31 Mayıs 1934 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 2

HABER — Akşam _P_ı_ı_ıtaıı ı . “Türkiye Sovyet Rusya dostluğ git - gide büyüyen bir dostluktur.,, Moskova ağır sanayi mecmuasının fevkalâde nushasında yazdığı sözlerde Gazi Hazretleri böyle diyor Moşkova, 31 (A. A.) — Ağrr sanayiin organı olan Zaindustrali- sation mecmuası, resimli — hususi bir nüsha neşretmiştir. Bu nüsha, Türk - Sovyet dostluğuna tahsis edilmiştir. Bu nüshada Sovyet he- yetinin Türkiye seyahatine, Türk hayatına, Türkiyedeki imar faali- yetlerine, Türkiye cümhuriyetinin onuncu yıl dönümünün tes'idi me - rasimine ait fotoğrafilerle, Türk devlet adamlarının resimleri, Türk| tayyarecilerinin Rusyadaki uçuş- larına ait manzaralar ve saire var- dır. Mecmua, ayni zamanda Türk ve Sovyet devlet adamlarının iki memleketin münasebetleri hak - kındaki beyanatlarını neşretmek- tedir. Bilhassa Gazi Hazretleriyle İsmet ve Kâzım paşa hazretlerinin ve Tevfik Rüştü bey, Hikmet bey, Ragıp bey, meb'us Falih Rıfkı bey M. Kalenin, M. Molotof, M. Voro- şilof, M. Yenoukides, M. Boubnov M. Suriç, M. Krijanorski, M. Bou- denny, M. Karahan, mecmuanın başmuharriri M. Tal, akademi aza sından M. Samoilovich ve M. Mar- rın beyanatları ile profesör You - kovskinin ve diğer bir takım zeva tın makaleleri vardır. . oGazi'Hazretleri diyorlar ki: / “Birçok tecrübe devreleri ge- çirmiş olan yeni Türkiye - Sovyet Rusya dostluğu, gitgide büyümek te olan bir dostluktur. Ve diğer hiç bir devlet aleyhine müteveccih de ğgildir. Bu dostluk her iki memle- kete çok büyük bir emniyet temin eylemekte ve milletler arasındaki münasebatta sadakatin bir nümu - nesin?' teşkil etmektedir.,, M. Kalenin diyor ki: (Türkiye hükümeti, müteaddit defalar vaki beyanatında Sovyet dostluğunun, Türk harici siyaseti - nin esaslı bir prensipini teşkil — et- metke olduğunu ehemmiyetle kay - detmiştir. Ben de şunu söyliyeyim ki, bi- zim için de Türkiye ile olan dost- luğumuz, harici siyasetimizde pek mühim bir âmildir. Ve umumi sulhü temin için yapmakta oldu - ğumuz mücadelenin mütemmim bir cüz'ü olan bünyevi bir unsur- dur.,; İsmet paşa, cümhuriyetin onun cu yıl dönümü müaasebetiyle icra edilen merasimde bulunmak üzere Türkiyeye gelmiş olan Sovyet he- yetinin Türkiyedeki ikametinden bahsetmekte ve şöyle demektedir: “Sovyetlerden işitmiş olduğum en dostane sözlerden biri de bizi memlekette bir sanayi kurmağa teşvik ve bu hususta bizi teşci için söylemiş oldukları sözler olmuş - tur. Fikrimizce memleketimizin in kişafa mazhar olmasının en esas- İr çaresi, sanayidir. Bu sanayii ko- rumatk için Sevyet Rusyanın teşri- ki mesaisinden azimkârane istifa- deye başladık. Bu teşebbüsümü - zün tam bir muvaffakıyetle neti- celenmesi için lâzım gelen her türlü şerait mevcuttur. Yeni pa - ri ve parlak bir zaferi olacaktır.., İsmet paşa, sözlerini Sovyetle- rin yirminci, otuzuncu ilâh yıl dö- nümleri için yeni muvaffakıyetler ve saadet temennileriyle bitirmek- tedir. M. Molotof diyor ki: Gazetenin Türkiye cümhuriye - tine mahsus olmak üzere hususi bir nüsha neşretmesi teşebbüsünü hararetle selâmlarım. Sovyet Rus- ya, Türk milletinin ecnebi emper - yalizminin zincirlerinden kurtul - mak için yapmış olduğu inkılâp mücadelesine faal bir surette mü- zaheret etmiş ve yeni Türkiyenin Telgraf tellerile bir çok muk sanayii fabrikalarımız, Sov - vet sanayiinin muhteşem bir ese i İ’ansiyoner talebe- den alınacak ücret Ankara, 31 (Hususi) — Pansi- yoner talebeden fimabaat alına- cak ücretler, müvazenei umumiye kanununa konan bir maddeye gö- re şöyle tesbit edilmiştir: Bu talebenin vereceği paralar şunlardır: Adana, 175, Ankara, 275, Afyon, 130 Balıkesir, 180, Bursa, 170, Diyarbekir, 160, Edir- ne, 150, Erenköy kız 1isesi 225, lisenin ilk kısmı, 200, — İstanbul mektepleri, 225 Erzurum 165, Ga- latasaray 300,lisenin ilk kısmı 275 İzmir,200 Kastamonu 140, Kayseri 150, Konya, 140, Sıvas, 120, Trab- zon 150, Çanakkale, 150, Kütahya 100, Manisa, 130, Yozgat, 140, Antalya, 120, Gaziantep, 130 Çan- kırı 120, Denizli 120, Erzincan 110, İsparta 100, İzmit, 100, Kars 150, Kırklareli 140, Niğde 120, Erde 135, Rize 125 Sinop, 100 Şarki Karahisar, 105, Tekirdağ, 150, Tokat, 120, Zonguldak, 150, Samsun 175, Çorum, 130, Artvin, 100, Giresun 225, Eskişehir 180, Hopa 120, Ünye 180, Adapazarı 120 liradır. Vekâletlere me- mur alınmıyacak Ankara, 31 (Hususi) — Dün kabul edilmiş olan bütçe ile 934 senesi zarfında divanı muhasebat- ta, 20, Başvekâlette, 5, Şürayı Dev lette 5, istatistik umum müdürlü- ğünde 3, diyanet işlerinde 19, ta- pu müdüriyeti umumiyesinde 308, Hariciye Vekâletinde 106, Sıhhiye Vekâletinde 41, Adliye Vekâletin- de 109, Maarif Vekâletinde 391, Nafia Vekâletinde 64, Ziraat Ve- kâletinde 169, adet muhtelif —de- recedeki memuriyetlere kimsenin tayin edilmemesi tahtı karara alın mriştir, Ankara treni Dün öğleye doğru —Ankarada sağnak halinde bir yağmur yağ- mıştır. Kırk dakika süren yağmur çok şiddetli yağmış ve bir çok bi- naların alt katlarmı su basmıştır. telefon telleri kopmuştur. Bu yüzden dün akşam üstü Ankaradan kalkması icap eden ekspres gece yirmi dört- te kalkmıştır, ve bugün saat dörde doğru Haydarpaşaya gelecektir. kültür ve iktisadiyat sahasındaki hamlelerinde ona müzaheret et - mek arzusunu izhar eylemiştir. Sovyet efkârı umumiyesinin pek büyük bir kısmı, daima dost Tür - kiyenin hayatına karşı büyük bir alâka göstermiştir. Bu son seneler zarfında iki memleket arasındaki dostane mukareneti, harsi rabıta- larm mühim surette inkişafı ve i- lim ve teknik sahalarındaki tec - rübelerin teatisi takip etmiştir.,, Türkiyedeki ikametine ait in - tibalardan bahseden M. Voroşi - lof diyor ki: “Karşılaşmış olduğu- muz hakikat, ümitlerimizin fev - kinde çıktı. Betbaht mazisi ile a - lâkasını tamamiyle kesmiş ve bu mazinin kendi yolu üzerindeki iz- lerini merhametsizce ortadan kal- dırmış olan çok kabiliyetli ve iktı- sadi, siyasi ve harsi satvetini tak- viyeye cessurane çalışan bir mil - let gördük. ,, M. Voroşilof, yeni asri mektep- lerden, sergilerden, teçhizatı mü- kemmel yeni Türk fabrikaların - dan bahsetmiş ve büyük bir harp kabiliyeti göstermiş olduğu zafer- den sonra şimdi kendisinden emin olduğu halde çalışan, büyüyen ve cümhuriyetçi Türkiyenin istiklâ - linin mesnedi olan yeni bir Türk ordusu görmüş olduğunu söylemiş tir ve demiştir ki: “Ben Türk - Sovyet dostluğu- nun birçok memleketlerin beynel- milel münasebetleri için bir misal teşkil etmek suretiyle büyümekte ve kuvvetlenmekte devam edeceği ne ve sulhün takviyesine hadim o- lacağına kat'iyyen kaniim.,, SİYASET Şarkt Türkistanda son vaziyet Şarki Türkistan, eskiden Çinin bir müstemlekesiydi. Ayrılıp istiklâlini i- lân edince, Nankinde bulunan Çin mil- K hükümeti, erbabından istirdat için, zırlamaktaydı. Son gelen haberlere göre, bu Çin or- dusu, harekâta geçmezden evvel dağı- tılmıştır. Askerlerden kimi köylerine, kimi de, komünistlerle mücadele etmek için Reisicümhur Mareşal Çan Kay Şkin maiyetine gelmiştir. Sebep olarak şu gösteriliyor' Şarki Türkistana sevkedilecek ordunun ku - mandanı olan Ceneral “Huan” 1, Rei - sicümhür istirkap etmiş, elindeki ordu- yu Türkistan aleyhine kullanacak yer- de bununla Nankini Almasından kork- muştur. Harekâta mani olan diğer se- bep, ordu Türkistan muharebeleriyle meşğülken, komünistlerin, içerden, bir bir ordu ha - iğtişaş çıkarmağa — fırsat bulacakları - dır. Böylelikle, Şarkt “Türkistan, Çin tehlikesinden kurtulmuştur. Lâkin ora- daki Türkler, hâlâ, dahili komünistle - rin taarruzlarından yakayı sıyırama - dı. Altay, Tiyanşan ve İli havalisinde- ki hükümet, Tungan denen Çinli Müs- lümanlara mukavemet etmiş, fakat Ta- rin nehrinin cenup havzasındaki Uy- ğüurlar, bu Tunganlara, Kâşgardan son- ra Yarkendi'de kaphmîîhrd“— Şimdiki halde, Türkistanda, — tsmi geçen bu üç teşekkül çarPişmaktadır. Galebenin Türklerde olmasını temenni ediyoruz. h B Ve Şarki Türkistanr kıyam| (Baş tarafı 1 nci sayıfada) ni maliye teşkilâtı yapılacağını ları müzakere edilirken İzmir meb söylemiştir. Adliye vekâleti teşkilâtı kadro- usu Hüsnü beyin sualine vekil Sa- racoğlu Şükrü bey cevap verdi. Ve temyiz mahkemesinde işlerin çokluğu dolayısıyle ihdas edilen raportörlüklerin zaruret neticesin de daha bir müddet devam ede - ceğini söyledi. İkinci celsede maarif vekâleti işleri konuşulmuş ve meccani ta - lebelerin Galatasarayda da okut- turulması, Pertevniyal gibi isim - lerin türkçeleştirilmesi meseleleri müzakere ve münakaşa edilmiş - tir. Tahsisatsızlık yüzünden önü - müzdeki seneye kalan borçların sureti tesviyesi meselesi konuşul - duktan sonra Kütahya meb'usu | Hacı Mehmet bey, buğdayı koru - ma kanunu ile temin edilecek va- ridatın masraf faslında gösterilme sini istedi. Maliye vekili kanunen bunun varidat faslında gösteril - mesi lüzumundan bahsetti. Neti - cede hacı Mehmet beyin teklifi reddedildi. Bundan sonra nafıa vekâleti bütçesi müzakere edilirken nafra vekili Ali bey yollar; İstanbul rıh- tim şirketi ve su işleri hakkında - ki suallere şu cevapları vermiş - tir: — Memleketimizde şimendifer siyasetiyle yüz milyonlarca İira harcanırken yolları ihmal etmek doğru olmaz. Bunun için şimendi- ferleri yaparken yolları da yap - mak mecburiyetindeyiz. Şimdi şi - mendifer siyasetimizi takip edi - yoruz. Elimizde inşa edilmekte o - lan mühim hatlar vardır. Şimdiki halde maalesef şose - ler ve yollar yapmak için gayet az paramız var. Bu parayla değil yeni yollar yapmak, eskilerini ta- mir etmek bile güç olacaktır. Şunu da ilâve edeyim ki mem - leketin müdafaası noktai nazarın- dan garpta ve cenupta diğer bir takım yeni yollar yapmak mecbu- riyetindeyiz. İstanbul rıhtim şirketi mese - Acaba? —Baş tarafı 1 Inci sayfada— “Yugoslavya taryaftarı olan si- yasi ve askeri Zveno grupu iş ba- şına geçer geçmez derhal faaliye- te başladı. . Bu cemiyetin — gayeleri şu iki nokta ile hulâsa edilebilir: Bulgaristan ile Yugoslavyadan mürekkep ve Adriyatik denizin - den Karadenize kadar uzanan müttehit cenubi bir Slav devleti vücuda getirmek, ve Yugoslavya Selânik de dahil olmak üzere şarki Makedonyayı alacak bir blok yapmak. Yeni Bulgar hükümetinin bu siyaseti, Bulgaristanı İtalyanın nü fuz ve tesirinden uzaklaştıracak mahiyettedir. Halbuki İtalya şim - diye kadar Bu'gar komitecilerine yardım ediyordu, Ayni zamanda komitelerin mümessili olan Roma sefiri Vulkof'un azledilmesi de bu hattı hareketi teyit edecek mahi - yettedir.,, Bütün bunlardan yeni Bulgar hükümetinin ecnebi nüfuzundan sıyrılarak Bulgar milli menfaati * ne en ziyade uygun bir Balkan si- yaseti takip edeceği anlaşılmak - tadır. 31 Mayıs i9234 , Yayola gelmeliya gitmeli lesine gelince bu mesele bir fati" adan ibarettir. n R ıhtım şirketi deruhte ettiği if yapmıyarak kendisine ait olan mef faatleri elde etmek için çalışmıştır. Kapitülasyonlar devrinden istifâ * de ederek haksız faaliyetini idam* ettiren bu şirketin vaziyetini Cüm" huriyet hükümeti yeniden tetkik © mektedir. Şirket ancak vazifesini yaparsa mevkiini belki bir müddet daha muhafaza edehbilir. Şirketi y* niden müzakereye davet ettik. V€ bu müzakereye tarafımızdan St raçoğlu Şükrü Beyi memur ettik. Su işi de çok ihmal edilmiş bir iştir, Bu hususta iyi elemanlarımı? yoktur. Bu sene iyi su mühendisi yetiştirmek için yüksek mühendi! mektebinde bir şube — ayrılmasın! temin ettik. Bunun için mümkün | olursa bir de ecnebi mütahassıs ge" | tirteceğiz. Ankara, 31 (Hususi) — B.M: ! Meclisi bugün saat on dörtte aç" larak mülhak bütçeleri müzakert! edecektir, t ü &* Ankara, 30 (A.A.) — Büyük Millet meclisince — müzakeresi intaç ve kabul — edilen masraf bütçesi şu suretle tak sim edil * miştir: Büyük — Millet 2.459.682, Riyaseti Cümhur 386.792, — Divanı Muhasebat: 565.500, Başvekâlet: 1.153.321, Şürayı Devlet 218.193, İstatistik umum müdür. : 180,504, Diya * net işleri: 611.986, Maliye Ve * kâleti: 12.245.839, Düyunu V" mumiye: 44,836.736, Tapu V" Kadastro: 1.094.112, Gümrük ve İnhisarlar V. 4.962.455, Da* kiliye Vebüları Tz7 000; MEMH” buat müdürlüğü: 95.944, Erani* yet işleri U. M.: — 4.107.499, Jandarma U. Ku.: 8.679.379, Hariciye Vekâleti: 3.085.140, Sıhhat ve İçtimat — Muavenet Vekâleti: 4.742.884, — Adliye Vekâleti: 8.663.478, — Maarif Vekâleti: 8.710.995, Nafıa Ve * kâleti: 12.402.807, İktısat Ve * kâleti 2.415.250, Ziraat Vekâ * leti: 4.987.611, Milli Müdafaa * 40.964.881 Kara, 4.583.774 Ha* va, 3.808.818 Deniz, Askeri fab” rikalar: 3.290.643, Harita dai * resi: 603.505, —Umum yekün: 184,075,634. Meclisi : g__——=-=___—=———-! i Müdüre suikast yapmak istiyenlerin muhakemes! İzmir, (Hususi) — Kar dilsizler, körler ve sağırlar müessett' müdürü Dr. Necati Kemal Beye #4i — maznt' kast teşebbüsünde bulunmakla ; 'dilsiz Mehmetle on bir arkadaşının f; hakemeleri — Asliyeca mahkemesif bitmiş ve karar tefhim edilmiştir. — , Geçen celsede müddeiumumi iddi asını serdetmiş ve maznunların berâi tlerini istemişti. Bu celsede munıl"v: rın iki vekili tarafından müdafanlrı Y” pılmış ve biraz sonra da karar CJ:, edilmiştir. Cemiyet teşkili ve katle ol şebbüs gibi kanuni unsurlar mevcut madığı anlaşıldığından raatlerine karar verilmiştir. Sekizi gayri mevkuf, diğerleri "’,pı' yit a" ı | . |l kuftu. Mevkuf olanlar da dün miştir. Dilsizler, karar okunduğu da birşey anlayamamışlardır. Sonra tercüman vasıtasiyle kendilerine anlatılmıştır. Bunun V ne birbirlerinin yüzlerine bamış V" lonu terketmişlerdir. »' | K hapishanesind” onya hapishane A Konya (Hususi) — Konya B#' 4 hanesindeki mahküm memurlar # ! dar makamlara müracaat ederek teşmil edilmesi temennisinde muşlardır. . hepsinin “V* | L ) i | İ N t ğ İ b | p numaralı af konununun M“fı:;'