19 Mayıs 1933 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 2

Fransızlarla itilâfımızın (Başı | inci sahifede) nin osaslı hatlarını, eski mukavele ah- kâmile müvazi ve mukayeseli olarak izah etmeği faydalı buluyorum: Borcun anası ve taksitleri Osmanlı imparatorluğu varislerine 161 milyon liralık bir borç bırakmış- t. Bundan Türkiyeye ii eden miktar 107 buçuk milyon lira idi. Hâ- milerle Pariste hâmiller mümessillerile | im- zalanan yeni itilâfname mucibince borcumuz Fenerler o avanslarından mütevellit borçlar da dahil olmak ü- zere sekiz buçuk milyon altn Türk brasına ve taksitler de, masraf ta da- hil olmak üzere 700 bin altın Tiraya indirilmiştir. Fakat itilâfnamenin tes- git ettiği bu rakkamın tam olarak te- diyesine ancak altı senelik: bir intikal devresinin hitamından sonra başla. nacaktır. İtilâfnameye mazaran bu devre esnasında hazine ilk yl | içiş 560 bin, ikinci yıl için 585 bin, ü cü yıl için 610 bin, dördüncü yıl için 635 bin beşinci yıl için 660 bin, altın. için 685 bin altın lira ödemekle iktifa edecektir. Bu altı sene zarfında filen ödenecek miktarla, tara yıl tak- siti olan-700 bin lira arasındaki fark yekünunu teşkil edeh 465 bin altın li- ra borçlar meclisinin elinde bulunup hesabınıza iadesi kabul olunan pa- ralardan eklenecektir. 91 senelik müddet ye- rine 50 sene esasını kabul etmiştir. , , Yeni tahvil ve faiz Yeni itilâfname mucibince eski Oş- manlı borçları tahvilleri ortadan kal- dırılacak, yerine hâmillere, diğer itemi EE i iş li p gene rak kalacaktı. Fakat ileride ketimizin iktisadi vaziyetinin iyileş | günden mesinden, itibarını güneart- masmdan ve meselâ yüzde üç veya 4 veya beş faizle para bulmak imkân - ları elde edimesinden doğacak istifa- deler münhasıran tahvil sahiplerine teveccüh “edecekti. Halbuki itilifna- menin tatbikinin onuncu senesinden itibaren tahvili düyun hakkımızı sa- Tahaten mahfuz bulundurduğumuza pazaran, faizin yüzde yedi buçuk o larak tespiti neticesinde, yukarıda ettiğim haken mevzuu bahs di buçuk faizli tahvilleri Yüzde 378 fsizli yeni tahvillerle değiştirmek vu vetile İsorç taksitini tahvili düyun ta- rihinden itibaren yarı yarıya düşür. mek imkâs ını elde tutmuş Siuyoruz. Tarihi tefrikamız yazımızm çokluğundan bugün konama- anahatlarınedir? | DünParistengelen Saracoğlu Şükrü B. gazetemize izahat verdi İ olmaklığımdan ibarettir, Senelik taksitlerin tediye akçesi Hâmillere ödenecek para al ol. mayıp bu altın miktarınca dilecek olan tediye borcun iki çeşit tediy. Biri Fransız frangı, diğeri de borçlar | meclisinin lüzumuna hükmettiği za- man seçeceği diğer bir tek akçedir. Bu iki tediye akçesi kıymetlerini kaybetmiş olsalar bile hükümet ge- ne hâmillere 700 bin altın Türk lira- İk taksiti ödemeğe devam edecektir. Fakat hâmilleri akları para, fi- i arile kat'iyen arta: Gümrük teminatı 1928 mukavelesinde borçlara te- minat olarak İstanbul, Galata, Hay- ve Samsun gümrükleri vari- datı mutlak mahiyette bir rehin ola- rak me Yeni mukavelena» mede Samsun gümrüğü rehinden çı- karılmıştır. hin olarak gösterilen gümrükler, biri- birinin ardınca üç sene zarfında vasa- ti olarak yıl taksitinin kâğıt Türk pa- rasile ifade edilen mukabilinin yüzde yüzünden fazla varidat temin edecek olurlarsa hükümetin bu üç gümrük dairesinden veya bir ikisini rehinden istirdat etmesi, itilâfname ile kendi- sine bir hak olarak tanınmıştır. Hü- kümetin günün birinde borçlarını kıs- men veya tamamen ödemiyecek bir rinde ikramiyeli tahvillerine 40 frank lık bir miktar tayin edilmiştir. İtilâf namenin müzakeresi üzun sürmüş ve tanzimi bir çok çetin müşlcüllerin il- tiham: pahasma kabil olmuştur. Bu- na mukabil itilâfname memleketin iktisadi ve mali kabiliyetini mazarı i- tibara almarak ve bu kabiliyete uy- gun olarak vücude getirilmiş bulun - maktadır. Elde edilen muvaffakiyetin sırrı, hükümetten aldığım talimatın harfi harfine tatbikına riyayet etmiş Osmanlı Bankasile müzakere Osmanlı bankasının mukavelena- mesinin yenilenmesi için yapılan mü- bitmiş, bütün ihtilâfla nok- talar ballolunmuş, yalnız tek bir nok- ta kalmıştır. Bu müzakerelerin vardı ür neticeyi, ihtilâfı ile beraber hükü- mete arzedeceğim. Same 15.— AHMET FERİT v Sant 1545 DANYAL - MELİH v Saat 16,30 MİSS MONGERİ v MİSS BORNSTEİN 1S | meştar. Muğlele maksatlar hâla tehlikeli | mun fecayiine rağmen bugün her zaman Saat İT, ONANESSYAN - ANGTHER v ORHAN - KRİS 19-5-1933 *C”" KORT SAAT 10da ORMAN v “e Süat 1045 v Joreemi 19 Saat 15. avec 2 Sint” 16,0 CA) Doubi Saat 17,15 La DANYAL Cizas (C) Dosihle Davtr SEMİK | dur. Bu korku haklıdır. Asri tecavüz si MİLLİYET “CUMA 19 MAYIS 1933 HARİCİ HABERLER Hitlerin | | Nutkundansonra| Marsilyada | Almanya Cenevre'de ne vaziyet alacak? LONDRA, 18. A, A, — Reuter bil- diriyor: Times gazetesi o umumiyetle diğer gazetelerle hemfikir olarak baz vekil rin mutlkunu itilâfperver, ciddi ve daha iyi bir hava ihdas ede. | cek mahiyette olarak kabul etmeye te mayül ediyor. Ve şimdiye kadar de- magok ve tafrafaruş © olarak'tanın- mış olan Hitlerin şahsında busün dün. ya bir devlet adamı (o görmüştür, di- yor. PARIS, 18. A. A. — Havas Ajans bildiriyor: Gazeteler başvekil Hitlerin mutkunu ihtiyatla telâkki etmekte ve buna hayret söstermemektedirler, U. mumiyetle Hitler tarafından kullanı- lan mutedil lisan ile bundan evvelki hitabe. nin lisanı arasındaki âzim fark dikka te şayan yö 0 VASHİNGTON, 18. A. A. — Rei- | sicümhur M. Roosevelt'in M. Hitlerin dir etmekte ve ademi tecavüz misa- kı meselesinde BL. Roosevelt'in teklifi ni kabul etmesini alkışlamaktadır. Zorla imza yok! A M. Hitler, uzlığı devam et tiren hiçbir vesikayı imza cimeyece- ğini ve şayet Almanyaya böyle birve- Hitler nutkanu bizzat hazırladı BERLİN, 18 (A.A.) — Havas x- Jansından: Hitlerin nutku, mumai- İeyhin bolagati tarzını göstermekte. dir. in meye epin — kün: ile görüşmüş ve fakat mutkunu gece baştan başa kendisinin hazırla- olduğu haber alınmıştır. Esasen, iştayda başvekilin hat. yorgunluğunun a kimi iç bir ; A.A.) — Başvekil Si Er intihar miha; verilen , takririn â ziyade yete Te mektedir. Siyasi mahafil bu mutku- bir, sulh nutku saymaktadır. an. İ Tserevoselo mahiyesini Plastiras «Venizelos doğruyu söyledi, diyor MARSİLYA, 18. A.A tan gelmekte olan Cem Fransada bir müddet Marsilyaya çıkmıştır. İ Plastiras herhangi beyanatta bu- | hunmal istememiş, yalnız . şu sözleri söylemiştir : “ Yunanistanda yapılan imtihaba tın ertesi gün askı ir vaziyet rak ve asker kuww dayanarak müdahalede bulunmaktan vazgeçme mi bana © vakit tavsiye ettiği yolun- da M. Venizelos'un geçenlerde yaptı- ğı beyanat doğrudur.” imi. — Yunanis- Plastiras | 7 rmak üzere | Sofyada bir cinayet SOFYA, 18. A. A. — Dün akşam Sofyanın bir caddesinde meçhul bir şahıs revölver ile Vassileff isminde bir Makedonyalı İdürmüştür. ei Bir hudut hadisesi BELGRAT, 18. A. A, — Avala A- i ianemdan : Evvelki gece sant 21 de birçok si- | Hâhlı haydutlar balgar toprağından gelerek Bossilgirade nahiyesinde bu- dudu geçme kalkımışlardır. Ayni göce saat 23 te diğer bir grup geçmeğe te- şebbüs etmistir. Her iki gurup, Yugoslavya hudut muhafızları tarafından püskürtülmüş tür, Zeplin seyahatini bitirdi FRİDRİCHSHAFEN, 18. A.A. — Yedi yolcu ile kumandan Sehman'in idaresinde avdet eden Graf Zeplin dün akşam saat 20,07 de karaya in- miştir. İtalya ile Rados arasında BRENDİZİ, 18 A.A. — Aero- Expresso İtaliano kumpanyasının | Italya ile Redos arasında doğru- | dan doğruya tesis ettiği deniz tay- yarelerine mahsus hava yolu açıl- | mıştır. ! PM Alman hududunda bir hâdise METZ, 18. A.A, — Treves'- den gelen ve çoğu müsellâh Hit- lercilerden mürekkep 10 kişi tara fından işgal edilmiş olan bir ro- mörkör, Lül gümrük me murları tarafmdan müsadere &- dilmiş olan tarak dubasını almağa gelmiş Fransız gümrük memurl, rının ihtarına rağmen Moselb'de- ki Fransız sularından geçmek su- retile Treves'e götürmüştür. On devlet kabul etti Roosvelt'in beyannamesi Anka. rada da çak müsait karşılandı VAŞINGTON, 18 (A.A) — M o tarafından bilürmanm memleketlerin bükümet reislerine gön derilmiş olan beymanamenim etmi meş redilmiştir. Esaslı yerlerini alıyoruz: İ Milletler iki büyük cihan konferansı” mi içtimas davet etmi , Cihan İktrsat konferansı yakmda top | , ve neticesine de sürutle var- ticaretinin ve beynelmilel | teşebbüslerle fi yükseltilmesi yoluyle intizam tesis etme dir. Tahdidi teslihat konferansı bir sene yi mütecaviz bir zamandanberi çalışmak ta olduğu halde, henüz meranuniyetbahş bir neticeye varmağa muvaffak olama- bir surette çarpışmaktadır. Cihan harbinden alman derslere ve © dan ziyade dünya halkına bar olan tes- lihatı neden neş'et ettiğini araştırınak bunun iki sebebi olduğunu görürüz. incisi kardeş bir millet zararına ©- razisini tevsi etmek hususunda hükümet lerin aşikâr veya gizli arzuları ikincisi de, milletlerin istilâ edilmek o korkusu- lâhları asri müdafaa silâhlarından kat kat kuvvetlidir. Eğer bütün milletler muvaffakiyetli bir taarrazu mümkün kılan silihlara wa Bikiyelten vazgeçerler ve bunların istima bertaraf etmeğe temamiyle muvafa- kat ederlerse müdafaa tertibatı kendili- ğinden gayri kabili fetih bir hale gele- 3 — İlk ve müteakip adamları atar. ken hiç bir milletin muahedelerin vazet- tiği tahdidatın fevkinde olarak mevcut toslihatını tezyit etmemesi hususunda ittifak etmek. mazbatasında kaydetmi hülrü. netin bir lâyiha teklif etmesini temenni ebnekledir. | tr. Bu takdirde, her iki sahada da sul beyannameyi İ cümhur Gezi Mirstafa Kemal Hazretleri. Posta telgraf ve telefon teşkilâtı ANKARA, 18. (Milliyet) — Posta telgraf ve telefon umumi ida resi teşkilâtı hakkındaki lâyiha rüznameye alınmıştır. İdarenin yeni baremi ile derecelere göre memur adedi şöyle tesbit edilmiştir: İkinci dereceden 1 memur, be şinciden 1, altıncı dereceden 15, ye i dinci dereceden 21, sekizinci dere ceden 42, dokuzuncu dereceden 38, 0 cudan 34, 11 inciden 84, 12 inciden 159, 13 üncüden 455, 14 üncü- den 817, 15 inciden 1100, 16 ırıcı d ereceden 600 merr, Bütçe encüm-- ni kiymetli paket nakliyatının sigo rta edilmesine ihtiyaç görd posla idarelerine ücretsiz paket “naklettiren daire ve müesseselerin ücret mesel esi halledilinciye kadar si, İlerini şimdiden vermelerini lüzumlu yörmüştür, Bundan başka bu sigorta işleri ve teferrüatı için büzun görüldüğü tahdirde Meclise Encisnen müessesenin tekâmülünü temin ed ecek esaslı tedbirlerden biri olzrak resi muhaberatın ücretli olmasının kabul edilmesile mümizün olaca- ğı noktasını da mazbatasında tebaruz ettirmektedir. Borçka hükümet konağı yandı BORÇKA, 18. (Milliyet) — Bu gece yarısı bir dükköndan çe kan yangın hava rüzgörle olduğu için birdenbire büyüdü. Bütün res mü daireleri içinde bulunduran hü kümet konağı bir otel, iki ev, bir mağaza tamamile yandı. Evrak kurtarılamadı, zarar bü; » müfes- ça zayiat yoktar. !9 Mayıs: Samsunda Gazi günü SAMSUN, 18. (Milliyet) — Gazi Hz. nin Samsuna ilk çıktığı gün olan 19 mayıs bu sene burada emsalsiz surette tes'it edilecektir. bazı gününü İyik olduğu şekilde kutlulamak için muazzam tezahü- rat proğramı hazırlanmıştır. Şimdi den sabırsızlık ve çoşgunluk | başla maştır, Av malzemesi fiatları ANKARA, 18, (Milliyet) — Barut mevaddı infilâkiye muvakkat idaresi bütçesi rüznameye alındı. Bütçe encümeni bu bütçe hakkında- ki mazbatasında avcılığın tamimi maksadiyle av malzemesi fiyatların da tenzilât yapılmasını temenni et mektedir. Yeni bir lâyiha meclise verildi ANKARA, 18, (Milliyet) — 551 numaralı kanuna merbut em- İ taz cetvelinin tadili ve malüliyetlerin bu cetvele göre tatbiki için 1683 numaralı kanuna zeylen hazırlanan lâyiha Meclise verildi. Manisa yolunda bir soygunculuk İZMIR, (Milliyet) — Dün ge ce, geç vakit, Manisa yolunda bir soygun hâdisesi olmuştar. Üç kam iyon yolcuları olan otuz kişi dört si- lâhlı haydut tarafından soyulmuşt ar. Alınan para miktarı iki bin lira 'olculardan yaralanmıştır. İzmir ve çıkmışlardır. dır. Y. Samiye Hanım bıçakla Manisa jandarma kumandanları bizzat takibe Darülfünun ıslahatı hakkındaki idyiha Meclise verildi ANKARA, 18. (Telefonla) — Profesör Malche bugün İstanbala hareket cimiştir. Darülfünun tslahatı hakkında ki kanan lâyihasını hükümet bugün Meclise vermiştir. Bu lâyihaya göre Maarif Vek âletine Darâlfünan islahatını bir se- verilecektir. İ ne zarfında esaslı surette başarmak için kâfi salâhiyet Erzvrum Mülâkatı Üç ay sonraya tehir edil- diği bildiriliyor Tahrandan bildiriliyor: — İran Şahi Pehlevi Hz. ile Reisicümhur Hz, aras” da bir mülâkat vuku bulacağından bab” hu arayan medeni dünya, muvaffakiyet- sizlik mes'uliyetinin kime raci olduğunu bilecektir. Refah ve iktisadi sulbun yolu budar. Bu ümitlerin hakikate inkilâbı yolunda hükümetinizin zahir ve beraber olacağı kanaatindeyim. Anadolu Ağanısımın metu: |, M. Rooseveit bu Reisi. ne de göndermişlerdir. On memleket kabul etti i VAŞINGTON, 18 A.A. — Dün öğle den sonra 10 devlet, M. Rocseveltin beyannamesine müxait surette cevap ver mişlerdir, ki şunlardır; gere, İsveç, Felemonk, Avustur- ya, Norveç, Danimarka, Litvanya, Mek- sika, Küba ve Panama, M. Roosevelt faaliyete geçiyor VAŞINGTON, 18 A.A. — Havas A- jansı muhabirinden: rannamesinin gördüğü iyi kabulden cesaret alan M. oosevelt, silâbları bırakına konferansı” landukları cihetle bu mülâkat öç ay K çin tehir edilmiştir. Sonbaharda Reisi i Ece geliyor ATİNA, 18, A. A, — Keriman Ha- İ lis Hanım yanında babası olduğu hal de dün Mısırdan Atinaya gelmiş ve gece İstanbula hareket etmiştir. ALAKA ALLI Aka Gündüz'ün Yayla Kızı Milli, büyük, sinema roman! Aka Gündüz Beyin bilhassa Milli yet için uzun zamandan beri hazırla makta olduğu bu roman bitmek üze“ redir. Büyük inkılâbın mühim bir t8* rafını Anadolu yaylasının kırında göt teren bu milli, büyük roman ayni 24“ manda yepyeni bir senaryordur. (B€ toprağın kızları) nı, (Dikmen yıldı nı, (Çapkın kız) 1, son çıkardığı (Ü'İ vey ana) yı okuyanlar (Yayla kısı) nda daha yeni, daha heyecanlı bir ol ganluk bulacaklardır.