8 Kasım 1943 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 2

t Cumhuriyetin yinninci yıldönümünü, Akbaba Yaymevi, nefis bir san'at eserile Iktısad. vemaliye işîerimizde tütünün satışlarda nefasetin büyük bir ehemmi. m r v e r kutiamıştır. Yirmi yılın şiirleri ve gair. nekadar ehmmiyetli tuttuğunu yeti yoksa da harbden sonra bu cihe. leri... hepimiz biriz. Bu ehsmmiyeti ortaya tin rekabet sahasında birinci plana ge. Bu eserde, yirmi Curchuriyet yılı İçinkoymak i<fl tütünün iharcatımızın or. çeceği muhakkakur. de eser vermis bellibaşlı 59 şairimizin Yunan ve Bulgar tütünlerile rekabet talarna üç birini ve devlet bütçesi va İsmini, hal tercümesini ve en güzel şiirridulının ıernen de beşte birini sağla tedibrleri arasında şu nckta üzerinde de lerini buluyoruz. bilhassa durmamız lâzımdır. Millî alâ. dığım sö>emek kafidir. Yahya Kemal Beyatlı üstadımızıa başiçim, pku, renk ve yanmadaki yük metimiz olan «Ay yıldız» ve tütün ihra. laylp eseri derleyip toplıyan gene şair sek vas;ları dolayısile Türk tütünü catımızda menşe adı olan «Türk tütü. gerçekleşmesini gö. Dündar Akünai'a kadar devam eden dünya yiyasasında bilhassa harrr.aıı için nü» ibaresi Yakınşark tütünü ıstüılâk Onsekizinci asnn nül nekadar çok is. (Yeni yılın şiirleri ve sairleri), sahifeleeden piyasalarda ve biihassa birçok Av. eranılnaktadır. 1914 . 1918 harbinden en İeri gelen müteter. Gerçi bu temen. rinde: Faruk Nafiz. Orhan Seyfi, Halid evvel >eliibaşlı tütün rcüşetrilerimiz A. rupa memleketierinde firmalar taraîm. ve ni henüz bir rüyadan Fahri Yusuf Ziya, Enis Behic, Mithst ihracat mallarından yüzde üç güniriü fekkirlerinden dan geli§i güzel yabancı tütünler (tah. meriki birlejik devletleri, İngiltere, Al. Fransız İnkılâbmm başka bir şey gibi Cemal. Kemaleddin Kâmi, Ahmed Kutsi manya, Avusturya, Mısr, Isveç, îtalya, sisan Yunan ve Bulgar tütünleri) üze. resmi alınırken bundan bir müddet ev fikrî öncülerinden görünmüyor. Ancak Tecer. Necib Fazıi, Ahmed Hamdi Tanrine de konulmaktadır. Tütün müsteh. vel bu miktar yüzds ona çıkarılmıştı. Bu Fracsa' ilâh.. dı. Birinci tTmurr.î Harb JeanJacques Rousseau (17121778) dshi harbin unsurları zımni olarak mahfuz I beşer tarihinde asırlarca evvel rüya te pınar, Omer Bedreddin gibi tanınmış içinde ingiltere, Mısr, Fransa ve îtalya liki nezdinde büyük rağbet gören millî kanun yürürlüğe girdiği zamanlarda ihkendine göre bir (ebedi suih projesi) tutulan her muahede muteber sayılma lâkki edilen bir çok fikirlarin, bszan şöhretlerle bir çok yeni İmzaları toplaalâmetimizin ve Türk tütünü adınm rac edilmek üzere satılmış, fakat vesaite ile münasebetlerimiz kesildiği için bu hazırlarmştlr. (1). Çok uzun olan ve ba rrjEİıdır. Küçük veya büyük hiç bir dev asırlar sonra gerçekleştiğini müşahede mıştır. ülkelere yaptığımız ihracat durmuştu. yalnız hakıkl Türk tütününe inhisar et. yükienmekte ve yahud antrepoda sıra zı noktalarında, geçen yazıda zikrettiği let, ne mübadele, ne de satma veya ba etmiyor muyuz? Her memleketin miliî (Yirmi yılm şiirleri ve şairleri), yirtirilmesi muhakkaktır ki bahis mevzuuu beklemekte olan mallardan da yüzde yeHarb ve onu takib eden tstiklâl savaşı. ır.iz Castel'in fikirlerinden mülhem ol ğıtlama suretile, başka bir devîet tara. hayatmda ve milletlerarası hayatta hak mi inkılâb yllınm bir nevi san'at bilântnız esnasmda Ingiliz müstehliki sırf A. rekabette lehimize büyük bir rol oynı. di fazla resim tahsil olunmuştu. İhracat duğu anlaşılan bu projenin önemü nok. fmdan İktisab olunamaz. Muntazam or ve adalet hissinin, hukuk ve kanun şu çocunu veriyor. Onu ilk sahifesinden merikan tütünü içmeğe alışmış, Mısır yacaktır, «Ay yıldız» ve «Türk tütünü» tüccarları bu parayı ödemişler, fakaî talarmı şöyle hulâsa edebiliriz. Rous dular zamanla kaldırılrr.aLdır. Hiç bir urunun tam manasile yer ettiği gün, da so:ı sahifesine doğru okurken, Türk şiipiyasasmdaki yerimizde düşük kaliteli menşe admın yabancı piyasalarda ko. itirazlarını yapmışlardı. Tüccarlann itia razı kabul edümiş, fakat yaıjm milyon seau'y göre: Avrupa devietler camia devlet diğer bir devletin esas teşkilâtına ha mes'ud bir hayatın başlaması yolun rinin bu yirmi yıl içinde, aruzdan hecefakat ucuz Japon tütünleri tarafmdan runması için baş vurulacak hukukî ted. sının bütün azasl, bugünkü sefaletlerini ve hükumet tarzına cebren müdahalede daki bütün engeller kökünden devrile. ye ve heceden de vezinsiz, kafiyesiz şiire elde edilmiş., Fransız piyasası tamamen, birler hakkında Izmir tütün kongre. llra tutan bu parayı gümrükler, hak cektir. Bu şuur ise aneak, iki makale doğru nasıl adım adım sürük^endiğini sahiblerine iade edememektedirler. Güm saadete tahvil edebilir ve aralarmda bulunmamahdır. ttalya da kısmen gene bu sebeblerle eli. sine verdiğimiz rapor ilgili korr.isyon devam eden harb halini ebsdî sulh hall Projenin ruhaî madde'erine göre İse: çerçevesi içinde bazılarını zikrettiğimiz görüyoruz. mizden çıkmıştı. îki Umumî Harb ara. ve umumî heyet tarafından kabul olun. rükler tımum müdürlüğü bütçesinde İle değiştirebilirler. Bunun için bir Av Her devletin medenî Ceşkİlâtı cumhurL İdealist mütefekkir ve hukukçu;arın or. Yirmi yılln bu şiir antolojisinde. bilBindaki devrede büyük müşterilerimiz muş ve bu sahada hükumetimizin sim. yanlış tahakkuklarm ödenmesi için anrupa konfederasyonu kurulması lâzım yetçi olmalı ve âmme hukuku, hür ve taya attıkları teklifleri yeni İhtiyaclara hassa Yahya Kemalin. Faruk Nafizin, Almanya, Amerika birleşik devletleri diden harekete geçmesi kongre temen. cak 10 bin liralık bir fasıl vardır. Bu vamuteşekkil bir göre tekâmül ettırecek ve ebedî sulh uğ Yusuf Ziyanın, pek az duyulmuş. hatta ziyette tüccarlann paralan hazirandan dır. Fakat bu konfederasyon umumî ol müstakil devletlerden ve orta ve şimal Avrupa ülkelerin. nileri içine alınmıştır. rr.alı ve hiç bir devlet bunun dışında federasyon esasına dayanmalıdır (2). runda ümldsizliğe düşmeden savaşacak hiç görülmemiş. en güzel, en yeni şiirden ibaret kalmıştır. Bu piyasalar. Harbden sonra Uzakşark tütünlerile sonra yeni bütçeye konacak tahsisatla ökalmamalıdlr; koııfederasyonun bir ada. idealist fikir ve devlet adam'armın, mil ierini bulmaktayız."*» m dakl rakiblerimiz Türk tütünü tipin. rekabetimiz bilhassa Mısırda şiddetli denebilecektir. let mahkemesi olmalı ve bu mahkeme, Cumhuriyet bayramı gibi, inkılâb taAsrımızm çok tamnmış devietler hu letlerin fikrî ve siyasî hayatma hâkim de mahsul yetiştireri Yunanistan ve Bul. dacaktır. Mısır piyasasını vaktile ucuz bütün azsmn riayetle rr.ükellef o'.acağı ve yüksek randımanlı Japon tütünleri kuku bılşin'.erinden Lapradelle, Devlet. olmalan sayesinde yerleşmeğe başlıya rihimizin. en mes'ud bir gününe, böyle garistandır, ksnun ve nizamları tesbit etmel;, bir de Dahiliye Vekili gitti ler Hukuku Enstitüsüne verdiği (devlet caktır. Bİz tarihin akışına bakınca, insa. zengin bir san'at eseri arrr.ağan eden Ikinci Umumî Harb tütün ihracatımız karşısında kaybetmiştik. Inhisarlar ida. azayı İcabmda cebirle yola getirecek bir nin, bir çok ümid kıncı olaylara rağmen, Akbaba Yaymevinl tebrik eder ve bu Içm müsaid imkânlar doğurmuştur. l n . resinin Mısırda sigara fabrikası işlet. İki giindür şehrimizde bulunan Dahi. kuvvet bulunmalıdır. Bunlarl temin ede lerin hak ve vazifelerine dair beyanna. mesi gibi pahalıya mal olan tedbirlere liye Vekili Hümi Uran dün akşam Anme) (3) de hulâsaten şunları teklif et daima tekâmüle doğru giden bir mahluk güzel kltabı bütün münevverı'ere, edebigiltereden aldığımız borcun amortisman bilmek içn evvelemrde bütün hükümnıektedir: Her medenî millet. devlet ola olduğuna İnandığımız için, bu hususta yat sevenlere tavsiye ederiz. ve faiz tutarı tütün halinde ödendiği rağmen bu piyasayı kısmen olsun tek. karaya hareket etmiştir. . darlar aralarında ebedî ve fesholunmaz rar elde edememiştir. 1939 harbi Mısır rak tanmmaslnı istemekte haklıdır. Bey. kötümser değiliz. Bizin görmediğimiz için bu piyasa tütünlerimize hiç olmazsa bir anlaşma yaparak, muayyen bir yer. Parti nahiye kongreleri nclmilel vazifesini müdrik her devlet, İyi zamanlan elbette torunlanmız görekısmen tekrar açılmış, Mısır Uzakşark piyasasını bize yeniden kazandırdı, fa. dr. daimi bir kongre veya aiyet teçkili ceklerdir; nitekim insanların bir kısmını kat asıl iş, halen bizden beş, altı mil. tütünü ithal edemediği ve Balkan kom. C. H. P, nahiye kongrelerine dün de için salâhiyetli murahlıaslarıru seçecek ırk, din ve kuvvet far.'u gözetilmeksizin, Arkadaşımız Harr.di Varoğlu, Emile yon kilo tütün satın alan bu mühim pi. devam edilmiş, Kadıköy merkez, Kızıl. hür ve hukukan eşittir. Bunlardan hiç hayvan menzilesine indiren ve bunu t a . şularımızla da münasebeti kesik bulun. Zola'nın( gene Rougon . Macquart se. ler ve âkid tarafların bütün anlaşrnazbiî gören ilkçağ medeniyetlerindeki köduğu için tekrar büyük bir Türk tütünü yasayı harbden sonra da elde tutmaktır. toprak, Erenköy, Büyükdere; Pendik ve lıkları bu diyet meclisi tarailndan tah biri, kendi mevcudiyetini kurtarmak risine dahil bulunan bu romanını da diBunun için de yegâne çare Japon tü. Rsıklı nahiyelerinde Parti azalan tara. İçin olsa dahi, kendisini tehdid etmiyen lelik müessesesnin kaldınlması, ortaçağ. alıcısı vaziyetine geçmiştir. Devamlı Umize çevirmiş ve kitab, Hilmi Kitsbevi kim veya kaza yolile hallolunacaktır. tünlerile rekabet için orta kaliteli ucuz fından muhtelif düekler ileri sürülmüş. diğerine karşı hiç bir teşebbüste bulu. daki harblerin önemli sebeblerinden müşterilerimiz Amerika, Almanya, ls. Konfederasyon her devletin arazisini birini teşkil eden din ayrlıklannın artık tarafından reş.redilmiş.tir. namaz (4). Meşru müdafaa müstesna olveç ve Isviçre harbin doğurduğu müna. tütün yetiştirmek ve icabederse bir tür. garanti edecek ve arazıya müteallik İsZola'nın bu romanı, bize, genç bir mak üzere, hiç bir de/let, hakkına ria. harb sebebi olmaktan çıkmış bulunması kale ve tediye zorluklanna rağmen mü. müddet için devletin bu piyasaya yapı. Bugün de saat 20 de Alemdar nahi. tekler doiaylsile hiç bir zaman silâha, gibi, eski dedelerimizin görmediği bir papazın geçirdiği, derin bir aşk njracera. yeti temin İçin bütün yollara başvurmahim müşteri durumunu muhafaza et. lacak ihacatı primlerle himayesini iste. yesi kongresi yapılacaktır. cebir ve zora müracaat olunmıyacaktır. sını anlatıyor. Manastınn, dis hayata mektir. Müstehliki Türk tütününe dan silâha müracaat edemez. Devietler çok tekâmülleri biz gördük. mektedirler. Konfederasyonun kararlarıru tatbik etsunsıkı kapalı kapılarının »rkasında, İş saatleri tam manasile alıştırmak için de geniş camiasında harb, milletlerarası ınahke. Harbin sebeb olduğu sayısız musibet. nıiyen, harb hazırlıklannda bulunan, Hıfzı Veldet delikanlıiık çağını, koyu bir gaflet içinmikyasta reklâm yapmak faydalı ola. menin bir karannı tatbik ettirmek İçin ler arasında tütünümüz için meydana İş kanununun 35 lnci maddesi miıci konfederasyonun aleyhinds muabedeler de ve ko>u bir din terbiyesi alarak caktır. Bize öyle geliyor ki Çin, Hindis. bir müeyyideden başka bir şey değildir. (*) İlk yazı 5 ikinciteşrin tarihli Cumgelen bu müsaid vaziyet dolayısile ne. bince İktısad Vekâletince hazırlanmış yapan, ona mukavemet veya cirleşmiş geçirdıkten sonra, ücra bir köyün pa tan ve Japonyada kendimize biraz da Bir devletin diğer bir devlete veya va huriyet'te çıkmıştır. kadar sevinsek yerindedir. Bugünkü olan talimatname alâkadarlara tobliS e. devletierden birine hücum için silâha pazlığuıa tayin edilen gene rahib Mure; hayal addettiğimiz yeni mahrecler ara. tandaşlarına verdiği zarar tazmin olun. (1) J.J. Rousseau, O Evres completes, rahibi evinde tedavi ederken çıldırasıya şartlar içinde Türk tütünü için, yükse. dilmiştir. Sanayl müesseselerinde. liman. davranan bir âkid devlet umumî düşmaktansa bütün mesaimizi elimize ge. nıalı, ferdler arasmdaki mukavelelerde ed. Pourrat. s. 406, 421425, 438, 447: Le len fiatlara rağmen, müşteri bulamamak larda, gemi inşaatında, tramvaylarda man ilân olunarak Avrupa camiasından seven, onu, saf fakat eşsiz bir sevdanın çen Mısır ve Ingiliz piyasalarını muha. olduğu gibi, devletlerarası muahedelere Fur Chklaver, Recueii de textes de ve satılamamak tehlikesi mevzuu bahs ve emsali iş yerlerinde çalışan işçiler iş. tardedilecektir. Devletlerin böyle bir uçurumuna kendisile beraber sürüklefaza hususuna teksif etmemiz daha çok riayet edihnelidir. Bir devletler camia droit İnternational public (Paris 1928) değildir. Ancak harbden sonra ne ola. anlaşma yaparak ona riayet ve t«baiyet yen, tabiat kadar güzel bir kız; zmdık, hayırlı neticeler verecektir. Uzakşarkta lerinde çalışma müddetleri haftada 48 Eının uzuvları, ferdin memleket İçinde s. 30 cak? Tütün ihracatımız ne gibi şartlarla fakat gayet sevimli bir ihtiyar amca; saattir. Diğer ticarethanelerde ve ağır etmeleri onlarm hükümranllk haklarını devlete tâbi bulunduğunu ve devletin tütünlerimize yeni mahrecler aramayl karşılaşacak? Tekrar ortaya çıkacak ra. ihlâl değil, bilâkis takviye eder; zira (2) Le Fur, ayni eser, s. 36. bu aşk macerasıru faciaya çeviren bir hayal adSettiğimizi söylememizin sebe. işçi olarak kafcul edilmiyen yerlerde de de cihanda, insanlığın tekâmülü gayesine kiblerimizle nasll mücadele edeceiz? Iş. (3) Declaration des droits et devoirs yobaz, romanın her satırma ayrı bir günde 11 saate kadar çalışma müddeti konfederasyon her devletin arazisini ga rratuf bir vasıta olduğunu unutursa, o bi Hindistan, Japonya, Çin ve Felemenk te îzmirde toplanan <Türk kongresi» ranti etmektedir. Teşkil edilecsk koncazibc veren bellibaşlı şahsiyetler. KiliHindistanır.m büyük ve ucuz tütün müs. kabul edilmiştir. camia artık gayesine cevab verememekle des Etats, Annuaire de i'İnsütut de nin ruznamesinde yer alan mevzular grede müsavi haklı birükier sıfatile androit international, 1921 s. 207, Le Fur, sede başlayıp, yer yüzü cenneti samla. tahsili olmalan ve harman hususunda da vazifesini de yapmamış olur. Ali İhsan Sâbis, Akbaba meyanmda bu hususlar da bulunuyordu. Isşmaziıklan çözmek, kongrenin kararıcak kadar uçsuz bucaksız bir bahçede ayni eser, s. 5455. Amerikan tipi tütünlere alışık olup bil. rv Kongrede, bugünkü şartlar yüzünden hassa Virjinia ithal etrr.eleridir, aleyhinde de bir dava açtı na tâbi olmak, gerçek hakların elde edil. Bu yazılarda bazılan hulâsa edilen (4) Halbuki bu harb hiç suçu olmıyan devam eden bu romanı, mensur şiir dimesi ve gerçekten hak teşkil etımyen bize tekrar açılan îngiliz ve Mısır piya. ve kimseyi tehdid etmiyen nice devletle ye vasıflandırmak yanlış olmaz. Zoöğrenaiğimize göre, emekli Ceneral İ^teklerden vazgeçilmesi demektir. Esa idealist projelerin, bugünkü siyasî ve rin her İki muharib tarafça zorla işgal la'nın kalemi, «Rahip Mure'nin güna. ealarını harbden sonra da muhafaza et. Son olarak Amerikan'.n Virjinia ve Ali ihsan Sâbis Akbaba mecmuasınra sen başka birine tâbi olr.ıakla, kcnd.nin içtimaî şartlara uygun olarsk hiç olmaz edildiğine dair misaller»e doludur. hı» nda, beşer hayatmın bir yarasma mek mevcud müsterilerimize ihracatı Maryland tütünlerile karşılaşacağımız 499 ve 501 numaralı nüshalarındaki ka. de dahil bulunduğu bir heyete tâbi ol sa bu büyük ve kanlı harbden sonra gene bir neşter varurken, acısını daha arttırmak ve tütünlerimize yeni mah. rekabetten bahsedelim. Bu tütünlerin rikatür ve yazılardan dolayı Akbaba mak arasında büyük faık vardır. Bu dikuv\etle duyurmak ister gibi, bu ölmez recler bulmak hususunda görüşmeler içim, koku ve renkleri Türk tütünlerin. rr.ecmuası sahibi Yusuf Ziya Ortaç a. yet veya kongreye, kuvvetlerdeki eşitlieserini şiirle yuğurmuş. yapılmış ve bu sahada bazı teklif ve den çok farklıdır. Sırf Türk tipi tütün. leyhinde bir dava acmıjtır. ğe, üstünlük veya aşağı'ığa bakıbnaktemennüer ileri sürülmüştür. ler harmanına veya Amerikan ve Türk Bu romanı okuyucularımıza hararetsızın, her devlet sıra !e bajkanlık eüe. tütünü harmanına alışmış müstehliki Kibrit gene yok oldu! İhracat meseleleri görüşülürken üs. le tavsiye ederiz. Cfektir. tünde bilhassa durulan cihet tütünleri. yalnız Virjinia tütününe çevirmek ve Kibrit İnhisarı bayramı müteakıb ba. Deniz kurdu alıştırmak çok güçtür fakat imkânsız mizin pahalılığıdır. Tütün satış fiatları. Avnıpada ebedî sulhun temini hükümyilere bir mıktar kibrit dagıtmıştı. Fa. mız harbden evvelki devreye nazaran değildir. Nitekim birinci Umumî Harb kat İstanbuldaki satışı karşılıyabiiecefc o^ar'an ve milletleri devamh surette yaJack Londonun bu gtoel ve çok heye8 ilâ 3,5 misüne yükselmiştir. Harbden içinde ve akabinde Îngiliz müstehliki miktarda tevziat yapumadığından gene pı'.an silâh ve tahkirnat masraflarmdan canlı romanı Akba Kitabevi tarafından sonra bugünkü fiatlarla ne devamlı yalnız Virjinia tütünü içmeğe alışmıştır. •kibrit bulmak bir mesele haline peîmış kcruyacaktır. Devietler sadece Avrupa satışa çıkarılmıştır. Kitab yalnız bir müşternerimiz olan Arcerika, Almanya Buna mukabil bizzat Arr.erikan müsteh. tir. Cumartesi akşamı hemen hemen hudud'annı bekliyecek ve bir de İca'bm. macera romanı değildir. ve Isveç gibi memleketlere, ne de ye. liki Virjinia ve Türk tipi tütünlerinden da diyet kararlarını zoria tatbik ettir30 haziran 1943 akşamlna kadar soba kömürü İçin ihtiyac beyamıabütün tütüncülerde kibrit kalmamış, Bu eseri okuyarak hayatın fclsefesiniden ele gçirdiğimiz İngiltere ve Mısır rr.eydana gelen harmanı içfmekte de. mekle vazifeli (konfederasyon nrdusu) mesini vermiş memur, mütekaid. evtam, eramil ve halka yapllacak kok dün de tatil olduğundan levziat yapıla. ni yapan bir romanla da karşilaşacakpiyasalarma satışa muvaffakiyetle de. vam etmektedir.. na iştirak edeceklerdir. Fakat bu iştirak kömürü tevziatl aşağlda gösterilmiştir. mamış ve şehirde kibrit bulunamamışsınız. Deniz kurüunda Jack London Virjinia tütünü ile karşılaşmamız ih. vam etrr.eğe imkân vardır. İçinde bu. nisbeti, her devletin besliyeceği müstakil ür. kendi hayatmın bir parçasını yaşatmak1) H A L K lunduğumuz şartlar altında bütün istih. timali oaln bir saha daha vardır. Harb. o'duya nisbetle çok daha ucuza mal olatadır. Kitab kahramanı Kurt Larsen 8 maznun, 20 şahîd sal şubelerimizde maliyet ve satış fiat. den bitab ve bezgin çıkacak bir Avru. caktir. 102001,104000 No.ll beyanname sahiblerine 8 sonteşrin Pazartesi) bütün romanda ön plânda size binbir ları yüksekliği devam ederken tütün paya pek muhtemeldir ki 1919 da olduğu Beyazıdda Yıldız lokantasmda ka. Rousseau. (Avrupa cımhuriyeti) admı 104001/106000 » 9 Sall ) Sabahtan macera dolu hayatını anlatacaktır. Demaliyet değerinin indirilmesine mu. gibi gene Amerikan malları ve bu me. sıyerlik yapan Sevim. evvelki gece iki verdiği ve Türklerl dışarısında bıraktığı 106001 108000 » 10 Çarşamba) akşama niz kurdu Jack Londonun vcrrllği en vaffakiyetle çalışabileceğimizi ümid e. yanda Virjinia ve Maryland tütünleri erkek arkadaşı ile Azak sineması önün. bu konfederasyonun, Avnıpada harbi 108001/110000 » 11 Persembe) kadar güzel eserdir. Fiatı 200 kuruştur. Akba demeyiz; çünkü bu tarzda bir çalışma akacaktır. Maliyeti bizimkilerden ucuz de konuşurlarken, bazı gencler kendisi. kaldırarak ebedî emniyeti tesir. ve hü110001,112000 » » » 12 » Cuma ) Kitabevl tercümeler serisinin an birinoi fiatlar arasır.daki bağlılık zincirini kır. olan Amerikan tütünlerinin Avrupall ne söz atmışlardır. Bu yüzden kızm kümdarlarla ailelerinin ve memleketlekitabını teşkil ediyor. Bütün okuyuculamağı istihdaf edeceği için aşılması pek müstehlikini kendi tarafma çelmesi ih. yanmdâki erkeklerle diğerleri arasında rinin emniyetini garanti edeceğini, tica2) Ana karneleri olan memur. mütekaid. eytam ve eramil ile günleri rımıza tavsiye ederiz. timali yok değildir. Bu sahada da ken. münakaşa ve kavga başlamış ve bu ara. güç zorluklarla karşılaşacaktır. Harb geçmiş bulunan haika aid beyannamelerin muameleleri her gün öğret hürriyetini ve emniyetini tam suret. sonrası tütün rakiblerimizi üç grupîa dimizi müdafaa tedbiri gene yüksek ka. da her iki taraf da birbinne hakaret to sağhyacağını, keza bu sayede ziraaBattal Gazi leden sonra yapılacaktır. liteli standardize ve ucuz tütün satmak. 'etmiştir. toplamak mümkündür: 3) Beyanname kuponu ile tapu veya noterden 30 6/1943 tarihinden tin İlerliyeceğini, devlet servetinin çcğa332 sahife olan bu büyük eser, Ziya t:r. Virjinia tülününe, memleketimizde Hâdisey* zablta el koymuş ve B kadar lacağını ve milletlerin saadete ereceğini fi) Yunan ve Bulgar tütünleri evvel tasdik edilmiş icar mukavelesi ve hüvîyet varakasi ibraz; Şakir tarafından yazılmış ve üstün E!» Virjinia yetiştirmekle rekabeti akıldsn maznunla 20 kadar şahid dün geç vakit b) Japon, Çin ve Hind tütünleri lâzımdır. sb'yler. serler Neşriyatevi tarafmdan basılmışçıkarmalıyız. adliyeye getirilmiştir. c) Amerika Virjinia ve Maryland tü. tır. «Battal Gazi», asırlardanberi, hern 4) GİŞE SAATLERİ: Bu tütünü Amerikalılar kadar bol, tünleri. Bir tepsi börek kesin ruhunda yaşıyan, büyük bir Türk Büyük filozof Emmanuel Kant (1724Sabah ve cumartesi 9 12 Kanaatimizce bu üç grup tütünle mükemmel ve ucuza istihsal etmemize kahramar.ıdır. Bu elserde, onun haya. Eyübde Camiikebir karşısındaki fırın. 1800) dahi (hukukun metafizik p'.ensipOğleden sonra 1330 17 klı şartlar altmda rekabet etmek maddî imkân yoktur. Inhisarlar idsre. dan tepsi içinde henüz çıkmış olan leri) adlı eserinin sonuna bir (ebedî tım, temiz aşkını ve eşsiz kahramanlık sinin pahah tecrübelerle elde ettiği bir cburiyeti karşısında kalacağız, maceralarını, zevk ve heyecanla oku. böreği görünce dayanamıyan Divrikli sulh projesi) İlâve etmiştir. İptidaî ve 5) MÜRACAAT YERİ : miktar Virjinia tütünü halen piyasamız. yacakr.nız. Yuannistan ve Bulgaristan, Türk tü. da «yeni harman» namı altmda yaban. Mehmed admda biri börek tepsisini nihaî maddelerden mürekkeb olmak Fiati 250 kuruş; kitabcilardan iste. tününe yakm vasıflarda mahsul elde cılar ve rr.oda merakhsı mahdud vatan. kapınca kaçmağa başlamışsa da yaka. üzere iki kısma ayrılmış olan bu proje. yiniz. eden memleketlerdir. Bu memleketler daşlar nezdinde Türk tütününün şöhreti. lanrnıştır; nin ilk maddelerine göre: İçinde yeni bir bugün yalnız Almanyaya ve onun r.ü. ni incitmekten başka birşey yapmama.k. du. Evet. kayboidu, camdaki yeri bomboş fuzu altmdaki Avrupa bölgelerine ih tadır. Tütün kongresinin makul dileği VTağmur altmda dolaşmağı sevmem. kEİmıştl Selefim, o boş cama dehşetle racat yapmaktadırlar. Yunanistanda, tü. Inhisarlar idaresinin bu hedefsiz Virji. Oftun için o gün, bardaktan boşanır. bakıyor, öteki dört hayal de, ayni dehtün yetiştiren topraklarm bir kısmı el. nia tecrübelerine biran evvel nihayet casına yağan yağmur, beni kırda yakaşetle ona bakıyordu. O zaman, Mosyö den çıktığı ve kalanlarm çoğunda da vermesidir ladığı zaman, yolun kenarından gczüme Baxter, birdenbire, boğazının sıkıldığlnı hububat istihsaline gayret edildiği için İJşen kulüberrsi ev, bana, cennet koşkü RefÜ Şükrü SUVLA hissetti... İri bir çift el, boğazına sarılistihsal hayli azalmıştır. kadar güzel göründü. İstanbul Üniversitesi iktısad mış, onu boğmağa uğraşıyordu. Harbden sonra Balkan komşularırr.ız Ev, ilk bakışta, hiç de hoşa gidecek profesörlerîvâen Adam, bunu anlatırken, kendi de boeski müşterilerini tekrar çekmek için biî manzara arzetmiyordu. Üstelik de edecek bir şeyim yok. Şu tahta sıra dan Teşekkür ederim, efendim, dedi. böyle, beş camda, beş tane hayal görüğulur gibi haller geçiriyordu. var kovvetlerile çalışacaklardır. Onlarla boştu. Perdesiz pencere'.eri sımsıkı ka başka.. Lutfen oturun. Sözüme inanan ilk İnsan siz oldıınuz.. yordu; kendi hjıyallerini. O yemek yer Camdaki beşinci hayalin elleriydd rekabet için fiat sahasmda olduğu ka. palı, bahçesi, bakımsızlıktan çalılıOturdum. Gözleri, başlmın üstünden Evet, İlk. ken, onlar da yiyorlardı; o sigara İçerbunlar... dar bilhassa yüksek evsaflı ve standard ğa dönmüş bir haldeydi. Pencerelerinin aşıp gaibieri seyreder gibi bakan; elleri. Böyle dedikten sonra karşlma oturdu. ken, onlar da İçiyorlardı. Sinemasında mal temin etme hususunda çarpişma. İri ellerini havaya kaldırdl, şaşkm babirinden içeriye bsktığım zaman, çıpîak car.sz cansız iki yanına sarkık duran bu Korkak bakışlarla karıya, pencereye Tabiî. Mösyö Baxter buna hayret mız icab edecektir. Bu alanda kongrenin kışlı gözlerini gözlerime dikti. lıkları kasvet veren duvarlardan başka sdamın hali, bana gari'o bir üzüntü ve döndü. Tekrar bana baktı. mi ediyordu? «ihrac edilen tütünlerimizin tiplerini Benim ellerimdi!. Boğdular onu!. bir şey göremedim. riyordu. Siz, günah itirafına İnanur mısınız? Mösyö Baxter. Evet, ta kendisi. tesbit ve standardize ederek dünya pi. Diye haykırdı. K O N S E R I Ne olursa olsun .kapıçını İtip içeriye Adam, yiirüdü, pencereye doğru gitti, dedi. Eğer İnanırsanız, size gdnahıml Ama, bu size anlattığım şe>*i, sizden başyasasmda mevkilerini sağlamlaştırmak» girmeğe ve tepemden dökülen bu şa dışanyı seyretmeğe başlai. Ben, bu anlatacağım. Mademki söziime İnanan ilk İlk defa olarak, dehşetle ürperdim. 17 ikinciteşrin Çarşamba akşaml ka kimse bümez. Şayed soran olursa... temennisi çok yerindedir. Harb içinde krrtılı yağmurdan korunmağa karar kasvetli bina içinde, bu acayib mahlu İnsan sizsiniz, günahımı da dinlemeniz Neyse! Yalnız, onulna ben, biribirimize İkimiz de konuşmuyor, birbirimizi süzüverdiğim sırada, birdenbire. bana doğru kun karşısında, uzaylp giden sükutu ıh lâzim. Benim bir sırrını, müthiş bir sıro kadar benziyorduk ki, şimdi benim yorduk. Adam soluk soluğa kalmıştı; " DUNYACA TAXIN MI Ş PİYAXİST • " • ' gelen bir adam gördüm ve spn derece Iâl etmiş olrcak için, cebimden tabakamı nm var. Katilim ben. hizmetime bakan onun hizraetçisi kadm boğazmdan ıslık gibi bir ses çıklyordusaşırdım. çıkardım. Sustu. Yüzüme bakrr.akta devam edd bile, benim Mösyö Baxter olmadığımm Onu teskin etmek İçin, elimden geldiği Bir sigara İçer misiniz? dcdim. Hayreüme sebeb, onun, bu lssız evde. yordu. Benden bir cevab bekliyor gibiy. farkmda değildir. Evet, ne diyordum? kadar yumuşatmağa çalıştığim bir se3 Yoo, hayır, teşekkür ederim, deıii. di. ki mevcudiyeti değil, bu selli yağmurHa, selefim Mösyö Baxter. İşte böyle, le: Anlıyorum dedim, camdaki beşinci da, gezmeğe çıkmış gibi, başı açık, aheste Selefim sigara İçerdd, ben pipo İçerim. Birdenbre ayağa kalktl. Odanm niha her gece, bu masanln basında yemeğini Yardım Sevenler Cemiyeti Eminönü Şubesi menfaatine iki konser Eİni cebine soktu. B'r pipo, bir tütün yetine kadar gitti. Lâmbayı yaktı beste ilerlemesi. üstünün başının sırsıkyerken, karşısında da beş kişi onunla haval sizdiniz. vermek üzere şehrimize geliyor. Bana. masanın üzerinde duran piposu. lam bir halde olmasına rağmen, bu hale, kesesi çıkardı! piposumı doldurnıağa Şimdi, dedi, gelin, şu nıasanın başı beraber yiyor, sigara içerse beş kişi e " 21/11 943 Pazar ak*aml S E S Tiyatrosunda ehemmiyet bile vermeyişı idi. İrİce vü. başladı. İki yana sark'k duran o r l t e na oturun. beraber sigara İçiyordu. Fakat... Bir nu gösterdi. ı 22/11/943 Pazartesi akşaml Şehir Tiyatrosu I?ram kısmmda cucilü bir adamdı; arkasmdn rahib esvabı kolların canlı bir hareket yapabüdiğini Yağmurdan kaçmak için hu evin ka gece, müthiş blr gece... Evet, dedd, pipo İçen hayal bendim. Yerierinizi bu tiyatro gişelerinden ve Kalis Kltabevinden şimdiden vardı. Ben onu görünce, şapkamı çıkar görünce, adeta ferahladım, rahat bir ne pısından içeri ilk adımımı attığım andan Yerimden fırladım. Kapiya doğru koşAdamm gözleri dehşetle açıldı. Dik fes aldlm. dım, nezaketle: B ^ ^ m tedarik edebilirsiniz. ^İHHHHHHBHIB İtibaren bu adamln garib hallerine alış dık bana baktı. mak istedim. Fakat, içime giren bir kuAdam, konuşuyordu. Affedersiniz, dedim. şu eve girip mağa başladığım için, ckıyduğum şey, runtu, beni olduğum yerde alıkoydu. Bu Evet, ne olmuş? diye sorduro. Selefim, benden evvel. beş sene bu korkudan ziyade meraka yakın bir his O gece, görülmedik, işitilmedik bir zavallı adamı. kafasmın içini dolduran barınmak istiyordum. Müsaade ederseDünya kiitübkaHelerini süsliyen bir eserden alınan, milyonlarca evde oturmuş. Yedi ay var ki kayboidu. ti. Binaenaleyh, göstîrdiği niz... iskemleye şey, korkunc bir şey oldu. Selefim slga. bu korkunc hayalle başbaşa bırakmanuı insan tarafından göz yaşile okunan: Adam irkildi, gözlerini iri İri açarak Evet, tam yedi ay. Ben de yedi aydanbe oturdum. Karşımda, odanm, beş kanadlı rssıra yaktığı zaman, her akşamki gibi, gayrünsanî bir hareket olacağml düçiin. ri buradayım. penceresi vardı. Adam, elini omzuma öteki beş kişiye baktığl'zaman, bunîar düm. Onu kendine getirmek, azab içinde yüzüme hayretle baktı. koydu. Barınmak mı? dedi. Acı acı gülümsedi. Devam etti: dan birinin, tâ şu nlhayeîteki camda kıvranan dimağma bir parça sükunet kudretile yaratllan Evet. Yağmurdan barınmak İstiyor. İnanmıyacaksmız bu sözüme; İyi Rica ederim, efendim, dedi, karşı görünen adamın, sigara yerine bir pipo vermek ümidile: dum da... biliyorum, İnanmıyacaksmız. Yemin ede nızda ne görüyorsunuz? Söyleyin bana. yaktığını gördü... Peki. diye sordum, cesedi ne yaptı Yağmurdan ml? Ha. evet. Hay hay, cim ki, ancak yedi aydır buradayıra. Pencereyi görüyorum. nız? Ben, kahkahayı koyuverdim. Adam: buyurun, buyurun . Niçin İnanmıyayım efendim! Ma Başka bir şey görmüyor musunuz? Gülmeyin, dedi. İnamlır şey değil, Adam yutkundu. Yüzü müthiş bir İsSenelerdenberi eşi görülmiyen bir harlkadlr. Bu şaheseri İçeri girdik. Evin içi, dışandan görün demki söylüyorsunuz, elbette doğrudur. Görüyorum. Pencercnîn beş kana. ama müthiş. Mösyö Baxter'in yerinde siz mizazla altüst oldu. İki yumruğunu sıkA. düğü gibi. gerçekten bombojtu. Adam, Adam, bana doğru iki adım attı, elini dmda kendi hayalimi. olsanız ne yapardınız' Dinlsyin, bu hal tı şiddetle göğsüne vurdu. Çılgın bir sokak kapısını kapadıktan sonra, elile uzatrı. Sıkmağa mecbur oldum. Yuniu TaraamJ Tamam! İşte, benden ev o geceyle kalmadı Beş gece devam etti, feryad halinde: etrafı gösterdi. şak, buz gibi soğuk, iri bir el. Sıkarken, vel burada oturan Mö3yö Baxter, bu beş gece arka arkaya... Sonra altıncı İşte! diye haykırdo, burada; cesed, Kusura baimayuı. dedi. Size jkram tüylerim diken diken oldu, cıasarnn başlnda yemeğnj. yerken, tıpkı gece, o pipo içen hayal^ caaıdan kaybol . burada şte! Sehir Tütün ihracatımız haberleri Tütün kongresinden sonra : Pro/. /?e/ii Şükrü Suvla cu: 8 îkinciteşrin 1943 Hukuk usunceıer iK da Kitablar arasında î Yirmi Yılın Şiirleri ve Şairleri î Fazla alınan gümrük resmi Tahsisat olmadığından tüccara iade edilemiyor Devamlî sulh arzusu ve bazı mütefekkirler 21.1 Prof. Dr. Hıfxt *" Yazan: ** Veldet Rahib Mure'nin Giinahı KOK KONURU TEVZIATI Turkıye Komur Satış ve Tevzı Müessesesi Istanbul Şubesinden: Kozluca Han alt kat Tophane Küçük hikâye Pipolu adam Nakleden : Hamdi Varoğlu SARAY MÜNİR NUREDDİN Prof. WİLHELN KEMPFF Bette DAVİS Georges BRENTin Ö L İ n E KADAR LÂLE Persembe akşaıt» alkışlıyacak