tanışma merasımı: di. niski. Ve Cumhuriyet muharrirlerinden NaGdynia matbuat bürosu şefi Gurrım. Sovyet Japon paktının akisleri (Baştarafı 1 inci sahifede) dirinde, muahede mucibince, Rumanya müdahale edecek ve o zaman bütün Balkanlar ve ezcümle, şark üzerine böyle bir sikleti kabul ermiyecek olan Türkler mücadeleye sürüklenecektir. Rusların Almanyanın yanıbaşında müdahalesi üzerine, bütün antikomünist devletler, hatta Almanyanın müttefikleri ile anlaşmazlığa sürüklenecektir ve ezcümle İtalyanın intizar hattı hareketi çabukça inkişaf edebilir. Bazı bitarafların ve ezcümle İngiliz ablukasma engel olmamak isteyen Isviçrenin hattı hareketi teeyyüd etmektedir. Bir çok tefsirler, müttefiklerin denizler üzerindeki hâkimiyetinin daha şimdiden ne kadar müessir o'mağa başladığmı göstermektedir. Bazı denizaltı gemileri batırılmıştır ve bitaraflar, ister istemez, Almanyanın iaşesinde isbirliği yapmamak mecburiyetinde ka'acaklardır. yazısına, ilk bakışta Ukrayna ve garbî Bielorusya'daki Polonya eyaletlerinin «tazyik altında bulunan Rusları» nın kurtarılması bahsinde Sovyet noktai nazannı gösterir mahiyette bulunmasına rağmen, fazla ehemmiyet atfeylememektedir. Her türlü ihtimaller henüz imkân dairesinde bulunmakla beraber, burada en ziyade yayılmış bulunan noktai nazar, Polonya mukavemeti tamamile kırılma dıkça Sovyetlerin Polonya aleyhine her hangi bir harekete geçmiyecekleridir. Aksi takdirde, Pravda'nın bu sabahki baş yazısı, Polonyahlar tarafından tahliyesi ihtimalinde Rusların Alman nüfuzu haricinde tutmak istedikleri mıntakaları gösterir gibidir. Fakat bu vaziyette, bu hareket, Polonyaya karşı bir hareket olmıyacaktır. Bütün bu sebeblere dayanan tahminlere göre, Almanlar, Rusları, Polonya bir kere mahvolduktan sonra İngiltere ve Fransanın ilk imkânda sulha döneceklerine inandırmağa çalışmaktadır. Hal buki, o zaman Almanya, bizzat Sovyetler Birliğinin hududlarına gelmiş ola caktır. Bu vaziyette, Sovyetleri kat'î olarak kendi taraflarına almak için Al manlann Ruslara «bizimle mı, yoksa bize karşı mı» sualini sormalan ihtimal den hiç de haric değildir. çileri toplamışlar ve tamir işleri için askerî makamlann emrine vermişlerdir. Diğer taraftan, her sene Almanyaya gelen fakat bu sene Polonya hükumeti tarafından Almanyaya gitmekten mene dılen Polonyalı ziraat amelesinin toplanması için de tedbirler alınmıştır. Bu amele, rekolteyi depolara iddihar işine yar dım için Almanyaya gönderilecektir. Yeni anlaşmalar Yeni sürprizler IBaşmakaleden devami Demek Sovyetler Avrupa işlerinden el çekerek daha ziyade Asyaya dönmek yolunu tuttular. Gibi bir hükme varmışlardı. Çarlık zamanınm bu an'anevî siyasetine göre o zamanlar Rusya kâh Avrupa kıt'ası üzerinde müessir olmağ? çalışmış, kâh Asyada meşgul olmağı tercih eylemişti. Çarlık zamanmın Rus siyaseti bu Asyaya dönüş devirlerinden birinde idi ki Uzakşarkta Japonya ile boğuşmuştu. Sovyetler Cumhuriyeti de şimdi acaba ayni siyaseti mi takib ediyor diye tereddüde düşenler, işte binnisbe yakın bir mazinin bu siyasetlerini hatırlamışlardı. Şimdi Sovyetler Cumhuriyeti Japonya ile anlaşmak yolunu tuttuğuna göre demek ki büyük şimal komşumuz için hatıra gelen bu düşünce varid değildir. O halde Sovyetler Cumhuriyetinin hakikî siyaseti ne olduğunu anlamak meselesi, yeniden fıkirleri işgal edecek müstakil bir mesele halinde kalmaktadır. Bize kalırsa evvelâ Sovyetler Cumhuriyeti Çarlık Rusyası değildir. Sovyetler Rusyasında dahilî ve haricî siyaset an'aneye değil, millî hayatın dinamik icablarına ve dünya ahvalinin gösterdiği muhtelif imkân şekillerine dayanarak yürümektedir. Bunun en açık misalini Sovyetler siyasetinin son inkişaflarında görebiliriz. Bu safhalan şöyle tasnif etmek mümkündür 1 Hakikati açık söylemeli, îngiliz ve Fransız dostlarımız Sovyetlerle karşılik.li bir muzaheret kombinezonu yapabilmek hususunda hemen hemen kabiliyetizlik denilecek bir muvaffakiyetsizlik göstermişlerdir. Bu neticeden dolayı yalnız Rusyayı tahtıe etmek bizce haksızsık lur. 2 Alman Rus ademi tecavüz paktında Sovyetler Cumhuriyetinin Polonya yüzünden çıkacak ve bu sahaya münhasır bir harbde bitaraflık ihtiyar etmiş oldukları anlaşıhyor. Rus siyasetinde belki Polonya üzerinde bazı sürprizlerle karşılaşacağız. • 3 Sovyetlerin Japonya ile anlaşmak yolunu tutmaları, dünyanın şu karışık devresinde Polonya yüzünden çıkan harble onun muhtemel neticelerinde kendi garb, yani Avrupa hududlarında elleri bağlı kalmamağı iltizam etmekte olduklarını gösteriyor. ' Sovyetler Cumhuriyeti şüphesiz sulhu iltizam eden ve bunun için yıllarca kdllektif emniyetin tesis ve takviyesine mesai sarfetmiş bulunan bir devlettir. Bu kollektif emniyet tesis edilememiş olunca Sovyetler Cumhuriyeti kendi menfaatlerini kendi kuvvetlerinin ve icabında müşterek menfaatlerden doğacak anlaşmalann teminatma istinad ettirmek zaruretini bir bedahet olarak takdir etmiş görünüyor. Alman devlet ve hükumet şefinin (Mücadelem) ünvanlı kitabında Almanyanın ideal bir siyaset olarak İngiltere ile anlaşıp Rusyayı parçalamak yolunda yürüyebileceği fikri üzerinde çok ısrar edilmiş, bu olmazsa Rusya i!e anlaşıp îngiltereyi yıkmağa çalışmak siyasetine meyil gösterilmiştir. NADIR NADt mişsiniz. O halde o zamana kadar Gdynia'yı görüp bitirmelisiniz. Akşama buradasınız, değil mi? Ancak geceyansına kadar. Yarın sabah Varşovaya dönmeliyim! Fakat siz bu akşam burada davetlisiniz. Polonyalı müslümanlar sizi mutlaka görmek istiyorlar. Polonyalı müslüman? Evet, Polonyalı müslümanlar, daha doğrusu Polonyalı Türkler. Sizin buraya geleceğinizi Vilâyet gazetesinde okumuşlar «İstanbuldlan gelmiş bir Türkü illâ göreceğiz» diyorlar. Akşama Gdynia mahkemesi ikinci reisi Aslan Kriçinski'nin evine davetliyiz. Polonyalı müslümanlardan bazılannı tanımak benim için büyük bir zevk olacak. Bu akşam saat sekize doğru Danzig'den döneceğimi ümid ediyorum. Tren vaktıne kadar onlarla beraber buIunabilirsem kendimi bahtiyar addedece Ktdi ve köpeklere de vesika veriliyor Kopenhag 16 (a.a.) Almanyada bulunan ecnebi müşahidler, Almanların eskisi gibi yakında sulh olacağına inan madıklarını ve garbda esash tahliye hazırlıklarına başladıklarını beyan etmek tedirler. Diğer cihetten Almanyada vesika usulü günler geçtikçe daha sıkı bir şekilde tatbik edilmekte ve daha şimdiden kedi lere ve köpelkere de teşmil edilmiş bulunmaktadır. Berlinde memnuniyet Genc ihtiyat zabitile beraber Iimana doğru giderken zihnim Gdynia'dan ziyade Danzig'le meşguldü. Şu saatlerde Moskovada mukadderatı görüşülen şehre biran evvel gitmek için can atıyordum. Görnski'nin etrafımız hakkında verdiği izahatı, itiraf edeyim ki daha ziyade şekle uymak endişesile dinliyordum « Gdynia bundan on beş sene evyel kırk, elli hanelik bir köydü. Bugün yüz elli bin nüfuslu bir şehir olmuştur. Buraya uzvî manada Polonyanın kalbi diyebiliriz. Königsberg'den sonra Baltık denizinin en büyük limanıdır. Senede dokuz milyon tonluk ihracat ve ithalât yapar. Bu itibarla Danzig'i şimalden geçmiştir. Fakat bunun bir rekabet neticesi olduğunu zannetmeyiniz. Biz genc bir milletiz. Nüfusumuz da, ihtiyaclanmız da dev adımlarile artmakta. Gdynia'yı, günün birinde Danzig'i kaybederiz korkusile yaratmadık. Buna zaten maddeten imkân yok. Bakınız Danzig şu koyun arka tarafına düşer. Arada otuz kilometrelik mesafe ancak var. Oraya yerleştirilecek olân Alman bataryalan burasıni kolayhkla ateş altına alabilirler. Gdynia'yı meydana getirmemizin biricik sebebi memleket ihtiyacını kolayhkla karşılamak ihtiyacıdır. Senede on sekiz milyon tonluk ahşveriş yapıyoruz. Ve bu miktar da günden güne artıyor. Göreceksiniz, bir müddet sonra Gdynia nekadar genişliyecek ve zenginleşecektir. Ne harb, ne de istilâ tehlikesi, hiçbir şey bizi yolumuzdan alıkoyamaz. Bakınız, Ribbentrop, Moskovaya giderken biz burada nasıl çalışıyoruz. Fabrikalar tamamlanıyor, silolara yeni kısımlar ilâve ediliyor, üzerinden geçtiğimiz cadde beş sene evvel bir çayıra benziyordu, her tarafmda otlar, çimenler vardı. Şimdi asfaltı bir kilometre daha uzatmayı düşünüyoruz. Müsaade ederseniz şu karşıki binanın üstkatına cıkalım. Gdynia'nm gratsiyeli gibidir. Oradan bütün şehri kuşbakışı göreceksiniz. Harb lımanını ve tezgâhlan da..» İhtiyat zabiti Görnski o kadar candan ve heyecanlı konusuyordu ki, beni birkaç dakikanm içinde adeta teshir etti. Yeşıl üniformanın alrında çarpan Polonyalı kalbini bütün hı/ile duyuyor gibiydım. Etrafımızdaki şevlerden bahsederken, kendi eserini izaha çalışan bir artiste benziyordu. Ve bu ha! ona hakikî, sonsuz bir asalet veriyordu. Berlin, 16 (Hususî) Sovyet Japon anlaşması, Berlinde büyük bir memnuniyetle karşılanmıştır.Hamburger Frem den Blatt gazetesi, Alman Hariciye Nezaretinin bu siyasî hâdisede büyük bir rol oynadığını tebarüz ettirmektedir. Diğer Alman gazeteleri de ayni mealde neşriyatta bulunarah memnuniyet izhar ediyorlar. Hamburger Fremden Blatt gazetesi, Sovyet askerî harekâtından bahsederek bu suretle Sovyet Alman paktı muhteviyatımn açıkça tahakkuka başladığmı yazmaktadır. Ayni zgazete, Lehistandaki 13 milyon ekalliyetin kurtuluş saatinin yaklaştığını haber veriyor. Kayzer'in yeğenleri cephede Amsterdam 16 (a.a.) Eski Kay zer'in ikamet ettiği Doorn şehrinden bildirüdiğine göre sabık hükümdarın yeğenlerinden iki Prusya Prensi Polonya cephesinin en tehlikeli noktalanna gönderilmişlerdir. Kayzer'in diğer bir yeğeni de Mareşal Göring'in kumandası altında bulunan hava kuvvetleri erkânıharbiye heyeti emrine verümistir. Romadaki Japon elçisi geri çağırıldı Brüksel, 16 (a.a.) Berlinden biîdirildiğine göre Alman Sovyet itilâfının imzasındanberi ecnebi müşahidler diplomatik hareketleri dikkatle takib etmekte ve bu harekellerin pek mühim neticeler verebileceği kanaatini izhar eylemektedirler. Romadaki Japon sefiri Tokyoya çağırılmıştır. İsrarîa doîaşan bir şayiaya göre Japonyanın Berlin sefiri de Tokyoya çağırılacaktır. Diğer cihetten ÇangKayŞek tarafından geri çağırılan Çinin Berlin sefiri, Almanyadan ayrılmıştır. Berlindeki Japon mahfillerinde hâkim olan kanaate göre Çin sefiri Alman taraftan idi. Bu itibarla geri çağınlması ÇangKayŞek'in Almanyaya karşı siyasetinde bir değişiklik yapıp yapmıyacağı meselesini ortaya çıkarmıstır. Ayni mahfillerde Japonyanın Çinin haricî politikasını büyük bir dikkatle takib ettiği söylenmektedir. Prens Oskar öldiı Berün 16 (Hususî) Sabık Kayserin 24 yaşmdaki yeğeni Prens Oskar, Lehistanda cereyan eden muharebat esnasında ölmüştür. İtalyadaki akisler Roma, 16 (a.a.) A k ş a m gazeteleri, Mogol Mançu hududunda muhasamata nihayet veren Sovyet Japon paktının ehemmiyetini tebarüz ettirmektedir. Giornale d'îtalia, diyor ki: Bu anlaşma, dünyanın büyük bir kısmında sulhu garanti ediyor. Bundan başka bu anlaşma, Sovyetler Birliği ile Japonya arasında dahd sıkı anlaşmalara bir esas teşkil edebilir. Tribuna diyor ki: «Pek muhtemel olarak bu anlaşma, bilâhare, bütün anlaşmazhkları ortadan Bir Alman tayyaresi yakalandt kaldırarak ve umumî isbirliği hututunu Moskova, 16 (a.a.) 15 eylul tatespit ederek umumî bir pakt mahiyetini alabilecektir. Tokyo Moskova münase rihinde Ukraynada Olevsk üzerinde bir betlerinde tam bir değişiklik vukua gel tayyare görülmüştür. Sovyet kıtaatınm mit ralyöz ateşi altında Lugino köyü civamiş gibidir. rında inmeğe mecbıır olan bn tayyareAmerikada endişe • nin iki motörlü bir Alman bombardıman Vaşington, 16 (a.a.) Hariciye Nezareti mahfilleri Rus Japon mütarekesı tayyaresi olduğu anlaşılmıştır. Tayyare tuhaberi karşısında hiçbir sürpriz gösterme tulmuş ve beş kısiden mürekkeb olan mümekte ve esasen bunu beklemekte olduk rettebatı Kiyef^ nakledilmiştir. larını bildirmektedir. Ayni mahfillerin tebarüz ettirdiğine göre bu mütareke, Rusyaya Polonya meselesine iyice kanşmak, Japonyaya da halen Mançukoda ruttuğu orduyu Çine göndermek imkânlarım verecektir. Vaşington yarı resmî mahfillerinin kanaati, Çinde muhasamatm devamı keyfiyeti karşısmda Amerika Birleşik devletlerinin bigâne kalamıyacağı merkezindedir. Amerika Birleşik devletleri, dokuz devlet muahedsinden doğan bütün haklarını tam surelte mahfuz tutmaktadır. Rus politikası, Amerikan diplomatik mahfillerinin esash düsünc.elerinden birini teşkil etmekte berdevamdır. Bu mahfiller, Alman Rus paktımn yarattığı misalden sonra bu politikaiıin Avrupaya yeni ne gibi sürprizler saklamakta olduğunu soruşturmaktadır. Resmî mahfiller, her zamankinden daha ziyade, tereddüd içinde bulunmaktadır Zira bu siyasetin yeni veçhesi hakkında habere malik değildirler. Sovyet kıt'alannın garb hududu boyunca tahşidi ise bu meşkukiyete endişe de ilâve eylemektedır. Bugünkü Rus Japon anlaşmasının mümkün kıldığı Alman Rus tam isbirliği teîadidi, Amerikan diplomatik mar/''erinde en derin endişeler doğurmakta ve bunun kongrenin bitaraflık kanunu üzerinde yapacağı müzakerelerde mühim bir unsur teşkil eyliyeceği sanılmaktadır. Filhakika, bazı siyasî müşahidlerin fikrine göre, bir Nasyonal SosyalistKomünist ehli salibi karşısında halkın ve efkârı umumiyem'n aksülâmeli, Amerikan infiradcılarının bitaraflık kanununun tadiline karşı ileri sürccekleri mütaleaları zayıflatacak mahiyette bulunmaktadır. Italyada Hususî otomobillerin vaziyeti Roma 16 (a.a.) Koorporasyon Ne zareti tarafından dündenberi kendilerine otomobillere seyrü sefer etmeleri için hususî müsaade itası salâhiyeti bahşedilmiş olan prefelere gönderilen talimatta hu susî eşhasa bu sıfatla kat'iyyen seyrü sefer müsaadesi verilmemesi bildırilmiştır. İlk anda ittihaz edilmiş olan tedbirler kadar şiddetli olmamakla beraber bu talimat, seyrü seferin sadece menfaati u mumiye ilcaatına tâbı olması prensipinden mülhem bulunmaktadır. Amerikadan gelen ttalyan vapuru Napoli 16 (a.a.) Nevyorktan hareket etmiş olan Conte di Savoia adındaki İtalyan transatlantiği Ceneveden buraya selmiştir. Vapurda 800 yolcu vardır. Bur'arın arasında Romadaki Japon sefiri oshio ve Jsâka Takasi'nin riyasetindpki Tapon iktısad heveti azası bulunmaktadır. Ingilterede Lehistanda Zalesczyki, Polonya Rumanya hu dudu: 16 (a.a.) Havas muhabiri bildiriyor Buraya gelen haberlere göre, şimaldeki Polonya orduları grupu, Poznan grupu ile tam bir irtibat halinde hareket et mektedir. Bütün askerî merkezler de başkumandanlıkla irtibatlannı muhafaza eylemektedir. Varşova, Lwow, Baranovicze ve Vilno radyoları durmadan çalışmakta ve telsiz telgraf mesaljarı yazmaktadır. Lwow mıntakasında yerleşmiş bulu nan Polonya hükumeti, muntazam kurye servisi de dahil olmak üzere muhtelif tekAlmanların Lehistandaki zayiatı nik vasıtalarla, gerek başkumandanlıkla Londra 16 (Hususî) İyi haber a gerk muhtelif mukavemet merkezlerile irlan kaynaklara göre Almanların Lehis tibat halindedir. Alman haberlerinin aksine olarak, Rutandaki zayiatı 100 bin ölü ve yaralıya manya hududunda pek az miktarda Po balığ olmuştur. lonya ricali toplanmış bulunmaktadır. Çikoslovakyada yapılan geçende Londralıların süt bulamadıklarını haber vermekte idi. Londra gazetelerinin ilân sahifelerinde bu iddianın cevabmı bulmak kabildir. Bu sahifelerde çıkan bir ilânda ev kadınlarına ailelerinin her ferdi için bir pent süt alabilecekleri haber verilmekledir. İlânda süt stoklan mevcud olduğu ve ilerisi için düsünmeğe mahal kalmadığı ilâve edilmektedir. Günde adam başıns bir pent sütün sulh zamanında bile İngilterede istihlâk edilen miktarın iki mis'ini teşkil ettiği bu münasebetle hatırlatılmaktadır. Bütün askerî merkezler Londra, 16 (a.a.) Alman radyosu Başkumandanlıkla irtibat halinde Londrada süt bolluğu Almanyada tevkifatın sebebi Londra 16 (Hususî) D. N. B. Ajansı bu akşam bir tebliğ neşrederek ÇekoSlovakyada yakalananların Beneş taraftarile Yahudilerden mürekkeb ol duğunu ve tevkifatın siyasî sebeblerle yapıldığını bildiriyor. Diğer bir habere göre, Alman gizli polisi, ÇekoSlovakyada müttefiklere yardım maksadile kurulmuş gizli bir teşkil ât meydana çıkarmıstır. NADİR NAD1 [*] Birinci, ikinci üçüncü ve dördüncü derhal mevzua temas: yazılar 11, 12, 15. ve 16 tarihli nüshaÖğleden sonra Danzig'e gidecek larımızda çıkmıştır. ı Avrupadan gaz maskelerile gelen yolcular J Berlin 16 (Hususî) Beynelmilel Bir Alman heyeti Bükreşte Kitabı Mukaddes cemiyeti azasından Berlin 16 (Hususî) Bir Alman Paris 16 (Hususî) Moskovadan Ogust Dıkman vicdanî sebeblerle harbe heyeti bugün tayyare ile Bükreşe hareket alman malumata nazaran, bazı mehafil iştirak edemiyeceğini beyan ettiğinden etmistir. Rumanyanın aldığı tedbirler de, Sovyetler tarafından alman askerî Berh'He kurşuna dizilmıştır. Sıcak yemek satışı memnu Bükreş 16 (a.a.) Başvekâlet aşatedbirlerin Almanyaya karşı ihtiyat tedAmsterdam 16 (a.a.) Essen'den ğıdaki resmî tebliği neşretmiştir: biri mahiyetinde olduğu söyleniyor. Ayni mehafile göre, Sovyet Alman paktı alınan haberlere göre, otelciler birliği, büBukowinya hududundaki hâdiseler doahkâmı mucibince, tarafeyn Lehistan me tün Almanyada saat 15 ile 18 arasında layısile hükumet, Rumanyanın bitaraf selesi münasebetile daimî surette müda ve akşam lokantaların kapanmasından bir lığını muhafaza için yeni tedbirler almışvelei efkârda bulunmayı deruhde eyle saat evvel sıcak yemek satışını yasak et tır. mişlerdir. miftir. Bu düşünce ile memlekete gelmesi melAlmanyanm Rumanyayı işgaline ve huz olan çocuklar ve yaralılar iskân oluPolonyadan Almanyaya amele bu suretle Karadenize inmesine Rusya nacaktır. Hududu geçecek kıtaat veya getiriliyor nm müsaade etmiyeceği ayni mehafilde Berlin 16 (a.a.) D. N. B. bildiri herhangi bir askerî teşekkül silâhlanndan ehemmiyetle tebarüz ettirilmektedir. tecrid edilecek ve muhasamatm sonuna yor: Moskovadaki Polonya Muhtelif Avrupa merkezlerinden yurddaşlanmız gelmekte devam edikadar kampa konulacaktır. Siyasî mevkiAlman kıt'alannın Polonyaya girişini yorlar. Dün de konvansiyonel ve ekspresle bazı mütehassıslar geîmiştir. mehafilinin kanaati müteakıb, hemen derhal işgal altında bu ler işgal etmiş olan zevat, kendilerine gösVukarıdaki resimde, bunlardan ikisini gaz maskelerile gardan çıkarken göMoskova 16 (a.a.) Moskovarl^ki lunan Polonya arazisinde otuzdan fazla terilecek mahallerde oturacaklar ve her niyorsunuz. Polonya mehafilleri, Pravda'nın baş iş bürosu tesis edilmiştir. Bu bürolar, iş türlü siyasî faaliyetten içtinab eyliyecek Sovyetlerin aldığt askerî tedbirlerin hedefi Kurşuna dizildi Bugünlerde Lehistanın Almanya ile Rusya arasında taksiminden bahsolunmaktadır. Bu büyük sürprizin Sovyetler Cumhuriyetince Almanya ile müştereken büyük mikyaslı bir sergüzeşt siyasetine mukaddime veya delil teşkil edeceğine biz kolay kolay inanamayız. Her halde şimdilik Lehistana ve belki Baltık sahillerine taalluk eden bu Alman Rus müşterek siyasetinin bu sahadan bir parça ayrılır ayrılmaz ademi tecavüz paktında (istişare Consultation) kelimesile ifade olunan çok şiddetli ihtilâflarla karşılaşacağı bizce hemen hemen muhakkak gibiRumanyada mütehassıslar silâh dir. Sürprizlerin daha büyüklerini daha sonra göreceğimizi sanıyoruz. Maamafih altına çağırıldı olup biten şeylerin hazin taraflan çok gaLondra 16 (a.a.) Reuter'in Büklib olduğunu kabul ve teslim etmemek elreş muhabiri bildiriyor: Çok iyi membadan öğrenildiğine göre, de değildir. Rumanyada mütehassıslar silâh altına YUNUS NAD1 çağırılmıştır. Bütün nezaretler ve müesseseler, kendilerine elzem memurların listesini tanzim lerdir. Hususî eşhasın ve bilhassa Galiçyalılaetmek emrini almıslardır. rın Rumanyaya girmesi menolunacaktır. Rumanvada İngilteredeki Rumenler Londra 16 (a.a.) Rumanyanın Londra elçiliği yüksek memurlanndan birisi, İngilterede bulunan 300 kadar Rumen ihtiyat efradının elriliğin davetine derhal icabet ettiğini ve bunlardan Londrada ikamet eyliyenlerin şimdiden Rumanyaya hareket etmiş bulunduğunu bildirmistir. Bıdgaristan bitarafltğınt ilân etti Sofya, 16 (a.a ) Nazırlar Mecîisi, dün akşamki toplantısmda, aşağıdaki bi* taraflık deklârasyonunu yapmağa karal vermiştir. «Hudus bulan enternasyonal vaziyet ve hâdiselerin inki^^f karşısında, Bulgaristan, sulh siyasetini takib ederek, bitaraf kalacaktır.»