10 Mayıs 1938 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 4

İÇERDE: * İNHİSARLAR idaresinin 1938 varida- tr 48 miyon lira olarak tesbit edilmiştir. Bu şene yeniden Iki müskirat fabrikası da ha açılacaktır. * “UÇAN eczane,, ismindeki Alman sıh. ht imdat tayyaresi bugün şehrimize gele- cektir, * GAZİ köprüsünün dubâları — yerleşti. rilmektedir. Köprüye konacak 26 dubanın parçaları tamamen gelmiş ve kurulmasına başlanmıştır. * EGE ve Karadeniz — havzasından ka. saplık hayvan gelirilmekte devam edilmek tedir. Fiyatların daha düşeceği tahmin o. Tunuyor. * HUBUBAT ve sanayline silolar ve u. yuşturucu maddelere taallük eden — İşleri idare etmek üzere kurulacak toprak mah. sülleri ofisinin 17 milyon lira sermayesi olmasına karar verilmiştir. * LONDRADA bulunan maliye vekâle. ti, makit işleri umum müdürü Halit Naz. mi, İktisat vekületi müsteşarlığına tayin o. Tunmuştur. * VAPURLARIN fayrap ederken çıkar. dıkları dumanları dağıtan cihaz dün Al- manyadan şmemleketimize gelmişlir. Şir. keti Hayriye bu cihazı yakında 68 numa. ralı vapura koyacaktır. * KADIKÖY eihetindeki kanalizasyon işleri Kurbağalıderenin temizlenmesi büt. çe darlığı yüzünden gelecek seneye bıra. kılmıştır. * EMİNÖNÜ meydanının açılması bir Benc süreceği için, üçüncü ve — dördüncü mıntakalara dahil binaların bir müddet daha kiraya verilebileceği malsahiplerine bildirilmiştir. * SOKAKLARI hem sulayan, hem söpü. ren makinclerden getirilmesine karar ve- rilmiş ve bu hususta belediye tarafından Yetkikata başlanmıştır. * ZİRAAT kongresine hazırlık — olmak üÜzere, ziraat vekili Faik Kurdoğlu nümune çiftliğinde tetkiklerde bulunmakta ve baş. kanlığı sltında toplantılar yapılmaktadır. * AKAY tarafından, Adalara işletilmek üzere alınan İzmir körleri vapurlarından *“Savak,, dün llmanımıza getirilmiştir; bu. Bgün tecrübeleri yapılacaktır. * ŞEHİR dışındaki asfalt yolların bep- sinde meyilli dönemeçler yapılmasına ka. rar verilmiştir. Bunun ilk tecrübesi Gü. matişsuyunda yeni yapılan asfalt yolda tat. bik edilecektir. * DAİMİ sergi binasının Taksim kışla. sının bulundağu yerde yapılmasına karar verilmiştir. Kışla yakında istimlâk odile. gektir. * SOYANI yarzılımamış İsimlerin bulun- Siyasa Konseyin 101i inci içtimar BW Baştaralı 2 incide iktısadi ve mali teşkilâtınm statlisü ve vazifesi başlığı altındaki dallı budaklı meseledir ki bu işin arkasında bir ta- kım manevralar çevrilmektedir. Mil. Jetler Cemiyetinin mükemmel bir ma- Hiye ve iktısat organizasyonu vardır. Fakat İngiltere ve Fransa, Milletler Cemiyetinden ayrılan Almanya ve İtalya ile iktısadi sahada elbirliği te- min etmek maksadile dünyanm iktı- sadi vaziyetini tetkik ederek bir ra- yor hazırlaması için sabık Belçika Başvekiline vazife vermişlerdi. Uzun müddet çalıştıktan sonra hazırladığı raporda Van Zeeland, İngiltere, Fran- sa, İtalya, Almanya ve Amerika ara- sında istişare tavsiye etmektedr. Ra- por Sovyet Rusyayı ihmal ediyor. İngiltere şimdi Milletler Cemiyeti iç- timamnda bu raporün müzakere mev- zuu teşkil etmesini teklif etmiştir. Anlaşılıyor ki siyasi ve mali mesele- lerin de Milletler Cemiyeti kadrosun- Gan dışarı çıkarılmasına çalışılmakta- dır. Bu üç mevzuudan başka ruznamede Çinin ve Ispanyol hükümetinin şikâ- yetleri vardır. Milletler Cemiyetinin bugünkü zaafı içinde bu işlerin müza- keresinden bir netice çıkması bahis mevzuu olmadığına göre bunlar, alel- usul hasır altı edileceklerdir. Esasen şikâyeti Cenevreye getirenler de bu- nu bilirler. Fakat maddi yardımdan ziyade dünya kamoyu karşısmda ses- lerini bir defa daha işitirmek istiyor- lar. Bir zamanlar bu nevi şikâyetler, cemiyetin, biltün mekanizmasını ha- rekete getirir ve azalarını zecri tedbir- lere kadar götürürdü. Bunun içindir ki gikâyetlerin konseye aksetmemesi- ne itina edilirdi. Artık böyle bir kor- kuya mahal yoktur, Milletfer Cemiyet! kuyvetten düş- tükçe, kürsüsünden bağıran seslerin perdesi de yükseldi — (UTustan) A, Ş. ESMER düğü bütün evrak, Başvekâlet tarafından, ait makamlara lade edilmektedir, İstanbul nüfus müdürlüğü vilâyetimizde henüz soy adı almamış olanları tesbit edip kendile. rine soyadı vermektedir. * ÇIRAĞAN sarayının lamire elverişli olmadığı anlaşılmış ve burasıaın — tamiri hakkında belediyeye müracaat eden ma. arif vekületine bildirilmiştir. * VARŞOVA'da en büyük ekmek fabri. kasının sahibi olan bir Türk, İstanbulda, günde yüzbin ekmek çıkaracak bir fabri. ka kurmak üzere belediyeye müracaat et. miştir. Teklif müsalt karşılanmış ve tetki. ke başlanmıştır. * ANKARA şehir tyatrosunun Bağdat seyahatine iştirak eden sanatkâr Şadi şeh. rTimize gelmitir. Yakında Kırşehir felâ. ketzedeleri menfaatine temsiller verecek. tir. * Şirkelihayriye 22 hazirandan itibaren boğaza eğlence seferleri — tertibine karar vermiştir. Bu gezinti — vapurlarında ince saz bulunacaktır. * Ayssolya müzesinin Mürmara ve Bo. Baziçine bakan cihetlerinin de sıva tami. ratına yakımda başlanacaktır. DIŞARDA: * Fransız başvekâlet dairesi, bahri ti. caret âlemindeki ihtilâfın halledilmiş ol- duğunü bildirmektedir. * Amerikada hasırlanmakta olan bütçe tahminlerine göre Ruzveltin — kalkınma programı tamamile tatbik edildiği takdir. de 1939 senesi bülçe açığı üç milyar 722 milyon olacaktır. * İngiliz, kralı dün Londranın hava mü. dafaası tertibatını teftiş etmiş, — bilâhare kendi hususl tayayresi ile hir çok tayyare karargahlarını gezmiştir. * Amerikada federal hazine tarafından neşrolunan statistiklere göre bir — marita dünyada akçe olarak mevcut — olan altın miktarı 24 milyar 100 milyon dolura ba. lik ve bunun 12 milyar 83 milyon doları Amerikaya ait bulunmakta idi. * Belçika kralı Leopolün bu sene Fele. menk kraliçesi Vilhelmini resmen tiyaret edeceği haber verilmektedir. * Belçikanın İrlandadaki başkonsoloslu Ba elçiliğe tahvil olunmuştur. * Amerika hükümeti, Havai önünde bir müdafaa zenciri teşkil edecek surette bü. yük Okyanusta beş deniz üssü inşa etme. Re karar vermiştir ki şunlardır: Alaska, Mlidvay, Vake, Kanton ve Pagopago. Sabath gqefıe,," vne düyrlar? 'TAN SiRe O GERRA Milli istiklâl kavgası BW Baştarafı 2 incide kaleleri içinden fetb için yeni taktikler kullanmıya başladılar. İstilâ etmeyi siyasi plânlarına geçirdik. leri milletleri, evvelâ bir nüfuz mıntakası baline getirmek Lizımdır. Bunun şartları da, her milletin siyasi hudutlarla ayrılan ve askerin beklediği hudutlara ilişmeden evvel, © millelin iç kalelerini zaptetmek- tir, Bu sebeble evvelâ o milletle dost o. hurlar, Doslilük namı altında başlıyan bu münasebetlerde llk yıkılacak kale, iktisadi kaledir. Bu dost milletin bütün ticaret ve iktisadiyatını, diğer pazarlara — rekabet ederek, haltâ zararına dahi olsa elde et. mek, memlekelin şah damarını ele geçir. dikten sonra kültür kalesine hücum et. mek. Bunun da usülleri vardır. Kendi yük. sek kültürünü o memlekete sokmak, nisbe ten daha geri olan memieketin gençlerini kendi kültürüne hayran ve gşık bir hale getirmek. Bunu temin için bir — taraftan Kendi Tisanile fedrisat yapan — mektepler açmak, gençleri içine çeken — teşkilâtlar kurmak, vâsi mikyasla lercüme neşriyalı yapltırmak, propagandaya kuvvet vermek. Hattâ bunun için büyük paralar sarlet. mek, Kizli teşkilâtları hissettirmeden iİda. me elmek, Kültür, kalesini bu şekilde zap tettikten sonru bu nöbetçiler, bir gün piş. tar vazifesi rolünü oynıyan — taraftarlar ordusunu teşkil ederler. Üçüncü hücumu da o milletin fikriya- tına tevcih etmektir. O memleketin gerili. ğine, gençleri, halkın bir kısmını kandır. dıktan sonra, kendi fikir mekan!zmasını, bayat ve cemiyet telâkkilerini, hükümet rejimlerini, iktisadi, siyasi felsefi ideolo. jisini yerleştirmek. Bir tarâftan kendi e. debiyat, felsele, fikir telâkkileri halk ara- sında yerleşirken, öteki tarafta da bu bü- yük devletin başmeti, teknik yüksekliği, medeniyeti propaganda edilir. Geri mem. leketi kültür ve fikir hayatında, — teknik sahada, iktisat sahasında yükseltmek gibi Insaniyet maskesi altında yapılan bu hiz. metlerde, kendi küllür ve ideolojisile ye- Uştirdiği hayran ve Aşıklar sümresi en bü. yük yardımcı rolünü oynarlar. Bir filler sürüsü, Frankofiller, — (Fransız dostları) Cermanofilier, Anglo « Filler diye bir ta. raftarlar sörüsü türer. İktisat kalesini, kültür kalesini, fikriyat kalesini bu suretle elde etliklen, nöbelçi. derini içinde — bıraktıktan sonra iş milli Başvekil Yugoslav kral naibi ile görüştü BEP Başlarafı 1 incide fa kral Aleksandrın mezarını ziyaret edecek ve meçhul asker âbidesine çe lenk koyacaktır. Gene yarm akşam 'Türk sefarethanesinde Başvekilimiz gerefine resmi bir ziyâfet verilecektir. Gazeteler Türk Vekillerinin ziyare- 'ti dolayısile iki memleket arasında bü- yük dostluğun kuvvet ve kıymetini tebarliz ettiren makaleler neşretmek.- milletini ve bu milletin 9/10/934. ta- rihinde kral Aleksandrm trajik katli gününde lüzumu takdirinde orduyu seferber edeceğini bildiren Büyük Şe- fint temsil eyliyocektir. Aloksandrm öldüğü gün, tarihimi- zin bu en trajik dakikasında, kalbimi. zin ta içinden yaralandığımız ve mu- kadderatın bizi nerelere sürükliyeceği- ni bilemediğimiz o zamanlardadır ki unutulmaz dostun, büyük kralmızın kardeşine samim! bir yardım - vaade- den bu telgraft gelmişti. Btü telgraf, kalbimizde daha menkuş kalacaktır, Celâl Bayarı, Türk milletinin blr oğ- hu ve Türk vatanınım Atası Büyük Şe- fin mümessili olarak selâmlarız.,, Yugoslav hududunda karşıla- ma merasimi Belgrad, 10 (Bususi) — Başvekili- miz Celâl Bayar ile Hariciye Vekili Tevfik Rüştü Aras Yugoslavyada fev- kalâde tezahlirat ve merasimle karşı - Janmuş bulunmaktadır.. Vekillerimizin bulunduğu semplon ekspresi dün saat 16,38 da Yugoslavyanın hudut istasyo- nu olan Çarbrodda durdu. Istasyon rıktımımda büyük bir kabalark, pek çok zabitle, mek- tepliler ihtiram yaziyetinde çevre- lenmişti. Başvekil ve Hariciyo Veki- N trenden indiler. Belgrad elçimiz Haydar Aktay kendilerini istikbal için gelmiş olan Morova umumi va- Hisi Lukoviç ile Hatitiye “Nezareti umumit — daire müdürü — Yakovli. yeviç ve başvekâlet husust kalem moemurlarından Fuat Azabagiçi tak- dim etti. Umumt valinin nutku Umumt vali, Fransızca söylediği bir nutukta ozcümle dedi ki: “Yugoslavya krallık hükümeti re- isi Ekselâns Milan Stoyadinoviç na- mıDa zatı devletinize hoşgeldiniz derken Morova umum? valisi sıfati- le de kendi temennilerimi ilâve et- mokle büyük bir bahtiyarlık duyu- yorum, Balkan milletleri arasındaki anlaşma ve birleşmenin büyük ve yıkılmaz temellerini bundan dört nene evvel büyük devlet relslerimiz, kahraman ve büyük kral Birinci A- Jeksanâr ile Relsicumhur Atatürk atmışlardır. Ekselansınızla kıymet. tar refikiniz ve bizim tocrübe edil- miş dostumuz Dr. Aras, işte bu an- laşma ve birleşmeyi daha ziyade kuvvetlendirmeğe — çalışıyorsunuz. Balkan antantı yalnız bizim iki mem Teketimiz için değil, ayni zamanda bütün Balkan yarımadası için bir sBulh limanıdır. Başvekilin nutku Celâl Bayar — umumi valiye ver- diği cevapta ezcümle demiştir ki: *“Kendim! döst ve müttefik Yugos- lavya topraklarında görmekle his- soettiğim meserret pek büyüktür. Ba- na, arkadaşım Arasa ve refakatimde bulunan zovata gösterilen misafir pervorliğe bilhassa teşekkür ede- rim. Yugoslavyaya Şefimizin ve 'Türk milletinin selâm ve muhabbet- lerini getirmekle mesudum. Bu mü- him ve sevimli vazifeyi ifa ederken çok kıymetli ve unutulmaz bir ha- tırayı burada tekrar etmeliyim, Bü- yük ve kahraman kralınız Aloksan- drm şefimiz Atatürkle yaptıkları mülâkattan bahsetmek istodiğim ta- bi? anlaşılmıştır. İşte bu aziz ha- tıra, başta şefimiz Atatürk olduğu halde bütün Türkiyenin kalbinde yaşamaktadır. Balkan âantantmnmın yalnız Balkan memleketleri için de- ğil, fakat hudutları aşarak hattâ bü- tün Avrupada bir sulh sükün âmili olduğu hakkında umum! vali cenap- Jarının mütatealarına bütün kalbim- le iştirak ederim. Bu söylediklerim çok mühim bir hakikattir, yarın kral nalbi Prens pol Hazretlerine derin hürmetleri- mi arzetmek fırsatını bulacağımı ve muhterem büyük döstüm ve büyük devlet adamı Prezidan M. Stoyadi- noviçe bu akşam mülâki olacağımı düşündükçe şimdiden seviniyorum. Sözlerimi nocip Yugoslar milleti. ne dalma artan sandotler dileğiyle ve “Türk - Yugoslav sarsılmaz dost- luğu yaşasın” demekle nihayet ver- mek isterim.” Niişte Nutuklardan sonra Türk heyeti- nin vagonu Semplon ekspresinden ayrılarak hususl! trono bağlanmış ve yarım saatlik tevakkuftan şonra ha- reket etmiştir. Yolda her istasyon- da ahâli ve mektepliler, muzika ve bayraklarla Türkiye Başvekilini ve Hariciye Vekilini selâmlamışlardır. Fakat en büyük merasim umum! vaMlik merkez! olan Nişde yapılmış- tır. 'Tren istasyonda durunca çok ke- sif bir kalabalık kendilerini bekle- mekte olduğunu gören vekillerimiz hemen rıhtıma inmişler ve İstikiâl marşiyle selâmlanmışlardır. Beledi- ye relsi heyecanlı bir nutukla “Hoş- gelmişlik,, tamemisinde bulunduk- tan gsonra bütün hazirunu “Yaşasın Atatürk, yaşasın Türkiye Cumhuri- yeti,, demeğe davet etmiş ve 1stas- yon alkış tufanı ile çınlamıştır. Başvekil münasip sözlerle bele- diye relsine teşekkür ettikten sonra Bayan Bayarla birlikte mill! kıya- fetlerle rıhtıma srralanmış olan genç kızların ellerini sıkarak ken- dilerine HNtifatta bulunmuştur. Muvasalattan evvel Döprizadaki duruş esnasında pek büyük bir ka- Jabalrğm vekillerimizi şiddetli ve Bürekli surette alkışladığını bayan- lara büketler takdim edildiğini ayrı- €a zikredeceğim. Umumiyet üzere vo bütün güzergâhta Başvekilimize ve Harlelye Vekilimize yapılan her türlü tasavvurun fevkinde tezahür- ler çok coşkun ve samim? idi. Belgrattaki istikbal Belgrad, 9 (AA.) — Avala ajan- sı bildiriyor: Yugoslavya payitahtı ahalisi Türk hükümet reisi Celâl Bayar ve Harici- hudatları geçip siyesi istiklâlleri devir- |ye Vekili Tevfik Rüştü Arasa muazzam meye gelir. Şimdiye kadar Asyada, Avrupada, Al. rikada birçok milletler/milli İstiklâllerini böylece kaybettiler. Son devirlerde bütün geri milletlerde buna karşı nisbi bir uya. nıklık vardır. Fakat iktisadi pazar bulmak gayesile, siyasl bir hücum korkusile ken- dini müdafan edemiyenler de çoktur, Mil. M istiklâlini bilerek, istiyerek hiç bir mil. let feda etmez. Müsavi kuvvetlerle çarpış- mayan bir millet mağlüp dahi olsa, için. de milli istiklâl ateşi sönmez. Bu ateş bir gün muhakkak bir zaferin ilk — toplarını kendi döker. Türk İstiklâl harbi bu müca. delenin en canlı bir nümünesi, en şahe- ser bir delilidir. Böyle muarzzam bir mü. eadeleden geçen bir milletin, milli ve si. yasl Istikliline karşı çok — hassas ve kıs. kanç olması tabil olduğu kadar, herhangi bir milletin nüfuz mıntakası bir söze bile tahammü! edemermesi o kadar tebildir. Bu toprak, sadece onu kurtaran ve koruyanların yurdu ve nüfuz mımtaka. sıdır. olmak gibi | ve hararetli bir karşılama yapmıştır. Trenin varışından daha çok evvel binlerce kiziden mürekkep bir halk kütlesi istasyonun —önündeki büyük meydanı doldurarak beklemekte bulu- nuyordu. Meydan ve istasyon donatıl- mış Türk ve Yugoslay bayraklariyle süslenmişti. İstasyonda sancak ve mu zika ile bir piyade bölüğü ihtiram için sıralanmış bulunuyordu. Trenin muvasalâtından evvel başta Başvekil ve Hariciya Nazırı B. Stoya- | dinoviç olduğu halde bütün Yugoslav hükümeti azaları istasyonda bulunu . yorlardı. Türkiyenin Belgrad elçisi Başvekilini kargılamak üzere hududa kadar gitmiş olduğundan, istasyonda elçilik müsteşarı ve bütün memurları bulunuyordu. Karşılamaya gelenler arasında, Yu- nanistan, Romanya, — Bulgaristanm | diplomatik mümessilleri, başta Hari- tiye nazır muavini Andiriç ve politik İ daire relsi Simfilyaniç olduğu halde bütün Hariciye erkânı, Belgrad bele- diye reisi İliç, Mahalli yüksek memur- lar, Belgrad mevki kumandanı gene- ral Keçiç ve vardı. Ayrıca başta Yu. goslav radikal birliği partisi mahalli Kkomite reis vekili Yankonoviçin baş- kanlığında parti yüksek memurları ve parti gençlik teşkilâtindan büyük bir heyet de istasyonda yer almıştı. 'Türk misafirleri hamil olan tren, İstiklâ! marşı teraneleri — ve giddetli alkışlar arasmda saat 2220 da İstas. yona girdi. Celâl — Bayar trenden indikten son- ra Başvekil ve Hariciye nazırı Stoya- dinoviçle çok samimi surette el sıkış- tıktan ve yanımnda Stoyadinoviç ve Harbiye nazırı General Mariç olduğu halde muzika milif marşları çalarken ihtirem bölüğünü teftiş etmiştir. Stoyadinoviç bundan sonra Bayar ve Arasa bitün hükümet aza. Tazını ve askeri ve sivil büyük memur lart takdim etmiş ve Bayan Stoyadi. noviç Bayan Bayara bir gül buketi takdim etmiştir. Bu samimi takdim — merasiminden sonra — Celâl — Bayar Stoyadinoviş ve Aras Kırala mahsus salona girmiş- ler ve biraz sonra istasyondan çıkışta iki hükümet reisi istasyon etrafında toplanan kesif halk kütlesirin heye- canlı ve sürekli alkışlarile karşılanmış lardır. Otomobillere binen — Celfi Bayar ve Stoyadinoviç halk ile dolu olan so- kaklardan alkışlar arasında geçerek kükümet tarafından Türkiye Başveki- H ve Hariciye Vekili ve refakatlerin- deki zevata tahsis edilen otele varmış. lardır. Sofyadan geçerken Sofya 9 (A.A.) —« Anadolu ajansı: nm hususi muhabiri bildiriyor: Başvekil Celâl Bayar ve Hariciye Vokili doktor Tevfik Rüştü Aras, re- fakatindeki zevat ile beraber bugün | Baat 14 de ekspresle Sofyaya muvasa« lat etmişler ve ekspresin mutat tevak kufu müddetince istasyonda kalarak ayni trenle Belgrada müteveocihen ha- reket eylemişlerdir . Heyetimizi Sofya istasyonunda, Baş vekil Köse İvanof, kralın mümeesille- Ti, saray müşürü general Tsanev ve kralın müşaviri Gruev, Hariciye neza- reti erkânı ile Balkan antantı devlet- leri mümeesilleri, Türk elçiliği mer murları ve Bulgar ve yabancı matbu- at mümessiller! tarafından karşılan- mıştır. Başvekilimiz ve Hariciye Vekilimiz ile Köse İvanof istasyonun krala mah- BSua salonunda yarım saat kadar gör Tüşmüşler ve bu meyanda iki devletin iyi münaşebetleri hakkında samimi ve dostane fikirler toati etmişlerdir. Başvekil Köse İvanof, Başvekil ve Hariciye Vekilimizin avdetterinde Sof yada tevakkufları esnasında bu dosta- ne mükülemelere daha mufassal bir surette devam edebileceklerinden pek meminün olduğunu beyan ile kendil- rTini teşyi etmiştir. Sofya elçimiz Şevki Berker, Filibe konsolosu, Bulgar emniyet genel di- Tektörü ve Bulgar demiryolları direk- tör muavini, Başvekili Filibede karşı- Jayarak Yugoslavya hududuna kadar kendilerine refakat etmişlerdir. Bu hafta SAKARYA Sinemasında 2 büyük ve güzel film birden KIRKLIK KADIN Ruth Chatterton ve Mary Astor tarafından fransızca sözlü Seanslar! 2 - 5,35 - 9,10 VALS DALGASI Fred Astaire ve Jinger Rogers tarafıdan oynanmış film Seanslar; 3,4$5 ve 7,15