4 Nisan 1939 Tarihli Haber Gazetesi Sayfa 4

4 Altıncı Millet Meclisin ilk toplantı tafsildtı Dün gece yablığımız bir ikinci tabı ile İstanbul okuyucularımıza Meclisin açılışın ve Milli Şefin ikinci defa olarak Cumkurreisi seçi" işini ve kabinede değişiklikleri bildirmiştik. Bugün de, bu hususte A- nedeli ajansının telgrafın neşrediyoruz: Ankara, 3 (A.A.) B, M. Medlisi al toplantısını bugün yapmıştır. Bu toplantının açılış öelsesine en yaşlı aza olan prolesör Besim Ö- mer riyaset etmiştir. Profesör Besim Ömer (o riyaset kürsüsünü alkışlar arasında ederken kısa bir nutuk söylemiştir. “Sayın arkadaşlarım B. M. Meclisimizin altıncı devresini o açıyo" rum, Bana bu şeref ve saadeti veren omuzumdaki yılların çokluğu, sa" yısı ve ağırlığıdır. Ne mutluyum ki, ii liğem bana hayattaki en mes ut dakikalarımı yaşattı. İşte bu bahtiyarlık anını hatırlarken sizleri can dan ve yürekten hürmetle şelâmlar ve bu devrenin bi milletimiz, memleketimiz için, mukaddes yurdumuz ve cumhuriyetimiz için selâmet ve saadetle geçmesini sizlerle birlikte temenni eylerim. Alkışlar. Sayın arkadaşlarım sözü uzatmak istemiyorum. Doğrudan doğru" ya işimize tahlil ve Medis rej e başlıyacağız, alkışlar. Nutku müteakip azanm tahlilleri yapılmış ve bu tahlif merasimi üç saat kadar sürmüştür. Tahlif bittikten sonra Meclis Riyaseti intihabı yapılarak Ab- dülhalik Renda yeniden ittifakla, Meclis riyasetine seçilmiş ve ne- ticenin bildirilmesi üzerine kürsüye gelerek Millet Meclisi tarafın: dan hakkında gösterilen itimada şu cümlelerle teşekkür etmiştir: “Aziz arkadaşlarım, göstermek lütfunda bulunduğunuz yük- sek itimattan dolayı her birinize ayrı ayrı şükran ve minnetlerimi sunarım, Vazifemi görürken kıymetli yardımlarmızı esirgememe. nizi hepinizden rica ederim. (Alkışlar). Nutku takiben riyaset divanının intihabına başlanmıştır. Reis vekilliklerine Refet Canrtez, Şemsettin Günaltay, Doktor Mazhar Getmen, idare âmirliklerine Dr. Saim Uzel, Halit Bayrak, İrfan Ferit Alpaya, kâtipliklere Ziya Etili, Cavit Oral, Vedit Uzgö- Ten, Bekir Kaleli, Dr, Sadi Konuk, Kemal Ünal seçilmişlerdir. Riyaset divanının bu suretle teşekkülünü Cümhurreisinin in- tihabı takip eylemiştir. Reylerin Meclis heyeti umumiyesi huzurunda yapılan tasnifi neticesinde 413 reyle ve mevcudun ittifakile Cumhurreisliğine An- kara mebusu İsmet İnönünün intihap edildiği bildirilmiş ve bu ne tice sürekli alkışlarla karşılanmıştır. İntihap neticesinin Cumhurreisine tebliği için toplantıya kısa bir fasıla verilmiş ve Rşis Abdülhalik Renda Çankaya köşküne gi- derek Milli Şefe Meclisin intihap neticesini bildirmiştir. Relsicumhur İnönü B. M. Meclisini teşrif ederek &#aat tam 18,30 da içtima salonuna girmişler ve sürekli alkışlarla ve içten te. zahüratla karşılanmışlardır. Bu celsdde kendilerine tahsis edilen Jocalarda Mareşal Fevzi Çakmak ile Ankarada bulunan büyük elçiler ve elçilikler erkânı tıncı intihap devresinin ilk işgal seçimi İ bu hususta tenevvür etmek ihtiya” HABER — Akşam Postan Mp” Başlarojı I* incide nun ilzerine Genelle odoğrudon doğruya temas suretile bir dele da| kendi alcalarını öğrenmek iste dik. Bu arzu, bu müldkah doğur dar. Fikirler, doğrudan doğruya Ge neralin kendisine aitti, Yoksa Tan" w bu fikirlerle hiç bir elökasi ola mazdı. Gençliğin gösterdiği bu asil hassa- siyet üzerine bu müldkatları kesiyor ! ve karilerimizden bizi mazur gör melerini rica ediyoruz: sl evvelâ Tan gazetesine sonra da diğer gazetelere giderek sop zamanlarda Tan gazetesinde neşredilen bazı yazıları bir be yanname ile protesto etmişler. dir. Bu beyanname ezeümle şuj mahiyettedir: İ “Atatürk'ün hatırası kalple | rimizde çok canlı bulunduğu bir | unda ve gözlerimizin yaşı daha benüz kurumamış iken bu şekil. de yaaların neşrini çirkin bu luyor ve kabul etmiyoruz. Biz Kenilist rejimin gençleriyiz ve kurtarıcınızın hatırasına hür met edilmesini istiyoruz.” Tan gazetesi bu demarşı na) zarı itibare alarak bu yazıları neşretmekten o vaz geçeceğini, kendilerine vaadetmiştir. Bu lti- raz keyfiyet! itidal ve soğuk- kanlı bir hava içerisinde yapıl mış ve hiç bir hâdise husule gel memiştir. Hâdise ve hâdiseye sebebiyet ve- ren mülâkatın ana çizgilerini bu şe kilde hülâsa ettikten o sonra şimdi bu hususa dair İstanbul gazeteleri: nin fikirlerini aşağıya koyuyoruz: “Vakit, gazetesi şöyle diyor: “ — General o Kâzım arabe kir'in Ankarada soa günlerde bir ga- zete muharririne yaptığı beyanatım dün çıkan İlk kısmı, hem Atatârk'e, bem sazetelerimize tariz ediyordu. Sayın mebus, çocuklarımıza verdiği. TAN Tan gazetesinin neşrettiği mülâ- katım ilk ve son kısmı okalan par çasında yalnız İstanbulda değil, İz- mirde, yalnız İzmirde değil, Türk topraklarının her köşesinde oneles alan gençliğin, yalnız gençliğin de gi, her Türkün haklı infialine se bebiyet veren satirlar suğjler ve ce vaplar şunlardır: “.— İstiklâl harbindeki Obüyük hizmetlerinizi milletin mühim bir ekseriyeti öğrenmek fırsatını bula madr, Karilerin de, matbuatın da cında olduklarını kabul değil mi? General bu suale karşılık verdiği beyanat arasında ezcümle şunları söylemiştir: *- Ne yazık ki buon beşsene içinde kiymetli, fikirlerle ortaya çr karak hayatlarını istihkar ederce sine çalışan ve memlekete büyük). ” kaan tarihinde, Atatürkü hizmetler ifa eden bazı vatan çocuk | ouıkanda haksızlıklar ve yenlalkdiğ arının bir kenarda nasıl unutulduk | buluyordu, ları, kimsenin gözünden kaçmamış-| Biz, Atatürkün notkunda haksızlık» tr. Onların bütün hizmetleri yalnız | lar ve yanlışlıklar olduğuna inanmı- kökürden inkâr edilmekle Kalma ne Ke — b ğ . ağıya vesikelara da; tadır. miş, belki onlara türlü isnatlar da| Katık bazı hâdiseler gikredilmemiş yapılarak her biri dipdiri mn bazı geçmiş hirmetlere yer verilme gömülmek istenmiştir. Bu (suretle) niş olabilir; fakat bir milli“ mües-| memleket bunların olgun ve dolgun | dele zaferinden sonra büyük bir in- başlamadan stifadesiz bırakılmış | kılâp ile bir cumhuriyet kurmanın tır. Bütün bunlarda modern hura* | tarihini yapan bir kitap, bir kahıra- | fenin büyük bir tesiri olmuştur. , | Anlar Jercümeni hali olmadığı için General Kâ Katabekir bun mill vahdete merkez olacaktır. Şah- İbu iftiraların ve hezeyanların bir| (20 - 25 kader üniversite talebe: |göz yaşları dinmedi. Daha bağrı-Jmilli mizın yarası İlk,tazeliğiyle duru. yor, Bu yaraya zehirli tırnaklarını vurmak istiyenler kim)? Öksüz mil- let vekillerinin Atatürksüz ilk mec isi kurdukları günde, bir gazete. nin sahifelerinde yer bulan o he- zeyanlar ne? Atatürkün yarattığı rejimin ve partinin bütün şartlar. nı, gelmiş ve gelecek bütün mes- uliyetlerini üstüne e olanların ağzında, gene bizzat kendi kendi. lerini ithamdan başka bir şey ol- miyân bu seslerin hikmeti ne ola” Hayır, milyon kere hayir! Biz gâzetede yazılmış olmasına de; bir ağızdan çıkmış olmasına da de. ğil, en beyinsiz Türkün şuurunda | bir an belirmiş olmasma bile inan makta mazuruz. m Dünyanın her köşesi gibi içinde bir sürü akreb ve yılan beslemesi tabii olan bu toprakta bile, onun taze na'şını kemirmeğe cür'et e debilecek tek bir sırtlan buluna- bileceğine aslâ ihtimal veremeyiz. O çirkin yazıyı bütün milletle ve bütün gençlikle beraber ayak- Jarımızın altına akrken, topukla- nmızdan şuurumuza kadar çıkan hudutsuz bir nefretle böyle bir şüphe arasındayız. Eğer bu yazı- lan şeyler söylenmişse lânet, mil yon.kere Tânet!.,, ... “Ikdam, şöyle diyor: “Hayır! Atatürkün münakaşasına kalkı #lamaz, Muhterem emekli Örgeneral bu gün, biç şüphesiz, temiz bir evlâdı! oldukları bu millete geçmişte ol| duğundan çok daha farla faydalı! olmak istidadına ulaşmış bulun - maktadırlar. Bugünkü Kâzım Ka- tabekirin şahsında biz yalnız bir vatansever, yalnız temiz bir as- ker ve dürüst bir insan değil, ayni 4 NİSAN — 1939 Kâzım Karabekirle görü tül mukaddeslerimize dil mak gibi bir cüret karşısında tün Türk varlığının yekpâre k halinde taşması, mat vaki tecavüzden doğan tcessi teselli etmeğe kâfi bir mürü tir. Kizim Karabekiri bu hareki sevkeden (Tan) gazetesi, iki satırla bunun tevlid ettiği um İinfial tezahüründen yakasını tarmağa çalışmakla daha küç müş , daha hacil mevkie dü bulunuyor. (Taa) eğer Kâzım Karabekifi fikirlerine iştirak etmiyordu İse diye muzmerli sualler sorarak, İ nerali tehyiç edip böyle neticeli terlid eden cevaplara sevketti7. i Bu gazete, galı karşısında kü gülüp hacil düşmüş olmakla Türki ye Cumhuriyetinde bir efkârı W mumiye bulunduğunu ve aziz V& mili? varlıklara tecavüzlerin dersi ni geciktirmeyeceğini anlamış eğer, ne mutlu ona! Ve böyle asil ruhlu, Atasma, atalarına, inkılâp larına, cumhuriyetine, milli mü kaderlerine inanmış, bağlanmıfı ahdinden odönmiyen, ne küçük teçavüzü bile ağız kapatarak, ka lem kırarak susturan bir gençliğ& bir kütleye, bir yurda ve millet€ sahip bir varlık içinde ne mutl# Türküm diyene. General Kâzım Karabekir protestolara cevap verdi Küm Karabekirle telefonla gö- rüştük, Gençliğin infial ve tezahü- | ratı karşısında, mülâkatınm neşri. | ne derum edilmiyeceğine göre bu peticeyi nasil karşıladığını öğren. mek istedik. Diyor ki: ğ “Tan gazetesi benden (rsülüknt| istedi ve #wxiler sordu. Bunlara ce | i vablar verdim. Henüz matbuatm bü | rnesele etrafındaki aleyhime neşri- siyetlen başkası üstünde durmazsa) zamanda “Olyün bit &dam, gör aaa A Şema YATARSA harır bulunmaktaydılar. Relsicumhur İnönü riyaset mevkiine gelerek yemin etmiş ve yine bütün Meclisin ve hazirunun en derin saygıtınm ifadesi olan alkışları arasında içtima salonunu terkeylemişlerdir. Bu merasimi müteakip kısa bir fasıldan sonra celse açıldığı za- man aşağıdaki tezkereler okunmuştur? Büyük Millet Meclisi Yüksek Reisliğine 3 Nisan 1939 Büyük Millet Meclisinin yeniden intihabı dolayısile istifa eden icra vekilleri heyetinin istifası kabul eğilmiş ve Başvekâlete yeni- den İstanbul mebusu Dr. Refik Saydam tayin kılınmış. olduğunu sayg: ile arzederim. REİSİCUMHUR İSMET İNÖNÜ Büyük Millet Meclisi Yüksek Reisliğine 3 Nisan 939 Büyük Millet Meclisinin yeniden intihabı dolayısile icra ve- *illeri heyetinin vukubulan istifası kabul ve yeni heyetin yine İs“ tanbul mebusu Dr. Refik Saydamm başkanlığında teşkili tensip €- dilmiştir, Başvekil Dr. Refik Saydam tarafından teklif olunarak kabul edilen yeni heyet listesinin ilişik olarak sunulduğunu saygı” larımla arzederim, REİSİCUMHUR ISMET İNÖNÜ Ankara, 3 (A.A.) — Altıncı Büyük Millet Meclisinin bugünkü toplantısında Cumhurreisliğine intihap edilmesi üzerine yemin et- mek üzere Meclise gelişleri esnasında Mili Şef İsmet İnönü Mec Misin önünde toplanmış bulunan kalabalık bir halk kütlesi tarafm- dan çöle içten tezahüratla selâmlanmıştır, Mecliş kapısında başta Riyaseticumhur bandosu olduğu hakde bir askeri kıta resmi ihtiram ifa eylemiştir. Riyaseticumhur inti. habı 101 pare top atımı ile ilân edilmiştir. Milli Şef Meclisten ayn: merasimle ayrılmış ve Meclis önünde ve yollarda biriken halk tarafından gelişlerinde olduğu gibi sürekli alkışlarla selâmlanmıştır. enes senmeeasana0mşsnaa makasla Iki vekâlet hangi kanuna istinat edilerek ihdas olundu ? Dün Büyük Millet Meclisinin altıncı içtima devresinde ka. binenin istilası münasebetile yeniden teşkil edilen Refik Saydam kabinesinde zeuhaberat ve münakalât vekületi İle ticaret vekâle- di diye iki yeni vekziletin ihdasına şahid olduk. Bu hâdise, 29-11-1937 tarih ve 3271 numaralı kanuna isti naden yapılmıştır. Kanunun bu #alâhiyeti veren müğdesi şudur: “Birinci madde — 8.11-1037 tarih ve 31İ7 numaralı kanu. nun birinci maddesi aşağıda yazılı surette değiştirilmiştir. İcra Vekilleri Heyetinin kaç veki terekklib odese; başvokilin teklifi Üzerine Curmhurreisinin tasdikiyle taayyün eder, Dvlet du- ireleri, biri başvekâlet olmak üzere, devlet İşlerinin inkişafına gö- “re va devlet işlerini lüzumsuz yere parçalâmiyacak surette böş. vekilin teklifi ve Cumhurrelsinin tasdik: ile vekâletlere taksim olunur. van Anadolu ajansı Şu dan sonra Türk matbuatını sırt re“ gene pek tabil bir iş işlemiş olürdü | mek ve aramak mevkiindeyiz. rı memnun etmek gayretini gütlüsurada muhakeme edilecek “Şahsi. mek, hâdisatı ve tarihi tahrif etmek le itham etmiş, bunu müteakip söz“ lerini de şu cümlelerle bitirmiştir. #— Muhakkak olan nokta bir ta kım şahsiyetlerin memlekete yanlış olarak gösterildikleri ve ifa ettikleri üy izmetlerim bir kalemde çizi ir. Hödiseler yalnız bir şahsin dilediği tarzda ifadesile ortaya çıka” az. EN üfak bir vakada bile tutu” lan zabıt varakası yalnız bir kişi- nin ifadesi değildir. O hâdiseyi ya” pan, gören ve İşitenlerin ifadelerile hakikat ortaya çıkabilir ve.hüküm” ter de buna dayanarak verilir, Yal* nız herhangi bir davacının ifadesine wöre hüküm vermek hiçbir zaman | doğru olamaz, Gazetenin sorduğu $on sual şu dur; “.- Noktal nazarınıza göre mek” teplerde okutulan tarihlerin, söyle İ nen nutukların ve konferansların, hattâ inkılâp derslerinin bu bakım: dan tashih edilecek kısımları mev- cut mudur? Bu suale General Kâzım Kari bekir, şu cevabı vermiştir: “.. Evet, vardır, büyük nutukta da üzerinde ehemmiyetle durulma” sı İcap eden haksızlıklar ve yanlış” irklar mevcuttur. ... Bu mülâkatın intişar, yukarıda da söylediğimiz gibi gençlik muhi- tinde infial uyandırmış fakat bü- yük bir soğuk kanlılıkla bunu pro- testo etmenin yolunu bilmiştir. 20-25 kişiden ibaret bir kafile baş" ta Tan olmak üzere gazetelerimizi dolaşarak General Kâzım Karabe- Kirin daha gözyaşlarımız kurumadı” 41 böyle bir zamanda Atatürkün bıraktığı eserler ve onun takip etti” gi yol hakkında uluorta lâf söyle mesin: meydan verilmemesini İste mişlerdir. İşte Tan gazetesi de böy” e ir hareketten sonra mülâkatın arkasmı neşirden sarİmazar etmiş” tir Bu hâdiseyi, dünkü tarihi taşr suretle bil dirmektedir; İstanbul, $ (A.A.) — Bugün yetlerin kıymeti de elbelle falan ve filan devirde falan ve filan hâdisede geçmiş hirmet bakımından ölçülmez, Türk inkılâbındaki mevkii bakımın- dan ele alınırdı. Burada duran mazi değil, yürüyen mazi, istibekle giden mazi vardı. i a tatihin tetkikinden geçirmekte hiç bir çekingenlik mevzuubahis olmaz ve olmamalıdır. Kâzun Karabekir gi- bi bulanduğu mevkiler birçok vesika edinmeye imkân bulan bir şahsi yetin de tarihte aydınlatabileceği bir- çok noktalar olacaktır, Ancak bütün bunları, Türk milleti, Atatürkün ha- tırâsına yapılmasını mukaddes bir hattâ ileri sürülen dava şahsi bir da» va dahi olsa onu bugün artık millet mali olan vesikalar hazinesini karşı- lıklı şekilde meydana dökecek bir Atatürk enstitüsünde tetkik edebilir Türk milleti kendisi için gerçekten can feda eden büyüğü, büyükleri için hususiyle bu larrda lisan kullanıldı. İ ğını görmekten İncinir, Türk atbumtının da — İsimsiz kaldığı in hepimize dokunan — bu beyanallan — eğer beyanat doğru kaydolanmuşsa — incindiğini kay- detmeliyiz. Kendisinin 15 yıl menküp katdığı- nı söyliyerek gazetelere bir şey yar dıramadığımı İfade eden sayın gede- ralin hiç olmazsa kendi susmasiyle bu matbuatın susması veya söyleme” besi arasında bir mahiyet farkı gör- İ memesi ve görüyorsa bunu memleket davasını şahsi davalardan daima Üs lün gören matbostın lehine kullan. ması İnsaf eseri dlurdu. Bilmiyoruz, beyanatının şimdi koymamtası için me diyecek” sonunu “Cumhuriyet, gazetesi (Kendi kendimizi — tenkid) sütununda “Çirkin bir beyanat,, başlığı altın. da diyor ki: “Daha o ebetli yatağma girmedi, daha onu candan sevenlerin, yani lörkün kitabımı ilmin, vazife bildiği hürmet duygusu içinde | Orgeneral Kâzım Karabekirin bize, umumi tasvibe mazhar bir geçmişin bilânçosunu tetkike kal. kışmaktan çok daha faytlalı yapa- cağı işler olabileceği kanaatinde - iz. Kendileri şöyle veya böyle bir sebeple 1$ yıl millete hizmetinden uzak kalmış olabilirler. (o Fakat işte bugün “millet hizmetinde fay- dal: olabilmeleri melkuz vatandaş. lar,, arasına katılmış bulunmak - İ tadırlar. Artık; —Ah,onbeşyıl Demekten ziyade açılan güzel fırsattan istifade ederek Mili Şe. fin nazarında kendilerini her gün| bu millete dâha faydalı bir unsur sâydıtatak (şartlar hazırlamak mevkiindedirler., l Bizim fikrimiz Türk gençliğinin ve Türk mat-| buatının, mütefekkirlerinin ve â- Jelümum Türk halkının, Kâzım Karabekirin bu beyanatı karşısın» de derin bir infia) duyması çok ye. rindedir, Atatürke karşı bağlılığı inhiza ma uğratmak mahiyetinde telâkki olunabilecek böyle iddiaların, ©. nun büyük şahsiyetinde ve kudre-| tinde mündemiç cumhuriyete bağ-| kılığa teveccüh edebilecek bir teza bür vermesi tehlikesini arzettiği içindir ki gençlik ve Türk ulusu İ harekete geçmiş bulunuyor. Bu İasil tezahür ve heyecan, değil yal nız Kâzım Karabekize ve bu tarz. daki iddia ve fikirlere sahne olan Tana, cesaret edebileceklerin hep sine birden topyekün bir millet şa. terahliratmı da Ulusta gördüm. Meselenin henliz nasıl bir şekil al- dığma vâkıf değilim, fakat sus. mak taraftarı değilim. Ben indi değil, ilmi gözle, mem. leketin milli tarihinin bütün tefer. rüstt ile ortaya çıkmasmı İstedim. Ba talebimlo böyle bir tezahür arasmân münasebet yoktur, Ben nutukta sadece »oksan olan yerler bulunduğunu söyledim. Nu- duk, yazılacak ve bazırlanacak milli tarih için bir mehazdır. Zaten tari- hin tamamı olduğu iddia olunamaz, O tarihte nutuk söylenmiştir. Bu gün eldo kalan vesikalar da söylen. melidir ki, eksiklikler tamam edile. bilsin, Matbuatm da sözlerimden alınarak müteessir olmasını doğru bulmuyorum. Benim bu öözlerimdeki hedef, al- kı sene önee mevzu olsn İlmi müna- kaşanın esaslarmı tahrif etmek iş- tiyon gazeteye müteveceihtir. Ne umumiyetle matbuatı itha - mm vardır, ne de nutku tenkidim. Ne zaman ağımı açsam, karşıma siyasi bir tezahürle çıkılıyor. Maksadım yanlış anlaşılabilir. Evvelce de söylediğim gibi burada hedel ve maksat, indi mütaleat ve a ve intikat değildir. meselesidir ve böy- mkaşadan da muhtaç tarih doğacaktır. n gazetesinin mülâkatın neşri" he devam edip etmemesi o meselesi tamamile kendisine ait bir iştir. Buna diyeceğim yoktur. Ben bittabi gazeteleri okuduktan ve hâdiseye tamamile o muttali ol duktan sonra icap edenleri yapaca" ğm. Hâdisenin tenvire ihtiyacı var sa bünu da yapmaktan geri durmr | yacağım.., mart, Türk bütünlüğünün dersi- bütün milletin zaman zaman ve'dir. için icin akıtmağa devam ettiği Ataya ve Atalarımıza kalem, rg aye ar çok alâkalı sporlar birincilikleri Vi Timpiyat ge min kamp bay: gr eg e varr Olimpıyarı Gençieri Dün akşam SAKARYA N Boks * Eskrim «* Voleybol » Baskelbol - Futbol - Güreş » deniz sporları »* Deniz yarışları » At yarışları « Bir e Olimpiyatlarda bayrağımızı ŞEREF direğine çektiren görünüz. sinenasın da büyük rmğbet atını ihtiva eden bu filmi mutlaka (Olimpiyat 11 Reji: gördü Reni Rifentel) | ay RA BYE Tg YAŞAR, O-