September 24, 1936 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 2

Suriyenin müstakbel saadet- hanesi ez topraklarına (Baş tarafı ilmiş Türk dayanamaz! 1 incide) Vaziyet şudur: Lazikiyyeden Halebe oradan da Türk hududuna doğru bir hat çizersiniz, Antakye ile İskenderunu içine alan ve garp tarafını Akdeniz, şimal tarafını da Türk hududu teşkil eden arazi içinde 300 — 350 bin kadar insan yaşamaktadır ki 280 bini Türktür, sifdir. Bu şehrin dili yalnız Türkçedir. Türk nüfusu bilhassa Aritakyede ke Hatti Arap ekslliyeti bile hep Türkçe “« bilir. Bunlar deri, buğday, arpa, yün, zeytin ve zeytin yağı İstihsal ederek yaşamaktadırlar, Eğer 'Türk Cumhuriyetinin Dörtyola buraya da sarfedilseydi cinsi inkişaf edecekti, şüphesiz buralarda pek mükemmel Lâkin Türkiyeden senelerce ayrılık esnasında buralarda sarfettiği himmet derecesinde portakal, himmet limon biç bir yenilik, Değişiklik yapılmamış, her şey olduğu gibi kalmakla, hattâ te- denni etmekle beraber, rağı elinden adeta zorla alınma seti ravadis kısmımızda okuyacaksınız. Şüphetiz ki, tabiiyetinden asla mesut olamamışlardır. — otabilyet tecrübesine bırakarak büsbütün ağır vergi şekileri konulmuş, Türk köylüsünün top- tatbik edilmiştir. Buna dair tafsilât bu millettaşlarımız, Fransız Onları yer teşekkül edecek idarenin perişan etmeğe hiç bir vicdan kail ola. maz. Osmanl devletinin mutasarrıflıklarmı yapmış ve yeni Suriye devletinin © de reisicumhurluk mevkiine namzet olanHaşimül Etasi: “— Antakya ve İskenderun için değişen bir vaziyet yoktur. Evvelce orada Fransız mandası vardı, Şimdi ise bunun yerine Suriye mandası kaim oluyor. Antakya ve İskenderun Fransız mandası zamanındaki haklarına malik olacak» tır.,, Diyor. Teessürümüzü mucip olan cümleler bunlardır. Suriyeliler, hıdırlar, #viş 'Türk arazisine dayanamaz! daha işe başlar başlamaz, ilk adımda yalnış bir adım atmama- Bir binanın temeli yanlış atılmamalıdır. Bir Arap saadethanesi, ezik Türkiye bütün komşularile iyi münasebeti, an- cak hak tanımak ve hakkını tanıtmaklatemin etmiştir. « İskenderun ve Antak- yal: Türklerin müstemleke halkı muamelesi bâkim olmak, yerden göğe baklarıdır! mekten başka a a, kestirme ve salim görmemek, kendi mukadderatlarma Onlara tam manasile muhtariyet ver- bir yol yoktur. Dost bunu ne kadar çabuk anlarlarsa akibet iki taraf için de o derece hayırlı olacak- fır. takları ve böylelikle, i. Tabüyet acısını çekmiş komşularımızın 280 bin Türke karşı hakşinas ola- zaten kendilerile dost olan Türk milletinin ve devletinin dostluğunu kazanacaklarını ve bizi kendi! lerine müstakbel sulh desteği yapacak | © çveziyetleri hak edeceklerini ummaktan bir türlü geri kalamıyoruz. | Ântakye ve Hüseyin Faruk TANUR Iskenderun Türklerinin vaziyeti Fransız Hariciye müsteşarı bu hususta beyanatta bulundu Fransizes İstanbul gazetesinin Pa- ris muhabiri Fransa - Suriye anlaş- masmın esaslarını kuran Fransız Ha- ritiye Müsteşarı Vienat'le bir mülâ- kat yapmıştır. Bu mülâkat bilhassa İskenderun ve Antakya Türklerine ait kısımları ihtiva etmesi itibarile bizim için büyük bir ehemmiyeti ha- © Âz bulunmaktadır. Büyük milletlerin mandaları kal Arrmasınm bazı tehlikeler doğurması Yetimalinden bâhis suale Vienat şöyle eevap veriyor: “. Şüphesiz akalliyetlerin si mühim bir meseledir. e Brmız mushedede bu âkelliyetlerin #inkukunu zıman altma aldık. Ulus- lar Kurumu, onları ihmal ettiğimiz takdirde, mandamızın mihayet bulma- #ını tasvip etemzdi. Suriyede, meselâ şimal mıntakasın- daki Türk akalliyetleri tefrik etmek Jizımdır. Bu akalliyetler geniş bir muhtariyetten istifade etmelidir. Esâ- sen Fransız mandası altında iken, bu muhtariyet (kendilerme verilmişti. Tecrübe iyi neticeler verdi, binacna- Jeyh, devamdan başka yapılacak bir gey yoktur. Surleyde yayılmış ve dağılmış bir halde akalilyetler vardır. Bu akalli- yetler için medeni hukuk müsavatı, ihtilâflı hallerde bitaraf bir âdalet mümkün olan en iyi zımanlardır. Fransız - Suriye mushedesi, akalli- yetlerin hukukunun korunacağını, yel nız Uluslar Kurumuna değil, fakat Fransaya karşı da zıman altında bu- undurmaktadır, Yeni (o muahedenin tatbikma yol açacak üç sene içinde, yeni idare bu hususun tatbikatını bi- 78 gösterecektir. Bundan sonra muahedenin maihye- tinden ve iktısadi anlaşmalarm devam edeceğinden bahseden Fransız Harici- ye Müsteşarı sözü Llbnanla yapıla cak anlaşmaya naklederek diyor ki: “.- Bana öyle geliyor ki, Fransa ile ahede daha kolay olacaktır. Lübnan- da, hiç de diğerlerine zülüm etmesi mutasavver olmıyan küçük bir hiris- tiyan akailiyeti ile, ayni prensipler dairesinde kendilerine hürmet edile- cek olan bir dini akalliyetler mozayi- İ ki vardır. Müşterek birçok menfast- leri olan Suriye ile Lübnan bunları aralarında ahiledeceklerdir. Orada da» hi, yeni hükümet, bizim huzurumuz. da, asayiş ve intizamı muhafaza ede- “bileceğini ispat vaziyetinde kalacak- tır. Bize karşı Suriye halkının bugün- kü vaziyetleri bize her ümidi verdire- cek mahiyettedir. Fransanın Yakm Şarktaki faaliyeti ve hareketi bitmiş değildir. Daha iyi şartlar altmda ye- niden başlıyor. Türklerin elinden topraklar re ınıyor ? Fransızlar Suriye idaresini ellerine aldıkları vakit, Osmanlı devrinden kalmış olan âşar vergisinin, yeni büt- çe tanzimi usullerine uymadığından bahisle bu vergiyi maktu ve nakit ola rak almağa karar vermişlerdi. Bu karar 1925 senesinden itibaren tatbike başlan dı ve versive esas ola- rak bü tarihten evvelki dört seneye ait âşar tutarının vasatisi alındı, bu miktar da her köye maktu olarak tarhedildi. Köylüler 1925 denberi tarhedilmiş olan bu vergiyi dönüm ba şına taksim ederek ödemeğe başladı- lar, Ancak bu miktar buğday piyasası- nın İnip çıkmasile odeğişmediğinden kölü için büyük bir yıkım olmuştur. Bu suretle verginin ilk tarhedidiği sıralarda buğdayın kilosu 18 kuruşken bügün 8,5 kuruşa düşmüş olması ver- İ ginin de inmesine bir sebep teşkil et- İ memektedir. İ Bugün İskenderun sancağındaki köylüler bütün gelirlerini hükümete verdikleri halde vergilerini ödemeye» mektedirler. Köylü, her sene kabaran bu borç Lübnan arasmda yapıaleak olan mu- yekünunu azaltmak için, Fransızla- | HEADER — Akşam postal ltalyanın muhtemel maceralarına karşı Akdeniz misakı yapılması fikri kuvvetleniyor Bir Ingiliz gazetesine göre Türkiye böyle bir misaka ilk fırsatta girmek taraftarıdır Londrada çıkan Observer gazetesi Akdeniz meselesine dair mühim bir ma- kale neşretmiştir. “Toprakları için İtal- yanm muhtemel maceralara girmesinden endişe eden Balkan ve şarki Avrupa memleketlerinin bir Akdeniz anlaşma- sına doğru gittiklerini yazan gazete, Türkiye için şu mütaleayı ilâve ediyor: “İngiltereye karşı sureti mahsusada Vekillerin seyahati Celâl Bayar ve Fuat Ağralı Trabzona vardılar Karadeniz mmtakasında seyahat etmekte olan İktisat Vekili Celâl Ba- yar, Maliye Vekili Fuat Ağralı ve be- raberlerindeki zevat Samsundan son- ra Ünye, Ordu ve G unda halkla te- mas etmişler ve dün akşam Trabzona varmışlardır. Vekiller Samsunda Çorum ve A- masyadan gelen heyetleri, Orduda fmdık tacirlerini kabul ederek uzun boylu görüşmüşlerdir, Celâl Bayar fmdık tacirlerinin Sualine cevaben| Almanya ile bir fiat anlaşması bu- lunmadığını, devletin böyle bir şey düşünemiyeceğini temin etmiştir. Gi- resunda Vekiller Halkevinin sabah çayında bulunmuş ve borsaya giderek fındık muamelelerini takip etmişler. dir. İktisat Vekili fmdık fiatlarının 66 kuruşa kadar çıkmasınm evvelce 38 kuruştan bağlanılan alivre satışlar İ- çin bir Yorsmajör addedilip edilem ceği -snaline cevaben şöyle demiş “. Forsmajör olamaz. 'Tacirlerimiz. taahhütlerini yerine getireceklerdir. Bu taahhütleri Overine getirmemek m'ni iktisadiyatımıza ve mesleki şe- 'erine bir teca olur... İIktısat Vekili uğradığı her liman dan telgrafhanelerde makine basmde İzmirle muhabere ederek İzmir üzüm piyasasmı öğretmiş ve çıkarılan bazı şayinları yalanlıyarak direktifler ver- miştir. Dün gece yarısı İzmir valisi vekile İzmirde üzüm fiatlarınm yük- selmekte olduğunu b Bir yangın başlangıcı Dün gece saat birde Karagümrükte| İskender mahallesi cami sokağında 17 numaralı evin üçüncü katından! yangın çıkmış ve derhal söndürül-! müştür. Yapılan tahkikatta yangının nasıl çıktığı henüz anlaşılamamıştır. Satılık vapurlar Denizyolları İdaresi evvelce satıl- ması kararmı verdiği Gülnihal vâpu- ru ile beraber Vapurculuk o Şirketin- den devren aldığı Millet ve Sakarya vâpurlarını da satamya karar vermiş, bu üç vapur da satılığa çıkarılmıştır. rın - söz de köylüye yardım için kurdukları - Akar bankasından faizle para çekmek mecburiyetinde kalmak- tadır, Fakat buradan para alirken hük?mete olan Aşar borcunu tama- men ödemiş olmak lâzımdır. Tar- lasını rehin bırakarak hükümete olan borcunu bankaya devreden köylü er-| tesi sene, senelik vergisini ödemeğe yetmiyen mahsulü ile tabiatile ban- kaya bir şey veremediğinden arazisi hükümet veya banka tarafından yok bahasına kapatılmaktadır. Bügün elindeki arazisinin hiç Mz sa Yarısını hükümete veya bankaya mecburen - satmamış olan Türk köy- lüsü yoktur, İ Bu idare şekli birkaç sene daha de- vam edecek olursa köylünün elinde| kalan son karış toprağını da kaptıra- cağından şüphe etmemeli, (Üçüncü sayfamizen birinci sütur nunda Suriyenin dahili çaziyetine| dair bir yazı vardır.) | caktır. dostluğu olan Türkiye, ilk fırsatta bir Akdeniz misakı akdine taraftardır. Hat- tâ bazı aceleci unsurlar, bu misaka İtal ya girmese de, iştirak etmek fikrinde- 4 Fakat Akdeniz misakının bütün kadarları ihtiva etmesi daha muvafık görülüyor ve misaka giren İtalyanın misak haricinde kalan İtalyadan daha âz tehlikeli olacağına inanılıyor... Makalede bundan sonra İngilterenin Yugoslavya ve Yunanistanla dahi dost- luğunun muhtelif vesilelerle pek kuv- vetlenmiş olduğu zikredilmektedir. KUÇUK HABERLER içeride : ali * Meksika istikllinin yel dönümü mid. nasebetile Mexsiks cumurrelsi ile Atatürk Arasında karşılıklı tebrik ve teşekkür tel grafları testi edilmiştir. * ME Müdafan Vekil General Kâzım Özsip ve Sihhiye Vekili Refik Saydam dün akşam yebrimizden Ankaraya hâreket etniş. let * Moskova ntaşemiliterimiz erkân harp albuyı Nuri başka bir vazifeye tayin edildi. Binden Sovyetler Şürası erkân harbiye rejel möreyal Oogorafa veda ederek ayrılmığtır. * Uşakta bir matbaa kurulması ve 18 günde bir çıkacak bir de güzete neşri takar. rür etmiştir, * Şark umumi! müfettişliği dahilinde ye. miden il şehrin elektrikle tenviri Için muka. velslar yapılmıştır. * Buşvekilet istatistik ümüm smüdürlü. #ünün yaptığı bir istatistiğe göre senenin yedinci ayı olan temmuz Bonuna kadar it balâtımız geçen seneden 1,257,858 lira fazla olarak 53,165.092, Uhracatımız geçen sene. der 9,264,274 lira fazin olarak 46.215572 Hi. ralıktep, — gerine Gr MİN EMELE çıkmağa başlamış, fakat, ilk nüshasında bir takım müslehcen yazılar bulunduğu için müddeiumumilikçe derhal toplattırılmıştır. * Çelik ve demir sanayii hakkmda temas. larda bulunmak Üzere senebi mütehasımı Su. mervjlin reisliği altında bir heyet İzmir yo. le Ankaraya gitmiştir. * Belediyenin açık bulunan levağrm mü. dürnüğüne Errurum mubasebei kususiye mü. dürü Emin Zeki tayik edilmiştir. * Eelediye memurin köoporatili tabldot Barjci de yemek vermeğe bâşlartıştır. * Memlekel bulünan Danimarka se. taret müsteşarı Titzineyker gehrimize dön. mmüştür, * Yugosinvya şimendifer “memürları5. dan oluz kişi bu sabah Konyünsiyonele ta. kılan Eyesul bir vaçonla şehrimize gelmiştir. Dost rwemleket gimendifercileri burada Uç gün kalasaklardır. * Dahiliye Vekâleti belediyenin yüksek memurlarının gicillerini istemiştir. * Liselerin on iki yıla çıkması çin MA, ve edilecek, bir srmrfm evvelce olduğu gibi ilk mekbeplere eklenmesi ve bunlarm sit sene olmas daba muvafık görülmektedir. Msarjf Vekâleti buzun için bir anhet yapa. # EN işleri sergisi işlerile meşgul olmak üzere Bursaya gitmiş olan sanayi müfettişi Daniş bugün şehrimize dönecektir. * İstanbulun kurtuluş bayramı progra. mı bir kamjsyon tarafından hazırlanmağı başlanmıştır. # Liman idaresinin Galatada yeni yap. ırmakta olduğu ahırlar bilmektedir. Bun. lar Vitince rıhtım üzerideki ahırlar yokta. caktır. * Ayasofya camlinin güzelliğini bozan es. ki öknüzler yurdu ile kayyumluk biner be. lediye tarafmdan yıktırılmağa başlanmıştır. # İstanbul haplahanesindeki mahkümlar Imrali adasmdaki mahkümlara 145 kitap be. diye etmişlerdir. * Güzel sanatlar akademiri lâboratuva. rının yeni terizatla takviyesi tekarrür etmiş. tir. Bunun İçin yeni makineler alınacaktır! Dışarda; ra eme re | Eski Romanya; Hariciye Nazırı Titü.| leskonun sihhi vaziyeti biraz düzelmiştir. Sabık hariciye nazırı dün sabah uykudan! uyanır uyasimaz yemek İstemiştir. Kendi. sine tekrar kan verilecektir. * Muaşvilerin Allanz İzrmatit cemiyeti! Nüremberg kongresinde Musevilere karşı İ yapman bücumlera karşı bir beyansama meş. rederek ne Leninin, ne dç Stalinin Musevi olduğunu, Rusyada bölşevizmi çıkaranların Museviler değil Almanlar olduğunu tddin et. mektedir. # Tel . Avjv şehrini kuran ve meşhur Musevi yurdu fikrini ortaya atan Tel . Aviv belediye relsi Meler Dizinyal 15 yaşında Gi. miştir. 24 EYLUL — 19386 Doğr oğru mi, ys : değil mi? anma Vapurlarımız çok kalabalık ve çok yüklü oluyor Geçen sene İzmir körfezi ağrmdi 170 Kiğinin ölümü ile neticelenen İn€ bolu vapuru faciasından sonra vapt?” lara fazla yolcu ve yük alınmama için birçok tedbirler alınmış, her ka kan vapur kontroldan geçirmiş © vapurların muayyen zamanlarda sün bir şekilde muayeneleri için bir de t” lümatname yapılmıştı. İnebolu faciası daha çok zaman öf ce olmadı, faclanm mes'ullerini ari yan muhakeme hâlâ devam edip dur” yor. Büna rağmen alınan tedbirle” yavaş yavaş gevşedi, Bir taraftan dö vapırların muayenesi hakkındaki 1 limatname tatbüs müşkül görülerek değiştirilmesi takarrür etti, Son günlerde, muhtelif hatlarla ç# hşan vapurların hali görülecek Dİ manzara teşkil etmektedir. Hepsini" kâlabalık ve çok yüklü olduğu sö lenmektddir. Biliyoruz; memleketin bütün deni hatlarını elinde tutan Dewizyollarını vapurları azdır. İhtiyaca pek de Kâfi gelmiyor. Eğer yolcuyu almasalır mhtımda kalanların bazısı sızlanıyof” ler. Muhtelif makamlara başvuruyof” lar. Ne yapmalıdır? Her halde rıhtımdü ği kalanların o sızlanmalarına meydan” vermemek kadar, vapurları binenl&. rin hayatlarını da düşünmek bu idar& nin vazifeleri arasındadır; bunu telif etmek yollarını araştırmak da geni onun. Halkın Dostu istanbul muallimleri arasında Ikinci tayin listesi İstanbul Han ve orta mekbeplerinde m mein allen 9 se GENİZ, “İİ arif müdürlüğüne bidirilen ikinoj taytı H tesini de negrediyoruz: Belçuk kıt sânat meklebi Pransezca m3 nllimi Zeki İstanbul mıntakası sanat mekt” bi Fransızca mualiimilğine, Üsküdar sanat mektebi tarih ve coğrafya ve yurdi” gisi muallimi Zatiye Selçuk kız sanat me” tebi tarih, çoğrafya ve yurdhilgisi mualij Mğine, Beyoğlu akşam kız sanat meki moda stajiyeri Muzaffer Kaya Trabzon & , Tatami akşam Kız sarınt mektebi dikjg we biçki Mi” ğiyeri Edirne akşam kız sanat mekteti Gi ve biçki staşiyerliğine, Konya ortemekti Türkçe müslilimi Zekj (o Fatih ortamektf Türkçe muallimilğine, Beyoğlu akşam sanat mektebi biçki ve dikiş stajiyeri Me ilhat Hakkı Trabzoz #kşsm kız oanat medi” tebi tiçki ve dikiş stajiyerliğine, İstasii kiz lisesi coğrafya muallimi Remziye Tasi dağ ortamektebi coğrafya mualilmliğiği" Pertevniyni linasj fizik muallimi Kemal KU ya Meri kimya muaüimliğine, Tatari İnönü ortamektebi riyaziye muallimi Senir ha Ankara kız Mast riyaziye mualınlığif İntall ortameklebi dikiş ve biçki maal Müzeyyen Rize ortamekteki biçki ve mualizsiiğine, Hoydarpaşa liseai fizik m” alimi Kenan Edirne Wessi fizik munis gine, Erinköy kız heesi fizik muallimi # bit Pertevniyal Meesi O fizik muallimi Kumkapı örtamektebi Türkçe stajiyeri vi siye Berrin Ankara birinci orta meki Türkçe stajiyerliğine, Erzurum lisesi ri ziye muallimi Ihsan Bakırköy ortamel riyaziye muallimliğine, Konya kız mus! mektebi iualki muallimi Sabiha Neyire G© tnlea örtamektebi müsixi muallimliğine tanbal erkük muallim mektebi memurla” den Balhhatlin aynı mektep başkAtpliği” Gaziantep Hsoxi riyaziye muallimi Bekir SX leymaniye artamektebi riyaziye muallimi ne rakledimişlerdir. Bunlardan başka İstamtmıl erkek mesi? mektebi rösliü ve €i işi stajiyerliğine şurrk Tetanbul kız Taesi İngilizce yardımcı 1 imliğine Fatıma Meliha, a oi mektebi fen” dersleri ve biyoloji munlüimliğine Nahide, Kabataş muru samzedliğine de Ahmet Emin yeri tayin edilmişlerdir “ 'efu sesi Fransızon munfijmi Hüse” tin Haydarpaşa lisesi Franmzcs mina ne, Baki Balnının tiscsi Türkçe cmuailii Wm Rıza Kumkapı ortamektebi Türkçe alllnliğine, Kirklareli ortamektebi mnaliimi Sırrı Gazisi ş resim mualilmliğine, İstanbul erkek im mektebi başmusllimi Ihaan Haydi” 1sesi müdür muaviniiğipe, Gelibolu mektebi fen bilgisi ve biyoloji muajitni bula Wrenköy kız Wisesi ten bilgisi vi 4 musllimliğine, Gelibolu yazı ve Fi yo munllimi Selim Emirgön ie ve Fransızca mualimiiğine naklediği yardı idnre BN a9 yer